Ilustracja przedstawia portret Eugène’a Delacroixa. Popiersie malarza znajduje się po prawej stronie na jednolitym tle w kolorze beżowym. Wykonane jest monochromatycznie w brązie. Mężczyzna z brodą i kręconymi włosami ukazany jest w półprofilu, zwróconym w lewą stronę.
Eugène Delacroix - najpiękniejsza paleta Francji
Ważne daty
1798‑1863 – lata życia E. Delacroix
1822 – wystawienie pierwszego obrazu: Barka Dantego
1827 – wywołanie skandalu na salonie obrazem Śmierć Sardanapala
1830 – ukończenie dzieła o narodowej randze Wolność wiodąca lud na barykady
1832 – podróż do Maroka
1839 – podroż do Belgii i Holandii
1857 – przeprowadzka do pracowni przy Furstenberg w Paryżu
1
1
Scenariusz zajęć
R1NS09JWGXYWI
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Plik PDF o rozmiarze 76.46 KB w języku polskim
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
12. wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie;
14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;
15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;
18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;
3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;
7. rozróżnia podstawowe motywy ikonograficzne;
9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym;
5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: Fidiasz, Poliklet, Praksyteles, Giotto, Jan van Eyck, Hieronim Bosch, Masaccio, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea Mantegna, Piero della Francesca, Rafael Santi, Giorgione, Tycjan, Jacopo Tintoretto, Pieter Bruegel Starszy, Albrecht Dürer, Hans Holbein Młodszy, Donatello, Filippo Brunelleschi, Andrea Palladio, El Greco, Caravaggio, Gianlorenzo Bernini, Francesco Borromini, Diego Velázquez, Bartolomé Esteban Murillo, Georges de la Tour, Nicolas Poussin, Claude Lorrain, Peter Rubens, Anton van Dyck, Frans Hals, Rembrandt van Rijn, Jan Vermeer van Delft, Antoine Watteau, Jacques Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres, Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Francisco Goya, Eugène Delacroix, Caspar David Friedrich, William Turner, John Constable, Gustave Courbet, Jean François Millet, Eduard Manet, Claude Monet, Edgar Degas, August Renoir, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Henri de Toulouse‑Lautrec, August Rodin, Gustaw Klimt, Alfons Mucha, Antonio Gaudí, Edward Munch, Henri Matisse, Pablo Picasso, Umberto Boccioni, Wasyl Kandinsky, Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Marcel Duchamp, Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, René Magritte, Marc Chagall, Amadeo Modigliani, Jackson Pollock, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Francis Bacon, Yves Klein, Niki de Saint Phalle, Christo, Duane Hanson, Victor Vasarelly, Alberto Giacometti, Constantin Brançusi, Henry Moore, Le Corbusier, Frank Lloyd Wright, oraz artystów polskich i działających w Polsce (m.in. takich jak: Wit Stwosz, Bartłomiej Berrecci, Tylman z Gameren, Dominik Merlini, Bernardo Belotto, Marceli Bacciarelli, Piotr Aigner, Piotr Michałowski, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Jan Matejko, Józef Chełmoński, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Brandt, Olga Boznańska, Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Henryk Siemiradzki, Xawery Dunikowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jacek Malczewski, Witold Wojtkiewicz, Witkacy, Leon Chwistek i inni przedstawiciele grupy formistów, przedstawiciele grupy Rytm, kapistów i grupy „a.r.”, Tadeusz Makowski, Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Władysław Hasior, Roman Opałka, Magdalena Abakanowicz);
8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;
6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.
Nauczysz się
wskazywać cechy twórczości Eugène’a Delacroix;
łączyć dzieła malarskie z miejscami, w których się znajdują;
rozpoznawać temat dzieła sztuki;
określać źródło ikonograficzne tematu;
dokonywać analizy interpretacji dzieła sztuki.
