Elektrolity mocne i słabe

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• pojęcia stopnia dysocjacji i stałej dysocjacji,

• związki będące elektrolitami mocnymi,

• prawo rozcieńczeń Oswalda.

b) Umiejętności

Uczeń wykorzystuje stopień dysocjacji i stałą dysocjacji do obliczania mocy elektrolitu.

2. Metody i formy pracy

Pogadanka, ćwiczenie, praca zbiorowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Przypomnienie, co to jest dysocjacja jonowa.

3. Nawiązanie do tematu lekcji poprzez pogadankę n temat pojęcia stopnia dysocjacji?

b) Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie pojęcia stałej dysocjacji

Zapisanie przez uczniów równania dysocjacji kwasu octowego, a następnie na jego podstawie zapisanie wzoru na stałą równowagi tej dysocjacji.

Stała dysocjacji jest to stosunek iloczynu stężeń form zdysocjonowanych do stężenia formy niezdysocjonowanej, np.:

Ca(OH)Indeks dolny 2₂ = CaIndeks górny 2+²⁺ + 2 OHIndeks górny -^-

KIndeks dolny b_b = [CaIndeks górny 2+²⁺] [OHIndeks górny -^-]Indeks górny 2² / [Ca(OH)Indeks dolny 2₂]

Stała dysocjacji w tej samej temperaturze jest stała dla wszystkich stężeń.

2. Wprowadzenie pojęcia stopnia dysocjacji

Zapisanie przez uczniów definicji:

Stopień dysocjacji jest to iloraz liczby cząstek zdysocjonowanych do liczby wszystkich cząstek. Oznacza się symbolem αalfa.

αalfa = N / NIndeks dolny 0₀

Stopień dysocjacji jest cechą charakterystyczną dla podziału elektrolitów na mocne i słabe

3. Wprowadzanie podziału elektrolitów ze względu na stopień dysocjacji.

Podanie przez nauczyciela podziału mocy elektrolitu ze względu na stopień dysocjacji.

Elektrolity dzielimy na:

mocne, gdy αalfa > 30%

średniej mocy, gdy αalfa = 5% - 30%

słabe, gdy αalfa< 5 %

Do mocnych elektrolitów zaliczamy:

wszystkie sole, oprócz ZnClIndeks dolny 2₂, ZnIIndeks dolny 2₂, CdClIndeks dolny 2₂, CdIIndeks dolny 2₂, HgClIndeks dolny 2₂,

następujące kwasy: HNOIndeks dolny 3₃, HCl, HBr, HI, HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄, HMnOIndeks dolny 4₄ HClOIndeks dolny 4₄,

następujące zasady : LiOH, NaOH, KOH, RbOH, Ca(OH)Indeks dolny 2₂, Sr(OH)Indeks dolny 2₂, Ba(OH)Indeks dolny 2₂.

4. Wprowadzenie prawa rozcieńczeń Ostwalda

Wyprowadzenie przez uczniów pod kierunkiem nauczyciela z równania na stałą dysocjacji wzoru na stopień dysocjacji, zwany prawem Ostwalda. Końcowy zapis jest następujący.

αalfa = √K/c

Gdzie: K - stała dysocjacji, c - stężenie elektrolitu.

Zwrócenie przez nauczyciela uwagi na to, że stopień dysocjacji elektrolitów rośnie wraz z rozcieńczeniem. Zaznajomienie uczniów z następującym przykładem:

KIndeks dolny a_a = 5,5*10Indeks górny -7^-7

cIndeks dolny 1₁ = 2*10Indeks górny -3^-3

cIndeks dolny 2₂ = 4*10Indeks górny -6^-6

αalfaIndeks dolny 1₁ = √5,5*10Indeks górny -7^-7/ 2*10Indeks górny -3^-3 = 0,01658

αalfaIndeks dolny 2₂ = √5,5*10Indeks górny -7^-7/ 4*10Indeks górny -6^-6 = 0,37081

c) Faza podsumowująca

Powtórzenie wiadomości zdobytych na lekcji.

5. Bibliografia

Z. Kluz, M. M. Poźniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak