Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RGIiJsQWPHKG0
Film opowiadający o francuskiej polityce zagranicznej Jana III Sobieskiego.
Polecenie 1

Opisz tajny układ w Jaworowie. Jakie były jego skutki.

R1Uo4QTgtgZ0G
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego Jan III Sobieski zawiódł się na Francji i porzucił plan sojuszu z tym państwem. Jaki wybrał inny kierunek polityki zagranicznej?

RcMzC35CKHDrl
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z poniższym tekstem i na jego podstawie wykonaj kolejne polecenia.

1

Najjaśniejszy Król Polski, podawszy do wiadomości J.K. Arcychrześcijańskiej Mości [...] pobudki, dla których widzi się zmuszonym uwolnić z rąk elektora brandenburskiego Prusy Książęce, dawne lenno Polskie, którego niezależność lennik ten sobie przywłaszczył za panowania zmarłego króla Kazimierza, gdy władca ten był w stanie wojny ze Szwecją i Moskwą; gdy zaś J.K. Arcychrześcijańska Mość również ma powody do skargi na postępowanie wymienionego tu elektora brandenburskiego, a zarazem została powiadomiona o potrzebie pomocy, jakiej oczekuje Król i Pan w wykonaniu [...] swego zamiaru tak potrzebnego dla ustalenia pokoju w Polsce, [...] przesłał natychmiast [...] swemu ambasadorowi pełnomocnictwo do zorganizowania i przyrzeczenia w jego imieniu temuż Królowi - odnośnie przedsięwzięcia przyłączenia Prus Książęcych - natychmiastowej pomocy i gwarancji niżej wymienionej, skoro tenże będzie w możności to przedsięwzięcie przeprowadzić. Tak więc wymieniony pan ambasador, mocą władzy udzielonej przez J.K. Arcychrześcijańską Mość, obiecuje [...] wypłacić temuż Królowi w ciągu jednego roku od dnia rozpoczęcia akcji kwotę dwustu tysięcy talarów dobrej monety. [Obiecuje również] dalej wypłacać [...] taki sam zasiłek [...], jak długo trwać będzie wojna z elektorem brandenburskim.

A Cytat za: Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, op. S. Ochmann i K. Matwijowski, cz.1, Wrocław 1980, s. 377-379.
R18RMSCZjKDXn
Wskaż właściwą datę powstania cytowanego dokumentu. Możliwe odpowiedzi: 1. 1672, 2. 1675, 3. 1676, 4. 1684
RU4di6lVufLqr
Osoba określana w źródle jako “J.K. Arcychrześcijańska Mość” to: Możliwe odpowiedzi: 1. Ludwik XIV, król Francji., 2. Jan III Sobieski., 3. Leopold I, cesarz., 4. elektor brandenburski.
RuiknNzdOx4KT
Cytowany tekst to fragment... Możliwe odpowiedzi: 1. traktatu w Buczaczu., 2. traktatu w Jaworowie., 3. traktatu w Żurawnie., 4. przymierza zwanego Ligą Świętą.
R660nbh4c93j8
(Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z tekstami źródłowymi, a następnie dokończ zdania.

Źródło A

1
Fragment listu Jana III Sobieskiego do żony, Marysieńki

Oznajmiłem przed wczorem Wci sercu memu, żeśmy zaczęli znowu traktować; teraz oznajmuję, że już kończymy traktat. [...] Ukrainy większą nam wracają część [...]. O Podole, [...] nie miał pasza pozwolenia traktować [...]. Jasyr pobrany wszystek wracają. Tatarowie żadnych zagonów puszczać nie mają. [...] Ostatek opowie Krogulecki ustnie, czemu się tu przypatrzył, że dłuższa ulica nasza ogrodu jaworowskiego, niżeli pole albo miejsce między naszymi a ich wałem i obozem.

B Źródło: Fragment listu Jana III Sobieskiego do żony, Marysieńki. Cytat za: Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, op. S. Ochmann i K. Matwijowski, cz.1, Wrocław 1980, s. 381-382.

