II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej (…);
8. wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. portret, pejzaż, sceny: rodzajowa, martwa natura;
9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
10. określa funkcję dzieła i wskazuje jej wpływ na kształt dzieła;
13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych;
c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji,
14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, (…)) oraz we właściwym środowisku artystycznym.
4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: (…)Henri Matisse (…)
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, (…) w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki (…);
6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;
Nauczysz się
charakteryzować cechy twórczości fowistów;
rozpoznawać tematy w obrazach Matisse’a;
opisywać treści wybranych dzieł fowistów;
dokonywać analizy formalnej obrazów.
Powstanie grupy i nazwy fowiści
Fowizm był pierwszym kierunkiem należącym do sztuki awangardowej. Fowiści działali we Francji w latach 1905‑1908, odwołując się też w późniejszych pracach do wykształconych w tym okresie zasad. Nurt nie był poparty manifestami artystycznymi, określającymi program grupy. Jej nazwa pochodzi od przypadkowego stwierdzenia krytyka sztuki Louisa Vauxcellesa, oglądającego wystawę prac fowistów w ramach Salonu Jesiennego (1905), wśród których znajdowały się dwie rzeźby, dziecięcy tors i popiersie kobiece Alberta Marque’a, utrzymane w tradycyjnej stylistyce. Wymyślone przez niego określenie Donatello chez les fauves! (Donatello wśród dzikich bestii!), czyli fauves/fowiści – dzikie bestie, powtórzone w recenzji wystawy opublikowanej na łamach czasopisma Gil Blas 17 października 1905 roku, szybko zrobiło karierę, jako nazwa ugrupowania artystycznego. Do jego uformowania przyczyniły się trzy grupy. Pierwszą wywodzącą się z pracowni Gustave’a Moreau w paryskiej Szkole Sztuk Pięknych i Académie Carrière w Paryżu, którą tworzyli: Henri Matisse, Albert Marquet, Charles Camoin, Jean Puy i Henri Manguin. Drugą była tzw. dwójka z Chatou, czyli Maurice de Vlaminck i André Derain. Natomiast przedstawicielami trzeciej, określanej jako trio z Hawru byli Othon Friesz, Raoul Dufy i Georges Braque. Przywódcą grupy został Matisse. Twórcy byli przedstawicielami nowej generacji artystów, stawiającej nacisk na indywidualne poszukiwania nowego języka plastycznego koncentrującego się na kolorze. W konsekwencji ten proces spowodował rezygnację z rzeczywistego przedstawiania świata, co powodowało, że stosowane przez nich barwy często były nieoczywiste (nie odpowiadały barwie lokalnej).
Źródła inspiracji
Fowiści inspirowali się twórczością impresjonistów i neoimpresjonistów, stosując energiczne ruchy pędzla oraz pointylizm i dywizjonizmDywizjonizmdywizjonizm. Przykładem tych poszukiwań może być obraz Matisse’am66732ae966efa68e_0000000000008Matisse’aPrzepych, spokój i rozkosz.
RJE3snrFHujGH1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Przepych, spokój i rozkosz” Henriego Matisse’a o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje postacie na tle pejzażu, przebywające na plaży. Jedni siedzą przy kocu, na którym rozłożone jest jedzenie, niektóre kobiety zajmują się swoimi fryzurami, inne wypoczywają. Para po lewej przedstawiona jest w uścisku. Po prawej stronie stoi samotne drzewo, a w tle tafla wody, za nią zataczający łuk pagórkowaty pejzaż. Dzieło namalowane jest techniką pointylizmu. Dodatkowo na ilustracji umieszczono informacje:
1. Kompozycja składa się z trzech planów. Pierwszy wypełniają piknikujące nad brzegiem morza nagie kobiety i mężczyźni. Cztery postaci siedzą lub leżą, trzy stoją, jedna z nich suszy długie włosy.
2. Drugi plan zajmuje zatoka, ciągnąca się po horyzont, zamknięty pasmem łagodnych wzgórz, na trzecim planie.
3. Całość układu opiera się na przemyślanej grze kierunków wertykalnych (drzewo z prawej strony, maszt łodzi), poziomych (linia horyzontu), diagonalnych (brzeg morski) oraz licznych krzywizn m.in. określających kształt postaci.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Przepych, spokój i rozkosz” Henriego Matisse’a o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje postacie na tle pejzażu, przebywające na plaży. Jedni siedzą przy kocu, na którym rozłożone jest jedzenie, niektóre kobiety zajmują się swoimi fryzurami, inne wypoczywają. Para po lewej przedstawiona jest w uścisku. Po prawej stronie stoi samotne drzewo, a w tle tafla wody, za nią zataczający łuk pagórkowaty pejzaż. Dzieło namalowane jest techniką pointylizmu. Dodatkowo na ilustracji umieszczono informacje:
1. Kompozycja składa się z trzech planów. Pierwszy wypełniają piknikujące nad brzegiem morza nagie kobiety i mężczyźni. Cztery postaci siedzą lub leżą, trzy stoją, jedna z nich suszy długie włosy.
2. Drugi plan zajmuje zatoka, ciągnąca się po horyzont, zamknięty pasmem łagodnych wzgórz, na trzecim planie.
3. Całość układu opiera się na przemyślanej grze kierunków wertykalnych (drzewo z prawej strony, maszt łodzi), poziomych (linia horyzontu), diagonalnych (brzeg morski) oraz licznych krzywizn m.in. określających kształt postaci.
Henri Matisse, „Przepych, spokój i rozkosz”, 1904, Musée d’Orsay, Paryż, wikimedia.org, CC by 3.0
Płótno zostało namalowane w Paryżu na podstawie szkiców wykonanych latem 1904 roku w Saint‑Tropez, w towarzystwie Paula Signaca, przedstawiciela neoimpresjonizmuNeoimpresjonizmneoimpresjonizmu. Praca ma charakter szkicowy, na co wpłynęła zastosowana technika, polegająca na nakładaniu farby fragmentarycznymi pociągnięciami pędzla różnej szerokości, tworzącymi rozwibrowaną strukturę. Odwołując się pod tym względem do neoimpresjonizmu, artysta nie przestrzegał ściśle jego zasad, starając się nadać barwie jak największą siłę i niezależność, odrzucając zasady chromatyki. Dzięki temu Matisse dokonał przekształcenia sceny rodzajowej w kompozycję o charakterze symbolicznym, co dodatkowo podkreślił jej tytuł zaczerpnięty z wiersza Charlesa Baudelaire’a Zaproszenie do podróży: Tam zawsze ład, piękno, przepychy/I rozkosz, i spokój trwa cichy. (Charles Baudelaire Zaproszenie do podróży).