Wpływ podróży na twórczość Eugène’a Delacroix
Victor‑Eugène Delacroix (1798‑1863) jest najwybitniejszym malarzem okresu romantyzmu we Francji. Jeszcze przed studiami w akademii spotkał się z Géricault w pracowni Guerina. Większość życia spędził w Paryżu, odbywając liczne podróże, które w istotny sposób wpłynęły na jego twórczość. Pierwsza wiodła do Anglii, gdzie udał się w 1825 roku na trzy miesiące. Wrócił zachwycony współczesnym malarstwem angielskim i teatrem szekspirowskim. Następną podróż poprzedził okres bardzo intensywnej pracy, a jednocześnie licznych kontaktów towarzyskich, częstych wizyt w salonie Gerarda. Najważniejszą podróżą w jego życiu była kilkumiesięczna wyprawa do Afryki Północnej na początku 1832 roku, dokąd wyjechał, towarzysząc hrabiemu de Morancy, posłowi Ludwika Filipa do sułtana Maroka. Zachwyt południowym światłem, przyrodą i egzotyczną kulturą znalazły odzwierciedlenie w późniejszych dziełach artysty, pierwszego malarza, który dostrzegł kulturę islamu w północnej Afryce. Po powrocie do kraju pojawiły się symptomy choroby gardła, początkowo utrudniającej malarzowi szersze kontakty towarzyskie, później przyczyny trzydziestoletnich cierpień i śmierci. Lata te znaczone będą licznymi wędrówkami po Francji, pobytami w Normandii i Bretanii czy Pirenejach, zawsze mającymi swe malarskie reperkusje.
Już we wczesnej twórczości widoczna jest ekspresja koloru, która będzie towarzyszyć artyście przez całe życie. Jego artystyczny debiut na Salonie w 1822 roku, Barka Dantego zwrócił uwagę interpretacją sceny z VIII pieśni (Piekło) Boskiej komedii Dantego. W niedojrzałym, jeszcze niewykazującym doskonałości dojrzałego stylu artysty widoczne są wpływy spuścizny Géricault, Rubensa i Michała Anioła oraz antycznych rzeźb z Luwru.
Jest rodzaj emocji właściwy jedynie malarstwu; nic innego nie daje o nim pojęcia. Jest doznanie wywołane przez taki a taki układ kolorów, świateł, cieni etc. Można by to nazwać muzyką obrazu. Zanim jeszcze wiesz, co obraz przedstawia, wchodzisz do katedry i widzisz go często z dystansu zbyt wielkiego, aby wiedzieć, co przedstawia, a już zachwycił cię magiczny akord kolorów.
Delacroix
Źródło: Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wyd. Literackie, Kraków 1983, s. 39
R16OMhF2jnReJ
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Barka Dantego”. Ukazuje postacie, które znajdują się na unoszonej przez fale łodzi. Mężczyzna po lewej ma na sobie czerwone nakrycie głowy i luźną tunikę, opowiada drugiemu z wieńcem laurowym na głowie historię. Dokoła łodzi z wody wynurzają się postacie zmarłych. Łódź niesiona jest przez wzburzone fale, a w tle znajduje się niespokojne, ogniste niebo. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Prowadzoną przez Flegiasa łodzią wędrują po wzburzonym Styksie Wergiliusz i Dante. 2. Skazani na potępienie ludzie – uosobienia przeklętych dusz – wiją się w wodzie, próbując uciec przed losem. 3. Wergiliusz, w przeciwieństwie do Dantego jest spokojny. 4. Atmosferę grozy potęguje ciemne, zachmurzone niebo.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Barka Dantego”. Ukazuje postacie, które znajdują się na unoszonej przez fale łodzi. Mężczyzna po lewej ma na sobie czerwone nakrycie głowy i luźną tunikę, opowiada drugiemu z wieńcem laurowym na głowie historię. Dokoła łodzi z wody wynurzają się postacie zmarłych. Łódź niesiona jest przez wzburzone fale, a w tle znajduje się niespokojne, ogniste niebo. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Prowadzoną przez Flegiasa łodzią wędrują po wzburzonym Styksie Wergiliusz i Dante. 2. Skazani na potępienie ludzie – uosobienia przeklętych dusz – wiją się w wodzie, próbując uciec przed losem. 3. Wergiliusz, w przeciwieństwie do Dantego jest spokojny. 4. Atmosferę grozy potęguje ciemne, zachmurzone niebo.
Pod wpływem tego, co sam widział na ulicach Paryża w czasie rewolucji lipcowej, Delacroix namalował w 1830 r. obraz, uważany słusznie za najbardziej polityczne, a zarazem jedyne tego rodzaju dzieło mistrza – Wolność wiodąca lud na barykady. Obraz został pokazany w Salonie w 1831 roku pod tytułem Dwudziesty ósmy lipca. Wolność prowadząca lud na barykady i stał się powodem oburzenia klasyków, a cieszył się uznaniem wśród młodych malarzy, którzy docenili w nim nowatorstwo i odrzucenie akademizmuAkademizmakademizmu oraz śmiałość w posługiwaniu się pędzlem.
