Fryderyk Chopin

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, kim był Fryderyk Chopin,

• zna wybrane fakty z życia Fryderyka Chopina,

• zna wybrane utwory artysty,

• zna pojęcia: etiudy, fantazje, preludia, nokturny.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi posługiwać się słownikiem,

• potrafi wykonać obraz do muzyki.

c) Postawy

Uczeń kształtuje postawę patriotyczną poprzez zapoznanie się z dziedzictwem kulturowym Polski.

2. Metoda i forma pracy

Metody: pogadanka, opowiadanie, wykład, metoda zajęć praktycznych, instrukcja, metoda ekspresji plastycznej

Formy: praca indywidualna, zbiorowa, grupowa

3. Środki dydaktyczne

Wiersz Cz. Janczarskiego Żelazowa Wola, życiorys Chopina, słowniki, płyta z nagraniem Etiudy c‑moll, kartony, farby, kredki, flamastry

4. Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

Nauczyciel odczytuje wiersz Czesława Janczarskiego pt. Żelazowa Wola (załącznik 1), po czym pyta uczniów, czy wiedzą, o kim jest mowa w wierszu. Następnie informuje, czym będą zajmować się na lekcji i podaje do zapisania jej temat.

b. Faza realizacyjna

1. Nauczyciel odczytuje wcześniej przygotowany skrótowy życiorys Fryderyka Chopina (załącznik 2). Prosi dzieci o uważnie słuchanie. Po odczytaniu uczniowie ustalają datę
   i miejsce urodzenia Chopina, wskazują na mapie Żelazową Wolę, ustalają datę
   i miejsce śmierci kompozytora. Zapisują najważniejsze fakty do zeszytu.

2. Nauczyciel informuje o tym, że Fryderyk Chopin skomponował ponad 200 utworów: polonezów, mazurków, etiud, sonat, preludiów itd. Dzieli uczniów na grupy, których zadaniem jest odnalezienie w słowniku, co oznaczają takie wyrazy, jak: etiuda, fantazja, preludium, nokturn. Po odnalezieniu każda grupa odczytuje na głos informacje.

3. Nauczyciel zaprasza wszystkie dzieci na dywan, prosi, aby się wygodnie położyły
   i zamknęły oczy. Sam włącza Etiudę c‑moll. Po wysłuchaniu utworu pyta, czy im się spodobała, co w niej usłyszały. Następnie rozdaje kartony, kredki, flamastry, farby i poleca namalować obraz do wysłuchanej przed chwilą etiudy. Podczas malowania może włączyć muzykę jeszcze raz.

c. Faza podsumowująca

Podsumowanie wiadomości o Fryderyku Chopinie – nauczyciel zadaje uczniom pytania:

• Kim był Fryderyk Chopin?

• Jakie utwory muzyczne tworzył?

• Ile utworów skomponował?

• Jak czczona jest o nim pamięć?

Bibliografia

1. Kitlińska‑Pięta H., Orzechowska Z., Stępień M., Z Ekoludkiem w szkole. Podręcznik
   z ćwiczeniami do nauczania zintegrowanego w klasie II, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej, Warszawa 2002.

2. Związek Nauczycielstwa Polskiego, Nauczanie początkowe nr 3/4 (1990/91), Wydawnictwo Pedagogiczne w Kielcach

3. Strona internetowa:

www.chopin.pl

Załączniki

Załącznik 1

Cz. Janczarski Żelazowa Wola

Stary dworek –
Słońce zagląda do okien,
Szumią cicho wierzby płaczące.
Tu mieszkał pan Szopen,
Kiedy był małym chłopcem.
Wieczorem w parku
Śpiewają słowiki
I żaby w zielonej Utracie.
Słuchał kiedyś mały Frycek
Tej muzyki,
Zbierał nuty.
Teraz nut tych słuchacie.
Płyną z fortepianu
Jakby znajome głosy.
Czy to wiatr na klawiszach swawoli?
Wszystkie nuty – jak krople rosy,
Krople rosy z Żelazowej Woli.

Załącznik 2

Fryderyk Chopin urodził się we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu 1 marca lub 22 lutego 1810 roku.
1 października 1810 r. przenosi się z rodziną do Warszawy, gdzie zaczyna się uczyć
w Liceum Warszawskim. W 1816 r. rozpoczyna naukę gry na fortepianie u W. Żywnego.
W 1817 r. w marcu rodzina przenosi się do Pałacu Kazimierzowskiego. W 1822 r. kończy naukę gry na fortepianie u Żywnego, a zaczyna brać prywatne lekcje kompozycji u J. Elsnera. W 1826 r. zapisuje się na pierwszy rok do Szkoły Głównej Muzyki. 20 listopada 1830 r. opuszcza Warszawę, udając się przez Pragę do Wiednia. Na wieść o upadku powstania listopadowego Chopin pisze Etiudę c‑moll zwaną Rewolucyjną oraz Preludium d‑moll. 1831 r. we wrześniu dociera do Paryża i tu pozostaje do końca swojego życia. 26 lutego 1831 r. gra pierwszy koncert w Paryżu z udziałem 13 artystów. Umiera
17 października 1849 r. Chopin tworzył walce, mazurki, polonezy, ballady, sonaty, fantazje, preludia, etiudy. Wysłuchać ich można podczas niedzielnych koncertów w Łazienkach
i Żelazowej Woli, a co 5 lat na odbywających się w Warszawie Konkursach Chopinowskich.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja dotyczy edukacji polonistycznej, muzycznej i plastycznej.