E-materiały do kształcenia zawodowego

Układy hydrauliczne

MEC.03. Montaż i obsługa maszyn i urządzeń - Mechanik- Monter maszyn i urządzeń i  Technik mechanik

bg‑turquoise

Elementy wykonawcze - siłowniki

ATLAS INTERAKTYWNY

Siłownik hydrauliczny, inaczej cylinder hydrauliczny, zamienia energię ciśnienia oleju na siłę na tłoczysku. Siłowniki dzielą się na:

  • jednostronnego działania – suw roboczy odbywa się tylko w jednym kierunku i wymagają wymuszenia powrotu tłoka do pozycji wyjściowej i usunięcia z komory roboczej cieczy,

  • dwustronnego działania – suwy robocze odbywają się w obu przeciwstawnych kierunkach.

Budowa siłownika hydraulicznego

Siłowniki hydrauliczne mają budowę bardzo zbliżoną do siłowników pneumatycznych. Ze względu na większe ciśnienia tuleja cylindra ma większe grubości ścianek i wykonana jest zazwyczaj ze stali. Również głowica i dno są bardziej wytrzymałe i wykonane jako odlewy żeliwne bądź staliwne.

Rfp5HxoL9BDYa
Konstrukcja siłownika dwustronnego działania z hamowaniem ruchu tłoka
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Hamowanie tłoka siłownika

Na poniższym rysunku przedstawiono sposób hamowania tłoka siłownika hydraulicznego. W wyniku przesunięcia tulei tłumiącej 2 do otworu w dnie siłownika, ciecz może odpłynąć tylko kanałem wylotowym 6. Ciecz napotyka na zawór dławiący 7 i następuje jej tłumienie. Zawór zwrotny 10 jest niezbędny, by w czasie wysuwu z położenia końcowego ciecz mogła swobodnie napłynąć bez tłumienia.

R13UT2bLBrllb
Hamowanie ruchu tłoka
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Siłownik jednostronnego działania

Siła działa w tym siłowniku tylko w jednym kierunku. Powrót jest wymuszany sprężyną. W wersji bez sprężyny powrót wymuszany jest siłą zewnętrzną działającą na tłoczysko.

RAcyNnmyBhw3l
Schemat siłownika jednostronnego działania
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tabela 8. Symbol siłownika jednostronnego działania

Symbol graficzny

Objaśnienie symbolu

RIjYngzpLZELS

Symbol siłownika hydraulicznego jednostronnego działania pchającego ze sprężyną

Siłownik nurnikowy jednostronnego działania

W siłowniku tym tłok jest jednocześnie tłoczyskiem (średnica tłoka jest równa średnicy tłoczyska). Dzięki temu tłoczysko jest sztywne i nie ulega wyboczeniu.

R1N6j6CejFU2Z
Schemat siłownika jednostronnego działania nurnikowego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tabela 9. Symbole siłownika nurnikowego

Symbol graficzny

Objaśnienie symbolu

R1WlHgK93DvEf

Symbol siłownika nurnikowego bez tłumienia

R1ENCMzqU101h

Symbol siłownika nurnikowego z tłumieniem ruchu w dolnym położeniu nurnika

Siłownik teleskopowy

W siłownikach tych występuje zwiększony zakres wysunięcia – stosuje się pośredni cylinder, który pełni rolę tłoczyska. Są dwie odmiany tych siłowników: jednostronnego i dwustronnego działania.

R1YyKRAPUjpuI
Siłownik teleskopowy jednostronnego działania
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1EnlbZC7YDXP
Siłownik teleskopowy jednostronnego działania
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rm4B8lNxwHWPi
Siłownik teleskopowy dwustronnego działania
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tabela 10. Symbole siłownika teleskopowego

Symbol graficzny

Objaśnienie symbolu

R1VeCOmA0f4YC

Symbol siłownika teleskopowego jednostronnego działania bez tłumienia ruchu w skrajnych położeniach cylindrów i tłoka

RkASAOKvrjEIW

Symbol siłownika teleskopowego dwustronnego działania bez tłumienia ruchu w skrajnych położeniach cylindrów i tłoka

Siłownik dwustronnego działania

Ruch roboczy tłoka jest wymuszany ciśnieniem oleju po stronie tłokowej, a ruch powrotny po stronie tłoczyskowej. Jest wiele odmian – z tłumieniem jedno- i dwustronnym, z podwójnym tłoczyskiem itd.

R7ZuIfJVzzTfQ
Schemat siłownika dwustronnego działania
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tabela 11. Symbole siłownika dwustronnego działania

Symbol graficzny

Objaśnienie symbolu

R1Frfn1VXWGuD

Symbol siłownika hydraulicznego dwustronnego działania

Rg7OSeEdc1x33

Symbol siłownika hydraulicznego dwustronnego działania, z hamowaniem jednostronnym nastawialnym

RO1HlW0QeombQ

Symbol siłownika hydraulicznego dwustronnego działania z obustronnym tłoczyskiem i z tłumieniem ruchu w skrajnych położeniach tłoka

Siłowniki wahliwe

W siłownikach wahliwych następuje zamiana ruchu postępowego tłoka na obrotowy lub wahliwy. Najczęściej stosuje się przekładnię zębatkę – koło zębate.

RmbX4PMWCaf6L
Siłownik wahliwy z kołem zębatym i zębatką
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RSSIkeQ5l8Yd0
Schemat siłownika wahliwego z kołem zębatym i zębatką
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Tabela 12. Symbol siłownika wahliwego

Symbol graficzny

Objaśnienie symbolu

RqqsKDKKH2vFO

Symbol siłownika dwustronnego działania wahliwego bez tłumienia ruchu w skrajnych położeniach

Powrót do spisu treściDOw223uiYPowrót do spisu treści