m66732ae966efa68e_0000000000008
(1869‑1954) – malarz, grafik i rzeźbiarz francuski, kształcił się w paryskiej Szkole Sztuk Pięknych. Uczeń Gustave'a Moreau. Studiował dawne malarstwo w Luwrze. Wczesne prace odznaczały się tradycyjną formą i kolorystyką. Ważnym źródłem inspiracji stało się malarstwo impresjonistów i neoimpresjonistów. Stopniowo intensyfikując kolor i upraszczając formę stał się najważniejszym przedstawicielem fowistów. W 1908 roku powstała w Paryżu Académie Matisse, skupiająca dużą liczbę uczniów. Artysta wiele podróżował odwiedzając m.in. Hiszpanię i Maroko. W kolejnych latach w dorobku artysty dominowały pierwiastki dekoracyjne, poprzez wprowadzenie płaskich plam czystego koloru, płynnego rysunku i zrytmizowanych kompozycji. W pracach z lat 1913 – 1918 można odnaleźć oddziaływanie kubizmu, widoczną w zgeometryzowaniu formy. Najczęściej podejmowane tematy, czyli martwe natury, kompozycje figuralne i krajobrazy były pretekstem dla dalszych poszukiwań malarskich, odznaczających się wyrafinowaną kolorystyką. Artysta zajmował się rzeźbą sięgając do wzorców archaicznych i prymitywnych. Projektował malowidła ścienne, dekoracje i kostiumy teatralne, ilustracje książkowe. W ostatnim okresie tworzył prace, budowane z form wyciętych z kolorowych papierów.
Artyści odwoływali się do dorobku Vincenta van Gogha i Paula Gauguina, prekursorów nowego podejścia do problematyki koloru w malarstwie. Van Gogh w swoich pracach nie stosuje tradycyjnego światłocieniowego modelunku, przejść i półtonów. Głównym środkiem wyrazu staje się kolor. W jego obrazach intensywne barwy bezpośrednio ze sobą kontrastują. Farba nakładana jest grubo, tworząc bogatą fakturę o widocznych śladach pędzla. Sam artysta radzi używać surowych kolorów, zalecając też pozostawianie gdzieniegdzie miejsc niewykończonych, niezamalowanych farbą. Prace przekazują odczucia i stany psychiczne twórcy. Dla spotęgowania wrażenia stosowana jest także deformacja kształtów. Z kolei inspirując się twórczością Gauguina fowiści odrzucili iluzjonistyczne i naśladowcze obrazowanie świata, związane z tradycją malarską. Odchodząc od dotychczasowych zasad, zwrócili uwagę na sformułowaną przez Gauguina teorię syntetyzmuSyntetyzmsyntetyzmu polegającą na stosowaniu płaskich plam o intensywnej barwie, obwiedzionych ciemnym konturem. Idąc za jego przykładem, zwrócili uwagę na znaczenie sztuki prymitywnej i pozaeuropejskiej.
Prace van Gogha zostały zaprezentowane na wystawach w 1901 roku w paryskiej galerii Bernheim‑Jeune oraz w 1906 roku w ramach Salonu NiezależnychSalon NiezależnychSalonu Niezależnych. Tutaj też, w 1905 roku, miała miejsce wystawa twórczości Paula Gauguina.
R13jSkfbHbkvH1
Ilustracja przedstawia obraz Maurice’a de Vlamincka „Przy kontuarze” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje rudowłosą kobietę, ubraną w obcisłą, jasną koszulę. Na lewej piersi ma wpięty czerwony kwiat. Postać ma intensywne, czerwone usta, w których trzyma papierosa. Jej oczy są mocno podkreślone czarnym konturem. Przed kobietą, na blacie, stoi duża szklanka z czerwonym napojem. Na czarnym tle znajduje się uliczna lampa.
Maurice de Vlaminck, „Przy kontuarze”, 1900, Musée Calvet, Awinion, Francja, wikiart.org, CC by 3.0
Przykładem odwołania do tych źródeł inspiracji może być obraz Przy kontuarzeVlaminckam66732ae966efa68e_0000000000009Vlamincka z 1900 roku. Pole obrazowe wypełnia portret kobiety w ujęciu popiersiowym. Przed siedzącą przy barze modelką stoi szklanka wypełniona czerwonym napojem. Jego kolor kontrastuje z bielą bluzki, ozdobioną czerwonym kwiatem. Rude włosy kobiety, niedbale zebrane w kok upięty na czubku głowy, opadają na czoło. Lekko zasłaniają brwi i niebieskie oczy. Praca malowana jest płaszczyznowo. Uproszczony wizerunek umieszczony jest na niemal jednolitym czarnym tle, które nieznacznie rozświetla latarnia usytuowana w lewym rogu. Poszczególne elementy portretu określa czarna linia konturu. Farba nakładana jest prosto z tuby, tworząc grubą fakturę, w której widoczne są pociągnięcia pędzla. Wizerunek sprawia wrażenie karykatury podkreślającej ujemne cechy portretowanej kobiety, jednocześnie zwracając uwagę na problemy społeczne związane z alkoholizmem i prostytucją.
m66732ae966efa68e_0000000000009
(1876‑1958) – malarz francuski, samouk. Malarstwem zainteresował się około 1899 roku. W 1900 roku poznał A. Deraina, z którym dzielił pracownię w Chatou. Był zafascynowany twórczością Vincenta van Gogha, którego wystawę oglądał w 1901 roku. To doświadczenie oraz spotkanie z H. Matissem wpłynęło na ożywienie kolorystyki jego prac. W latach 1904 – 1907 malował czystymi kolorami, często wyciskając farbę bezpośrednio z tuby na płótno, stosował gwałtowne pociągnięcia pędzla (Pejzaż z czerwonymi drzewami, 1905). Później tworzył pod wpływem Paula Cézanne’a i kubizmu, stosując zwartą konstrukcję i stonowaną kolorystykę.