Źródło B

1
Fragment tekstu przymierza

Przymierze pod opieką papieża trwać ma aż do stałego i chwalebnego pokoju.

[...]

Jedna strona bez drugiej pokoju zawrzeć nie może.

[...]

Cesarz utrzymywać będzie w Węgrzech 60 000 wojska, król polski w Polsce 40 000.

[...]

Kiedy wojska działać zaczną, starać się będzie każde ze swej strony czynić na nieprzyjacielu zdobycze w Węgrzech, na Podolu i Ukrainie.

Cesarz daje Polakom 200 000 talarów, aby prędzej przygotowali się do wojny.

C Źródło: Fragment tekstu przymierza. Cytat za: Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, op. S. Ochmann i K. Matwijowski, cz.1, Wrocław 1980, s. 383.

Źródło C

1
Fragment traktatu

W obliczu tej pomocy, którą J.K. Arcychrześcijańska Mość ofiarowała i przyrzekła [...] Królowi Panu, tenże Król i Pan chcąc wykazać swoją wdzięczność [...], zobowiązuje się ze swej strony niniejszym traktatem do wykonania następujących artykułów:

do otwartego wypowiedzenia wojny elektorowi brandenburskiemu, skoro tylko zawrze pokój z Portą i do nie zawierania z nim pokoju bez zgody J.K. Arcychrześcijańskiej Mości,

do zezwolenia i popierania w całym swym państwie na pobór i wyjście wojsk do służby J.K. Arcychrześcijańskiej Mości i nie zezwolić na to żadnemu z jej wrogów, czy to bezpośrednio czy pośrednio.

D Źródło: Fragment traktatu. Cytat za: Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, op. S. Ochmann i K. Matwijowski, cz.1, Wrocław 1980, s. 380.

Źródło D

1
Fragment przymierza

1. Przymierze zaczepne między cesarzem, Polską i Rzplitą trwać będzie aż do ukończenia wojny [...].

2. Protektorem i gwarantem onego jest papież i jego następcy.

[...]

6. Cesarz wchodząc do tego przymierza, jako król czeski, węgierski i austriacki arcyksiążę, obowiązuje do niego te królestwa i dziedziczne państwa. Podobnież król polski z Koroną i W. Księstwem Litewskim, Rzplita [tj. Rzeczpospolita] wenecka ze wszystkimi swymi posiadłościami do niego przystępują.

[...]

8. Cesarz i król polski obiecują działać na lądzie potężnymi wojskami, Rzplita wenecka liczną flotą na morzu tudzież wojskiem w Dalmacji, o ile ich siły dozwolą aż do zawarcia chwalebnego z pomocą Bożą pokoju.

E Źródło: Fragment przymierza. Cytat za: Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, op. S. Ochmann i K. Matwijowski, cz.1, Wrocław 1980, s. 384.
Re7xZqyU7Jm9h
Dokończ zdania: 1. Porozumienie, którego skutkiem była wyprawa wiedeńska Jana III, oznaczone zostało literą Tu uzupełnij. 2. O układzie, który przekreślał haniebne dla Polski porozumienia buczackie, mowa w źródle Tu uzupełnij. 3. O wrogich zamierzeniach Jana III Sobieskiego wobec byłych lenników Rzeczypospolitej informuje tekst Tu uzupełnij. 4. Koalicja, która przyczyniła się do odzyskania przez Polskę Podola, powstała w wyniku porozumienia oznaczonego literą Tu uzupełnij. 5. Porozumień, które weszły w życie, dotyczą źródła Tu uzupełnij, Tu uzupełnij i Tu uzupełnij. 6. Tajny charakter miał układ, którego dotyczy źródło Tu uzupełnij. 7. Przeciwko Turcji skierowane były porozumienia, których dotyczą źródła Tu uzupełnij i Tu uzupełnij.