MASZYNY STOSOWANE W KUŚNIERSTWIE
Spis treści
1. Wprowadzenie1. Wprowadzenie
2. Klasyfikacja maszyn stosowanych w kuśnierstwie2. Klasyfikacja maszyn stosowanych w kuśnierstwie
2.1. Maszyny szwalnicze zasadnicze2.1. Maszyny szwalnicze zasadnicze
2.1.1. Charakterystyka2.1.1. Charakterystyka
2.1.2. Mechanizmy ruchu w maszynach szwalniczych2.1.2. Mechanizmy ruchu w maszynach szwalniczych
2.1.3. Napęd maszyn szwalniczych2.1.3. Napęd maszyn szwalniczych
2.2. Maszyny kuśnierskie2.2. Maszyny kuśnierskie
2.3. Maszyny pomocnicze2.3. Maszyny pomocnicze
2.4. Maszyny do kosmetyki wyrobów futrzarskich2.4. Maszyny do kosmetyki wyrobów futrzarskich
3. Bibliografia3. Bibliografia
4. Netografia4. Netografia
1. Wprowadzenie
Nowoczesna produkcja wyrobów futrzarskich wymaga odpowiednich maszyn i urządzeń do mechanizowania procesów wytwarzania futer. Efektem tego jest usprawnienie produkcji i doskonalenie warunków pracy, a także skrócenie czasu produkcji i jej kosztów, przy jednoczesnym podnoszeniu jakości końcowych wyrobów.
Obecnie na rynku dużą rolę odgrywają maszyny szwalnicze i specjalistyczne, które są w pełni zautomatyzowane i programowane komputerowo. Pozwala to na samodzielny dobór parametrów ściegu, wyświetlanie tych parametrów na ekranie oraz zapisywanie ich w pamięci komputera.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Klasyfikacja maszyn stosowanych w kuśnierstwie
W zakładach kuśnierskich mają zastosowanie:
krawieckie maszyny szwalnicze,
maszyny szwalnicze specjalistyczne – tak zwane kuśnierki,
maszyny do kosmetyki wyrobów futrzarskich,
maszyny specjalne pomocnicze.
Maszyny dzielą się na klasy określające ich typ, budowę oraz działanie. Klasy maszyn oznaczane są cyframi na tabliczce znamionowej. Pierwsza cyfra oznacza maszynę szwalniczą, a cztery następne umieszczone po poziomej kresce oznaczają grupę, podgrupę oraz typ i przydatność maszyn do ściśle określonych prac.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.1. Maszyny szwalnicze zasadnicze
2.1.1. Charakterystyka
Typową maszyną krawiecką stosowaną w kuśnierstwie jest maszyna szwalnicza stębnowa, składająca się z głowicy, stołu i podstawy.
Podstawową maszynę szwalniczą, szyjącą ściegiem prostym utworzonym przez dwie wzajemnie przeplatające się nici, pokazano na rysunku 3. Ze względu na liczbę nici tworzących ścieg nosi on nazwę ściegu dwunitkowego, który jest ścisły i wytrzymały. Przy właściwym doborze napięcia obu nici, ich przeplatanie się, w wyniku którego następuje wiązanie ściegu, ma miejsce w środku zszywanej warstwy materiałów.
W celu otrzymania kolejnych ściegów podczas szycia, w odpowiedniej fazie cyklu tworzenia ściegu następuje przemieszczanie zszywanej warstwy materiałów o określoną z góry wielkość zwaną skokiem ściegu. Skok ściegu jest odległością między środkami dwóch kolejnych przekłuć materiału, a więc i między dwoma kolejnymi miejscami przeplatania się nici górnej z nicią dolną. Skok ściegu określa się albo bezpośrednio – jako długość odcinka łączącego środki dwóch kolejnych przekłuć mierzoną w milimetrach – albo pośrednio, przez podanie liczby ściegów w określonej długości szwu. Szew jest zbiorem kolejnych ściegów. Liczba ściegów przypadająca na określoną długość szwu nazywa się gęstością szwu.
Jednoigłowa stębnówka z dolnym i górnym transportem przeznaczona jest do szycia średnich i ciężkich materiałów. Dodatkowo maszyna wyposażona jest w nóż odkrawający krawędź materiału podczas szycia. Maszyna posiada funkcje automatyczne, takie jak obcinanie nitki, ryglowanie, podnoszenie stopki oraz napęd energooszczędny umieszczony bezpośrednio na głowicy wraz z panelem sterującym.
