Polska jako kraj jest aktywnym członkiem wielu organizacji międzynarodowychorganizacja międzynarodowaorganizacji międzynarodowych. Warto też pamiętać, że poszczególne regiony i miasta Polski współpracują na różnych płaszczyznach z regionami i miastami położonymi w różnych krajach Europy i świata.

ROMUHoF6KgN94
Znak, który informuje o miastach spoza Polski współpracujących z Opolem
Źródło: dostępny w internecie: https://de.wikipedia.org/wiki/Gemeindepartnerschaft#/media/Datei:Partnerst%C3%A4dte_der_Stadt_Opole.JPG, licencja: CC BY-SA 3.0.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
  • jakie są zadania Unii Europejskiej.

  • podział polityczny Europy.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz, czym są euroregiony.

  • Określisz cele funkcjonowania wybranych euroregionów w Polsce.

  • Wyjaśnisz rolę regionów partnerskich oraz miast i gmin bliźniaczych (partnerskich).

Współpraca zagraniczna regionów jest bardzo ważna dla tworzenia wspólnej przestrzeni, w której regiony te integrują się społecznie i gospodarczo. Ma na celu wpierać ich procesy rozwojowe poprzez nawiązywanie i pogłębianie kontaktów z partnerami zagranicznymi oraz realizację projektów. Kooperacja regionów zagranicznych jest częścią polityki zagranicznej Polski.

1. Euroregiony

Regiony leżące w obrębie różnych państw i współpracujące z regionami państw ościennych nazywamy euroregionamieuroregioneuroregionami. Realizują one wspólne cele związane ze zjawiskami czy problemami, których granice nie pokrywają się z granicami państwowymi. Dotyczą one m.in.:

  • ochrony terenów cennych przyrodniczo,

  • pomocy w razie klęsk żywiołowych, katastrof naturalnych, np. lawiny czy powodzi,

  • współpracy międzyludzkiej zacieśniającej więzi, np. poprzez organizację międzynarodowych wydarzeń kulturalnych,

  • wzajemnej współpracy gospodarczej,

  • wyrównywania poziomu rozwoju gospodarczego,

  • współpracy w zakresie oświaty, ochrony zdrowia, kultury, sportu i turystyki

  • wspólnego planowania przebiegu ważnych dróg międzynarodowych, w tym autostrad.

Do przyczyn powstania euroregionów zaliczyć należy m.in.: zmiany polityczne na przełomie lat 80. i 90. XX w., wzrost roli polityki regionalnej i rozwój przyjaznych stosunków z sąsiadami.

W Polsce działa 16 euroregionów. Każdy z nich obejmuje tereny przygraniczne co najmniej dwóch państw, w tym Polski. Wzajemną współpracę prowadzą lokalne władze, np. powiaty i gminy.

