Film samouczek
Różnice w powstawaniu węgli kopalnych, ropy naftowej i gazu ziemnego dotyczą zmiennych procesów, wynikających z różnych warunków ich powstawania. Hipotez powstawania ropy naftowej i gazu ziemnego jest wiele. Jedna z najbardziej prawdopodobnych hipotez powstawania kopalin organicznych zakłada, że powstały one ze szczątków organizmów roślinnych i zwierzęcych, na skutek bardzo powolnych przemian substancji organicznych, nagromadzanych na dnie różnych zbiorników wodnych, mórz i oceanów. Warstwy nagromadzonych szczątków roślin i zwierząt, zawierające, takie substancje organiczne jak: lipidy, lignina, celuloza zasypane przez osady, które pod wpływem warunków beztlenowych, temperatury (ok. 200°C), ciśnienia i działania substancji promieniotwórczych, przekształcały się w ropę naftową i gaz ziemny.
Zapoznaj się z poniższym filmem i dowiedz się, w jaki sposób mogły powstać pokłady kopalin organicznych, zgodnie z założeniami hipotezy organicznej. Następnie wykonaj ćwiczenia sprawdzające Twoją świeżo nabytą wiedzę.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R2X1zFkEGm67E
Film omawia zagadnienie powstawania kopalin organicznych. Przedstawia organiczną hipotezę powstawania ropy naftowej i gazu ziemnego, przykłady kopalin stałych - węgli kopalnych, oraz genezę ich powstawania.
Wymień główne odmiany węgla kopalnego.
Zaznacz, które z poniższych źródeł energii nie należy do nieodnawialnych kopalin organicznych.
- torf
- ropa naftowa
- gaz ziemny
- woda
Zaznacz, przy udziale których z poniższych czynników powstały kopaliny organiczne.
- szczątków roślinnych i zwierzęcych, bardzo niskich temperatur oraz działania mikroorganizmów anaerobowych
- szczątków roślinnych i zwierzęcych, działania tlenu oraz wysokiego ciśnienia
- szczątków roślinnych i zwierzęcych, działania tlenu, wysokiego ciśnienia i temperatury
- szczątków roślinnych i zwierzęcych, działania mikroorganizmów anaerobowych, wysokiego ciśnienia i temperatury
Uporządkuj podane poniżej procesy tak, aby ich kolejność prawidłowo opisywała powstawanie ropy naftowej i gazu ziemnego w oparciu o hipotezę organiczną.
- Utworzenie się warstwy osadów oddzielającej rozkładane szczątki organiczne, uniemożliwiającej ich kontakt z wodą zawierającą tlen.
- Rozkład szczątków roślinnych przez mikroorganizmy anaerobowe.
- Gromadzenie się na dnie zbiornika wodnego martwych szczątków drobnych wodnych organizmów (głównie pochodzenia roślinnego).
- Utworzenie kerogenu.
- Rozkład szczątków roślinnych przy udziale tlenu.
- Kraking termiczny. Utworzenie węglowodorów, będących głównymi składnikami ropy naftowej.
- Zachodzenie procesów degradacji kerogenu (m.in. reakcje hydrolizy estrów, dekarboksylacji kwasów karboksylowych i dehydratacji alkoholi), prowadzących do otrzymania cząsteczek węglowodorów o długich łańcuchach węglowych.
- Produkcja metanu.
- Narastanie warstwy osadów i wpychanie i przemieszczanie się obumarłych szczątków organicznych i żerujących na nich bakterii w głąb Ziemi, pod wpływem ciężaru tych osadów.
- Kraking termiczny spowodowany dalszym wzrostem temperatury. W mieszaninie zaczynają przeważać węglowodory lotne.
Zweryfikuj, które ze zdań są prawdziwe, a które fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Roztwór warstwy humusowej (warstwy próchnicy) ma odczyn kwasowy. | □ | □ |
| Pierwszy w kolejności węgiel kopalny, jaki tworzy się z obumarłych szczątków roślinnych, to antracyt. | □ | □ |
| W procesie uwęglania torfu główną rolę odgrywają wzrastające wartości temperatury i ciśnienia i zachodzące w ich wyniku przemiany. | □ | □ |
| Węgiel kamienny utworzony zostaje na największej głębokości. | □ | □ |
| Antracyt to węgiel kopalny, charakteryzujący się mniejszą zawartością węgla pierwiastkowego niż torf. | □ | □ |