E-materiały do kształcenia zawodowego

Techniki wykonywania szablonów, modeli i form sztukatorskich elementów architektury

BUD.23. Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych - Technik renowacji elementów architektury 311210

bg‑green

Formy i odlewy sztukatorskie

WIZUALIZACJA 3D

s

Spis treści

1
Forma elastyczna
1
RKUb56997FUBw1
Forma elastyczna
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia formę elastyczną w kształcie cherubina oraz jego gotowy odlew. Znacznik umieszczony na wizualizacji zawiera tekst i tożsame z nim nagranie.

Tekst

  1. Forma elastyczna. Formy elastyczne są podstawowymi formami służącymi do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego. Formy te wykonane są najczęściej z wysokiej jakości tworzywa PET i LDPE, grubej gumy lub silikonu i mogą być użyte do odlewów z gipsu, betonu kreatywnego i biżuteryjnego oraz wosku. Wiele z nich nadaje się również do formowania mas plastycznych. Form elastycznych można używać wielokrotnie, a ich wspólną cechą jest łatwość wyjmowania uformowanego materiału i powtarzalność wzoru.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2
Forma elastyczna z płaszczem gipsowym
1
RZSTJt5wBspq71
Forma elastyczna z płaszczem gipsowym
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia formę elastyczną z płaszczem gipsowym w kształcie połowy głowy mężczyzny. Wizualizacja zawiera również gotowy odlew całej głowy. Znacznik umieszczony na wizualizacji zawiera tekst i tożsame z nim nagranie.

Tekst

  1. Forma elastyczna z płaszczem gipsowym. Formy elastyczne z płaszczem gipsowym są istotnymi formami służącymi do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego. Formy te wykonane są najczęściej z wysokiej jakości tworzywa PET i LDPE, grubej gumy lub silikonu i usztywnione przez płaszcz gipsowy. Polega to na tym, że formę po zalaniu masą oliwi się i oblewa warstwą gipsu o grubości od 2 do 5 cm w celu wytworzenia płaszcza. Płaszcz ten musi się składać z co najmniej dwóch części, aby go można było otworzyć. Płaszcz gipsowy umożliwia zastosowanie formy elastycznej do odlewania elementów o większych wymiarach i bardziej rozwiniętym kształcie niż w wypadku samych form elastycznych. Form elastycznych z płaszczem gipsowym można używać wielokrotnie, a ich wspólną cechą jest łatwość wyjmowania uformowanego materiału i powtarzalność wzoru.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3
Forma gipsowa
1
R1NZYa5Nvo49x1
Forma gipsowa
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia dwie formy gipsowe, które po połączeniu składają się na kształt głowy mężczyzny. Wizualizacja przedstawia także gotowy odlew głowy.

Tekst

  1. Forma gipsowa. Formy gipsowe to popularne formy służące do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego. Standardowe formy gipsowe stosowane są tylko do odlewu modeli płaskich, zaś formy gipsowe składane (klinowe), czyli takie, w których liczba części formy jest większa niż dwie, a każda z części ma kształt klinowy i stabilizuje całą formę po wyjęciu modelu – służą do odlewania elementów gipsowych i betonowych.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4
Forma kombinowana
1
Rll8h3IJOpVE51
Forma kombinowana
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia formę kombinowaną w kształcie sześcianu z geometrycznym kształtem w środku. Druga forma znajduje się powyżej sześcianu i jest w kształcie mniejszej wielkości sześcianu pustego w środku połączonego z płaską powierzchnią.

Tekst

  1. Forma kombinowana. Formy kombinowane są połączeniem formy elastycznej z płaszczem gipsowym i formy klinowej. Są wykonane z wysokiej jakości tworzywa PET i LDPE, grubej gumy lub silikonu i usztywnione przez płaszcz gipsowy, a dodatkowo składają się z co najmniej trzech części, z których każda z ma kształt klinowy i stabilizuje całą formę po wyjęciu modelu. Ten rodzaj form stosuje się do wykonywania odlewów modeli, które tylko w części mają skomplikowany kształt.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5
Forma stracona
1
R1U5x3UcTEkM01
Forma stracona
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia formę straconą, która składa się z mniejszych kawałków gipsu oraz właściwego modelu w środku. Model to głowa mężczyzny.