R1JfJaYJb99hF1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Wolność wiodąca lud na barykady”. Ukazuje kobietę idącą z ludem po wolność. Kobieta ma rozdartą sukienkę i widoczne piersi. W jednej dłoni trzyma francuską flagę. Obok niej widoczni są strzelcy oraz leżące martwe postacie. Tło stanowi ciemne niebo i kłębiący się dookoła dym. W oddali widoczne są budynki. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Kobieta z trójkolorową flagą, kojarzoną z rewolucja francuską z 1789 roku, to alegoria Wolności, na głowie ma czerwoną frygijską czapkę, a w ręku trzyma karabin. Jej heroiczna postawa jest przykładem patriotyzmu.
2.
W tle widoczne są dwie wieże paryskiej katedry Notre Dame.
3.
Tło jest mroczne, zanika w kurzu i strzelniczym prochu.
4.
W rewolucji lipcowej wzięli udział przedstawiciele wszystkich warstw społecznych, mężczyzna w cylindrze reprezentuje mieszczaństwo.
5.
Ciała zabitych na pierwszym planie są symbolem poświęcenia w imię wolności.
6.
Kolorystyka obrazu jest zgaszona, ale posiada także silne akcenty barwne – zdecydowane barwy podkreślające ruch postaci nadają dziełu charakter ekspresyjny.
7.
Chłopiec w zawadiackiej czapce świadczy o zaangażowaniu całej ludności, bez względu na wiek. Jego gest ręki z podniesionym pistoletem nawiązuje do alegorii Wolności.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Wolność wiodąca lud na barykady”. Ukazuje kobietę idącą z ludem po wolność. Kobieta ma rozdartą sukienkę i widoczne piersi. W jednej dłoni trzyma francuską flagę. Obok niej widoczni są strzelcy oraz leżące martwe postacie. Tło stanowi ciemne niebo i kłębiący się dookoła dym. W oddali widoczne są budynki. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Kobieta z trójkolorową flagą, kojarzoną z rewolucja francuską z 1789 roku, to alegoria Wolności, na głowie ma czerwoną frygijską czapkę, a w ręku trzyma karabin. Jej heroiczna postawa jest przykładem patriotyzmu.
2.
W tle widoczne są dwie wieże paryskiej katedry Notre Dame.
3.
Tło jest mroczne, zanika w kurzu i strzelniczym prochu.
4.
W rewolucji lipcowej wzięli udział przedstawiciele wszystkich warstw społecznych, mężczyzna w cylindrze reprezentuje mieszczaństwo.
5.
Ciała zabitych na pierwszym planie są symbolem poświęcenia w imię wolności.
6.
Kolorystyka obrazu jest zgaszona, ale posiada także silne akcenty barwne – zdecydowane barwy podkreślające ruch postaci nadają dziełu charakter ekspresyjny.
7.
Chłopiec w zawadiackiej czapce świadczy o zaangażowaniu całej ludności, bez względu na wiek. Jego gest ręki z podniesionym pistoletem nawiązuje do alegorii Wolności.
Za manifestację nowego malarstwa Delacroix uznano Masakrę na Chios, której malowanie poprzedziły długie przygotowania. Dzieło upamiętnia rzeź greckiej ludności przez Turków w marcu i kwietniu 1822 roku na wyspie Chios. Malarz zrezygnował z przytłumionych kolorów zastępując je intensywnymi kobaltami, czerwieniami i żółcieniami. W obrazie widoczna jest paleta Rubensa, Constable’a. Artysta studiował relacje naocznych świadków i artykuły w gazetach. W procesie powstawania obrazu miały nawet udział perskie miniatury, analizowane wówczas przez malarza oraz studiaStudiumstudia koni, wykonywane pod wpływem Géricault.
R1DyXeGWELCvq1
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Masakra na Chios”. Ukazuje grupę osób na plaży. Są skąpo ubrani a szaty zsuwają się z ich ciał. Wśród nich są kobiety i dzieci. Ludzie błagalnie podnoszą ręce prosząc o łaskę. Po prawej stronie widać jeźdźca w turbanie na koniu. Pod kopytami konia giną ludzie. W głębi obrazu znajduje się gromada walczących ludzi. Niektórzy z nich leżą na ziemi. Tło stanowi urwisko zlewające się z ciemną taflą morza. Niebo zakrywają poszarpane chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia ofiary rzezi, wśród których są mężczyźni, kobiety i dzieci.