Ruj535I3j55Le1
Grafika interaktywna przedstawiająca euroregiony położone na granicach Polski. Mapa jest biała, granice państw oznaczono przerywanymi czarnymi liniami. Teren każdego z euroregionów oznaczono innym kolorem, podano również jego nazwę. Od północy kraju, podążając zgodnie z ruchem wskazówek zegara, są to: Euroregion Bałtyk, Łyna-Ława, Niemen, Puszcza Białowieska, Bug, Karpacki, Tatry, Beskidy, Śląsk Cieszyński, Silesia, Pradziad, Glacensis, Nysa, Sprewa-Nysa-Bóbr, Pro Europa Viadrina, Pomerania. Kolorem czerwonym wyróżniono również obszary wspólne, należące do więcej niż jednego euroregionu. Na każdym z regionów umieszczono punkt, po kliknięciu w który pojawia się okno z dodatkowym opisem. Numer jeden - Euroregion Bałtyk. Opis: Był on pierwszym euroregionem, który formalnie obejmował partnera z Federacji Rosyjskiej. Od swoich początków ERB dążył do osiągnięcia takich celów, jak: poprawa warunków życia jego mieszkańców, promocja związków i kontaktów wśród lokalnych społeczności oraz podejmowanie działań na rzecz bardziej zrównoważonego rozwoju w regionie. Numer dwa - Euroregion Łyna-Ława .Opis: Euroregion ten powstał 4 września 2003 roku. Najważniejsze cele obszaru to – rozwój gospodarczy i kulturalny, – wspieranie przedsiębiorczości lokalnej, – ograniczanie bezrobocia, – uruchomienie turystycznego przejścia granicznego polsko-rosyjskiego na rzece Łyna, – aktywne rozwiązywanie problemów ekologicznych (duża powierzchnia różnych form ochrony na terenie euroregionu), – uruchomienie połączenia kolejowego Bagrationowsk-Bartoszyce. Numer trzy - Euroregion Niemen. Opis: Euroregion ten powstał 6 czerwca 1997 roku. Ważnym działaczem, mającym na celu rozwój tego obszaru, jest stowarzyszenie o tej samej nazwie. Główne cele działającego porozumienia to: – wszechstronny rozwój ekonomiczny, – współpraca związana z zagospodarowaniem przestrzennym, – rozbudowa infrastruktury publicznej, – rozwój oświaty, ochrony zdrowia, kultury, sportu i turystyki, – ochrona środowiska, – likwidacja zagrożeń i klęsk żywiołowych, – rozwój kontaktów między mieszkańcami obszarów przygranicznych oraz współpracy instytucjonalnej, a także współpracy podmiotów gospodarczych. Numer cztery - Euroregion Puszcza Białowieska. Opis: Euroregion ten powstał w 2002 roku. Jego głównym celem jest wspieranie współpracy transgranicznej na pograniczu Polski i Białorusi. Oprócz tego euroregion ma na celu wspierać działania w zakresie: – ochrony środowiska naturalnego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych, – zbliżenia narodów obu państw, – zachowania unikalnego w skali Europy kompleksu przyrodniczego, w znaczącej mierze wpływającego na klimat kontynentu (Puszcza Białowieska), – podnoszenia poziomu życia mieszkańców euroregionu drogą pozyskiwania inwestycji i realizacji transgranicznych programów gospodarczych, – współpracy i wymiany grup społecznych, naukowych, zawodowych, kulturalnych, sportowych, środowisk młodzieżowych, – tworzenia pomostu pomiędzy krajami, ułatwiającego współpracę gospodarczą, – zagospodarowania przestrzennego obszarów przygranicznych, w tym rozbudowy infrastruktury transgranicznej, – współpracy w zakresie zapobiegania i likwidacji następstw klęsk żywiołowych i stanów zagrożenia, – utworzenia nowoczesnego, jednolitego systemu utylizacji odpadów komunalnych i przemysłowych. Numer pięć - Euroregion Bug. Opis: Euroregion ten powstał 29 września 1995 roku. Główne cele rozwoje euroregionu skupiają się na: – zagospodarowaniu przestrzennym, – komunikacji, transporcie i łączności, – szkolnictwie, ochronie zdrowia, kulturze, sporcie i turystyce, – ochronie i poprawie stanu środowiska naturalnego, – likwidacji zagrożeń i skutków klęsk żywiołowych, – rozwoju kontaktów między mieszkańcami obszarów przygranicznych oraz współpracy instytucjonalnej, a także współpracy podmiotów gospodarczych. Numer sześć - Euroregion Karpacki. Opis: Euroregion ten powstał w 1993 roku. Jest to największy spośród wszystkich euroregionów. Jego głównym celem jest inicjowanie i koordynowanie działań związanych z współpracą gospodarczą, naukową, kulturową, turystyczną i ekologiczną. Numer siedem - Euroregion Tatry. Opis: Euroregion ten powstał 26 sierpnia 1994 roku, jego głównym celem jest dalszy rozwój, ułatwienie i upowszechnienie polsko-słowackiej współpracy transgranicznej dla umocnienia spójności ekonomicznej i społecznej tego obszaru. Numer osiem - Euroregion Beskidy. Opis: Euroregion ten powstał w 2000 roku. Zrzesza on 3 państwa. Jego celem jest podejmowanie wspólnych działań dla równomiernego i zrównoważonego rozwoju regionu oraz zbliżenia jego mieszkańców i instytucji w obszarach przygranicznych. Cele statutowe Euroregionu Beskidy obejmują szereg działań zmierzających do pogłębienia współpracy na terenach przygranicznych, obejmujących w szczególności: współpracę gospodarczą, turystykę, kulturę, edukację, ochronę środowiska i gospodarkę leśną, rolnictwo i gospodarkę żywnościową, planowanie przestrzenne i budownictwo, pracę i politykę socjalną, przeciwdziałanie katastrofom, awariom i klęskom żywiołowym oraz zwalczanie ich skutków, ochronę zdrowia i ratownictwo medyczne, komunikację i łączność, kulturę fizyczną i sport. Numer dziewięć - Euroregion Śląsk Cieszyński. Opis: Euroregion ten powstał w 1998 roku. Jego głównymi celami są: – wymiana doświadczeń i informacji dotyczących rozwoju regionu, – rozwiązywanie wspólnych problemów w dziedzinie transportu, komunikacji i łączności oraz bezpieczeństwa obywateli, – rozwój turystyki, ruchu podróżnych, łącznie z dalszym usprawnieniem ruchu granicznego, – akcje wspierające rozwój kultury, oświaty i sportu, zwłaszcza wymiana informacji dotyczących tych działań, – współpraca między szkołami i młodzieżą na terenie euroregionu, – rozwiązywanie wspólnych problemów dotyczących ekologii i środowiska naturalnego. Numer dziesięć - Euroregion Silesia. Opis: Euroregion ten powstał w 1998 roku. Jego głównym celem jest podejmowanie wspólnych działań dla rozwoju gospodarczego i społecznego; cel ten osiągany jest poprzez: – podnoszenie poziomu życia obywateli mieszkających w euroregionie, – wspólne wspieranie inwestycji i programów gospodarczych, – szkolenia zawodowe i programy zmierzające do likwidacji bezrobocia, – popieranie idei jedności europejskiej, – współpracę i wymianę grup społecznych, naukowych, zawodowych, kulturalnych, środowisk młodzieżowych w celu wzajemnego poznania społeczności zamieszkujących regiony graniczne, – utrzymanie oraz poprawienie stanu środowiska naturalnego, poprawę gospodarki rolnej i leśnej – wzajemną pomoc na wypadek katastrof i klęsk żywiołowych, – rozwój współpracy gospodarczej, – rozwój skoordynowanego transgranicznego planowania przestrzennego, – budowę oraz dostosowanie infrastruktury dla potrzeb ruchu granicznego i regionalnego, – budowę kompleksowego systemu informacji w celu wymiany danych w euroregionie, – działalność wydawniczą. Numer jedenaście - Euroregion Pradziad. Opis: Euroregion ten powstał 2 lipca 1997 roku. Jego symbolem jest szczyt góry Pradziad z wieżą. Numer dwanaście - Euroregion Glacensis. Opis: Euroregion ten powstał 5 grudnia 1996 roku. Jego głównym celem jest wspieranie polsko-czeskiej współpracy przygranicznej oraz rozwój przygranicznego obszaru powiązany z geofizycznymi oraz historyczno-politycznymi uwarunkowaniami. Numer trzynaście - Euroregion Nysa. Opis: Euroregion ten powstał w 1991 roku. Jego głównym celem jest poprawa standardu życia mieszkańców, rozwój gospodarczy, poprawa stanu środowiska przyrodniczego „Czarnego trójkąta Europy”, budowa przejść granicznych oraz ochrona Gór Izerskich. Numer czternaście - Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr. Opis: Euroregion ten powstał w 1993 roku. Głównymi jego celami są wspieranie rozwoju, współpraca gospodarcza, rozwój komunikacji, rolnictwa, turystyki, ochrony środowiska, sportu i kultury. W euroregionie tym prężnie działają tematyczne grupy robocze: I. Gospodarka, komunikacja, turystyka; II. Rolnictwo, leśnictwo, ochrona środowiska; III. Młodzież, sport, oświata, kultura; IV. Informacja. Numer piętnaście - Euroregion Pro Europa Viadrina. Opis: Euroregion ten powstał w 1993 roku. Ma na celu zrzeszanie społeczności regionu i rozwój współpracy ekonomicznej i kulturowej. Bardzo ważnym aspektem działalności euroregionu jest rozwój i współpraca dwóch miast znajdujących się na granicy państwowej. Po stronie polskiej są to Słubice, a po niemieckiej Frankfurt nad Odrą. Numer szesnaście - Euroregion Pomerania. Opis: Euroregion ten powstał w 1995 roku. Ma on na celu wspieranie współpracy międzynarodowej jego członków. Największym miastem euroregionu jest polski Szczecin.
Euroregiony na granicach Polski
Źródło: Englishsquare sp. z o. o., dostępny w internecie: zpe.gov.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 1