Cechy fowizmu i reprezentatywne prace
Pod względem tematyki, artyści koncentrowali się głównie na portrecie i pejzażu, odrzucając kompozycje historyczne, mitologiczne i alegoryczne. W palecie malarskiej fowistów dominowały kolory czyste o dużej intensywności, zestawiane ze sobą na zasadzie kontrastu. Często obok nasyconych czerwieni, umieszczano zielenie lub żółcienie. Pomimo, że źródłem inspiracji była natura, to prace fowistów nie miały charakteru opisowego, lecz stanowiły emocjonalne utrwalenie przeżycia wywołanego wybranym fragmentem rzeczywistości, stąd charakterystyczne było odrealnienie koloru, np. czerwone pnie drzew, czy też jaskrawo kolorowe twarze portretowanych. Fowiści rezygnowali z tradycyjnej perspektywy i iluzjonizmu przestrzennego na rzecz spłaszczenia formy i scalenia jej z dwoma wymiarami płótna. Charakterystyczna była szybkość tworzenia i intensywność siły przekazu. Często kształt plamy barwnej określał ciemny (czarny) kontur. Niekiedy grupowane elementy płaszczyzny budowały dekoracyjne kompozycje.
R1E3Iygap7jAm1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Kobieta w kapeluszu” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje portret kobiety ujętej bokiem do widza, z odwróconą w jego stronę głową. Kobieta ma smukłą twarz, poważną mimikę. Prawą rękę wspiera na lasce. Ubrana jest w sukienkę z szerokim jasnym kołnierzem. Postać i tło charakteryzuje bogactwo kolorystyczne. Na twarzy są nierealistyczne kolory, na przykład zamiast cienia użyto zielonej barwy. Na głowie ma ogromny kapelusz. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Głowę kobiety zdobi ogromny fioletowy kapelusz, przybrany wielobarwnymi kwiatami i piórami, spiętrzonymi nad sobą.
2. Kapelusz z dekoracją dominuje nad drobną twarzą modelki, kształtowaną żółcieniami i oranżami, zestawionymi z zieleniami, określającymi partie zacienione.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Kobieta w kapeluszu” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje portret kobiety ujętej bokiem do widza, z odwróconą w jego stronę głową. Kobieta ma smukłą twarz, poważną mimikę. Prawą rękę wspiera na lasce. Ubrana jest w sukienkę z szerokim jasnym kołnierzem. Postać i tło charakteryzuje bogactwo kolorystyczne. Na twarzy są nierealistyczne kolory, na przykład zamiast cienia użyto zielonej barwy. Na głowie ma ogromny kapelusz. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Głowę kobiety zdobi ogromny fioletowy kapelusz, przybrany wielobarwnymi kwiatami i piórami, spiętrzonymi nad sobą.
2. Kapelusz z dekoracją dominuje nad drobną twarzą modelki, kształtowaną żółcieniami i oranżami, zestawionymi z zieleniami, określającymi partie zacienione.
Henri Matisse, „Kobieta w kapeluszu”, 1905, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, San Francisco, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, CC by 3.0
W 1905 roku Matisse namalował obraz Kobieta w kapeluszu, ukazujący portret żony siedzącej na krześle, o którego poręcz opiera się jedną rękę. Biust ujęty jest z profilu, a twarz w ¾. Rysy twarzy zostały uproszczone, ograniczone do brązowych łuków brwiowych, schematycznie zaznaczonych czernią oczu oraz intensywnej czerwieni i różu, określających za pomocą dwóch kresek usta. Kształt nakrycia głowy oraz fragmenty ciała (ramię, dłoń) podkreśla czarna gruba linia. W kompozycji wszystkie jej części potraktowane są równorzędnie.
R1cBeXCkoL1tv1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Portret Pani Matisse” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje popiersie kobiety ze smukłą twarzą i ciemnymi włosami upiętymi w kok. Trójkątny dekolt z białą lamówką w grochy odsłania część szyi. Kobieta ma wyraziste, czarne brwi. Przez środek twarzy biegnie szeroka, zielona pręga. Postać jest obwiedziona wyrazistym konturem. Tło z lewej strony zostało podzielone na połowę – w górnej części jest różowe, w dolnej - czerwone. Prawa strona tła jest zielona.
Henri Matisse, „Portret Pani Matisse” (Z zieloną pręgą), 1905, Statens Museum for Kunst, Kopenhaga, Dania, wikimedia.org, CC by 3.0
Nieco później powstał drugi portret pani Matisse, Portret pani Matisse z zieloną pręgą, nazwany tak od żółto‑zielonej smugi, wychodzącej spod ciemnych włosów, rozdzielającej twarz na dwie części. Jedna oświetlona, jest lekko różowa, przy krawędzi, na wysokości ucha i brody, zaakcentowana czerwienią. Druga pozostająca w półcieniu, której kształt podkreśla zielony kontur, pokryta jest ochrą. Śmiała pręga uwydatnia plastykę twarzy. Rysy portretowanej określają czarne i zielone linie budujące łuki brwiowe, kształt oczu. Kobieta ubrana jest w bluzkę o intensywnej czerwono‑różowej barwie, której trójkątny dekolt podkreśla zielona szeroka lamówka. Jedną połowę tła buduje zielono‑szmaragdowa płaszczyzna, skontrastowana z drugą jego częścią wypełnioną fioletem i cynobrem.
W tym samym roku André Derainm66732ae966efa68e_0000000000010André Derain namalował Portret Matisse’a.
R1Aab4nGnvQUu1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz André’a Deraina „Portret Matisse’a” o kształcie pionowego prostokąta. Obraz ukazuje popiersie mężczyzny o krótkich włosach, z długą brodą. Na zacienionej w połowie twarzy ma założone okulary z żółtymi oprawkami. Ubrany jest w błękitną koszulę bez kołnierza. Tło jest zielone z ciemnożółtymi akcentami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Twarz jest lekko przechylona w lewą stronę. Część prawa jest oświetlona, co wyraźnie podkreśla jej kolorystyka.
2. W twarzy dominują żółcienie i oranże, zestawione z zacienioną połową, w której przeważają błękity budujące cień.
3. Kształt twarzy w niektórych miejscach uwypukla czarny kontur. Dodatkowo jej obrys podkreślają krótkie ciemne włosy i czarno-czerwonawa broda, które jednocześnie oddzielają głowę od tła.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz André’a Deraina „Portret Matisse’a” o kształcie pionowego prostokąta. Obraz ukazuje popiersie mężczyzny o krótkich włosach, z długą brodą. Na zacienionej w połowie twarzy ma założone okulary z żółtymi oprawkami. Ubrany jest w błękitną koszulę bez kołnierza. Tło jest zielone z ciemnożółtymi akcentami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Twarz jest lekko przechylona w lewą stronę. Część prawa jest oświetlona, co wyraźnie podkreśla jej kolorystyka.