2.
Stara kobieta na pierwszym planie wyraża spokój i siłę.
3.
Pomiędzy ofiarami znajduje się jeździec. Pod kopytami jego konia giną ludzie.
4.
Jeździec ciągnie za sobą przywiązaną kobietę.
5.
W tle rozgrywa się walka.
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Masakra na Chios”. Ukazuje grupę osób na plaży. Są skąpo ubrani a szaty zsuwają się z ich ciał. Wśród nich są kobiety i dzieci. Ludzie błagalnie podnoszą ręce prosząc o łaskę. Po prawej stronie widać jeźdźca w turbanie na koniu. Pod kopytami konia giną ludzie. W głębi obrazu znajduje się gromada walczących ludzi. Niektórzy z nich leżą na ziemi. Tło stanowi urwisko zlewające się z ciemną taflą morza. Niebo zakrywają poszarpane chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia ofiary rzezi, wśród których są mężczyźni, kobiety i dzieci.
2.
Stara kobieta na pierwszym planie wyraża spokój i siłę.
3.
Pomiędzy ofiarami znajduje się jeździec. Pod kopytami jego konia giną ludzie.
4.
Jeździec ciągnie za sobą przywiązaną kobietę.
5.
W tle rozgrywa się walka.
Eugène Delacroix, „Masakra na Chios”, 1824 r., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Pod koniec 1827 roku artysta raz jeszcze wrócił do tematu walki Greków o niepodległość, która urastała do symbolu starcia się świata cywilizowanego z barbarzyńskim. Bezbronną postać kobiecą, uosabiającą Grecję, ukazał na ruinach bohatersko bronionej twierdzy Missolungi, gdzie zmarł na febrę podziwiany przez niego lord Byron.
R1tAOrOwv6rdy
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Grecja na ruinach Missolungi”. Ukazuje stojącą na ruinach kobietę, będącą alegorią Grecji. Postać ma na sobie długą suknię z rozsuniętym dekoltem, przez który widać ciało kobiety. Na nią narzucony ma niebieski płaszcz. Dłonie rozpościera na znak bezradności. Pod gruzami leży martwe ciało. W tle po lewej stronie stoi postać w turbanie z włócznią w dłoni. Tło jest ciemne, mroczne.
Eugène Delacroix, „Grecja na ruinach Missolungi”, 1826 r., Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Do tragedii Byrona nawiązywało kolejne dzieło Delacroix, które dla wielu stało się kwintesencją romantycznego malarstwa - Śmierć Sardanapala, ukazujący okoliczności śmierci ostatniego babilońskiego władcy. Po skandalu obyczajowym wywołanym przez obraz, z kół rządowych padło ostrzeżenie nakazujące zmianę środków wyrazu. Zmysłowość ciał obok namiętności żywiołowych kolorów zbytnio szokowały. Odpowiedzią malarza było zbliżenie do romantyków i intensywna praca nad kilkoma obrazami historycznymi, scenami animalistycznymi, a także działalność publicystyczna.
R1aQDlJ8QWD2Z1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Śmierć Sardanapala”. Ukazuje pomieszczenie, w którym znajduje się leżący na łóżku mężczyzna oraz grupa kobiet trzymanych w niewoli. O duże łoże opiera się klęcząca kobieta. Na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna, który z zimną krwią wbija sztylet w pierś kobiety. Na ziemi znajdują się porozrzucane naczynia, szaty, korale i inne rzeczy. Po lewej stronie znajduje się czarnoskóry niewolnik ciągnący konia. Za nim widoczna jest para paziów królewskich niosących ozdobne naczynia i żołnierzy króla zabijających sztyletami niewiasty. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Na ogromnym łożu leży pełen spokoju Sardanapal, przyglądając się zniszczeniom dóbr i rzeź poddanych.
2.
Klęcząca przy łożu kobieta błaga o litość asyryjskiego króla.
3.
Wojownik w prawym rogu zabija z zimną krwią kobietę, wbijając w jej pierś sztylet.
4.
Centrum obrazu zajmuje czerwona plama łoża, wokół którego rozgrywa się cała akcja.
5.
