R197bxW3xtDBZ

Strona tytułowa e‑booka. Jasne tło z delikatną szaro‑niebieską grafiką w postaci kresek, trójkątów i kół, w lewym dolnym rogu rysunek nożyc krawieckich i szpuli nici. W centrum brązowa okrągła ramka, a w niej zdjęcie młodej kobiety. Kobieta siedzi przy stole i szyje przy pomocy białej maszyny krawieckiej. Obok niej stoją szpule kolorowych nici. Za nią jasne wnętrze, białe ściany z białym regałem z książkami. Kobieta jest dość młoda, ma półdługie włosy, okulary w wyraźnych, czarnych oprawach. Ma na sobie białą koszulę z przewieszoną przez szyję zieloną miarą krawiecką. Pod grafiką napis KLASYFIKACJA SZWÓW MASZYNOWYCH. Opracowanie dla kwalifikacji MOD.07. Wykonywanie prostych wyrobów odzieżowych – pracownik pomocniczy krawca. Aneta Gajos. Konsultacja merytoryczna: Edyta Cyganek.

E‑book Klasyfikacja szwów maszynowych

SPIS TREŚCI

1. Definicja szwu maszynowego1Definicja szwu maszynowego

2. Klasyfikacja i oznaczenia szwów maszynowych2Klasyfikacja i oznaczenia szwów maszynowych

3. Podział szwów3Podział szwów

   • 3.1 Podział szwów ze względu na sposób łączenia43.1 Podział szwów ze względu na sposób łączenia

   • 3.2 Podział szwów ze względu na przeznaczenie53.2 Podział szwów ze względu na przeznaczenie

   • 3.3 Podział szwów ze względu na umiejscowienie w wyrobie odzieżowym63.3 Podział szwów ze względu na umiejscowienie w wyrobie odzieżowym

4. Rodzaje szwów7Rodzaje szwów

5. Techniki wykonania wybranych szwów8Techniki wykonania wybranych szwów

   • 5.1 Szwy łączące95.1 Szwy łączące

   • 5.2 Szwy brzegowe105.2 Szwy brzegowe

6. Zastosowanie szwów11Zastosowanie szwów

   • 6.1 Przykładowe rozwiązania12Przykładowe rozwiązania

7. Netografia i bibliografia13Netografia i bibliografia

8. Powiązane materiały multimedialne14Powiązane materiały multimedialne

1. Definicja szwu maszynowego

Szew – miejsce złączenia dwóch lub więcej krawędzi wykrojów elementów odzieżowych za pomocą połączeń nitkowych i innych (definicja na podstawie Szkolnego słownika odzieżowego Z. Parafianowicz).

Szwy dzielimy ze względu na:

• sposób łączenia – nitkowe (szyte), klejone, zgrzewane;

• przeznaczenie – szwy łączące (bieliźniane, francuskie, nakładane, stykowe, wpuszczane, zwykłe, zakładkowe, szczypankowe) i brzegowe (lamujące, obrębiające, obrzucające, wykańczające).

Zależnie od rodzaju i fasonu wyrobu, a także od właściwość tkaniny, stosuje się rożne rodzaje szwów.

Budowa szwu zależy od liczby i sposobu złożeń tkaniny w szew.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

2. Klasyfikacja i oznaczenia szwów maszynowych

Szwy w wyrobach szytych z tkanin, dzianin i innych materiałów klasyfikuje się według normy PN‑P-84501:1983, wersja polska (pkn.pl), Wyroby konfekcyjne. Szwy. Klasyfikacja i oznaczenia.

Jak czytamy w powyższej normie:

Pięciocyfrowy numer jest oznaczeniem szwu nitkowego, który zaliczany jest do szwów łączących – nakładanych. 

W przypadku zastąpienia szwu nitkowego klejonym lub zgrzewanym, pozostaje oznaczenie pierwszych trzech cyfr, a dalej uzupełnia się dodatkowo literą:

• k – klejony, np.: 1.06.k – oznaczenie szwu klejonego, 

• z – zgrzewany, np.: 2.01. z – oznaczenie szwu zgrzewanego.  

Oznaczenia szwów w PN przyjęto klasyfikować według skrótów literowych nazwy szwów i kolejnej liczby porządkowej szwu w układzie tabelarycznym danego rodzaju szwu. Przyjęto następujące symbole literowe szwów:

• bieliźniane – Bl,  

• francuskie – Fr,  

• nakładane – Nk,  

• stykowe – St,  

• wpuszczane – Wp,  

• zwykłe – Zw,  

• zakładkowe – Za,  

• szczypankowe – Sz,  

• lamujące – Lm,  

• obrębiające – Ob,  

• obrzucające – Obrz,  

• wykończające – Wk,  

• klejone – k,  

• zgrzewane – z. 

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

3. Podział szwów

3.1 Podział szwów ze względu na sposób łączenia

Ze względu na sposób łączenia wyróżnia się szwy:  

• szyte (nitkowe),  

• klejone,  

• zgrzewane.  