Tekst

  1. Forma stracona. Formy stracone wykorzystuje się wszędzie tam, gdzie ma się do czynienia z odlewaniem figur lub skomplikowanych brył z form gipsowych. Forma stracona polega na tym, że dany model dzieli się na połowy i najpierw jedną połowę oblewa się gipsem, a gdy stwardnieje, pociąga się tłuszczem jej brzegi, po czym oblewa się gipsem drugą połowę. Po stwardnieniu oddziela się obie połowy od siebie. Formę po oczyszczeniu szelakuje się wewnątrz, oliwi i po zestawieniu napełnia gipsem. Po stwardnieniu gipsu rozbija się formę (stąd nazwa „forma stracona”) i otrzymuje się odlew, ale tylko w jednym egzemplarzu.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6
Odlew elementu sztukaterii z zaczynu gipsowego
1
RFXpIn7205XLi1
Odlew elementu sztukaterii z zaczynu gipsowego
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia odlew elementu sztukaterii z zaczynu gipsowego. Jest w kształcie płaskiego bloku. Jedna strona bloku jest gładka, a druga pokryta jest florystycznymi zdobieniami.

Tekst

  1. Odlew elementu sztukaterii z zaczynu gipsowego. Odlewy sztukateryjne z zaczynu gipsowego to elementy dekoracji ścian, sklepień, sufitów itp. Pojawiają się one zarówno we wnętrzu, jak i na zewnątrz budynków. Ornamenty wykonane z gipsu, bardzo kruche i delikatne, montuje się na klej gipsowy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7
Dekoracja ściany wykonana ze stiuku
1
RVgLGRmXdpNai1
Dekoracja ściany wykonana ze stiuku
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia dekorację ściany wykonaną ze stiuku, która znajduje się na podłodze wyłożonej płytkami. Ściana ma biały kolor i nieregularną fakturę. Pod ścianą stoi ławka. Na ścianie zaś pnie się bluszcz.

Tekst

  1. Dekoracja ściany wykonana ze stiuku. Stiuk to materiał należący do szlachetnych wypraw tynkarskich, nawiązujący swoim wyglądem do antycznego sposobu zdobienia wnętrz (najczęściej imitujący marmur). Ta zdobnicza masa składa się z głównej bazy: zaprawy gipsowej, wapiennej lub mieszanej oraz dodatków i może służyć zarówno jako osobna dekoracja (np. ściany), jak i jako element dekoracyjny (np. kolumn i pilastrów).

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8
Dekoracja podłogi wykonana z lastryka
1
RQsbMJZFzDBqD1
Dekoracja podłogi wykonana z lastryka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia dekorację podłogi wykonaną z lastryka. Podłoga jest koloru szarego z różnobarwnymi nieregularnymi kamieniami.

Tekst

  1. Dekoracja podłogi wykonana z lastryka. Lastryko (terazzo) to sztuczny kamień będący mieszaniną: cementu, grysu (żużla albo rozdrobionych kamieni – marmuru, granitu, bazaltu), pigmentów i wody. Po zastygnięciu masy cementowo‑kamiennej materiał poddaje się polerowaniu i szlifowaniu. Wówczas zyskuje on lekko chropowatą (z wystającymi kamieniami), matową powierzchnię albo też gładką, jeśli drobne ubytki po szlifowaniu wypełni się cementem. Wygląd produktu końcowego jest uzależniony od proporcji poszczególnych składników. Lastryko najczęściej stosuje się jako element ozdabiający podłogę.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9
Odlew kolumny wykonany z betonu
1
RLyuQgrlbly8H1
Odlew kolumny wykonany z betonu
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia odlew kolumny wykonany z betonu. Odlew jest w kolorze czarnym.

Tekst

  1. Odlew kolumny wykonany z betonu. Beton to jeden z najtrwalszych materiałów odlewniczych. Do wykonania odlewu betonowego używa się gotowych, fabrycznie przygotowanych mieszanek betonowych o drobnym kruszywie, do których należy dodać wodę i dobrze wymieszać. Z takiej mieszanki betonowej można wylać od razu warstwę betonu o przekroju ponad 20 cm. Z betonu tworzy się odlewy rożnych elementów, np. kolumn i tralek.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

10
Odlew wykonany z epoksydu (fragment mebla)
1
R1JO0RXk54kGV1
Odlew wykonany z epoksydu
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Wizualizacja przedstawia odlew wykonany z epoksydu. Epoksyd jest koloru niebieskiego i przebiega przez centralną część blatu stołu wzdłuż całej jego długości.

Tekst

  1. Odlew wykonany z epoksydu. Odlew elementu architektonicznego z kompozytu z żywicą epoksydową jest dość trudny do wykonania i wymaga szczególnej uwagi. Podczas wykonywania odlewów tego rodzaju należy zwrócić szczególną uwagę na utwardzanie oraz zapewnienie odpowiedniej grubości mieszaniny odlewniczej. Podczas utwardzania zachodzi reakcja egzotermiczna – wydziela się ciepło, a jeśli warstwa masy jest zbyt duża, żywica może się spalić, a cały produkt ulec zniszczeniu. Przykładowy odlew wykonany z epoksydu (fragment mebla).

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia