Film

Polecenie 1

Zapoznaj się z filmem i zastanów się, jaki rozkład odpowiedzi uzyskaliby badacze, gdyby sondaż przeprowadzili w twojej rodzinie i wśród twoich bliskich znajomych oraz przyjaciół (słowem: w twoim kręgu społecznym).

R1J5wZKiyH9S9
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Wielkanoc dla Polaków. CBOS pyta o zwyczaje wielkanocne i wielkopostne w Polsce.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DkFoosRDF

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Wielkanoc dla Polaków. CBOS pyta o zwyczaje wielkanocne i wielkopostne w Polsce.

RUAFYI3A4bblI
Ćwiczenie 1
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. W wyniku ogłoszenia stanu pandemii w Polsce w roku 2020 osoby wierzące zostały zupełnie pozbawione możliwości poświęcenia pokarmów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Uczestnictwo w mszy rezurekcyjnej stanowi warunek przystąpienia do spożywania śniadania wielkanocnego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wierni Kościoła katolickiego mają możliwość przystąpienia do spowiedzi telewizyjnej tak samo, jak mogą w telewizji obejrzeć i wysłuchać mszy świętej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Istnieje pewna grupa Polaków, którzy Świąt Wielkanocnych nie traktują ani w kategoriach tradycji religijnej, ani tradycji rodzinnej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Traktowanie Świąt Wielkanocnych w kategoriach zwyczajów pozareligijnych jest w Polsce częstsze wśród ludzi młodszych niż starszych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Dla największej części Polaków w 2020 roku Święta Wielkanocne były przeżyciem religijnym, a dopiero w drugiej kolejności – rodzinnym, z racji wprowadzonych ograniczeń wynikających ze stanu pandemii. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
1
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z danymi zamieszczonymi na wykresach. Pierwszy z nich prezentuje wskaźnik dominicantesdominicantesdominicantes (katolicy uczęszczający na niedzielną mszę) i communicantescommunicantescommunicantes (katolicy przyjmujący komunię św. w trakcie niedzielnej Eucharystii). Drugi wskaźnik, który można określić wskaźnikiem przemian obyczajowych wpływających na sposób spędzania Świąt Wielkanocnych, pokazuje odsetek osób, które nie starają się ograniczać rozrywek w czasie Wielkiego Postu.

R63MHiwRlMJ4v
Wykres kolumnowy z danymi w procentach. Wykres 1
Wskaźnik dominicantes i communicantes w Polsce, w latach 1980–2017 (w %). Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 1980
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 51,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 7,8
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 1981
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 52,7
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 8,1
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 1982
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 57,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 9,6
  • 4. zestaw danych:
    • rok: 1983
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 51,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 8,6
  • 5. zestaw danych:
    • rok: 1984
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 52,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 8,9
  • 6. zestaw danych:
    • rok: 1985
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 49,9
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 9,1
  • 7. zestaw danych:
    • rok: 1986
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 52,9
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 10,4
  • 8. zestaw danych:
    • rok: 1987
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 53,3
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 11,1
  • 9. zestaw danych:
    • rok: 1988
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 48,7
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 10,7
  • 10. zestaw danych:
    • rok: 1989
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,7
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 9,9
  • 11. zestaw danych:
    • rok: 1990
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 50,3
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 10,7
  • 12. zestaw danych:
    • rok: 1991
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 47,6
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 10,8
  • 13. zestaw danych:
    • rok: 1992
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 47,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 14
  • 14. zestaw danych:
    • rok: 1993
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 43,1
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 13
  • 15. zestaw danych:
    • rok: 1994
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 45,6
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 13,1
  • 16. zestaw danych:
    • rok: 1995
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,8
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 15,4
  • 17. zestaw danych:
    • rok: 1996
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,6
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 14,5
  • 18. zestaw danych:
    • rok: 1997
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,6
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 15,2
  • 19. zestaw danych:
    • rok: 1998
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 47,5
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17,6
  • 20. zestaw danych:
    • rok: 1999
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,9
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,3
  • 21. zestaw danych:
    • rok: 2000
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 47,5
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 19,4
  • 22. zestaw danych:
    • rok: 2001
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,8
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,5
  • 23. zestaw danych:
    • rok: 2002
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 45,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17,3
  • 24. zestaw danych:
    • rok: 2003
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 46,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,9
  • 25. zestaw danych:
    • rok: 2004
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 43,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 15,6
  • 26. zestaw danych:
    • rok: 2005
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 45,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,5
  • 27. zestaw danych:
    • rok: 2006
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 45,8
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,3
  • 28. zestaw danych:
    • rok: 2007
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 44,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17,6
  • 29. zestaw danych:
    • rok: 2008
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 40,4
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 15,3
  • 30. zestaw danych:
    • rok: 2009
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 41,5
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,7
  • 31. zestaw danych:
    • rok: 2010
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 41,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,4
  • 32. zestaw danych:
    • rok: 2011
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 40,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,1
  • 33. zestaw danych:
    • rok: 2012
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 40,0
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,2
  • 34. zestaw danych:
    • rok: 2013
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 39,1
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,3
  • 35. zestaw danych:
    • rok: 2014
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 39,1
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16,3
  • 36. zestaw danych:
    • rok: 2015
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 39,8
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17
  • 37. zestaw danych:
    • rok: 2016
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 36,7
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 16
  • 38. zestaw danych:
    • rok: 2017
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 38,3
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17
  • 39. zestaw danych:
    • rok: 2018
    • [font-style: italic;]dominicantes[/]: 38,2
    • [font-style: italic;]communicantes[/]: 17,3