Lewy róg symetrycznie współgra z prawym dzięki zastosowaniu arabeskowej linii w postaciach, która jednocześnie podkreśla dynamikę dzieła.
6.
Szeroka gama barwna eksponuje się na tle szarego tła.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Śmierć Sardanapala”. Ukazuje pomieszczenie, w którym znajduje się leżący na łóżku mężczyzna oraz grupa kobiet trzymanych w niewoli. O duże łoże opiera się klęcząca kobieta. Na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna, który z zimną krwią wbija sztylet w pierś kobiety. Na ziemi znajdują się porozrzucane naczynia, szaty, korale i inne rzeczy. Po lewej stronie znajduje się czarnoskóry niewolnik ciągnący konia. Za nim widoczna jest para paziów królewskich niosących ozdobne naczynia i żołnierzy króla zabijających sztyletami niewiasty. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Na ogromnym łożu leży pełen spokoju Sardanapal, przyglądając się zniszczeniom dóbr i rzeź poddanych.
2.
Klęcząca przy łożu kobieta błaga o litość asyryjskiego króla.
3.
Wojownik w prawym rogu zabija z zimną krwią kobietę, wbijając w jej pierś sztylet.
4.
Centrum obrazu zajmuje czerwona plama łoża, wokół którego rozgrywa się cała akcja.
5.
Lewy róg symetrycznie współgra z prawym dzięki zastosowaniu arabeskowej linii w postaciach, która jednocześnie podkreśla dynamikę dzieła.
6.
Szeroka gama barwna eksponuje się na tle szarego tła.
Wpływ na twórczość artysty miała podróż do północnej Afryki w 1832 roku, podczas której zwiedził Maroko i Algier. Efektem tej wyprawy były dzieła o tematyce egzotycznej.
OrientalnyOrientalizmOrientalny świat zainspirował powstanie kilku znakomitych obrazów, wśród których największą popularność zyskały Kobiety algierskie. W Algierze właśnie udało się malarzowi wejść na chwilę do pomieszczeń zajmowanych przez harem w arabskim domu, a obraz, będący malarskim zapisem olśnienia, jakiego tam doznał, jest wyrazem współgrania barw i światła.
W Kobietach algierskich Delacroix zastosował kontrast symultaniczny i melanż optyczny (plamek żółtych i niebieskich dających w rezultacie delikatną zieleń) i to właśnie przede wszystkim zauważył Signac, gdyż na tych zjawiskach opierała się teoria dywizjonizmu. Natomiast w całej teoretycznej obudowie wokół impresjonizmu i dywizjonizmu nie ma mowy o zaobserwowanym przez Delacroix zjawisku barwnej indukcji. Tego terminu naukowego artysta oczywiście nie używał, jednak z przytoczonego wyżej fragmentu wynika niewątpliwie, że zauważył samo zjawisko („tam gdzie dwa tony się stykają, okradają się wzajemnie”) i uważał je za równie ważne jak zjawisko kontrastu.
Źródło: Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wyd. Literackie, Kraków 1983, s. 472
R1JoI0annjWZ61
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Kobiety algierskie”. Ukazuje trzy kobiety siedzące na podłodze w pomieszczeniu oraz czarnoskórą kobietę, która jest służącą. Kobiety są bogato ubrane. Pomiędzy nimi stoi fajka. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia trzy bogato ubrane kobiety, harmonizujące z dekoracyjnym, orientalnym wnętrzem.
2.
Kompozycja dzieła jest luźna, malarz nie opiera się na żadnych wzorcach.
3.
Bogactwa świata orientu dopełnia służąca kierująca spojrzenie w stronę kobiet.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Kobiety algierskie”. Ukazuje trzy kobiety siedzące na podłodze w pomieszczeniu oraz czarnoskórą kobietę, która jest służącą. Kobiety są bogato ubrane. Pomiędzy nimi stoi fajka. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia trzy bogato ubrane kobiety, harmonizujące z dekoracyjnym, orientalnym wnętrzem.
2.
Kompozycja dzieła jest luźna, malarz nie opiera się na żadnych wzorcach.
3.
Bogactwa świata orientu dopełnia służąca kierująca spojrzenie w stronę kobiet.