Specyfikacja techniczna:
typ ściegu: 301;
prędkość maksymalna: 2200 ścieg./min.;
maksymalna długość ściegu: 8 mm;
rodzaj transportu: ząbki + stopka;
prześwit pod ramieniem: 260×120 mm,
system igieł: 135x17 (DPx17), 120‑150;
maksymalna grubość nitki: 20/3;
typ chwytacza: powiększony (szpulka 26 mm);
smarowanie: automatyczne;
skok igły: 37 mm;
liczba igieł: 1;
typ napędu: Direct Drive;
podnoszenie stopki: 13 mm.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.1.2. Mechanizmy ruchu w maszynach szwalniczych
podstawowe: mechanizm ruchu wału głowicy, mechanizm igielnicy, mechanizm podciągacza nici, chwytacz pętli i mechanizm transportu tkaniny;
pomocnicze: nawijacz nici.
Mechanizm ruchu to wał główny w postaci poziomego, stalowego pręta przenoszącego ruch obrotowy z koła zamachowego na mechanizm igielnicy i podciągacza nici.
Mechanizm igielnicy umieszczony jest w czołowej części głowicy. Igielnica wprowadzana jest w ruch przez wał główny za pośrednictwem korbowodu, który zmienia ruch obrotowy wału głównego w ruch posuwisty igielnicy. W uchwycie igielnicy umocowana jest igła. Na skutek ruchu igielnicy igła przechodzi przez materiał i doprowadza nić górną do chwytacza.
Chwytacz pętli powoduje przeciągnięcie nitki dolnej przez pętlę nitki górnej. Jest to zasada powstawania ściegu w maszynie szwalniczej.
Mechanizm podciągacza nici to mechanizm współpracujący z igielnicą przy tworzeniu ściegu. Polega na podawaniu odpowiedniej długości nici górnej potrzebnej do prawidłowego przejścia tej nici wokół szpuleczki z nicią dolną. Nić przechodzi przez oczko podciągacza wykonującego ruchy w dół i w górę.
I – ruch w dół:
- podawanie nici górnej do igły;
- podawanie nici górnej do chwytacza.
II – ruch w górę:
- podciąganie przeplecionych nici w górę;
- zawiązanie ściegu wewnątrz zszywanych warstw materiałów.
Mechanizm transportu tkaniny powoduje przesunięcie zszywanych warstw materiałów po wykonaniu ściegu w kierunku szycia na odległość nazywaną skokiem ściegu.
Cykl pracy transportera to:
ruch transportera powyżej płytki ściegowej w kierunku tworzenia ściegu i przesuwanie zszywanej warstwy materiałów;
opadanie transportera poniżej płytki ściegowej;
ruch powrotny transportera poniżej poziomu płytki ściegowej;
ruch transportera w górę i dociśnięcie warstw materiałów do stopki.
Nawijacz nici jest mechanizmem pomocniczym i służy do nawijania nici na szpulkę. Nawijacz nici jest zamontowany na stole maszyny.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.1.3. Napęd maszyn szwalniczych
Dolna część maszyny to podstawa, do której zamocowane jest koło napędowe z pedałem do włączania i regulacji szybkości napędu z silnika elektrycznego. Rodzaj napędu elektrycznego zależy od typu maszyny i jej przeznaczenia. Do napędu maszyn szwalniczych lekkiego typu, używanych powszechnie w pracowniach krawiecko‑kuśnierskich, stosowane są silniki uniwersalne małej lub średniej mocy. Uruchamianie i regulacja obrotów silnika odbywa się za pomocą specjalnego regulatora oporowego. Decyduje on o wielkości prądu doprowadzanego do silnika i w efekcie o szybkości obrotów wału silnika. Ruch obrotowy wału silnika na wał główny głowicy maszyny przenosi przekładnia pasowa. Włączanie silnika i regulowanie prędkości obrotowej dokonuje się pedałem nożnym połączonym cięgnem z dźwignią silnika.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.2. Maszyny kuśnierskie
Maszyna kuśnierska jest specjalnym typem maszyny szwalniczej. Zbudowana jest z żeliwnego korpusu, na którym zamocowane są wszystkie części i mechanizmy robocze. Maszyna uruchamiana jest silnikiem elektrycznym, z którego ruch obrotowy przenoszony jest przekładnią pasową na wał główny.