2. W twarzy dominują żółcienie i oranże, zestawione z zacienioną połową, w której przeważają błękity budujące cień.
3. Kształt twarzy w niektórych miejscach uwypukla czarny kontur. Dodatkowo jej obrys podkreślają krótkie ciemne włosy i czarno-czerwonawa broda, które jednocześnie oddzielają głowę od tła.
André Derain , „Portret Matisse’a”, 1905, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC by 3.0
m66732ae966efa68e_0000000000010
(1880‑1954) – malarz, grafik i rzeźbiarz francuski. Studiował w paryskich Académie Carrière i Académie Julian. W 1900 roku poznał M. de Vlamincka, z którym razem tworzył w Chatou. Lato 1905 roku spędził razem z H. Matissem w Collioure, malując w plenerze. W tym samym roku wziął udział w wystawie fowistów na Salonie JesiennymSalon JesiennySalonie Jesiennym. Wówczas skupiał się głównie na pejzażach, operując czystym kolorem, często stosował technikę zbliżoną do pointylizmuPuentylizm lub pointylizmpointylizmu. W 1906 roku przebywał w Londynie, malując liczne widoki miasta. W kolejnych latach inspirował się twórczością Paula Cézanne’a i kubistów. Po I wojnie światowej odwoływał się do sztuki dawnej. Projektował dekoracje do baletów i oper.
RhGqVTpAhSOdL1
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Suszenie żagli” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje port rzeczny, po którego nabrzeżu przechadzają się postacie. Na dalszym planie, na brzegu rzeki, ustawione są łodzie z rozstawionymi żaglami. Za nimi znajduje się osiedle z wysokimi zabudowaniami. W tle rozciąga się górzysty pejzaż. Wszystkie elementy namalowane są swobodnie, plamami kolorów oraz posiadają konturowy obrys.
André Derain, „Suszenie żagli”, 1905, Muzeum Puszkina, Moskwa, Rosja, wikimedia.org, CC by 3.0
W 1905 roku, w czasie letniego pobytu w Collioure w towarzystwie Mattisse’a, Derain stworzył Suszenie żagli. Praca ukazuje fragment nadbrzeża portu, którego główną część zajmują stojące łodzie z rozłożonymi żaglami. Najbardziej oświetlone partie obrazu (żagle, fasady domów, refleksy na wodzie) artysta pozostawił niezamalowane. Dzięki bieli podobrazia praca promieniuje światłem. Pozostałe części wypełniają niebieskie i zielone smugi, oddające lustro wody oraz kadłuby łodzi, skontrastowane z żółcieniami i oranżami nadbrzeża, po którym spacerują postacie.
RH9K4R8nYiBxr1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz André’a Deraina „Otwarte okno” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje ścianę z otwartym do wewnątrz oknem i parapetem z kwiatami doniczkowymi. Przez otoczone bluszczem okno rozciąga się widok na łodzie na nadbrzeżu rzeki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Za budynkiem ukazany jest fragment krajobrazu morskiego z kołyszącymi się na falach łódkami.
2. Fragment wnętrza budynku, który znalazł się w kompozycji, został przedstawiony przy użyciu bardzo nasyconych, jaskrawych i kontrastujących ze sobą barw – ciemnego różu, zieleni i błękitu, które wpisują się w kolorystykę dalszego planu.
3. Skrzydła okienne wypełniające boki kompozycji budowane są oranżami i czerwieniami..
4. Jedynym elementem, który wyraźnie odcina się od całej kompozycji, jest górna część ramy okna, namalowana czarną farbą przy użyciu zdecydowanych pociągnięć pędzla.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz André’a Deraina „Otwarte okno” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje ścianę z otwartym do wewnątrz oknem i parapetem z kwiatami doniczkowymi. Przez otoczone bluszczem okno rozciąga się widok na łodzie na nadbrzeżu rzeki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Za budynkiem ukazany jest fragment krajobrazu morskiego z kołyszącymi się na falach łódkami.
2. Fragment wnętrza budynku, który znalazł się w kompozycji, został przedstawiony przy użyciu bardzo nasyconych, jaskrawych i kontrastujących ze sobą barw – ciemnego różu, zieleni i błękitu, które wpisują się w kolorystykę dalszego planu.
3. Skrzydła okienne wypełniające boki kompozycji budowane są oranżami i czerwieniami..
4. Jedynym elementem, który wyraźnie odcina się od całej kompozycji, jest górna część ramy okna, namalowana czarną farbą przy użyciu zdecydowanych pociągnięć pędzla.
Henry Matisse, „Otwarte okno”, 1905, wikimedia.org, CC by 3.0
Obraz Henri Matisse’a Otwarte okno, stanowi charakterystyczny dla fowizmu przykład odejścia od tradycyjnie pojętej perspektywy. W przypadku tej kompozycji trudno wydzielić kolejne plany. Dokładna analiza płótna pozwala na określenie kilku jego stref. Najbliżej odbiorcy zostało umieszczone otwarte okno widziane od wewnątrz budynku. Na parapecie ustawione są doniczki z kwiatami, malowane smugami żółcieni, czerwieni, błękitu i zieleni, podobnie jak pnącze oplatające okno. Strefa roślin została oddzielona od kolejnej części kompozycji poziomą ciemną kreską. Nad nią artysta umieścił drugi pas wypełniony lustrem wody i łódkami, oddzielony kolejną poziomą linią (sugerującą linię horyzontu) od trzeciej strefy - nieba i obłoków. Zastosowana przez artystę kompozycja pasowa, znana już w starożytności, pozwoliła na osiągnięcie wrażenia głębi, poprzez umieszczanie w tzw. liniach bazowych, widoku rozpościerającego się przez otwarte okno, opierając się na zasadzie, że to co znajduje się najdalej, umieszcza się najwyżej.
R1GjfwTU1Kw551
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Most Westminsterski” o kształcie poziomego prostokąta. Ukazuje czerwone nabrzeże z budynkami i niebieskimi łodziami oraz rzekę, na której połyskuje niebiesko-żółta tafla wody, namalowana za pomocą plamek koloru. Przez rzekę prowadzi na drugą stronę metalowy, niebiesko-czerwony most. W tle znajduje się zielono-błękitny pejzaż miejski z białymi kłębami dymu. Niebo jest czerwonawe.