Sławny już za życia Delacroix, był stałym bywalcem salonów paryskich. Stykał się z innymi wybitnymi malarzami, pisarzami, muzykami, krytykami. Znał Piotra Michałowskiego, zachwycał się dziełami Henryka Rodakowskiego, wreszcie, że poznał Fryderyka Chopina i ich znajomość przerodziła się w przyjaźń. Delacroix znakomicie czuł i rozumiał muzykę. Na kartach Dziennika pojawiają się zapiski rozmów, prowadzonych z George Sand i Chopinem, a ich portrety stanowią jedną z pamiątek pobytu w Nohant.
R16A3rADxOz1i
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Portret Fryderyka Chopina”. Jest to popiersie. Chopin zwrócony jest w prawą stronę, ukazany z półprofilu. Ma falowane włosy. Jest poważny.
Eugène Delacroix, „Portret Fryderyka Chopina”, 1838 r., Luwr, Paryż, Francja, cn.artsdot.com, CC BY 3.0
Miłość do muzyki została oddana w obrazie Paganini – obraz jest nie tylko portretem muzyka, ale oddaje charakter twórczości skrzypka, gwałtowność i drapieżność. jego kompozycji. Symboliczny wymiar nabierają te cechy w zestawieniu z wątłym kompozytorem, wydającym się być na portrecie spalonym jej żarem.
R1dnF2OsKieoP
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Paganini”. Mężczyzna przedstawiony jest w całej postaci, stoi frontalnie do widza, z wysuniętą prawą nogą. Gra na skrzypcach. Postać zlewa się z ciemnym tłem. Uwagę zwracają oświetlone elementy – twarz i dłonie skrzypka.
Eugène Delacroix, „Paganini”, 1831 r., The Phillips Collection, Waszyngton, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Zadania
RIz3EYn5lVSxa
Ćwiczenie 1
Wymień tytuły dzieł Delacroixa związane z wydarzeniami historycznymi.
Wymień tytuły dzieł Delacroixa związane z wydarzeniami historycznymi.
Rozpoznaj dzieła. Wpisz pod nimi właściwe tytuły.
Masakra na wyspie Chios, Grecja na ruinach Missolungi, Śmierć Sardanapala
.................
.................
.................
R5fiTYBGu8CZE
Ćwiczenie 2
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują. Obraz: Wolność wiodąca lud na barykady Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż. Obraz: Grecja na ruinach Missolungi Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż. Obraz: Paganini Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż.
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują. Obraz: Wolność wiodąca lud na barykady Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż. Obraz: Grecja na ruinach Missolungi Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż. Obraz: Paganini Możliwe odpowiedzi: 1. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, 2. The Phillips Collection, Waszyngton, 3. Luwr, Paryż.
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują.
Luwr, Paryż, Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, The Phillips Collection, Waszyngton
Wolność wiodąca lud na barykady
Grecja na ruinach Missolungi
Paganini
R1SRlUFP9PYm4
Ćwiczenie 3
Podaj tytuły dzieł, w których zostały ukazane alegorie Francji i Grecji.
Podaj tytuły dzieł, w których zostały ukazane alegorie Francji i Grecji.
Rozpoznaj alegorie przedstawione we fragmentach dzieł. Ich znaczenia wpisz pod ilustracjami.
.................
.................
R1Uff7Te4FkW3
Ćwiczenie 4
Podaj nazwiska dwóch kompozytorów sportretowanych przez Delacroixa.
Podaj nazwiska dwóch kompozytorów sportretowanych przez Delacroixa.
Rozpoznaj postacie ukazane na portretach. Wpisz ich nazwiska pod ilustracjami.
.................
.................
RGPv07DGIT0E3
Ćwiczenie 5
Uzupełnij tekst. Victor-Eugène Delacroix (1798-1863) jest najwybitniejszym malarzem okresu romantyzmu we Francji. Jeszcze przed studiami w akademii spotkał się z Tu uzupełnij w pracowni Guerina. Większość życia spędził w Tu uzupełnij, odbywając liczne podróże. Najważniejszą podróżą w jego życiu była kilkumiesięczna wyprawa do Tu uzupełnij Północnej na początku 1832 roku, dokąd wyjechał, towarzysząc hrabiemu de Morancy, posłowi Ludwika Filipa do sułtana Tu uzupełnij.
Uzupełnij tekst. Victor-Eugène Delacroix (1798-1863) jest najwybitniejszym malarzem okresu romantyzmu we Francji. Jeszcze przed studiami w akademii spotkał się z Tu uzupełnij w pracowni Guerina. Większość życia spędził w Tu uzupełnij, odbywając liczne podróże. Najważniejszą podróżą w jego życiu była kilkumiesięczna wyprawa do Tu uzupełnij Północnej na początku 1832 roku, dokąd wyjechał, towarzysząc hrabiemu de Morancy, posłowi Ludwika Filipa do sułtana Tu uzupełnij.