Szwy nitkowe (szyte) – połączenia nitkowe stanowią najpopularniejszą formę połączeń w szyciu wyrobów odzieżowych. Szwy powstają poprzez połączenie dwóch różnych elementów za pomocą ściegów maszynowych. Ścieg wykonywany maszynowo tworzy się poprzez przeprowadzenie nici za pomocą igły przez łączony materiał. W zależności od rodzaju i fasonu wyrobu oraz właściwości tkaniny stosuje się różne rodzaje szwów.

Szwy klejone powstają dzięki połączeniu elementów odzieży poprzez sklejenie. Na miejsce połączenia nanosimy w odpowiedni sposób klej (punktowo, na dużych powierzchniach, za pomocą taśmy z klejem) i podgrzewamy.
Zastosowanie techniki klejenia pozwala na wyeliminowanie wielu pracochłonnych operacji szycia, skraca czas wykonania wyrobu, a przede wszystkim poprawia jakość i estetykę wyrobu. Jednocześnie zmniejsza koszty wytwarzania wyrobu przez wyeliminowanie kilku maszyn szwalniczych oraz nici.

Szwy zgrzewane – to połączenie powstaje przy użyciu odpowiednich surowców włókienniczych, które przy wysokich temperaturach ulegają rozmiękczeniu i pod odpowiednim naciskiem mogą się trwale połączyć (zgrzać). Maszyny do zgrzewania tkanin wytwarzają ultradźwięki, czyli drgania wielkiej częstotliwości, które wywołują odpowiednie podwyższenie temperatury włókien i tym samym przy użyciu nacisku umożliwiają złączenie warstw tkanin. Do zgrzewania nadają się wyłącznie materiały termoplastyczne, np. nylon, poliester, poliakrylen, elana itp.

Szwy wykreśla się graficznie, przedstawiając warstwy materiału i sposób ich łączenia: 

• miejsce nakłucia lub przejścia igły przez materiał oznacza się linią pionową (rys. 2.),

• miejsce sklejenia (spoina klejowa) oznacza się kropkami (rys. 3.),

• miejsce zgrzewania (spoina zgrzewana) oznacza się kreskami skośnymi (rys. 4.).

R1NHiNru1tIaR

Rysunek przedstawia schemat wizualny szwu nitkowego o oznaczeniu sześć kropka zero dwa kropka zero jeden. Wzór szwu zwizualizowano poprzez rysunek linii obrazujący warstwy materiału i miejsce przejścia przez nie igły, które oznaczono linią pionową.

RuFobaowJoYFq

Rysunek przedstawia schemat wizualny szwu klejonego o oznaczeniu jeden kropka zero sześć kropka k. Wzór szwu zwizualizowano poprzez rysunek linii obrazujący warstwy materiału i miejsce klejenia, które oznaczono kropkami zamieszczonymi pomiędzy dwoma materiałami.

R1D3AHPCe8aaQ

Rysunek przedstawia schemat wizualny szwu zgrzewanego o oznaczeniu dwa kropka zero jeden kropka z. Wzór szwu zwizualizowano poprzez rysunek linii obrazujący warstwy materiału i miejsce ich zgrzewania, które oznaczono liniami skośnymi.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

3.2 Podział szwów ze względu na przeznaczenie

Ze względu na przeznaczenie szwy dzieli się na:

• łączące, za pomocą których są połączone warstwy wykrojów jednego lub więcej elementów odzieżowych; do tej grupy należą szwy: bieliźniane, francuskie, nakładane, stykowe, wpuszczane, zwykłe, zakładkowe i szczypankowe;

• brzegowe, stanowiące wykończenie krawędzi wykrojów elementów odzieżowych lub wykrojów odzieżowych; do tej grupy należą szwy: lamujące, obrębiające, obrzucające, wykończające.

Podział szwów ze względu na przeznaczenie obrazuje rys. 5.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

3.3 Podział szwów ze względu na umiejscowienie w wyrobie odzieżowym

• Umiejscowienie na elementach odzieży górnej części ciała:

1. szew środkowy tyłu, 

2. szew boczny, 

3. szew boczka, 

4. szew barkowy, 

5. szew pachowy,

6. szew kołnierza,

7. kozerka.

R1a6ZUX3PtYAo

Rysunek przedstawia umiejscowienie wyżej wymienionych szwów na przykładzie marynarki. Jedna grafika przedstawia prawą połowę przodu marynarki, a znajdująca się obok niej druga grafika przedstawia całość tyłu marynarki. Na przedniej części marynarki oznaczono: punkt 3 z szwem boczka, który znajduje się blisko szwu bocznego w linii od początku pachy do samego dołu ubrania; punkt 4 z szwem barkowym od kołnierza do rękawa; punkt 5 z szwem pachowym, który biegnie od góry ramienia pod pachę; punkt 6 z szwem kołnierza znajdujący się przy kołnierzu i punkt 7 kozerka tuż pod kołnierzem. Na tylnej części marynarki oznaczono punkt 1 szew środkowy tyłu biegnący wzdłuż kręgosłupa przez całą długość marynarki, punkt 2 z szwem bocznym biegnący blisko szwu bocznego w linii od tylnej części dołu pachy do samego dołu ubrania; ; punkt 5 z szwem pachowym, który biegnie od góry ramienia pod pachę z tyłu marynarki; punkt 6 z szwem kołnierza znajdujący się na kołnierzu.