Podaj nazwę euroregionu, na obszarze którego mieszkasz lub który znajduje się najbliżej Twojej miejscowości. Wymień nazwy państw, których obszary graniczne leżą na jego obszarze.

RRUuyDg7BOL9e
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Wymień cele funkcjonowania euroregionu znajdującego się najbliżej miejsca Twojego zamieszkania lub tego, w którym mieszkasz.

R1ZJWVzarpXV5
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RAVPal6upQqLB
Film nawiązujący do treści materiału
1
Polecenie 3

Na podstawie filmu opisz, czym są i czym się zajmują euroregiony.

R1W9ekEoKDZhd
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 4

Na podstawie filmu wskaż dwa euroregiony, do których należy Polska.

R1ECzaPEa45Cc
Możliwe odpowiedzi: 1. Euroregion Bałtyk, 2. Euroregion Moza-Ren, 3. Euroregion Karpacki, 4. Nieprawidłowa odpowiedź B, 5. Prawidłowa odpowiedź A, 6. Nieprawidłowa odpowiedź B
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 5

Na podstawie filmu wskaż, z jakim regionem położonym w Azji współpracuje województwo małopolskie.

R1RzyNkIzQ1WD
Możliwe odpowiedzi: 1. Z prowincją Jiangsu w Chinach., 2. Z prowincją Guizhou w Chinach., 3. Ze stanem Goa w Indiach., 4. Ze stanem Manipur w Indiach.
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Współpraca euroregionów na przykładzie Euroregionu Karpackiego

Euroregion Karpacki powstał w 1993 roku. Ma on na celu wspierać współpracę transgraniczną na terenach, które obejmuje swoim zasięgiem. Państwa wchodzące w skład regionu to Polska, Słowacja, Rumunia, Węgry i Ukraina. W Polsce w skład okręgu wchodzi 180 gmin z dwóch województw: małopolskiego i podkarpackiego. W Słowacji do regionu należą dwa kraje: koszycki i preszowski, a w Ukrainie są to 4 obwody: lwowski, zakarpacki, iwanofrankowski i czerniowiecki. Na terenie regionu działa Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska. Skupia się ono na wspieraniu jednostek samorządowych z obszaru tego euroregionu. Stowarzyszenie realizuje wiele projektów na rzecz  rozwoju euroregionu. Przykładem jest projekt „Poznaj bogactwo kultur pogranicza polsko‑słowackiego”  którego partnerem są Miejski Dom Kultury Vranov nad Topľou oraz Muzeum Okręgowe w Rzeszowie. Głównym celem projektu jest rozwój i promocja dziedzictwa kulturowego pogranicza polsko‑słowackiego poprzez opracowanie produktu turystycznego EtnoCarpathia opartego o zasoby kultury karpackiej. Projekt zakończono w czerwcu 2022 roku. Produktem finalnym projektu jest e‑przewodnik w formie aplikacji mobilnej. Przewodnik zawiera 7 całkowicie lub częściowo zniszczonych obiektów, które są wyświetlane w postaci hologramu na ekranie urządzenia na tle rzeczywistego obrazu miejsca, w którym znajduje się turysta.

RtpIwJI6WjPtc
Logo aplikacji mobilnej EtnoCarpathia
Źródło: dostępny w internecie: https://etno.visitcarpathia.com/, licencja: CC BY-SA 3.0.

