Film 2
Zapoznaj się z miniwykładem dr hab. Karoliny Wigury na temat teorii elit i wykonaj ćwiczenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DuP06oPBw
Nagranie filmowe zatytułowane Teorie elit.
Uzupełnij tekst.
elity, społeczeństwo, nie jest, każdej, spójności, dialogu ze społeczeństwem, jest, nie każdej
Istnienie elit ...................................................... konieczne w każdej zbiorowości i jej systemie politycznym. W ...................................................... społeczności występują nierówności w dostępie do władzy jako dobra społecznie pożądanego. Utrzymanie władzy przez ...................................................... jest możliwe jedynie przy zachowaniu .......................................................
Zdecyduj, które stwierdzenia dotyczące teorii elit są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Nurt stratyfikacyjny koncentruje się wokół cech statusowych elit, jej spójności i wzorów rekrutacji. | □ | □ |
| Nurt instytucjonalny koncentruje się wokół nieformalnych zagadnień elity. | □ | □ |
| W koncepcjach teoretycznych elit sformułowanych przez Pareta i Marksa można zauważyć pewne podobieństwa. | □ | □ |
| Świadomościowe wyrazy ukrytych popędów to tzw. rezydua. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Socjologiczna teoria elityWyróżnienie elity ma dla V. Pareta charakter uniwersalny. Według niego każdy naród rządzony jest przez elitę. Konkretne grupy rządzące są jednak w stanie ciągłej transformacji. „Historia jest cmentarzem arystokracji”. Upadają one nie tyle z powodu słabości ilościowej, ale przede wszystkim w wyniku utraty siły witalnej (residuów walki). Odnowa elity polega na zastępowaniu zdegenerowanych członków starej ekipy przez nowych, pełnych energii przedstawicieli klas niższych. V. Pareto wprowadził również termin cyrkulacja (krążenie) elit, biorąc pod uwagę przemieszczenie jednostek pomiędzy elitą a nie‑elitą. Według niego między elitą a masą jest wyraźna opozycja, jedynie elita stanowi element aktywny w społeczeństwie. (…)
G. Mosca, podobnie jak V. Pareto, uznał uniwersalność istnienia rządzącej mniejszości. „We wszystkich społeczeństwach mamy do czynienia z dwiema klasami ludzi – klasą, która rządzi i klasą, która jest rządzona”. Stopniowo G. Mosca znacznie rozbudował swoją koncepcję, dzieląc klasę panującą na dwie warstwy: wyższą, monopolizującą funkcje decyzyjne w rządzie, i niższą, zajmującą się wykonywaniem podjętych decyzji. (...) Warstwa niższa, określana także mianem drugorzędnej elity (secondary elite), zabezpiecza istnienie i pomyślność grupy decyzyjnej. Obie warstwy w pełni uzupełniają się w panowaniu nad resztą społeczeństwa. Jednak w przeciwieństwie do V. Pareta, G. Mosca podkreślał, iż masy nie są bierne, ale wywierają określony wpływ na politykę klasy rządzącej.
Źródło: Marek Żyromski, Socjologiczna teoria elity, dostępny w internecie: repozytorium.amu.edu.pl [dostęp 30.06.2021 r.].