Forma dynamiczna – taniec ludowy – kompozycja barwna malowana – pastel

1. Cele

Cel ogólny:

• Zapoznanie z przejawami sztuki ludowej.

• Świadome stosowanie formy dzieła uzależnione od tematu.

• Przekazanie treści dzieła dostępnymi środkami plastycznymi – plamą, kompozycją, formą.

• Rozwijanie wyobraźni twórczej inspirowanej sztuką ludową.

• Wyrażenie emocji poprzez tworzenie.

Cele operacyjne:

Kategoria A: Zapamiętywanie wiadomości.

Uczeń:

• wymieni przykłady obrzędowości związane z tańcem (zapusty, lajkonik, noc świętojańska, dożynki, wesele, topienie Marzanny),

• poda nazwy tańców ludowych (kujawiak, oberek, polonez, mazur, krakowiak),

• wymieni rodzaje kompozycji: zamknięta, otwarta, z rytmem, symetryczna,

• wie, jak nazwać kompozycję z ruchem i bez – statyka i dynamika,

• zna główne grupy barw (podstawowe, pochodne) i nazywa gamy barwne (ciepłe, zimne, mieszane).

Kategoria B: Rozumienie wiadomości.

Uczeń:

• wyjaśni zachowania poznanej obrzędowości ludowej,

• dostrzega elementy tradycyjnego stroju ludowego (chusta, kapelusz, serdak, gorset, koszula, sukmana, zapaska, spódnica, spodnie, kierpce) i jego charakterystyczne zdobienia (haft, aplikacja, cekiny, zapinki, ażur).

Kategoria C: Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych.

Uczeń:

• wyszukuje informacje w dostępnych źródłach i stosuje poznane wiadomości o sztuce ludowej (charakterystyczny strój, przykłady obrzędowości w ilustracji barwnej),

• stosuje odpowiedni środek wyrazu plastycznego (kompozycja dynamiczna, gama barw mieszany, kontrastowych),

• wybiera odpowiedni do swoich zdolności sposób ukazania tańca ludowego.

Kategoria D: Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych.

Uczeń:

• zanalizuje i oceni swoje predyspozycje manualne,

• wyobrazi sobie wybrany obrzęd sztuki ludowej i zaplanuje, jak go przedstawić w sposób plastyczny,

• twórczo wypowie się na podany temat.

Cele operacyjne realizowane z celami emocjonalnymi:

• pogłębianie wrażliwości estetycznej,

• dostrzeganie znaczenia i wartości sztuki ludowej oraz tańca jako elementu tej sztuki.

• rozwijanie i wzbogacanie wyobraźni o treści realne i fantastyczne.

Umiejętności nabyte w czasie lekcji:

• zapoznanie się z przejawami sztuki ludowej,

• poznanie przykładów dawnej obrzędowości ludowej,

• zrozumienie zależności doboru formy dzieła od tematu i treści,

• przedstawienie zamierzonych treści w formie dynamicznej,

• przeniesienie poznanych wiadomości na manualną działalność artystyczną,

• wyrażanie emocji poprzez tworzenie.

2. Metoda i forma pracy

Forma pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna.

Metody: pokaz, wyszukiwanie informacji, praca z podręcznikiem, praktyczne działanie.

3. Środki dydaktyczne

• Karwicka T., Ubiory ludowe w Polsce, wyd. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1995.

• Fryś‑Pietraszkowa E., Kunczyńska‑Iracka A., Pokropek M., Sztuka ludowa w Polsce, Warszawa 1988.

• Hryń‑Kuśnierek R., Encyklopedia tradycji polskich, wyd. Podsiedlik‑Raniowski i Spółka, Poznań 2000.

• Hryń‑Kuśnierek R., Polskie zwyczaje świąteczne, wyd. Podsiedlik‑Raniowski i Spółka, Poznań 2001.

• Nowa Encyklopedia Powszechna, PWN, Warszawa 2004.

• Stopczyk S., Plastyka dla klasy 6. Podręcznik, WSiP, Warszawa 2005.

• rzutnik multimedialny, prezentacja PowerPoint „Elementy sztuki ludowej”.

4. Przebieg lekcji:

Faza przygotowawcza

Powitanie klasy oraz gościa obecnego na lekcji. Czynności porządkowe – sprawdzenie listy obecności.

1. Pokaz przykładów sztuki ludowej – rzutnik multimedialny przed podaniem tematu lekcji – 10 min.

   1. Analizowanie przedstawionych treści – zapis na tablicy.

   2. Podanie definicji i określenie cech sztuki ludowej.

2. Zapoznanie z tematem lekcji i określenie zadania.

• Zapis tematu na tablicy, uczniowie w zeszytach przedmiotowych.

