RZBvI5H6lnlJk
Na zdjęciu porośnięta trawą ścieżka biegnąca między niskimi jabłonkami, posadzonymi w rzędach. Na drzewach są dojrzałe owoce. W tle bezchmurne niebo.

Fragment krajobrazu

Sad jabłkowy
Źródło: MikeyMoose, licencja: CC BY-SA 3.0.

Natura nie przestaje zaskakiwać człowieka – pozwala mu na zachwyt, odpoczynek czy zadumę. Jest ona niekończącym się źródłem inspiracji dla artystów, którzy opisują ją i oddają jej hołd w swoich dziełach. Takie opisy możemy odnaleźć w wielu dziełach polskich pisarzy, m.in. Adama Mickiewicza czy Elizy Orzeszkowej.

Zapoznaj się z poniższym fragmentem, a następnie wykonaj ćwiczenia.

Pan TadeuszAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Pan Tadeusz

Księga II. Zamek

Był sad.
Drzewa owocnej0000008IHB5v22_000tp001owocne, zasadzone w rzędy,
Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy,
Tu kapusta, sędziwej0000008IHB5v22_000tp002sędziwe schylając łysiny,
Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny;
Tam, plącząc strąki w marchwi zielonej warkoczu,
Wysmukły bob obraca na nią tysiąc oczu;
Owdzie podnosi złotą kitę kukuruzaj0000008IHB5v22_000tp003kukuruza;
Gdzieniegdzie otyłego widać brzuch harbuzaj0000008IHB5v22_000tp004harbuza,
Który od swej łodygi aż w daleką stronę
Wtoczył się jak gość między buraki czerwone.
Grzędy rozjętej0000008IHB5v22_000tp005rozjęte miedzą; na każdym przykopie
Stoją jakby na straży w szeregach konopie,
Cyprysy jarzyn: ciche, proste i zielone.
Ich liście i woń służą grzędom za obronę,
Bo przez ich liście nie śmie przecisnąć się żmija,
A ich woń gąsienice i owad zabija,
Dalej maków białawe górują badyle;
Na nich, myślisz, iż rojem usiadły motyle,
Trzepiecącj0000008IHB5v22_000tp006Trzepiecąc skrzydełkami, na których się mieni
Z rozmaitością tęczy blask drogich kamieni;
Tyląj0000008IHB5v22_000tp007Tylą farb żywych, różnych mak zrzenicę mami.
W środku kwiatów, jak pełnia pomiędzy gwiazdami
Krągły słonecznik licem wielkiem, gorejącem,
Od wschodu do zachodu kręci się za słońcem.

j0000008IHB5v22_00000_BIB_001 Źródło: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Wrocław 2015, s. 207.
ROcoxjmM8EaO21
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1

Nazwij zmysł, na który najbardziej oddziałuje opis sadu. Uzasadnij swoją odpowiedź.

RQoSiNQwhgvvT
Miejsce na notatki
Ćwiczenie 2
R18tffUq4Ir9i
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 3
RxnB7xT42FGkN
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu odpowiednimi wyrazami luk w tekście.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RjLrinkQCmJ3t
Zadanie interaktywne polegające na zdecydowaniu, czy podane zdania są prawdziwe czy fałszywe.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Naszkicuj plan sadu przedstawiony we fragmencie Pana Tadeusza. W tym celu:

  • wykorzystaj informacje o rozmieszczeniu roślin zawarte w tekście,

  • zastosuj symboliczne rysunki roślin,

  • sporządź legendę.

Możesz skorzystać z dostępnego poniżej szkicownika.

R8IZzbJSaTHaa
Polecenie 1

Opisz, jakie zmiany wprowadziłbyś w opisanym przez poetę sadzie.

R1DKHOVYYUx5f
Miejsce na notatki
R17CyDTLvFZF7
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 2

Przyjrzyj się zamieszczonym poniżej obrazom przedstawiającym sad. Wybierz jeden z nich i opisz jak najdokładniej.

R1HkqYmg7wUUq
Miejsce na notatki
Polecenie 2

Opisz w kilku zdaniach twoje skojarzenia związane z sadem. Mogą to być np. wrażenia dotykowe, dźwięki, zapachy, przedmioty, osoby lub jakieś wspomnienie.

R1cEcnmvCT8k6
Miejsce na notatki
R149AEu7kdv6m
Dzieci w sadzie
Źródło: Carl Larsson [czyt. karl larson], 1903, domena publiczna.
R108Pl2uUbedh
Sad w rozkwicie
Źródło: Claude Monet [czyt. klod mone], 1879, domena publiczna.
R13RSOyDe4XPo
Kwitnący sad otoczony cyprysami
Źródło: Vincent van Gogh [czyt. winsent wan gog], 1888, domena publiczna.
Ćwiczenie 6
R7dJDHIlxUTtD
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 7
R12pGH3vq1YvN
Zadanie interaktywne polegające na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
j0000008IHB5v22_000tp001
j0000008IHB5v22_000tp002
j0000008IHB5v22_000tp003
j0000008IHB5v22_000tp004
j0000008IHB5v22_000tp005
j0000008IHB5v22_000tp006
j0000008IHB5v22_000tp007