André Derain, "Charing Cross Bridge, London", 1906, National Gallery of Art, Waszyngton, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, CC by 3.0
Wiosną 1906 roku André Derain wyjechał do Londynu, gdzie stworzył szereg krajobrazów ukazujących miasto. Do tej grupy należy „Charing Cross Bridge, London”. Obraz uderza siłą radosnych barw, stosowanych niezgodnie z lokalnym kolorytem. Uproszczony widok tytułowego mostu rozdziela kompozycje na dwie części. Jego dolną strefę wypełnia Tamiza. Pofalowane lustro tworzą trzy pasy. Środkowy, najbardziej oświetlony, budują różnej wielkości plamki żółcieni i oranży, łączące się z drugim czerwono–oranżowym pasem wody, na którym kołyszą się niebieskie łodzie. Również w odcieniach niebieskiego i fioletu utrzymane są boczne części obrazu - fasady domów oraz fragment rzeki po drugiej stronie. Te dwie części spaja także niebieski most ozdobiony czerwoną kratownicą. Nad nim widoczne są schematycznie ujęte charakterystyczne budowle stolicy Anglii. Zielone i niebieskie fasady śmiało odcinają się od różowo‑czerwonego nieba.
R1Qa2IHR7caxP1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Maurice’a Vlamincka „Czerwone drzewa” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje pejzaż z czerwonymi konarami drzew, widok na okolicę z zielenią i zabudowaniami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Centrum kompozycji Vlamincka wypełniają tytułowe czerwone drzewa, zwracające uwagę celowym odrealnieniem kolorystyki. Ich kształty podobnie jak kształty, pozostałych dużo cieńszych drzew zostały obwiedzione czarnym konturem. Pnie drzew wyznaczają kierunki pionowe, porządkujących kompozycje obrazu. Ich rytm wyznacza kulisy dla pozostałych części obrazu.
2. Poprzez wprowadzenie perspektywy kulisowej, elementy dalsze, czyli zabudowania i zarośla, zostały zasłonięte przez elementy bliższe, budując głębię obrazu.
3. Intensywna czerwień drzew, skontrastowana z zieleniami, błękitami i żółcieniami, wnosi do kompozycji wyjątkowej mocy dynamizm.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Maurice’a Vlamincka „Czerwone drzewa” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje pejzaż z czerwonymi konarami drzew, widok na okolicę z zielenią i zabudowaniami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Centrum kompozycji Vlamincka wypełniają tytułowe czerwone drzewa, zwracające uwagę celowym odrealnieniem kolorystyki. Ich kształty podobnie jak kształty, pozostałych dużo cieńszych drzew zostały obwiedzione czarnym konturem. Pnie drzew wyznaczają kierunki pionowe, porządkujących kompozycje obrazu. Ich rytm wyznacza kulisy dla pozostałych części obrazu.
2. Poprzez wprowadzenie perspektywy kulisowej, elementy dalsze, czyli zabudowania i zarośla, zostały zasłonięte przez elementy bliższe, budując głębię obrazu.
3. Intensywna czerwień drzew, skontrastowana z zieleniami, błękitami i żółcieniami, wnosi do kompozycji wyjątkowej mocy dynamizm.
Maurice Vlaminck, „Czerwone drzewa”, 1906, Centre Pompidou, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC by 3.0
RmFzhtgTNKZcd1
Ilustracja przedstawia obraz Maurice’a Vlamincka „Sekwana pod Chatou” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje pejzaż marynistyczny. Po rzece płynie granatowo-czerwony statek, a przy jej brzegu znajduje się zacumowana, pomarańczowo-czerwona łódź. Po lewej stronie znajdują się konary pomarańczowo-czerwonych drzew. Wszystkie elementy obwiedzione są konturową linią. Woda i niebo namalowane zostały za pomocą niebiesko-zielonych i białych plam.
Maurice de Vlaminck, „Sekwana pod Chatou”, 1906, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, wikimedia.org CC by 3.0
W Obrazie Mauricea de Vlamincka, Sekwana pod Chatou, ponownie zostały umieszczone ceglasto czerwone drzewa, niedaleko których została zacumowana łódź. Główną część kompozycji wypełnia woda oraz niebo, malowane różnej wielkości plamkami błękitów, zieleni i bieli. Szybkie dotknięcia pędzla, układające się w różnych kierunkach, tworzące grubą fakturę, podkreślają ruch wody oraz kształt obłoków.
Rx5ixwhdYVZm81
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Radość życia”. Ukazuje żółtą polanę, na której znajdują się nagie postacie, obwiedzione wyrazistym, czarnym, zielonym i czerwonym konturem. Jedni obejmują się, inni leżą w swobodnych pozach, stoją. Leżąca na pierwszym planie kobieta gra na instrumentach. W tle krąg postaci tańczy. Scenę z obu stron zamykają wielobarwne drzewa. Pomiędzy nimi, na horyzoncie, widoczna jest tafla wody, nad którą wolną przestrzeń wypełnia jasne niebo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Po bokach kompozycji zostały umieszczone drzewa. Ich obłe korony rozkładają się niby kurtyny, nad odpoczywającymi nagimi postaciami kobiet i mężczyzn.
2. Artysta połączył zmysłowe kształty postaci z jasną kolorystyką. Analizując ich wielkość w stosunku do usytuowania w kompozycji, wyraźnie widać, że Matisse nie posłużył się formami zmniejszającymi się zgodnie z zasadami perspektywy, lecz zastosował zmienną perspektywę. W efekcie tego eksperymentu odbiorca staje się członkiem oglądanej sceny.
3. Jednocześnie artysta porzucił charakterystyczny sposób malowania, polegający na nakładaniu farby drobnymi plamkami, odwołujący się do neoimpresjonizmu, w zamian wprowadzając szerokie plamy koloru, ograniczone konturem.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Radość życia”. Ukazuje żółtą polanę, na której znajdują się nagie postacie, obwiedzione wyrazistym, czarnym, zielonym i czerwonym konturem. Jedni obejmują się, inni leżą w swobodnych pozach, stoją. Leżąca na pierwszym planie kobieta gra na instrumentach. W tle krąg postaci tańczy. Scenę z obu stron zamykają wielobarwne drzewa. Pomiędzy nimi, na horyzoncie, widoczna jest tafla wody, nad którą wolną przestrzeń wypełnia jasne niebo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Po bokach kompozycji zostały umieszczone drzewa. Ich obłe korony rozkładają się niby kurtyny, nad odpoczywającymi nagimi postaciami kobiet i mężczyzn.