• Określenie celów lekcji.

• Przedstawienie zadania.

• Podział klasy na grupy, przydział dla nich zadania do wykonania, określenie czasu pracy – 10 minut.

Grupa I: Encyklopedia powszechna PWN – Wyszukanie pojęcia „taniec” i tańce narodowe

Grupa II: Encyklopedia tradycji polskich – poszukiwania przykładów obrzędów, w których występuje taniec.

Grupa III: Polskie zwyczaje świąteczne – obrzędy mające związek z tańcem.

Grupa IV: Ubiory ludowe w Polsce – elementy stroju i rodzaj zdobienia.

Grupa V: Sztuka ludowa w Polsce – dziedziny sztuki ludowej, elementy stroju ludowego.

Grupa VI: Praca z podręcznikiem Plastyka 6 – wyszukanie w słowniczku terminów plastycznych wyjaśnień słów: forma, temat, treść dzieła.

3. Relacja prac grup zadaniowych. Wybór przewodniczącego, przekazanie informacji. 10‑15 minut.

4. Zapis na tablicy wyszukiwanych zagadnień poruszanych na lekcji:

1. Taniec – układ ruchów i gestów człowieka wykonywanych zwykle w rytm muzyki.

2. Rodzaje tańców ludowych – narodowych: kujawiak, oberek, polonez, mazur, krakowiak.

3. Obrzędy ludowe mające związek z tańcem np.: zapusty, lajkonik, noc świętojańska, dożynki, wesele.

4. Elementy stroju ludowego: chusta, kapelusz, serdak, gorset, koszula, sukmana, zapaska, spódnica, spodnie, kierpce i jego charakterystyczne zdobienia, haft, aplikacja, cekiny, zapinki, ażur.

5. Wyjaśnienie nazw użytych w temacie

   • forma kształt nadany przez artystę rzeźbie, budowli, przedstawieniu na obrazie;;

   • kompozycja (statyczna, dynamiczna),

   • kolor (gamy barwne),

   • faktura – wypełnienie form narysowanych – elementy zdobnicze strojów,

   • temat – to, co obraz przedstawia np. taniec ludowy.

   • treść – głębszy sens obrazu lub rzeźby – to, co artysta chciał nam swoim dziełem powiedzieć, np. lajkonik, noc świętojańska

6. Ukierunkowanie pracy twórczej uczniów – 5 minut. Próba wyciągania wniosków przez uczniów: zastosowanie komunikacji plastycznej bez słów – język plastyki: mowa kolorów, gestów, mimiki. Wyrażenie ruchu, radości, zabawy. Kolory wesołe, czyste, kontrastowe. Linie ukośne, krzyżujące, się łamane.

7. Pokaz reprodukcji malarstwa o tematyce ludowej „Kołomyjka” – Aksentowicza. Polecenie przygotowania materiałów plastycznych na lekcję – 5 minut.

   2. Praca twórcza uczniów (indywidualna) – 45 minut:

1. projektowanie własnych kompozycji,

2. stosowanie uproszczonych form postaci ludzkich w ruchu,

3. uwzględnienie charakterystyki strojów,

4. aranżacja wybranych zwyczajów i obrzędów,

5. wybór odpowiedniej kolorystyki zgodnej z tematem.

Prezentacja i ocena prac uczniowskich.

• estetyka

• wyczerpanie tematu

Ekspozycja najładniejszych prac w klasie (patrz: zdjęcia).

5. Bibliografia

Karwicka T., Ubiory ludowe w Polsce, wyd. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1995.

Fryś‑Pietraszkowa E., Kunczyńska‑Iracka A., Pokropek M., Sztuka ludowa w Polsce, Warszawa 1988.

Hryń‑Kuśnierek R., Encyklopedia tradycji polskich, wyd. Podsiedlik‑Raniowski i Spółka, Poznań 2000.

Hryń‑Kuśnierek R., Polskie zwyczaje świąteczne wyd. Podsiedlik‑Raniowski i Spółka, Poznań 2001.

Nowa Encyklopedia Powszechna, PWN, Warszawa 2004.

Stopczyk S., Plastyka dla klasy 6. Podręcznik, WSiP, Warszawa 2005.

6. Załącznik

KARTA HOSPITACJI DIAGNOZUJĄCEJ

Rn7JoSbkF6YKr

RR10OCVF6LruC

R1HxjGMCqSeQE