Filmowy elementarz
Scenariusz zajęć
II etap edukacyjny, język polski
Temat: Filmowy elementarz
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
2. Analiza. Uczeń:
7) wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska).
Dodatkowe:
Język polski
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Świadomość językowa. Uczeń:
7) posługuje się słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne).
Cele operacyjne:
Uczeń:
Potrafi nazwać tworzywo dzieła filmowego,
Potrafi wyodrębnić i nazwać elementy dzieła filmowego,
Rozumie ich rolę i znaczenie w procesie tworzenia filmu,
Zna i rozumie podstawowe terminy i pojęcia związane z filmem.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
Nazywa elementy dzieła filmowego,
Definiuje pojęcia: scenariusz, reżyser, ujęcie, plan zdjęciowy, montaż,
Wymienia w odpowiedniej kolejności podstawowe etapy powstawania filmu,
Umie odpowiednio przyporządkować pojęcia i terminy związane z dziełem filmowym,
Potrafi efektywnie współdziałać w zespole,
Potrafi skutecznie się porozumiewać – objaśnić wyniki swojej pracy.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Umiejętność uczenia się,
Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
Koperty, w każdej 2 karteczki z napisem „film”,
Dowolny wybrany przez nauczyciela, polski film dla dzieciIndeks górny 11,
Zestawy kartoników z wypisanymi terminami i pojęciami odnoszącymi się do filmów, np. scenariusz, reżyser, ujęcie, plan zdjęciowy, montaż itp. (jeden zestaw dla grupy),
Egzemplarze dowolnego słownika języka polskiego (przynajmniej jeden dla grupy),
Słowniki terminów filmowych,
Karteczki, pisaki,
Zasób multimedialny: film „Praca reżysera”,
Sprzęt multimedialny (komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna).
Metody nauczania:
Aktywizujące: dyskusja „burza mózgów”,
Podające: objaśnienie,
Praktyczna: ćwiczenia,
Eksponująca: film.
Formy pracy:
Indywidualna jednolita,
Grupowa jednolita,
Zbiorowa jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Powitanie i sprawdzenie obecności.
Nauczyciel rozdaje uczniom koperty (jedna na parę) z karteczkami z napisem „film”. Zadaniem dzieci jest przygotowanie rebusu, łamigłówki, zagadki, minikrzyżówki, której rozwiązanie utworzy właśnie wskazane słowo. Dzieci pracują w parach: każda osoba ma napisać na karteczce jeden wyraz, który kojarzy jej się z filmem. Po chwili chętni uczniowie prezentują wyniki swojej pracy.
Prowadzący krótko objaśnia, że te zajęcia będą poświęcone – jak już uczniowie prawdopodobnie się domyślili – filmowi. Zapisuje na tablicy temat lekcji i prosi o podanie zapisanych na karteczkach skojarzeń; chętny uczeń przypina karteczki na osobnej planszy lub tablicy.
Etap realizacji
Nauczyciel zaprasza do krótkiej rozmowy. Pyta uczniów o ostatnio oglądane filmy, o to, co im się w nich podobało, a co nie; czy i dlaczego lubią oglądać filmy, jakie kino preferują, jaki jest ich ulubiony film itp. Proponuje, aby wspólnie zastanowili się nad pytaniem: „Co to jest film, co go wyróżnia?”. Dzieci podają swoje propozycje; nauczyciel tak kieruje rozmową, aby podkreślić, że tworzywem filmu są ruchome obrazy i dźwięk. Na koniec wszyscy wspólnie redagują definicję filmu; chętny uczeń zapisuje ją na tablicy, pozostali w zeszytach.
Prowadzący zajęcia zaprasza uczniów do obejrzenia początkowego fragmentu filmu (może być to nawet film animowany) i prosi o jego uważną recepcję. Po projekcji pyta uczniów, czego dowiedzieli się z pokazanego fragmentu, jakie informacje były w nim zawarte? Wprowadza pojęcie „czołówka filmu” (ważne, aby w pokazanym fragmencie pojawiły się pojęcia: reżyseria, obsada/występują, scenariusz, muzyka, charakteryzacja lub autorzy rysunków, montaż itp.), omawia je i objaśnia.