2. Regiony partnerskie

Każde z województw w naszym kraju współpracuje z regionami partnerskimi zlokalizowanymi w różnych częściach Europy i świata. Oto przykładowe płaszczyzny takie współpracy (według Urzędu Województwa Kujawsko‑Pomorskiego):

  • wymiana informacji i doświadczeń w dziedzinie ochrony środowiska;

  • promocja rozwoju stosunków instytucjonalnych w dziedzinie kultury w celu popierania wymiany doświadczeń i wiedzy obydwu społeczności;

  • popieranie rozwoju kontaktów pomiędzy szkołami, uniwersytetami i ośrodkami badawczo‑rozwojowymi za ich zgodą;

  • wymiana informacji i doświadczeń w dziedzinie turystyki i sportu;

  • wymiana informacji i doświadczeń w dziedzinie rolnictwa i produkcji rolno‑spożywczej;

  • wymiana informacji i doświadczeń w różnych dziedzinach życia społeczno‑gospodarczego, ze szczególnym uwzględnieniem wspierania kontaktów pomiędzy wskazanymi przez strony współpracujące przedstawicielami i organizacjami przedsiębiorstw;

  • promowanie rozwoju stosunków pomiędzy instytucjami, organizacjami i stowarzyszeniami.

W poniższej tabeli dla przykładu przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące regionów partnerskich naszego największego regionu – województwa mazowieckiego.

11

Region partnerski

Rok nawiązania współpracy

Główne płaszczyzny współpracy

Stan Nevada (Stany Zjednoczone Ameryki Północnej)

2018

szkolnictwo wyższe, zarządzanie zasobami wodnymi, systemy autonomiczne, w tym bezzałogowe statki powietrzne oraz samochody bezzałogowe, technologie i innowacje, w tym wspólne programy wspomagające, powstawanie i rozwój nowych firm technologicznych (start‑upystart‑up [czyt. startap]start‑upy), misje handlowe sektora wysokich technologii oraz współpraca z technologicznie zaawansowanymi firmami

Żupania Zagrzebska (Chorwacja)

2016

rozwój działalności gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem wspierania kontaktów pomiędzy przedstawicielami i organizacjami małych i średnich przedsiębiorstw, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich, ochrona środowiska, zdrowia, polityka rynku pracy, przeciwdziałanie bezrobociu, kształcenie zawodowe, szkolnictwo, kultura, tworzenie warunków dla wymiany grup młodzieży, także sport i turystyka

Prowincja Hebei (Chińska Republika Ludowa)

2016

gospodarka, nauka i technologia, ochrona środowiska, edukacja, ochrona zdrowia oraz kultura

Prowincja Szantung (Chińska Republika Ludowa)

2015

gospodarka, nauka i technologia, ochrona środowiska, edukacja, ochrona zdrowia oraz kultura

Obwód Winnicki (Ukraina)

2012

rolnictwo, przetwórstwo rolno‑spożywcze, nauka i technika, kultura, transport, ochrona środowiska i gospodarka wodna, sport i turystyka, ochrona zdrowia i polityka społeczna, a także wspieranie rozwoju gospodarczego

Obwód Odeski (Ukraina)

2012

obszary współpracy społeczno‑gospodarczej, naukowo‑technicznej i kulturalnej

Obwód Kijowski (Ukraina)

2010

rolnictwo i przetwórstwo rolno‑spożywcze, ochrona zdrowia, ochrona środowiska, kultura, oświata, sport i turystyka

Region Helsinki‑Uusimaa (Finlandia)

2008

zagadnienia planowania i rozwoju regionalnego, innowacyjności i społeczeństwa informacyjnego, kontaktów gospodarczych oraz ochrony środowiska

Obwód Akmoliński (Republika Kazachstanu)

2007

branża rolno‑spożywcza, farmaceutyczna i turystyczna

„Mały Trójkąt Weimarski”, czyli współpraca województwa mazowieckiego (Polska), regionu Ile‑de‑France (Francja) i Kraju Związkowego Brandenburgia (Niemcy)

2006

wymiana informacji i dobrych praktyk między instytucjami gospodarczymi i przedsiębiorstwami, zacieśnienie współpracy między przedstawicielstwami w Brukseli, wspieranie i doradztwo dla szkół, wymiana artystyczna i kulturalna, wymiana doświadczeń w zakresie ochrony środowiska, a także wymiana młodzieży.