Mechanizmy robocze maszyny kuśnierskiej to:
mechanizm igły – nadający igle ruch postępowo‑zwrotny;
mechanizm chwytaka (chwytacza) – wywołujący złożony ruch tworzący pętlę na nici;
mechanizm tarczy napędowej – ruch obrotowy wału głównego przenosi i przekształca w przerywany ruch obrotowy tarczy napędzającej;
mechanizm tarczy dociskowej – dociska zszywaną skórę do tarczy napędzającej, współpracując z nią przy przesuwaniu skór w miarę tworzenia ściegu;
mechanizm regulacji naciągu nici – służy do zmiany naprężenia nici przechodzącej przez ucho igły.
Tworzenie ściegu w maszynie kuśnierskiej odbywa się za pomocą igły pracującej w płaszczyźnie poziomej i współpracującego z nią chwytacza haczykowego wykonującego ruch wahadłowy. Zszywane skóry przesuwane są mechanizmem transportowym składającym się z dwóch tarcz krążkowych: napędowej i dociskowej. Pomiędzy tarcze wprowadza się zszywane skóry, które zostają połączone jednonitkowym szwem obrzucającym. Jeśli chcesz zobaczyć, jak działają mechanizmy robocze i wykonawcze maszyny kuśnierskiej, przejdź do animacji zamieszczonej w e‑materiale.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.3. Maszyny pomocnicze
Do grupy maszyn specjalnych pomocniczych należą poniższe urządzenia:
MASZYNA DO PIKOWANIA
Służy do krytego przyszywania tkaniny wzmacniającej i watoliny do tkanki skórnej.
Korpus maszyny z głowicą umieszczony jest na stole zamocowanym na podstawie. Najważniejsze części maszyny to:
koło napędowe;
regulator głębokości szycia;
głowica z mechanizmami: chwytacza, igły, posuwu tkaniny;
regulator naciągu nici.
Specyfikacja techniczna:
prędkości szycia w zakresie od 200 do 1500 ścieg./min.;
docisk stopki zależny od rodzaju szytego materiału;
stopka dociskowa podnoszona na maksymalnie 12 mm;
funkcja automatycznego obcinania nici;
dwa rodzaje stopek do pikowania: stopka 1/5 przeznaczona do pikowania podstawowego, stopka 1/4 do precyzyjnego szycia ściegiem o szerokości 1/4 cala.
Zasada działania:
Praca maszyny odbywa się przy pomocy łukowej igły. Tworzenie ściegu można podzielić na cztery fazy:
I – regulator poziomu materiału wysuwa się do góry, a igła w ruchu wahadłowym przekłuwa górną warstwę;
II – igła załapuje częściowo warstwę dolną, przechodzi na drugą stronę warstwy górnej i wykonuje ruch powrotny, tworząc jednocześnie pętlę;
III – chwytacz widełkowy pobiera pętlę;
IV – chwytacz układa pętlę na powierzchni materiału.
Charakterystycznym jest praca maszyny również przy ruchu wstecznym i szycie ściegiem jednonitkowym łańcuszkowym.
MASZYNA DZIURKARKA
Służy do przecinania materiału i obrębiania dziurek.
W kuśnierstwie stosowana jest przy produkcji wyrobów łączonych, czyli skóry ze skajem lub z materiałem.
W maszynie wyodrębnia się:
mechanizm napędowy;
mechanizm nici dolnej i górnej;
mechanizm przecinania i obrzucania dziurek.
Specyfikacja techniczna:
prędkość szycia: do 2.500 ścieg./min.;
długość ściegu: 0,5‑2,0 mm;
szerokość obrzutu: 1,5‑4,0 mm;
długość odszytej dziurki: 8‑42 mm (dziurka z oczkiem), 5‑42 mm (dziurka prosta);
średnica otworu dziurki okrągłej (OPCJA) – 3 mm, 4 mm lub 5 mm;
wysokość podnoszenia stopki: 12 mm;
obcinanie nici: tak;
system igieł: DOx558;
zużycie powietrza: 43,2 l/min (8 cykli/min);
zasilanie 230 V;
wymiary całkowite złożonej maszyny: szerokość – 105 cm, głębokość – 55 cm.
MASZYNA DO TASIEMKOWANIA I ZAWIJANIA SKÓRY
Maszyna posiada funkcję podawania kleju na gorąco oraz tasiemkowania. Wyposażona jest także w fotokomórki oraz nożyk, który nacina skórę skóry podczas zawijania wklęsłych zakrętów.
Służy do wykończenia (obszywania) elementów wyrobów futrzarskich oraz do ich wzmacniania na całej powierzchni. Maszyna zastępuje bardzo długą i ciężką pracę ręczną.