Uzupełnij tekst.
Victor-Eugène Delacroix (1798-1863) jest najwybitniejszym malarzem okresu romantyzmu we Francji. Jeszcze przed studiami w akademii spotkał się z .................. w pracowni Guerina. Większość życia spędził w .............., odbywając liczne podróże. Najważniejszą podróżą w jego życiu była kilkumiesięczna wyprawa do ............ Północnej na początku 1832 roku, dokąd wyjechał, towarzysząc hrabiemu de Morancy, posłowi Ludwika Filipa do sułtana .............
RsLtjirf0Eyqi1
Ćwiczenie 6
Podaj inspirację obrazu „Barka Dantego”.
Podaj inspirację obrazu „Barka Dantego”.
Do dzieł dobierz ich inspiracje.
rewolucja lipcowa, rzeź Greków dokonana przez Turków, Boska komedia Dantego
.................
.................
.................
R1D8jDTzdtBox
Ćwiczenie 7
Podaj imiona postaci ukazanych na obrazie „Barka Dantego”.
Podaj imiona postaci ukazanych na obrazie „Barka Dantego”.
Rozpoznaj postacie na poniższym dziele.
.................
.................
Polecenie 1
Zapoznaj się z poniższym tekstem i uzasadnij słuszność stwierdzeń Marii Rzepińskiej na podstawie wybranych dzieł malarskich Eugène’a Delacroix.
Po raz pierwszy mamy do czynienia ze świadomie i oficjalnie ustawioną wysoko pozycją koloru w hierarchii środków sztuki, po raz pierwszy kolor został poddany tak szczegółowym analizom. Ujrzano w kolorze wartości zarówno poetyckie, jak muzyczne i akcentowano je jak nigdy dotychczas; uznano w nim potężny środek artystyczny, przemawiający wprost do duszy widza. (…)
O składzie palety Delacroix, jego technice wiemy tak wiele, jak chyba o żadnym innym artyście przeszłości. Dziennik wymienia z okazji pracy nad obrazami w różnych latach kilkadziesiąt różnych pigmentów. Wiele z nich oczywiście powtarza się, inne występują stosunkowo rzadziej. Wniosek, jaki nasuwa się po uważnym przestudiowaniu tych pigmentów, jest bezsporny: paleta faktyczna Delacroix była niezmiernie szeroka, pigmenty bardzo liczne. Nieraz wymienionych jest kilkanaście w odniesieniu do jednego obrazu. Najczęściej wymieniane farby to: błękit pruski, antymon, ziemia kasselska, ziemia włoska palona, cynober, biel, umbra naturalna i palona, zieleń szmaragdowa, żółta neapolitańska, ziemia zielona, laka żółta, laka czerwona, chrom jasny i ciemny, mumia, kobalt, ultramaryna, żółta indyjska, żółta cynkowa, jasny i ciemny ugier, kadium, zieleń Scheelego, zieleń cynkowa, asfalt, sjena, brąz florencki, żółć marsowa, oranż cynkowy”1. Czerń wymieniona jest tylko raz i tylko jeden jej gatunek: czerń brzoskwiniowa.
(…) Delacroix jest klasykiem ze względu na pełnię swych środków wyrazu, na wielkość zamierzeń, swobodę obracania się w kręgu mitów, umiejętność kreowania wielkich kompozycji ściennych i plafonowych. Ale jest też pierwszym artystą, który tak świadomie traktował problem koloru, tak bardzo akcentował jego znaczenie i tak wiele widział w nim możliwości. I ten aspekt sztuki Delacroix wyznacza apogeum stylu romantycznego w malarstwie, wyznaczając zarazem przełom w dziejach doktryn artystycznych.
Źródło: Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wyd. Literackie, Kraków 1983, s.457‑458, 468, 470‑471
R15uF7dr35eGn
Słownik pojęć
Akademizm
Akademizm
kierunek w sztuce XIX w.
Studium
Studium
jedna z faz przygotowawczych w procesie powstawania dzieła sztuki.
Orientalizm
Orientalizm
w kulturze Zachodu nurt będący wyrazem zainteresowania kulturą, religią i obyczajowością ludów Wschodu (Orientu).