Województwo środkowo‑czeskie (Czechy)

2006

sprawy gospodarcze i handlowe, z dziedziny kultury, turystyki, ochrony środowiska, transportu i komunikacji

Obwód Lwowski (Ukraina)

2004

współpraca przy realizacji projektów inwestycyjnych, w tym współfinansowanych ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej

Samorządowe Województwo Bratysławskie (Słowacja)

2004

sprawy gospodarcze i handlowe związane z kulturą, turystyką, ochroną środowiska, transportem i komunikacją

Obwód Moskiewski (Federacja Rosyjska)

2004

kultura, ochrona zdrowia i infrastruktura

Obwód Smoleński (Federacja Rosyjska)

2003

zagadnienia samorządu terytorialnego, ochrony zdrowia, oświaty, kultury i turystyki, rolnictwa, w tym przetwórstwa rolno‑spożywczego

Region Sztokholmski (Szwecja)

2002

ochrona zdrowia i polityka społeczna, rozwój regionalny i planowanie przestrzenne, działania w zakresie gospodarki odpadami, a także wymiany kulturalnej

Kraj Związkowy Saksonia‑Anhalt (Niemcy)

2002

wymiana kulturalna, gospodarka, ochrona środowiska

Kraj Związkowy Brandenburgia (Niemcy)

2002

drogownictwo, wymiana kulturalna, opieka zdrowotna, kształcenie zawodowe 

Komitat Peszt (Węgry)

2002

ochrona zdrowia, gospodarka, turystyka

Region Bruksela - Stolica (Belgia)

2001

ochrona środowiska, promocja kulturalna, gospodarcza, instytucjonalna i turystyczna

Region Ile‑de‑France (Francja)

2000

wdrażanie funduszy strukturalnych, gospodarka odpadami, innowacyjność, edukacja specjalna i kultura

Region Veneto (Włochy)

2000

dziedziny wykorzystywania funduszy unijnych, ochrony środowiska, promocji ochrony zdrowia, szkolnictwa i kultury, szkolenia zawodowego, produkcji rolno‑spożywczej oraz ograniczania społeczno‑ekonomicznych skutków bezrobocia

1
Polecenie 6

Wyszukaj w dostępnych źródłach informacji, z którymi regionami zagranicznymi współpracuje Twoje województwo. W jakim zakresie odbywa się ta współpraca?

R1akGiiGpG4L0
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

3. Miasta i gminy bliźniacze

Na poziomie lokalnym odbywa się partnerstwo miast i gmin (ang. town‑twinning). Podejmują one współpracę w zakresie gospodarki komunalnej, kultury, edukacji, turystyki i sportu, wymieniają się doświadczeniami samorządowymi oraz uczestniczą w wymianach studenckich i uczniowskich. Przykładem jest partnerstwo Opola z włoskim miastem Carrara. Miasta te biorą czynny udział w wymianie kulturalnej, m. in. poprzez warsztaty rzeźbiarskie, które odbywają się co jakiś czas w Opolu. W stolicy województwa opolskiego można również znaleźć rzeźby i mury wykonane z włoskich marmurów, które dotarły do naszego kraju z kamieniołomu w Carrarze.

R1Gu8WJQLBTvL
Tablice informujące o miastach bliźniaczych Opola
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/oznaki-miasto-polska-opolskie-533404/, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 7

Korzystając z dostępnych źródeł informacji, podaj nazwy miast bliźniaczych Twojego miasta lub miasta znajdującego się w pobliżu Twojego miejsca zamieszkania.

RyTBAPF0U08lj
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Współpraca miast partnerskich na przykładzie:

Warszawa‑Berlin

Warszawa i Berlin są miastami partnerskimi od 1991 roku. Zakres współpracy tych miast skupia się na aspektach gospodarczych, technologicznych, planowania przestrzennego, komunikacji miejskiej, budownictwa, zaopatrzenia i oczyszczania miast, ochrony środowiska i ochrony dziedzictwa kulturowego. W ramach współpracy w 2020 roku Berlin przesłał Warszawie 14 respiratorów i 300 pulsoksymetrów. Dar dla Warszawskiego szpitala był prezentem z okazji 30 rocznicy współpracy.