Uczniowie wymieniają informacje, jedna osoba zapisuje je na tablicy, wspólnie zastanawiają się nad odpowiedzią na pytanie: „Czego dowiadujemy się z czołówki filmu? (sugerowana odpowiedź – kim są twórcy filmu)”.
Nauczyciel pyta uczniów, czy wiedzą, jak wygląda praca przy tworzeniu filmów. Proponuje, aby sprawdzili swoją wiedzę, pracując w grupach. Dzieli klasę na zespoły, rozdaje materiały i instruuje, co mają wykonać. Każda z grup otrzymuje ten sam zestaw kartoników z wypisanymi pojęciami związanymi z produkcją filmową (scenariusz, reżyser, ujęcie, plan zdjęciowy, montaż itp.), jeden lub więcej (w miarę możliwości) słownik języka polskiego, brystol, masę do mocowania papieru, czyste kartki i pisaki.
Zadaniem grup jest:
wyszukanie definicji pojęć w słowniku, wypisanie wyrazów pochodnych do definiowanych pojęć, wyrażeń i zwrotów zawartych w hasłach słownikowych;
ułożenie kartoników z terminami filmowymi w kolejności zgodnej z etapami pracy przy realizacji filmu (np. scenariusz – reżyseria – plan zdjęciowy – ujęcie – gra aktorska; uczniowie układają je na podstawie poznanych definicji, swoich doświadczeń, zdobytej wcześniej wiedzy);
umocowanie swoich układanek na brystolu za pomocą specjalnej masy do papieru.
Grupy mogą konsultować swoją pracę z nauczycielem. Mogą prosić go o pomoc lub wyjaśnienia; mogą też korzystać z wystawionych w klasie słowników z terminami filmowymi (w nich szuka informacji oddelegowana osoba). Po wykonaniu zadań liderzy grup prezentują efekty, wyjaśniają, dlaczego tak, a nie inaczej ułożyli swoje kartoniki, pozostali uczniowie mogą zadawać pytania, wieszają swoje plansze w widocznym miejscu.
Nauczyciel proponuje – w ramach podsumowania i sprawdzenia pracy uczniów – obejrzenie filmu z zasobu multimedialnego. Prosi uczniów o zanotowanie i porównanie wiadomości w nim zawartych z wynikami pracy grup. Po projekcji wszyscy wspólnie omawiają wyniki pracy grup i w dyskusji tworzą mapę skojarzeń do terminu „film” i „reżyser”, odpowiednio ustawiając poznane terminy.
Etap końcowy
Po zakończeniu pracy uczniowie wracają jeszcze do skojarzeń, które wypisali na początku lekcji, porównują je z wynikami pracy w grupach i umieszczają je w odpowiednich miejscach mapy (jeden z uczniów może odczytywać napisy z karteczek, a pozostali decydują, czy i gdzie należy je umieścić na mapie.
Nauczyciel podsumowuje lekcję, przypomina opracowaną definicję filmu, uczniowie zapisują ją do zeszytów, wpisują również mapę skojarzeń utworzoną na tablicy.
Praca domowa:
Ułóż zdania z terminami z mapy skojarzeń. Napisz opowiadanie o pracy na planie filmowym, używając terminów z mapy skojarzeń.
Dodatkowo:
Dla chętnych (może to być praca grupowa):
Opracuj plakat poświęcony Twojemu ulubionemu filmowi; pamiętaj, że powinien zawierać wszystkie informacje o twórcach filmu, a także ciekawostki i krótki tekst zachęcający do obejrzenia go.
Można posłużyć się np. otwartym kanałem Studia Miniatur Filmowych na www.youtube.pl: http://www.youtube.com/user/StudioMiniaturF↩