• Umiejscowienie na elementach rękawa:

1) szew przedni rękawa, 

2) szew tylny rękawa,

3) szew zewnętrzny rękawa, 

4) szew wewnętrzny rękawa.

R16cqyC5bIycP

Rysunek przedstawia umiejscowienie wyżej wymienionych szwów na rękawie. Z lewej strony umieszczono rysunek zewnętrznej części rękawa, a z prawej – części wewnętrznej. Zewnętrzna część rękawa została oznaczona punktem 1 (szew przedni rękawa) po swojej lewej stronie od pachy do dołu; oraz punktem 2 (szew tylny rękawa) po prawej stronie od ramienia do dołu. Wewnętrzna część rękawa, czyli przylegająca do tułowia, oznaczona została numerami 3 – szef zewnętrzny rękawa biegnący przez całą jego długość i 4 – szef wewnętrzny rękawa biegnący od pachy do mankietu.

• Umiejscowienie na elementach odzieży dolnej części ciała (spodnie, spódnica):

 1) szew boczny (zewnętrzny), 

2) szew wewnętrzny, 

3) szew środkowy przodu, 

4) szew środkowy tyłu,

5) szew paska.

R1UaGHDeC9k5r

Ilustracja przedstawia umiejscowienie wyżej wymienionych szwów na spodniach i spódnicy. Spodnie przedstawione są na dwóch rysunkach obrazujących przód i tył spodni, a spódnica na jednym rysunku. Na przedniej części spodni oznaczono w dwóch miejscach, między nogami i z boku spodni punkt dwa – szew wewnętrzny. Punkt trzy – szew środkowy przodu biegnie od paska do kroku. A punkt pięć – szew paska – przez linię wokół pasa. Tylna część spodni oznaczona jest numerami jeden (szew boczny zewnętrzny), dwa – szew wewnętrzny, cztery - szew środkowy tyłu od pasa do kroku, pięć – szew paska. Rysunek przedstawiający spódnicę oznaczono numerami jeden – po bokach spódnicy, trzy – na jej środku od pasa w dół oraz pięć – wokół pasa.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

4. Rodzaje szwów

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

5. Techniki wykonania wybranych szwów

Opis szwów ułatwiają rysunki instruktażowe, które składają się z prostych symboli obrazujących sposoby ich wykonania.

Symbole zastosowane w rysunkach szwów zawartych w e‑booku:

• Szwy łączące15Szwy łączące

  • Szew zwykły rozprasowany16Szew zwykły rozprasowany

  • Szew zwykły zaprasowany17Szew zwykły zaprasowany

  • Szew francuski18Szew francuski

  • Szew bieliźniany19Szew bieliźniany

  • Szew wpuszczany20Szew wpuszczany

  • Szew nakładany21Szew nakładany

  • Szew zakładkowy22Szew zakładkowy

  • Szew szczypankowy23Szew szczypankowy

  • Szew stykowy24Szew stykowy

• Szwy brzegowe25Szwy brzegowe

  • Szew obrębiający26Szew obrębiający

  • Szew lamujący27Szew lamujący

  • Szew obrzucający28Szew obrzucający

  • Szew wykończający

R7QMJzArL9QV6

Tabela dwukolumnowa – w jednej kolumnie symbole rysunkowe, a w drugiej objaśnienia symboli. Wzory szwu zwizualizowano poprzez rysunek linii. W 4 wersach tabeli znajdują się: ścieg stębnowy (dwie równoległe wobec siebie poziome linie, przez które przechodzi pionowo linia pionowa w kształcie szpilki), ścieg obrzucony zygzakiem lub overlokiem (dwie równoległe wobec siebie poziome linie na których początku znajduje się koło ze skośnymi równoległymi wobec siebie liniami w środku), prawa strona materiału (jedna linia, na której środku znajduje się trójkąt kątem dotykający linii), urwanie materiału (dwie proste linie - jedna kończy się a druga rozpoczyna znaczkiem w kształcie litery "S").

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

5.1 Szwy łączące

Szew zwykły rozprasowany

Szew zwykły rozprasowany jest najprostszym i podstawowym szwem. Łączymy nim dwa elementy, np. boki spódnicy. Obrzucamy brzegi materiałów overlockiem, składamy je prawą stroną do prawej i zszywamy w określonej odległości, np. 2‑3 cm od brzegu. Następnie nakładamy podwinięty brzeg na drugą warstwę materiału na szerokość podwinięcia. Następnie rozkładamy i rozprasowujemy.