Wykres 1
Wskaźnik dominicantes i communicantes w Polsce, w latach 1980–2017 (w %)

  • rok : 1980

    [italic]dominicantes[/] : 51.0

    [italic]communicantes[/] : 7.8

  • rok : 1981

    [italic]dominicantes[/] : 52.7

    [italic]communicantes[/] : 8.1

  • rok : 1982

    [italic]dominicantes[/] : 57.0

    [italic]communicantes[/] : 9.6

  • rok : 1983

    [italic]dominicantes[/] : 51.2

    [italic]communicantes[/] : 8.6

  • rok : 1984

    [italic]dominicantes[/] : 52.2

    [italic]communicantes[/] : 8.9

  • rok : 1985

    [italic]dominicantes[/] : 49.9

    [italic]communicantes[/] : 9.1

  • rok : 1986

    [italic]dominicantes[/] : 52.9

    [italic]communicantes[/] : 10.4

  • rok : 1987

    [italic]dominicantes[/] : 53.3

    [italic]communicantes[/] : 11.1

  • rok : 1988

    [italic]dominicantes[/] : 48.7

    [italic]communicantes[/] : 10.7

  • rok : 1989

    [italic]dominicantes[/] : 46.7

    [italic]communicantes[/] : 9.9

  • rok : 1990

    [italic]dominicantes[/] : 50.3

    [italic]communicantes[/] : 10.7

  • rok : 1991

    [italic]dominicantes[/] : 47.6

    [italic]communicantes[/] : 10.8

  • rok : 1992

    [italic]dominicantes[/] : 47.0

    [italic]communicantes[/] : 14

  • rok : 1993

    [italic]dominicantes[/] : 43.1

    [italic]communicantes[/] : 13

  • rok : 1994

    [italic]dominicantes[/] : 45.6

    [italic]communicantes[/] : 13.1

  • rok : 1995

    [italic]dominicantes[/] : 46.8

    [italic]communicantes[/] : 15.4

  • rok : 1996

    [italic]dominicantes[/] : 46.6

    [italic]communicantes[/] : 14.5

  • rok : 1997

    [italic]dominicantes[/] : 46.6

    [italic]communicantes[/] : 15.2

  • rok : 1998

    [italic]dominicantes[/] : 47.5

    [italic]communicantes[/] : 17.6

  • rok : 1999

    [italic]dominicantes[/] : 46.9

    [italic]communicantes[/] : 16.3

  • rok : 2000

    [italic]dominicantes[/] : 47.5

    [italic]communicantes[/] : 19.4

  • rok : 2001

    [italic]dominicantes[/] : 46.8

    [italic]communicantes[/] : 16.5

  • rok : 2002

    [italic]dominicantes[/] : 45.2

    [italic]communicantes[/] : 17.3

  • rok : 2003

    [italic]dominicantes[/] : 46.0

    [italic]communicantes[/] : 16.9

  • rok : 2004

    [italic]dominicantes[/] : 43.2

    [italic]communicantes[/] : 15.6

  • rok : 2005

    [italic]dominicantes[/] : 45.0

    [italic]communicantes[/] : 16.5

  • rok : 2006

    [italic]dominicantes[/] : 45.8

    [italic]communicantes[/] : 16.3

  • rok : 2007

    [italic]dominicantes[/] : 44.2

    [italic]communicantes[/] : 17.6

  • rok : 2008

    [italic]dominicantes[/] : 40.4

    [italic]communicantes[/] : 15.3

  • rok : 2009

    [italic]dominicantes[/] : 41.5

    [italic]communicantes[/] : 16.7

  • rok : 2010

    [italic]dominicantes[/] : 41.0

    [italic]communicantes[/] : 16.4

  • rok : 2011

    [italic]dominicantes[/] : 40.0

    [italic]communicantes[/] : 16.1

  • rok : 2012

    [italic]dominicantes[/] : 40.0

    [italic]communicantes[/] : 16.2

  • rok : 2013

    [italic]dominicantes[/] : 39.1

    [italic]communicantes[/] : 16.3

  • rok : 2014

    [italic]dominicantes[/] : 39.1

    [italic]communicantes[/] : 16.3

