Etyka wobec erotyki i seksu*.*

Między relatywizmem a absolutyzmem

Celem lekcji jest przedstawienie uczniom dwóch odmiennych stanowisk – absolutyzmu z jednej i relatywizmu z drugiej strony. Omówienie wspomnianych postaw w kontekście sposobu wyboru wartości (również w dziedzinie erotyki i seksu). Wyjaśnienie problemu materializmu i empiryzmu (relatywizm teoretyczny i relatywizm aksjologiczny) i próba odpowiedzi na pytanie, czy można wartościować systemy moralne, które nie posiadają wartości niezmiennych (jak w przypadku relatywizmu aksjologicznego). Zestawienie cech charakterystycznych materializmu i empiryzmu z jednej strony, a idealizmu i spirytualizmu (absolutyzmu i rygoryzmu) z drugiej.

Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Przedstawić charakterystykę stanowiska absolutyzmu (idealizmu, spirytualizmu i rygoryzmu).

2. Omówić problematykę relatywizmu (materializmu i empiryzmu).

3. Wyjaśnić pojęcia: relatywizm teoretyczny i relatywizm aksjologiczny.

4. Przedstawić teorie pozwalające przezwyciężyć relatywizm aksjologiczny.

5. Omówić tematykę erotyzmu i seksualności w kontekście omawianych teorii.

Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu.

3. 1. Kalita Z., Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001, s. 343–350.

   2. Karta pracy ucznia.

4. 3. 3. Sprawdzenie obecności.

      4. Sprawdzenie zadania domowego.

      5. Przypomnienie metodą pogadanki najważniejszych wiadomości z poprzedniej lekcji.

(10 min.)

4. 6. Omówienie metodą opisu teorii związanych z rygoryzmem (absolutyzm i spirytualizm jako wzniosłe zasady i poczucie pewności w etyce, kierowanie się kodeksem).

   7. Przedstawienie metodą opisu teorii związanych z relatywizmem (w wersji teoretycznej – jako zdawanie sobie sprawy z tego, że w różnych czasach te same problemy były oceniane i rozwiązywane różnie – ten relatywizm zajmuje się faktami. W wersji aksjologicznej relatywizm to system uznający, że te same kwestie moralne mogą być rozstrzygane w sposób różny, przy czym każdy ze swojego punktu widzenia ma rację).

   8. Metodą opisu próba odpowiedzi na pytanie: czy można wartościować systemy moralne, które nie posiadają wartości niezmiennych? (poprzez imperatyw kategoryczny Kanta – człowiek nigdy nie może być traktowany jako środek, a zawsze jako cel sam w sobie, poprzez utylitaryzm czy zasadę złotego środka).

   9. Metodą opisu charakterystyka dwóch systemów w etyce – jednowartościowego (kieruje się tylko jedną wartością, więc nie ma miejsca na konflikt wartości) i wielowartościowego (gdzie wybór wiąże się z konfliktem wartości w każdym wypadku wyboru, wybiera się wartość najważniejszą kosztem mniej ważnych).

(25 min.)

Faza podsumowująca

Zapisanie przez uczniów notatki do zeszytu.

• Notatka:

Badając filozoficzne i etyczne postawy wobec problematyki seksu natykamy się na dwie skrajne postawy. Z jednej strony mamy postawę wzniosłych zasad absolutyzmu (spirytualizmu, rygoryzmu) i życie etyczne kosztem intensywnego przeżywania radości życia, a z drugiej – swobodne czerpanie radości ze zmysłowości i korzystanie z akceptacji relatywistycznego hedonizmu.

Relatywizm można podzielić na dwie postawy – relatywizm teoretyczny (w różnych czasach te same problemy były oceniane i rozwiązywane różnie), zajmujący się faktami lub w wersji aksjologicznej – jako system uznający, że te same kwestie moralne mogą być rozstrzygane w sposób różny, przy czym każdy ze swojego punktu widzenia ma rację. To relatywizm w ścisłym tego słowa znaczeniu. Według niego właściwie nic nie jest moralnie prawdziwe poza tym, co ludzie za takie uznają. Relatywizm aksjologiczny można przezwyciężyć na gruncie nauk relatywistycznych i empirycznych, a mianowicie na gruncie kantowskiego imperatywu kategorycznego (człowiek nigdy nie może być traktowany jako środek, a zawsze jako cel sam w sobie) lub poprzez utylitaryzm czy zastosowanie zasady złotego środka. (10 min.)

5. 10. Kalita Z., Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001, s. 343–350.

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Etyka wobec erotyki i seksu*.* Między relatywizmem a absolutyzmem.