Re4juQBoNMbjN

Rysunek przedstawia schemat wizualny szwu zwykłego rozprasowanego. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału, miejsce ściegu obrzuconego zygzakiem lub overlokiem.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

RQ9B59aveRUWn

Rysunek przedstawia wizualizację szwu zwykłego rozprasowanego oraz schemat według normy PN cztery kropka zero trzy kropka zero cztery. Po lewej stronie dwa kawałki niebieskiego materiału ułożone blisko siebie w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowane do szycia szwem bieliźnianym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

R10VqoiruHu4O

Zdjęcie przedstawia szew rozprasowany z lewej strony tkaniny. Przez środek zdjęcia biegnie zagięcie prawej strony materiału zszytego symetrycznie z brzegami obszytymi overlokiem. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice.

R17ahU8BGi5g9

Zdjęcie przedstawia szew rozprasowany z prawej strony tkaniny. Przez środek zdjęcia biegnie szew łączący 2 części prawej strony materiału. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice.

Szew zwykły zaprasowany

Służy do łączenia dwóch elementów. Składamy brzegi materiału prawą stroną do prawej i zszywamy na odległość 1,5‑2 cm od krawędzi. Następnie obrzucamy brzegi połączonych materiałów overlockiem. Zaprasowujemy szew na jedną stronę.

R1CVOedqdIObV

Rysunek przedstawia schemat szwu zwykłego zaprasowanego. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału, miejsce ściegu obrzuconego zygzakiem lub overlokiem.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R1YKhBOTowFic

Rysunek przedstawia wizualizację szwu zwykłego zaprasowanego oraz schemat według normy PN dwa kropka zero dwa kropka zero osiem. Po lewej stronie niebieski materiał ułożony w sposób uwzględniający i ukazujący lewą i prawą stronę, przygotowany do szycia szwem bieliźnianym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsca przejścia igły.

Ro8G9lNmDtOWk

Zdjęcie przedstawia szew zaprasowany z lewej strony tkaniny. Przez środek zdjęcia biegną dwa szwy – zwykły i odrobinę dalej symetrycznie obszytymi overlokiem. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice.

R1DjoDk4uvjzw

Zdjęcie przedstawia szew zaprasowany z prawej strony tkaniny. Szew biegnie przez środek zdjęcia. Łączy ze sobą dwa kawałki materiału – print nie przebiega dokładnie i regularnie. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice.

Szew francuski

Brzegi elementów składamy lewą stroną do lewej i przeszywamy w odległości od krawędzi, np. 0,5 cm. Następnie przeginamy materiały tak, aby stykały się prawymi stronami, zaprasowujemy i przeszywamy w odległości np. 1 cm od krawędzi. Wtedy pierwszy szew (a w tym i brzegi) są schowane w środku szwu. Szwu francuskiego używamy np. do szycia pościeli.

RIHe3xxdHoC1m

Rysunek przedstawia schemat szwu francuskiego. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R15CQfl6U2fBG

Rysunek przedstawia wizualizację szwu francuskiego oraz schemat według normy PN jeden kropka zero sześć kropka zero trzy. Po lewej stronie dwa kawałki niebieskiego materiału ułożone w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowane do szycia szwem francuskim. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

RBxnu8wdE5mlm

Zdjęcie przedstawia szew francuski z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. Szew biegnie przez środek zdjęcia. W jednym miejscu widoczny jest supełek. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice.

RcQ7gdNkGNuTa

Zdjęcie przedstawia szew francuski z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemny kolor i wyraźny print. Szew biegnie przez środek zdjęcia i łączy ze sobą dwa kawałki materiału – print nie biegnie w regularnych od siebie odległościach przez szew.

Indeks górny Źródła wszystkich definicji: „Techniki szycia odzieży” - E. Starka, Z. Lipke‑Skrawek, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 2018. Indeks górny koniec^{Źródła wszystkich definicji: „Techniki szycia odzieży” - E. Starka, Z. Lipke‑Skrawek, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 2018.}

Szew bieliźniany

Szew ten jest bardzo przydatny dla osób, które nie mają możliwości wykonania szwów obrzucających. Jest stosowany np. w odzieży męskiej, odzieży dziecięcej itd.

Materiały składamy prawą stroną do prawej w taki sposób, aby dolny brzeg był wysunięty ok. 0,5 cm w stosunku do brzegu górnego i przeszywamy w odległości 0,5 cm od brzegu górnego. Materiały rozkładamy i zaprasowujemy w kierunku krótszego brzegu. Wysunięty brzeg podwijamy i stębnujemy wzdłuż linii załamania brzegu.