MASZYNA KROJĄCA DO WYSUWANIA
Służy do ukośnego przecinania skór na paski, które są szywane są na maszynie kuśnierskiej po odpowiednim ich przesunięciu względem siebie. Zszyte tworzą długie pasy skóry, zwykle równe długości futra. Krojenie skóry odbywa się za pomocą ostrych noży tarczowych zamontowanych na wałku maszyny, pod którym przesuwana jest skóra.
NÓŻ KRAWIECKI PIONOWY
Do rozkroju tkanin stosuje się w kuśnierstwie ręczną krajarkę elektryczną. Jej praca polega na rozcinaniu nożem tarczowym warstwy ułożonego materiału.
Specyfikacja techniczna:
moc: 370 W;
szybkość: 2800 suwów/min.;
wysokość cięcia: do 9 cm;
kabel zasilający o długości 320 mm;
waga: 9 kg;
napięcie: 230 V.
KLEJARKA PŁYTOWA
Służy do obróbki klejowej wyrobów futrzarskich. Urządzenie działa następująco: gorąca, roztapiająca się masa klejowa zostaje rozprowadzona pomiędzy warstwy materiału, co powoduje ich złączenie. W kuśnierstwie wykorzystuje się do tego celu wkłady klejowe. Charakterystyczną cechą wkładów do podklejania skór i futer jest fakt, że są one pokryte klejem poliamidowym o niskiej temperaturze topnienia (ok. 90°C), co pozwala na sklejanie ich ze skórą w warunkach niepowodujących jej uszkodzeń.
Obróbkę klejową stosujemy w celu:
wzmacnia elementów wyrobu;
usztywniania;
zwiększenia trwałości;
podniesienia estetyki wyrobu.
Specyfikacja techniczna:
wymiary płyty: 120×48 cm;
maksymalny nacisk płyty: 1600 kg;
elektronicznie sterowana regulacja czasu klejenia i temperatury;
moc grzałek: 3,6 kW;
napięcie: 230 V;
maksymalna temperatura: 200°C.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2.4. Maszyny do kosmetyki wyrobów futrzarskich
MASZYNY I URZĄDZENIA DO TRZEPANIA SKÓR FUTERKOWYCH I WYROBÓW FUTRZARSKICH
Stosowane są do usuwania zanieczyszczeń mechanicznych z okrywy włosowej skór, tj. pozostałości, takich jak pył, trociny czy kurz. Celem działania maszyn jest uzyskanie jak największej puszystości włosów obrabianej skóry.
W praktyce kuśnierskiej stosowane są:
maszyny do mechanicznego trzepania;
maszyny pneumatyczne;
trzepaczki mechaniczne ręczne.
MASZYNA DO PRASOWANIA
Stosowana jest do prasowania okrywy włosowej skór futerkowych, błamów i elementów wyrobów futrzarskich. Jest wyposażona w funkcję regulacji temperatury.
MECHANICZNA SZCZOTKA DO CZESANIA
Służy do czesania okrywy włosowej skór futerkowych, błamów (czyli dużych płatów futra) i elementów wyrobów futrzarskich.
Bibliografia:
Amaden‑Crawford C., Proste i modne szycie, Wydawnictwo K.E. LIBERT, Warszawa 2021.
Białczak B., Maszyny i urządzenia w przemyśle odzieżowym, WSiP, Warszawa 1995.
Burzyński Cz., Suliga A., Kuśnierstwo. Cz. 1., WSiP, Warszawa 1986.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Netografia:
MARKO‑ARKO. Maszyny do pikowania, www.mark-arko.pl/oferta/pikowarki?gclid=EAIaIQobChMIn-_WsKe18wIVS-uyCh3RcABiEAAYASAAEgI8O_D_BwE (dostęp: 01.04.2022).
TYPIKAL. Przemysłowe maszyny szwalnicze, www.typical.pl (dostęp: 01.04.2022).
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Powiązane materiały multimedialne
Animacja: “Animacja mechanizmów roboczych oraz wykonawczych maszyn kuśnierskich w 3D”Animacja: “Animacja mechanizmów roboczych oraz wykonawczych maszyn kuśnierskich w 3D”
Sekwencje filmowe: “Ocena stanu technicznego maszyn szwalniczych, konserwacja i przygotowanie maszyn szwalniczych do pracy”Sekwencje filmowe: “Ocena stanu technicznego maszyn szwalniczych, konserwacja i przygotowanie maszyn szwalniczych do pracy”
Galeria zdjęć: „Urządzenia i narzędzia kuśnierskie”Galeria zdjęć: „Urządzenia i narzędzia kuśnierskie”