2. Artysta połączył zmysłowe kształty postaci z jasną kolorystyką. Analizując ich wielkość w stosunku do usytuowania w kompozycji, wyraźnie widać, że Matisse nie posłużył się formami zmniejszającymi się zgodnie z zasadami perspektywy, lecz zastosował zmienną perspektywę. W efekcie tego eksperymentu odbiorca staje się członkiem oglądanej sceny.
3. Jednocześnie artysta porzucił charakterystyczny sposób malowania, polegający na nakładaniu farby drobnymi plamkami, odwołujący się do neoimpresjonizmu, w zamian wprowadzając szerokie plamy koloru, ograniczone konturem.
Henri Matisse, „Radość życia” 1905-1906, Barnes Foundation, Lower Merion Township, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, CC by 3.0
W pracy Radość życia, Matisse stopniowo odchodzi od dywizjonizmu. Obraz ukazujący arkadyjski krajobraz z nagimi postaciami nawiązuje do idyllicznych przedstawień często podejmowanych przez dawnych mistrzów, jak Tycjan lub też bliższy mu chronologicznie Ingres. Sposób powiązania postaci z otaczającym je pejzażem może przywoływać również skojarzenia z płótnami Cézanne’a, ukazującymi kąpiących się.
RztlWOy4kaHea1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Przepych I” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje trzy nagie kobiety na tle pejzażu. Na pierwszym planie, na piaszczystym brzegu rzeki stoi kobieta, której nogi wyciera pochylona, druga postać. Za nimi brzegiem biegnie kobieta z bukietem kwiatów w dłoni. Za pasem niebiesko-białej rzeki rozciąga się górzysty pejzaż. Niebo w tle jest fioletowo-białe. Postacie i elementy pejzażu obwiedzione są ciemną, konturową linią.
Henri Matisse, „Przepych I”, 1907, Centre Georges Pompidou, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC by 3.0
W 1907 roku Matisse namalował obraz Przepych I płaszczyznowo i linearnie, co wzmacnia dwuwymiarowość płótna.
Doświadczenia zdobyte w okresie fowistycznym Matisse wykorzystał w obrazie Taniec II, powstałym w latach 1909 – 1910. W stosunku do wcześniej analizowanych prac artysta jeszcze bardziej uprościł postaci i podkreślił rozległe, barwne płaszczyzny. Rysunek i kolor tworzą dynamiczną całość jednego z najbardziej znanych obrazów sztuki nowoczesnej.
Rj57Xkl7CJfr2
Ćwiczenie 1
Wskaż autora obrazów: „Kobieta w kapeluszu” i „Otwarte okno”.
Wskaż autora obrazów: „Kobieta w kapeluszu” i „Otwarte okno”.
RRI7dRgKSIWoG
Ćwiczenie 2
Wymień dwa tytuły dzieł André Deraina.
Wymień dwa tytuły dzieł André Deraina.
Wpisz tytuły obrazów Henri Matisse’a.
.................
.................
.................
RjPQFJeNLGqup
Ćwiczenie 3
Wskaż malarzy, którzy mieli wpływ na powstanie fowizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Umberto Boccioni, 2. Paul Gauguin, 3. Claude Monet, 4. Vincent van Gogh
Wskaż malarzy, którzy mieli wpływ na powstanie fowizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Umberto Boccioni, 2. Paul Gauguin, 3. Claude Monet, 4. Vincent van Gogh
Zaznacz malarzy, którzy mieli wpływ na powstanie fowizmu.
Umberto Boccioni
Paul Gauguin
Claude Monet
Vincent van Gogh
Polecenie 1
Podaj dwa nurty w sztuce oraz dwa nazwiska malarzy, którzy mieli wpływ na powstanie fowizmu.
RANqSH6dHyflN
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
R15HZpZAPEU9V
Ćwiczenie 4
Wybierz te zdania, które są prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. W palecie malarskiej fowistów dominowały kolory czyste o małej intensywności. 2. Prace fowistów miały charakter opisowy. 3. Fowizm był pierwszym kierunkiem należącym do sztuki awangardowej. 4. Źródłem inspiracji fowistów była sztuka pozaeuropejska, szczególnie amerykańska. 5. Fowiści rezygnowali z tradycyjnej perspektywy i iluzjonizmu przestrzennego.
Wybierz te zdania, które są prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. W palecie malarskiej fowistów dominowały kolory czyste o małej intensywności. 2. Prace fowistów miały charakter opisowy. 3. Fowizm był pierwszym kierunkiem należącym do sztuki awangardowej. 4. Źródłem inspiracji fowistów była sztuka pozaeuropejska, szczególnie amerykańska. 5. Fowiści rezygnowali z tradycyjnej perspektywy i iluzjonizmu przestrzennego.
Wybierz te zdania, które są prawdziwe.
W palecie malarskiej fowistów dominowały kolory czyste o małej intensywności.
Prace fowistów miały charakter opisowy.
Fowizm to kierunek należący do sztuki awangardowej.
Źródłem inspiracji fowistów była sztuka pozaeuropejska, szczególnie amerykańska.
Fowiści rezygnowali z tradycyjnej perspektywy i iluzjonizmu przestrzennego.
Ract0nr8rWUbj
Ćwiczenie 5
Wymień kilka najważniejszych, Twoim zdaniem, cech malarstwa fowistycznego.
Wymień kilka najważniejszych, Twoim zdaniem, cech malarstwa fowistycznego.
Rozwiąż krzyżówkę.
Nazwisko jednego z artystów należących do "Tria z Hawru"
Imię Vauxcellesa
… Drzewa w obrazie Valamincka
Nazwisko przywódcy Fowistów
Drugi z Salonów obok Salonu Jesiennego
Słynny most w obrazach Deraina
1
2
3
4
5
6
REVxaDHUtwR7n
Ćwiczenie 6
Wskaż nazwisko autora nazwy Fowizm. Możliwe odpowiedzi: 1. Matisse, 2. Vauxcelles, 3. Gauguin
Wskaż nazwisko autora nazwy Fowizm. Możliwe odpowiedzi: 1. Matisse, 2. Vauxcelles, 3. Gauguin
Wskaż nazwisko autora nazwy Fowizm.