  • rok : 2015

    [italic]dominicantes[/] : 39.8

    [italic]communicantes[/] : 17

  • rok : 2016

    [italic]dominicantes[/] : 36.7

    [italic]communicantes[/] : 16

  • rok : 2017

    [italic]dominicantes[/] : 38.3

    [italic]communicantes[/] : 17

  • rok : 2018

    [italic]dominicantes[/] : 38.2

    [italic]communicantes[/] : 17.3

Źródło: oprac. na podst. Dominicantes i communicantes w Polsce, Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
R65D66Xxyzphb
Wykres liniowy. Wykres 2
Odsetek osób nieograniczających rozrywek w czasie Wielkiego Postu w okresie wielkanocnym w poszczególnych latach badania. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 2002
    • odsetek: 36
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 2004
    • odsetek: 35
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 2014
    • odsetek: 44
  • 4. zestaw danych:
    • rok: 2016
    • odsetek: 47
  • 5. zestaw danych:
    • rok: 2018
    • odsetek: 48

Wykres 2
Odsetek osób nieograniczających rozrywek w czasie Wielkiego Postu w okresie wielkanocnym w poszczególnych latach badania

  • rok : 2002

    odsetek : 36

  • rok : 2004

    odsetek : 35

  • rok : 2014

    odsetek : 44

  • rok : 2016

    odsetek : 47

  • rok : 2018

    odsetek : 48

Źródło: oprac. na podst. Zwyczaje wielkopostne i wielkanocne, „Komunikat z badań” CBOS 49/2020, Warszawa kwiecień 2020.
R1KGMSxTRrrSE
Rozważ, który z dwóch wskaźników zaprezentowanych na pierwszym wykresie lepiej tłumaczy tendencję uwidocznioną na wykresie drugim. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).

Słownik

aksjologiczny
aksjologiczny

odnoszący się do aksjologii (z gr. axios – godny, cenny oraz logos – słowo, nauka, wiedza); dział filozofii zajmujący się wartościami; w szerszym znaczeniu to ogólna teoria wartości; w znaczeniu węższym - wchodząca w skład innych dyscyplin naukowych dziedzina rozważań nad wartościami (na przykład moralnymi, estetycznymi, religijnymi itp.); szczegółowe teorie wyjaśniające istnienie i funkcjonowanie wartości

behawioralny
behawioralny

w sensie ogólnym: określenie każdej możliwej do zaobserwowania reakcji organizmu na bodźce zewnętrzne; w odniesieniu do ludzkiej aktywności określenie to oznacza tyle co: dotyczący zachowań

communicantes
communicantes

jeden ze wskaźników stosowanych w badaniu poziomu religijności; communicantes to odsetek katolików przyjmujących komunię św. w trakcie niedzielnej mszy w odniesieniu do ogólnej liczby deklarujących się jako osoby wierzące

dominicantes
dominicantes

jeden ze wskaźników stosowanych w badaniu poziomu religijności; dominicantes to odsetek katolików uczęszczających na niedzielną mszę wśród wszystkich osób deklarujących się jako wierzące

falsyfikacja
falsyfikacja

procedura sprawdzania twierdzeń i/lub teorii polegająca na wskazaniu warunków (zdarzeń), po spełnieniu (zajściu) których twierdzenie i/lub teoria może zostać uznana za fałszywą

pandemia
pandemia

(z gr. pan – wszyscy i demos – lud); epidemia, którą charakteryzuje szczególnie duży rozmiar (liczba zachorowań), obejmująca wyjątkowo duże obszary - całe kraje, a nawet kontynenty

Audiobook
Badanie 2