RyasMYUqxObbq

Rysunek przedstawia schemat wizualny szwu bieliźnianego. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R15Jw2kcMyova

Rysunek przedstawia wizualizację szwu bieliźnianego oraz schemat według normy PN dwa kropka zero cztery kropka zero dziewięć. Po lewej stronie dwa kawałki niebieskiego materiału ułożone w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowane do szycia szwem bieliźnianym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

1. ułożenie warstw i przeszycie 

2. rozłożenie, zawinięcie wysuniętego brzegu i stębnowanie

RRxkkKcTJrBz8

Zdjęcie przedstawia szew bieliźniany z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia i jest podwójny – w odległości około pół centymetra widoczny jest równoległy szew i zakładka materiału.

Rk8bi37h8yV5b

Zdjęcie przedstawia szew bieliźniany z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemniejszy kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia i jest podwójny – w odległości około pół centymetra widoczny jest równoległy szew i zakładka z materiału.

Szew wpuszczany

Składamy trzy warstwy materiału w taki sposób, aby warstwy zewnętrzne – górna i dolna – stykały się prawymi stronami z warstwą środkową, umieszczoną między nimi (prawa strona warstwy górnej jest zwrócona do prawej strony warstwy środkowej i prawa strona warstwy dolnej jest zwrócona do lewej strony warstwy środkowej). Złożone materiały zszywa się w odległości 0,5 cm od krawędzi. Zewnętrzne warstwy odwraca się w kierunku przeciwnym do ułożenia warstwy środkowej (szew znajdzie się w środku między zewnętrznymi warstwami).

RmnEJvQfjaN7L

Rysunek przedstawia schemat szwu wpuszczanego z oznaczeniem miejsc przejścia igły i zawinięcia materiałów. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R1WjdnuDQzpvJ

Rysunek przedstawia wizualizację szwu wpuszczanego oraz schemat według normy PN dwa kropka cztery dwa kropka zero sześć. Po lewej stronie dwa kawałki niebieskiego materiału ułożone w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowane do szycia szwem wpuszczanym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

R13hT6K5Xl10f

Zdjęcie przedstawia szew wpuszczany z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print z lewej kontra ciemniejszy kolor i wyraźny print ze strony prawej, w którą wpuszczana jest tkanina. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia i jest podwójny – jest niemal niewidoczny.

RI3b0qyeEhMhZ

Zdjęcie przedstawia szew wpuszczany z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemniejszy kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia łącząc ze sobą dwa kawałki materiału – print kotwic nie jest regularnie powtarzany w miejscu szwu.

Szew nakładany

Wykonując szew, podwijamy brzeg materiału do lewej strony na szerokość 1,5‑2,0 cm i następnie nakładamy na drugą warstwę tkaniny (lewą stroną do prawej strony) na szerokość naszego podwinięcia. Tak nałożone materiały przeszywamy po prawej stronie w odległości 0,5‑1,0 cm od krawędzi załamania. Następnie obrzucamy brzegi razem overlockiem.

RD6zvb37qCYXf

Rysunek przedstawia schemat szwu nakładanego. Rysunek graficznie przedstawia warstwy materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału, miejsce ściegu obrzuconego zygzakiem lub overlokiem.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

RuWwRICwM4hct

Rysunek przedstawia wizualizację szwu nakładanego oraz schemat według normy PN pięć kropka trzy jeden kropka zero jeden. Po lewej stronie dwa kawałki niebieskiego materiału ułożone w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowane do szycia szwem nakładanym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły i overloka.

R1BWReNY97Akd

Zdjęcie przedstawia szew nakładany z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia i jest podwójny – w odległości około centymetra od prostej kreski widoczny jest równoległy szew z overloka.

RS9AI5pikivnb

Zdjęcie przedstawia szew nakładany z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemniejszy kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew biegnie przez środek zdjęcia i jest podwójny – w odległości około pół centymetra od prostej kreski widoczna jest nakładka materiału.

Szew zakładkowy

Zakładka to płasko leżąca, zaszyta, jednostronna fałdka materiału o różnej szerokości. Wykonując szew zakładkowy, składamy dwie warstwy materiału lewymi stronami do siebie, przeszywamy w określonej odległości od krawędzi, zaprasowujemy na jedną stronę. Złożenie materiału zależy od efektu zdobniczego, jaki chcemy uzyskać (tzw. efekt plisowania, który powstaje poprzez zwielokrotnienie jednej zakładki). Możemy wykorzystać specjalne oprzyrządowanie, np. prowadnik krawędziowy.

R1PB7mI1Y393S

Rysunek przedstawia schemat szwu zakładkowego. Rysunek graficznie przedstawia złożenie warstw materiału, jego prawą stronę, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

RK5mC5lexyF3l

Rysunek przedstawia wizualizację szwu zakładkowego oraz schemat według normy PN pięć kropka zero dwa kropka zero trzy. Po lewej stronie kawałek niebieskiego materiału ułożony w sposób uwzględniający lewą i prawą stronę, przygotowany do szycia szwem zakładkowym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

RtZ5Cq5luY3dr

Zdjęcie przedstawia szew zakładkowego z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Zdjęcie przedstawia 5 zakładek - szew biegnie co około 1 centymetr.