Matisse
Vauxcelles
Gauguin
RS9qTQelzgLd4
Ćwiczenie 7
Wskaż rok, w którym po raz pierwszy swoje prace wystawili fowiści na Salonie jesiennym. Możliwe odpowiedzi: 1. 1905, 2. 1901, 3. 1908
Wskaż rok, w którym po raz pierwszy swoje prace wystawili fowiści na Salonie jesiennym. Możliwe odpowiedzi: 1. 1905, 2. 1901, 3. 1908
Wskaż rok, w którym po raz pierwszy swoje prace wystawili fowiści na Salonie jesiennym.
1905
1901
1908
Polecenie 2
Przyjrzyj się obrazowi Henri Matisse’a Portret Pani Matisse (z zieloną pręgą), i wymień pięć cech, które pozwolą zaliczyć to dzieło do malarstwa fowistycznego.
R1cBeXCkoL1tv1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Portret Pani Matisse” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje popiersie kobiety ze smukłą twarzą i ciemnymi włosami upiętymi w kok. Trójkątny dekolt z białą lamówką w grochy odsłania część szyi. Kobieta ma wyraziste, czarne brwi. Przez środek twarzy biegnie szeroka, zielona pręga. Postać jest obwiedziona wyrazistym konturem. Tło z lewej strony zostało podzielone na połowę – w górnej części jest różowe, w dolnej - czerwone. Prawa strona tła jest zielona.
Henri Matisse, „Portret Pani Matisse” (Z zieloną pręgą), 1905, Statens Museum for Kunst, Kopenhaga, Dania, wikimedia.org, CC by 3.0
Rtt8eoQAmatyL
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania
Odpowiedz, w którym roku i na jakiej wystawie zaprezentowali swoje dzieła fowiści.
m66732ae966efa68e_0000000000217
Słownik pojęć
Dywizjonizm
Dywizjonizm
technika malarska zapoczątkowana przez impresjonistów, polegająca na malowaniu małymi, oddzielnymi plamami.
Impresjonizm
Impresjonizm
nurt w sztuce europejskiej, a później także amerykańskiej, który został zapoczątkowany przez grupę paryskich artystów w drugiej połowie XIX wieku. Działalność grupy określa osiem wystaw. Pierwsza z nich miała miejsce w atelier fotograficznym Nadara w 1874 roku, a ostatnia w 1886. Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki oraz dziennikarza Louisa Leroy i pochodzi od tytułu obrazu Claude'a Moneta Impresja, wschód słońca. Twórczość impresjonistów ukształtowała się w efekcie bezpośredniej obserwacji natury, związanej z malowaniem w plenerze, notowania pierwszego wrażenia, opartego na stwierdzeniu, że kolor zależy od siły i kąta padania światła, a odbite refleksy wzajemnie na siebie działają, w efekcie czego między kolorami podstawowymi powstają barwy uzupełniające. Stosowali charakterystyczną szkicową technikę malowania. Notowanie pierwszego subiektywnego wrażenia dodatkowo podkreślały pozornie przypadkowe kadry, silne skróty, asymetria, ucinanie motywu. Ważną rolę odgrywała inspiracja fotografią, sztuką japońską. Głównymi przedstawicielami nurtu byli: Claude Monet, Edgar Degas, Berthe Morisot, Camille Pissarro, Auguste Renoir, Alfred Sisley.
Neoimpresjonizm
Neoimpresjonizm
Kierunek w malarstwie francuskim, zapoczątkowany ok. 1880 roku. Jego twórcą był Georges Seurat, do którego przyłączyli się Paul Signac, Camille i Lucien Pissarro, Henri Edmond Cross. Artyści dążyli do zreformowania impresjonizmu w oparciu o zasady naukowe. Posługiwali się techniką pointylizmu i metodą dywizjonizmu. Na palecie nie mieszali kolorów. W plenerze tworzyli szkice, na podstawie których właściwe dzieło powstawało w pracowni. Najważniejsze wystawy neoimpresjonistów odbyły się w 1884 i 1886 roku.
Puentylizm lub pointylizm
Puentylizm lub pointylizm
technika malarska polegająca na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami i kreskami kładzionymi na płótno czubkiem pędzla, które oglądane z odpowiedniej odległości, zlewają się w jedno, tworząc obraz.
Salon Jesienny
Salon Jesienny
(fr. Salon d'Automne) wystawa artystyczna, organizowana corocznie od 1903 roku w Paryżu przez Société du Salon d'Automne (Stowarzyszenie Salonu Jesiennego).
Salon Niezależnych
Salon Niezależnych
wystawa artystyczna, organizowana corocznie w Paryżu od 1884 roku. Jej powstanie było wyrazem sprzeciwu artystów wobec oficjalnego salonu, którego jury odrzucało część zgłoszonych prac.,
Syntetyzm
Syntetyzm
nurt w malarstwie zapoczątkowany pod koniec XIX wieku przez Paula Gauguina i kontynuowany przez malarzy skupionych wokół szkoły z Pont‑Aven. Polegał na uproszczeniu form i malowaniu płaskimi plamami barwnymi, które często otaczano konturem (cloisonizm). Syntetyzm wpłynął m.in. na sztukę nabistów.,
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
sjp.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
R10IW7tptZ22l1
Ilustracja przedstawia obraz „Przepych, spokój i rozkosz” Henriego Matisse’a o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje postacie na tle pejzażu, przebywające na plaży. Jedni siedzą przy kocu, na którym rozłożone jest jedzenie, niektóre kobiety zajmują się swoimi fryzurami, inne wypoczywają. Para po lewej przedstawiona jest w uścisku. Po prawej stronie stoi samotne drzewo, a w tle tafla wody, za nią zataczający łuk pagórkowaty pejzaż. Dzieło namalowane jest techniką pointylizmu.
Henri Matisse, „Przepych, spokój i rozkosz”, 1904, Musée d’Orsay, Paryż, wikimedia.org, CC by 3.0
R13jSkfbHbkvH1
Ilustracja przedstawia obraz Maurice’a de Vlamincka „Przy kontuarze” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje rudowłosą kobietę, ubraną w obcisłą, jasną koszulę. Na lewej piersi ma wpięty czerwony kwiat. Postać ma intensywne, czerwone usta, w których trzyma papierosa. Jej oczy są mocno podkreślone czarnym konturem. Przed kobietą, na blacie, stoi duża szklanka z czerwonym napojem. Na czarnym tle znajduje się uliczna lampa.