Toruń‑Łuck

Toruń i Łuck współpracują ze sobą od maja 2008 roku. W związku z wojną w Ukrainie Toruń, aby wesprzeć swojego partnera, udzielił w 2022 roku pomocy materialnej mieszkańcom Łucka. Toruńska społeczność przeprowadziła zbiórki najbardziej potrzebnych rzeczy dla mieszkańców miasta partnerskiego.

Praca domowa

Ułóż krzyżówkę dotyczącą tego tematu. Następnie poproś kolegę lub koleżankę o jej rozwiązanie i wyjaśnienie hasła.

RRSpLPB4wVPFD
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Pokaż podpowiedź#15537cwhite

Podsumowanie

  • Euroregiony to regiony na pograniczu co najmniej dwóch państw, współpracujących ze sobą na płaszczyźnie społecznej, gospodarczej, ekologicznej i wielu innych. Terytorium Polski obejmuje 16 euroregionów.

  • Innymi formami współpracy międzynarodowej regionów Polski są: regiony partnerskie oraz miasta i gminy bliźniacze (partnerskie).

Słownik

euroregion
euroregion

forma współpracy transgranicznej funkcjonująca na podstawie porozumień między władzami lokalnymi lub regionalnymi, a czasem między podmiotami gospodarczymi i społecznymi

organizacja międzynarodowa
organizacja międzynarodowa

forma współpracy między państwami określona na podstawie umów międzynarodowych, której głównym zadaniem jest kształtowanie współpracy na różnych płaszczyznach

start‑up [czyt. startap]
start‑up [czyt. startap]

nowo utworzone przedsiębiorstwo lub tymczasowa organizacja poszukująca modelu biznesowego, który zapewniłby jej zyskowny rozwój

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród podanych państw wskaż 3 współpracujące ze sobą w ramach Euroregionu Karpackiego.

REzLriFhmXfVB
Możliwe odpowiedzi: 1. Prawidłowa odpowiedź A, 2. Nieprawidłowa odpowiedź B, 3. Prawidłowa odpowiedź A, 4. Nieprawidłowa odpowiedź B, 5. Prawidłowa odpowiedź A, 6. Nieprawidłowa odpowiedź B
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 2

Wskaż prawidłową odpowiedź na poniższe pytanie.

Ile euroregionów znajduje się na obszarach przygranicznych naszego kraju?

RZX5O4BOGz1Dd1
Ile euroregionów znajduje się na obszarach przygranicznych naszego kraju? Możliwe odpowiedzi: 1. 16, 2. 26, 3. 36, 4. 46
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 3

Dopasuj do każdej nazwy regionu nazwy państw, na obszarach których on występuje.

RQ5OAOLFLnneP2
Dopasuj do nazwy regionu Państwa, które wchodzą w jego skład. Niemen Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, Czechy, 2. Polska, Litwa, Białoruś, 3. Polska, Niemcy, Szwecja, 4. Polska, Słowacja, 5. Polska, Białoruś Pradziad Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, Czechy, 2. Polska, Litwa, Białoruś, 3. Polska, Niemcy, Szwecja, 4. Polska, Słowacja, 5. Polska, Białoruś Puszcza Białowieska Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, Czechy, 2. Polska, Litwa, Białoruś, 3. Polska, Niemcy, Szwecja, 4. Polska, Słowacja, 5. Polska, Białoruś Tatry Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, Czechy, 2. Polska, Litwa, Białoruś, 3. Polska, Niemcy, Szwecja, 4. Polska, Słowacja, 5. Polska, Białoruś Pomerania Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, Czechy, 2. Polska, Litwa, Białoruś, 3. Polska, Niemcy, Szwecja, 4. Polska, Słowacja, 5. Polska, Białoruś
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 4

Poniżej przedstawiono główne zadania pewnego euroregionu. Wybierz z wymienionych, o który euroregion chodzi.

RC8M1j0RjYxwK2
Poniższej przedstawiono główne zadania pewnego euroregionu. Wybierz, o który euroregion chodzi.