R13ldFVRZtqRu

Zdjęcie przedstawia szew zakładkowy z prawej strony tkaniny. Zdjęcie przedstawia szew zakładkowego z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemniejszy kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Zdjęcie przedstawia 5 zakładek - szew jest tu niewidoczny. Print nie układa się równomiernie.

Szew szczypankowy

Do wykonania szwu niezbędne jest oznaczenie linii szycia. Materiał składamy wzdłuż linii lewymi stronami do siebie i przeszywamy w minimalnej odległości od krawędzi, zaprasowujemy w jedną stronę.

RmcEZbHZqzUY6

Rysunek przedstawia schemat szwu szczypankowego. Rysunek graficznie przedstawia ułożenie materiału, miejsce przejścia przez nie igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

ROgK7wiDBxx5c

Rysunek przedstawia wizualizację szwu szczypankowego oraz schemat według normy PN pięć kropka zero jeden kropka zero trzy. Po lewej stronie kawałek niebieskiego materiału ułożony do szycia szwem szczypankowym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z oznaczeniem miejsc przejścia igły.

RgjCXZti5goSW

Zdjęcie przedstawia szew szczypankowy z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szwy są niemal niewidoczne, jedynie delikatne załamanie światła sugeruje, gdzie mogą się znajdować.

R1PFifBXkkRfg

Zdjęcie przedstawia szew szczypankowy z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemniejszy kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szwy szyte białymi nićmi na założonym materiale są widoczne i występują co około 2 centymetry.

Szew stykowy

Szew wykonuje się poprzez przyłożenie do siebie dwóch krawędzi tkaniny na tzw. styk. Przeszywamy ściegiem zygzakowym lub overlockiem łącząc ze sobą dwie krawędzie.

R11eTR9M1P85A

Rysunek przedstawia schemat szwu stykowego. Rysunek graficznie przedstawia materiał, dwa miejsca przejścia igły w ściegu stębnowym, urwanie materiału, miejsce ściegu obrzuconego zygzakiem lub overlokiem (na samym środku).

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R8lWXG2jrYQI5

Rysunek przedstawia wizualizację szwu stykowego oraz schemat według normy PN cztery kropka zero jeden kropka zero jeden. Po lewej stronie kawałek niebieskiego materiału z zaznaczonym pośrodku szwem stykowym. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu.

RQVGL37qHc0Jn

Zdjęcie przedstawia szew stykowy z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest czarny, widoczny na środku zdjęcia, w kształcie zygzakowatym.

RI9nSoIqJsA7K

Zdjęcie przedstawia szew stykowy z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemny kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest czarny, widoczny na środku zdjęcia, w kształcie zygzakowatym.

5.2 Szwy brzegowe

Szew obrębiający

Służy do wykańczania brzegów tkaniny.  

Zaprasowujemy brzeg materiału w odległości np. 1 cm od krawędzi do lewej strony, następnie powtórnie zaprasowujemy brzeg materiału, np. w odległości 2 cm od krawędzi, również do lewej strony. Po zaprasowaniu przeszywamy brzeg ściegiem stębnowym w odległości 1 mm od krawędzi obrębu.

RbMEEn8zrvZkN

Rysunek przedstawia schemat szwu obrębiającego. Rysunek graficznie przedstawia ułożenie materiału, miejsce przejścia igły w ściegu stębnowym, miejsce urwania materiału, prawą stronę materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

R1EuogSVV1Qvs

Rysunek przedstawia wizualizację szwu obrębiającego oraz schemat według normy PN sześć kropka zero trzy kropka zero jeden. Po lewej stronie kawałek niebieskiego, odpowiednio zwiniętego materiału z zaznaczonym szwem obrębiającym i prawą stroną. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z miejscem przejścia igły.

R1c2YC3dDInk9

Zdjęcie przedstawia szew obrębiający z lewej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print skontrastowane z wyraźnym printem i kolorem prawej strony materiału założonej u dołu zdjęcia. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, poziomy, widoczny na wysokości jednej trzeciej zdjęcia od dołu.

R1dSaLT87muDD

Zdjęcie przedstawia szew obrębiający z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemny kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, poziomy, widoczny na wysokości jednej trzeciej zdjęcia od dołu.

Szew lamujący

Przy tkaninach luźno tkanych, ale też i tych mocno się strzępiących, stosujemy wykończenie brzegów elementów, szwów wewnętrznych bądź brzegów odzieży  lamówką lub pliską skośną. Aby wykonać szew lamujący, przykładamy prawą stroną pliski do prawej strony brzegu materiału i stębnujemy w określonej odległości od krawędzi. Następnie zawijamy ją na lewą stronę obrębu, aby utworzyła się lamówka i przeszywamy maszyną wzdłuż krawędzi lamówki – po lamówce lub wzdłuż widocznego rowka. Szew można wykonać podobnie poprzez przyłożenie prawej strony lamówki do lewej strony tkaniny, przeszycie w określonej odległości od krawędzi, wywrócenie lamówki do prawej strony tkaniny, podwinięcie lamówki  i przeszycie po lamówce wzdłuż jej brzegu.