Maurice de Vlaminck, „Przy kontuarze”, 1900, Musée Calvet, Awinion, Francja, wikiart.org, CC by 3.0
R1AUyGT1Bxwj51
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Kobieta w kapeluszu” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje portret kobiety ujętej bokiem do widza, z odwróconą w jego stronę głową. Kobieta ma smukłą twarz, poważną mimikę. Prawą rękę wspiera na lasce. Ubrana jest w sukienkę z szerokim jasnym kołnierzem. Postać i tło charakteryzuje bogactwo kolorystyczne. Na twarzy są nierealistyczne kolory, na przykład zamiast cienia użyto zielonej barwy. Na głowie ma ogromny kapelusz.
Henri Matisse, „Kobieta w kapeluszu”, 1905, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, San Francisco, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, CC by 3.0
R1cBeXCkoL1tv1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Portret Pani Matisse” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje popiersie kobiety ze smukłą twarzą i ciemnymi włosami upiętymi w kok. Trójkątny dekolt z białą lamówką w grochy odsłania część szyi. Kobieta ma wyraziste, czarne brwi. Przez środek twarzy biegnie szeroka, zielona pręga. Postać jest obwiedziona wyrazistym konturem. Tło z lewej strony zostało podzielone na połowę – w górnej części jest różowe, w dolnej - czerwone. Prawa strona tła jest zielona.
Henri Matisse, „Portret Pani Matisse” (Z zieloną pręgą), 1905, Statens Museum for Kunst, Kopenhaga, Dania, wikimedia.org, CC by 3.0
RN4rtXYWIW1Df1
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Portret Matisse’a” o kształcie pionowego prostokąta. Obraz ukazuje popiersie mężczyzny o krótkich włosach, z długą brodą. Na zacienionej w połowie twarzy ma założone okulary z żółtymi oprawkami. Ubrany jest w błękitną koszulę bez kołnierza. Tło jest zielone z ciemnożółtymi akcentami.
André Derain, „Portret Matisse’a”, 1905, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC by 3.0
RhGqVTpAhSOdL1
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Suszenie żagli” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje port rzeczny, po którego nabrzeżu przechadzają się postacie. Na dalszym planie, na brzegu rzeki, ustawione są łodzie z rozstawionymi żaglami. Za nimi znajduje się osiedle z wysokimi zabudowaniami. W tle rozciąga się górzysty pejzaż. Wszystkie elementy namalowane są swobodnie, plamami kolorów oraz posiadają konturowy obrys.
André Derain, „Suszenie żagli”, 1905, Muzeum Puszkina, Moskwa, Rosja, wikimedia.org, CC by 3.0
Ri1dsqZtsHNt81
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Otwarte okno” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje ścianę z otwartym do wewnątrz oknem i parapetem z doniczkowymi kwiatami. Przez otoczone bluszczem okno rozciąga się widok na nabrzeże rzeki z łodziami.
Henry Matisse, „Otwarte okno”, 1905, zbiory prywatne.
R1GjfwTU1Kw551
Ilustracja przedstawia obraz André’a Deraina „Most Westminsterski” o kształcie poziomego prostokąta. Ukazuje czerwone nabrzeże z budynkami i niebieskimi łodziami oraz rzekę, na której połyskuje niebiesko-żółta tafla wody, namalowana za pomocą plamek koloru. Przez rzekę prowadzi na drugą stronę metalowy, niebiesko-czerwony most. W tle znajduje się zielono-błękitny pejzaż miejski z białymi kłębami dymu. Niebo jest czerwonawe.
André Derain, "Charing Cross Bridge, London", 1906, National Gallery of Art, Waszyngton, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, CC by 3.0
RO2UzNDrtcBWG1
Ilustracja przedstawia obraz Maurice’a Vlamincka „Czerwone drzewa” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje pejzaż z czerwonymi konarami drzew, widok na okolicę z zielenią i zabudowaniami.
Maurice Vlaminck, „Czerwone drzewa”, 1906, Centre Pompidou, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC by 3.0
RmFzhtgTNKZcd1
Ilustracja przedstawia obraz Maurice’a Vlamincka „Sekwana pod Chatou” o kształcie poziomego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ukazuje pejzaż marynistyczny. Po rzece płynie granatowo-czerwony statek, a przy jej brzegu znajduje się zacumowana, pomarańczowo-czerwona łódź. Po lewej stronie znajdują się konary pomarańczowo-czerwonych drzew. Wszystkie elementy obwiedzione są konturową linią. Woda i niebo namalowane zostały za pomocą niebiesko-zielonych i białych plam.
Maurice de Vlaminck, „Sekwana pod Chatou”, 1906, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, wikimedia.org CC by 3.0
RTWZA45lLERNw1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Radość życia”. Ukazuje żółtą polanę, na której znajdują się nagie postacie, obwiedzione wyrazistym, czarnym, zielonym i czerwonym konturem. Jedni obejmują się, inni leżą w swobodnych pozach, stoją. Leżąca na pierwszym planie kobieta gra na instrumentach. W tle krąg postaci tańczy. Scenę z obu stron zamykają wielobarwne drzewa. Pomiędzy nimi, na horyzoncie, widoczna jest tafla wody, nad którą wolną przestrzeń wypełnia jasne niebo.
Henri Matisse, „Radość życia” 1905 – 1906, Barnes Foundation, Lower Merion Township, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, CC by 3.0
RztlWOy4kaHea1
Ilustracja przedstawia obraz Henriego Matisse’a „Przepych I” o kształcie pionowego prostokąta. Ukazuje trzy nagie kobiety na tle pejzażu. Na pierwszym planie, na piaszczystym brzegu rzeki stoi kobieta, której nogi wyciera pochylona, druga postać. Za nimi brzegiem biegnie kobieta z bukietem kwiatów w dłoni. Za pasem niebiesko-białej rzeki rozciąga się górzysty pejzaż. Niebo w tle jest fioletowo-białe. Postacie i elementy pejzażu obwiedzione są ciemną, konturową linią.
Henri Matisse, „Przepych I”, 1907, Centre Georges Pompidou, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC by 3.0
m66732ae966efa68e_0000000000247
Bibliografia
C. Baudelaire, Kwiaty zła, Zaproszenie do podróży, http://wolnelektury.pl/ (dostęp z dnia 31.03.2018)
L. Vauxcelles, Donatello chez les fauves!, http://gallica.bnf.fr/ (dostęp z dnia 31.03.2018)