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
R1eFcVB5VudkF
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Barka Dantego”. Ukazuje postacie, które znajdują się na unoszonej przez fale łodzi. Mężczyzna po lewej ma na sobie czerwone nakrycie głowy i luźną tunikę, opowiada drugiemu z wieńcem laurowym na głowie historię. Dokoła łodzi z wody wynurzają się postacie zmarłych. Łódź niesiona jest przez wzburzone fale, a w tle znajduje się niespokojne, ogniste niebo.
Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Wolność wiodąca lud na barykady”. Ukazuje kobietę idącą z ludem po wolność. Kobieta ma rozdartą sukienkę i widoczne piersi. W jednej dłoni trzyma francuską flagę. Obok niej widoczni są strzelcy oraz leżące martwe postacie. Tło stanowi ciemne niebo i kłębiący się dookoła dym. W oddali widoczne są budynki.
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Masakra na Chios”. Ukazuje grupę osób na plaży. Są skąpo ubrani a szaty zsuwają się z ich ciał. Wśród nich są kobiety i dzieci. Ludzie błagalnie podnoszą ręce prosząc o łaskę. Po prawej stronie widać jeźdźca w turbanie na koniu. Pod kopytami konia giną ludzie. W głębi obrazu znajduje się gromada walczących ludzi. Niektórzy z nich leżą na ziemi. Tło stanowi urwisko zlewające się z ciemną taflą morza. Niebo zakrywają poszarpane chmury.
Eugène Delacroix, „Masakra na Chios”, 1824 r., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
R1LSC3efUS60F
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Grecja na ruinach Missolungi”. Ukazuje stojącą na ruinach kobietę, będącą alegorią Grecji. Postać ma na sobie długą suknię z rozsuniętym dekoltem, przez który widać ciało kobiety. Na nią narzucony ma niebieski płaszcz. Dłonie rozpościera na znak bezradności. Pod gruzami leży martwe ciało. W tle po lewej stronie stoi postać w turbanie z włócznią w dłoni. Tło jest ciemne, mroczne.
Eugène Delacroix, „Grecja na ruinach Missolungi”, 1826 r., Musée des Beaux-Arts de Bordeaux, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
R3R2NBB0WByoj
lustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Śmierć Sardanapala”. Ukazuje pomieszczenie, w którym znajduje się leżący na łóżku mężczyzna oraz grupa kobiet trzymanych w niewoli. O duże łoże opiera się klęcząca kobieta. Na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna, który z zimną krwią wbija sztylet w pierś kobiety. Na ziemi znajdują się porozrzucane naczynia, szaty, korale i inne rzeczy. Po lewej stronie znajduje się czarnoskóry niewolnik ciągnący konia. Za nim widoczna jest para paziów królewskich niosących ozdobne naczynia i żołnierzy króla zabijających sztyletami niewiasty.
Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Kobiety algierskie”. Ukazuje trzy kobiety siedzące na podłodze w pomieszczeniu oraz czarnoskórą kobietę, która jest służącą. Kobiety są bogato ubrane. Pomiędzy nimi stoi fajka.
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Portret Fryderyka Chopina”. Jest to popiersie. Chopin zwrócony jest w prawą stronę, ukazany z półprofilu. Ma falowane włosy. Jest poważny.
Eugène Delacroix, „Portret Fryderyka Chopina”, 1838 r., Luwr, Paryż, Francja, cn.artsdot.com, CC BY 3.0
RS0cXbyz4JFZ8
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Paganini”. Mężczyzna przedstawiony jest w całej postaci, stoi frontalnie do widza, z wysuniętą prawą nogą. Gra na skrzypcach. Postać zlewa się z ciemnym tłem. Uwagę zwracają oświetlone elementy – twarz i dłonie skrzypka.
Eugène Delacroix, „Paganini”, 1831 r., The Phillips Collection, Waszyngton, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Bibliografia
A. Lewicka‑Morawska, Spór Ingres‑Delacroix, [w:] Sztuka świata, t. 8, Warszawa 1994
F. Claudon, C. Noisette de Crauzat, R. Pllement, K. Roschitz, G. Tiber, Encyklopedia romantyzmu, malarstwo, rzeźba, architektura, literatura, muzyka, Warszawa 1992
M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 1983
Wielka Kolekcja Sławnych Malarzy, t. 13 Eugène Delacroix, 2006