RHPrSZXePQiqd

Rysunek przedstawia schemat szwu lamującego. Rysunek graficznie przedstawia ułożenie dwóch kawałków materiału, miejsce przejścia igieł w ściegu stębnowym, miejsce urwania materiału, prawą stronę materiału.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

RNJzyz8DjSYrB

Rysunek przedstawia wizualizację szwu lamującego oraz schemat według normy PN trzy kropka zero pięć kropka zero sześć. Po lewej stronie kawałek niebieskiego, odpowiednio zwiniętego materiału z zaznaczonym szwem lamującym i prawą stroną. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu z miejscami przejścia igły.

R13ccEcL54rIS

Zdjęcie przedstawia szew lamujący z lewej stron tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – jaśniejszy kolor i niewyraźny print skontrastowane z wyraźnym printem i kolorem prawej strony materiału założonej u dołu zdjęcia. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, poziomy, widoczny na wysokości jednej dziesiątej zdjęcia od dołu.

RYfhXURjKMrND

Zdjęcie przedstawia szew lamujący z prawej stron tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemny kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, poziomy, widoczny na wysokości jednej dziesiątej zdjęcia od dołu.

Szew obrzucający

Szew wykonuje się poprzez złożenie dwóch warstw tkaniny prawą stroną do prawej i przeszycie krawędzi overlockiem w celu ich wykończenia i połączenia. Można dodatkowo przeszyć ściegiem stębnowym w określonej odległości od overlocka w celu wzmocnienia szwu.

R1Zx1b4yTaqak

Rysunek przedstawia schemat szwu obrzucającego. Dwie równoległe wobec siebie czarne poziomie linie zakończone są i połączone kołem z ukośnymi liniami w środku.

Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu14Objaśnienia symboli zastosowanych na rysunku szwu

RDrgF3IBlcS8w

Rysunek przedstawia wizualizację szwu obrzucającego oraz schemat według normy PN jeden kropka zero jeden kropka zero jeden. Po lewej stronie kawałek niebieskiego, odpowiednio zwiniętego na pół materiału z zaznaczonym szwem lamującym na grzbiecie zgięcia i zaznaczoną ciemniejszym kolorem prawą stroną w środku zgięcia. Po prawej numer polskiej normy oraz poniżej graficzne przedstawienie schematu szwu.

RSmmTTU0oa9Ox

jaśniejszy kolor i niewyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, pionowy, na środku zdjęcia, obrzucony overlokiem.

Rwc7YZbLdgjXF

Zdjęcie przedstawia szew obrzucający z prawej strony tkaniny, co wyraźnie widać na tkaninie – ciemny kolor i wyraźny print. To ciemna, prawdopodobnie płócienna tkanina z wzorem w białe kotwice. Szew jest biały, pionowy, na środku zdjęcia – to maleńkie białe, regularne fragmenty nici.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

6. Zastosowanie szwów

Szwy zwykłe powstają przez przeszycie dwóch warstw materiału złożonych prawymi stronami do środka. Szew zwykły może być przeprasowany, rozprasowany, rozstębnowany lub fantazyjny (np. układ fałd, zakładki, zmarszczenia itp.). 

Szwy lamujące mają zastosowanie do wykończania szwów wewnętrznych i brzegów odzieży. Pełnią funkcje zdobnicze i zabezpieczające przed strzępieniem brzegów materiału, np. w szwach zwykłych w żakietach bez podszewki, uszytych z łatwo strzępiących się tkanin. Wykończenia lamówką można również stosować na obrębach i brzegach usztywnień. Szwy lamujące wykonujemy na stębnówkach, z zastosowaniem przyrządów pomocniczych, zwanych lamownikami.

Szwy obrębiające stosujemy do wykończania brzegów materiału w koszulach, bluzkach, odzieży bez podszewki, bieliźnie pościelowej, stołowej, odzieży sportowej itp. Wyróżniamy obręby pełne, półpełne i pojedyncze.

Zewnętrzne stębnowanie szwów i obrębów pełni również funkcję dekoracyjną. Wykonujemy je nitką w kolorze tkaniny lub w innym kontrastowym kolorze.

Szwy obrzucające wykonuje się na maszynach typu overlock (jedno- lub dwuigłowych, trzy- lub czteronitkowych lub na maszynie typu zyg‑zak). Stosuje się je do wykończania i łączenia elementów odzieży z tkanin i dzianin. Szwem obrzucanym możemy zszywać również worki kieszeniowe w spodniach.