Euroregion ten powstał na początku lat 90. ubiegłego stulecia i obejmuje obszary przygraniczne Polski i dwóch innych państw. Jednym z jego głównych celów stało się przeciwdziałanie negatywnym skutkom działalności człowieka na obszarze tych państw w związku z wydobyciem i wykorzystaniem węgla brunatnego, co wiązało się z poprawą jakości życia ludności i rozwojem gospodarczym regionu. Możliwe odpowiedzi: 1. Euroregion Nysa, 2. Euroregion Pomerania, 3. Euroregion Karpacki, 4. Euroregion Silesia
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 5

Na podstawie własnej wiedzy i informacji z e‑materiału opisz poniżej, czym jest region partnerski.

RHqPaGk8DiWHl
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 6

Wybierz spośród podanych płaszczyzny funkcjonowania regionów partnerskich.

RuprVWJUQ8pwV
Wybierz spośród podanych płaszczyzny funkcjonowania regionów partnerskich. Możliwe odpowiedzi: 1. ochrona środowiska, 2. kultura, 3. edukacja i nauka, 4. rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 7

Na podstawie dostępnych źródeł i własnej wiedzy przyporządkuj wymienione współprace do odpowiednich kategorii.

Ru67Z2W3JBH6l
Euroregion Możliwe odpowiedzi: 1. aaa, 2. sss, 3. sss Region partnerski Możliwe odpowiedzi: 1. aaa, 2. sss, 3. sss Miasto partnerskie Możliwe odpowiedzi: 1. aaa, 2. sss, 3. sss
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 8

Przeczytaj poniższy tekst źródłowy dotyczący małych miast partnerskich w Polsce, a następnie na jego podstawie wykonaj polecenia.

Pod koniec 2017 roku aż 95 na 105 miast liczących od 10 000 do 15 000 mieszkańców posiadało przynajmniej jedno miasto partnerskie. Średnio każde miasto podpisało trzy umowy partnerskie. Oznacza to, że przynajmniej w sensie teoretycznym prawie każde z analizowanych miast posiada bezpośrednią możliwość tworzenia sieci współpracy w wymiarze międzynarodowym, co zgodnie z ideą miast partnerskich prowadzi do poprawy funkcjonowania instytucji samorządowych oraz podniesienia jakości życia mieszkańców. Dominującym celem współpracy zawieranych umów dla lokalnych samorządów małych miast w Polsce jest rozwój gospodarczy. Równie ważna dla samorządów analizowanych małych miast jest wymiana mieszkańców (w tym wymiana młodzieży, wymiana kulturalna, wymiana sportowa). Jako dziedziny współpracy w umowach pojawia się również zakładany rozwój w sferze: edukacji, ochrony środowiska, promocji miast czy turystyki (...). Potwierdza się również geopolityczna zależność dotycząca pomocy materialnej i administracyjnej (...). Początkowo to Nowe Miasto Lubawskie było beneficjentem „zachodniej” pomocy od niemieckiej gminy Hude (np. projekt dotyczący koncepcji przeciwpowodziowej rzeki Drwęcy), natomiast obecnie samo oferuje pomoc dla położonego w trudnej sytuacji geopolitycznej Biełogorska na Krymie.

Indeks górny Źródło: L. S. Dąbrowski, S. Środa‑Murawska, P. Smoliński, Współpraca partnerska wybranych małych miast w Polsce, SPACE − SOCIETY − ECONOMY, 28, >2019, 29–44. Indeks górny koniec

  1. Wymień trzy płaszczyzny współpracy miast partnerskich w Polsce.

  2. Podaj dwie geograficzne prawidłowości dotyczące miast partnerskich w Polsce.

RvtAi64GTxvFR
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Bibliografia

Dąbrowski L. S., Środa‑Murawska S., Smoliński P., Współpraca partnerska wybranych małych miast w Polsce, SPACE − SOCIETY − ECONOMY, 28, >2019, 29–44.

Kisiel R., Wojarska M., Wybrane aspekty rozwoju regionalnego, Wyd. Fundacja „Wspieranie i Promocja Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach”, Olsztyn, cop. 2013.

Trzcielińska‑Polus A., Samorządowy wymiar polityki zagranicznej regionów (na przykładzie Śląska Opolskiego), https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/14694/trzcielinska-polus_t3n2.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 30.09.2022).

Notatnik

R1UjhOOlxxkOt
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.