Szwy bieliźniane mają zastosowanie do łączenia elementów wyrobów bieliźnianych, ubiorów damskich, odzieży dziecięcej, koszul męskich, odzieży roboczej i innych. Szwy bieliźniane mogą być zastępowane szwami brzegowymi obrzucającymi ze ściegiem wzmacniającym.

Szwy francuskie wykonuje się na stębnówce jednoigłowej. Szwem francuskim zszywa się worki kieszeniowe, wykonuje się je w odzieży bez podszewki, zszywa bieliznę pościelową itp. 

Szwy nakładane stosuje się jako zdobnicze lub w celu ukrycia brzegów innych szwów, np. przez naszycie taśmy.

Szwy wpuszczane stosuje się do łączenia dwóch podstawowych warstw materiału z jedną (lub więcej) warstwą wypustkową. Szwy wpuszczane stosuje się do przyszywania karczków i wykonywania szwu ramieniowego, np. w koszulach i bluzkach; w spodniach stosuje się do łączenia nogawek z wypustką ozdobną. Przy wykonywaniu szwów wpuszczanych na maszynach stębnowych stosuje się odpowiednie przyrządy, zawijające brzegi materiału oraz linijki odległościowe.

Szwy zakładkowe to szwy ozdobne stosowane do ozdobnego wykończenia, np. przodów koszul męskich, bluzek, sukien, spódnic. Do wykonywania szwów zakładkowych stosuje się maszyny stębnówki ze specjalnym oprzyrządowaniem pomocniczym. 

Szwy stykowe wykonuje się w układzie zszywanych brzegów materiału w jednej płaszczyźnie przy zastosowaniu stębnówek jednoigłowych, zygzakówek lub overlocków. Stosowany jest w odzieży sportowej, często stosowany jako dodatkowy pasek materiału podkładanego pod szew w celu jego wzmocnienia.

Szwy szczypankowe to szwy zdobnicze, mają zastosowanie w ubiorach damskich i dziecięcych.

Szwy wykończające są to szwy zdobnicze, chronią brzegi materiałów przed strzępieniem i przecieraniem.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

6.1. Przykładowe rozwiązania

Poniżej przedstawiono sposoby szycia wykorzystywane przez firmę Horekatex szyjącą konfekcję hotelową, na przykładzie szwów zastosowanych w bieliźnie pościelowej oraz w obrusach.

Jeśli chcesz zobaczyć, jak wykonuje się szwy maszynowe, zapoznaj się z animacją w e‑materiale. Jeżeli chcesz spróbować dopasować rodzaj szwu do typu wyrobu odzieżowego, sprawdź swoją wiedzę w Programie ćwiczeniowym Dobór szwów maszynowych zgodnie z przeznaczeniem wyrobu.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

7. Netografia i bibliografia

Netografia

Sposoby szycia: www.horecatex.pl/sposoby-szycia (dostęp 30.03.2022).

Rodzaje szwów: www.tylko-moda.pl/szwy (dostęp 30.03.2022).

Bibliografia

Czyżewski H., Krawiectwo. Podręcznik technologii dla SZ, WSiP, Warszawa 1998. 

Czyżewski H., Krawiectwo, WSiP, Warszawa 1996.

Druri Z., Rębowska Z., Technologia Krawiectwa Lekkiego, WSIP, Warszawa 1974. 

Kazik R., Krawczyk J., Technologia odzieży, WSiP, Warszawa 1998.

Krysińska S., Szycie i konserwacja odzieży, WSiP, Warszawa 1995.

Lewandowska‑Stark E., Lipke‑Skrawek Z., Techniki szycia odzieży, SOP, Toruń 1995. 

Nieszyn J., Technologia odzieży damskiej, Wydawnictwo ZETDEZET Sp. z o.o., Warszawa 1992.

Parafianowicz Z., Szkolny słownik odzieżowy, WSiP, Warszawa 1999.

Polskie Normy 83/P‑84501. Wyroby konfekcyjne. Szwy. Klasyfikacja i oznaczenia.

Polskie Normy 83/P‑84502. Wyroby konfekcyjne. Ściegi. Klasyfikacja i oznaczenia.

Samek. P. Krawiectwo. Technologia, WSiP, Warszawa 1999.

Więżlak W., Elmrych‑Bocheńska, Zieliński J., Odzież. Budowa, właściwości, produkcja, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Łódź 2009.

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści

8. Powiązane materiały multimedialne

• Film instruktażowy: “Jak wykonać szwy maszynowe”D8Xz8v4ELFilm instruktażowy: “Jak wykonać szwy maszynowe”

• Program ćwiczeniowy: “Dobór szwów maszynowych zgodnie z przeznaczeniem wyrobu”DwbEfa78lProgram ćwiczeniowy: “Dobór szwów maszynowych zgodnie z przeznaczeniem wyrobu”

Powrót do spisu treści99Powrót do spisu treści