śpiew bez akompaniamentu instrumentów, rodzaj muzyki przeznaczonej do wykonania wyłącznie chórowego.

(łac. – śpiew stały), struktura melodyczna stanowiąca podstawę kompozycji wielogłosowej, najczęściej zapożyczona z wcześniej istniejącego utworu jedno- lub wielogłosowego, rzadziej – napisana specjalnie dla mającej powstać kompozycji.

(chorał rzymski) jednogłosowe śpiewy liturgiczne Kościoła rzymskokatolickiego, ukształtowane na początku VIII wieku, a przekazane w rękopisach z IX wieku.

uroczysta i podniosła pieśń pochwalna o apostroficznym charakterze wypowiedzi, komponowana na cześć bóstwa, szczególnej osoby, wydarzenia, ojczyzny (kraju), a także idei.

środek techniki polifonicznej, polegający na powtórzeniu całości lub fragmentu melodii jednego głosu przez głos drugi, podczas gdy głos pierwszy kontynuuje swoją linię melodyczną.

wieloczęściowy, niesceniczny utwór wokalny, złożony z arii, recytatywów, duetów, ansambli, chórów i ritornelów instrumentalnych.

jeden z głównych elementów dzieła muzycznego; następstwo dźwięków różnej wysokości, zwykle porządkowanych według określonych zasad tonalnych, rytmiczno‑metrycznych i formalnych.

ogół cech melodycznych, charakterystycznych dla określonego utworu, twórczości kompozytora, epoki.

(gr. mónos – jedyny, phōnḗ – głos, dźwięk), jednogłosowość, zwana też monodią; muzyka bez elementu harmonii, mimo że wykonywana zespołowo, oparta jedynie na melodii, np. chorał gregoriański.

jedna z najstarszych form wielogłosowej muzyki wokalnej, uprawiana od XIII do XIX wieku, sporadycznie także współcześnie (do czasu baroku wyłącznie a cappella).

technika kompozytorska stosowana w początkowej fazie rozwoju wielogłosowości europejskiej (od IX do pocz. XIII w.), także forma dźwiękowa charakterystyczna dla muzyki tego okresu (kompozycja oparta na tej technice); polegało na paralelnym ruchu głosów z dominacją współbrzmień kwarty i kwinty; źródłem tej techniki była prawdopodobnie prymitywna wielogłosowość ludowa.

typ zespołu instrumentalnego, liczący od 80 do120 muzyków; tworzą ją 4 grupy instrumentów: smyczkowe (tzw. kwintet smyczkowy: I i II skrzypce, altówki, wiolonczele, kontrabasy), dęte drewniane (flety, oboje, rożek angielski, klarnety, fagoty i kontrafagot), dęte blaszane (rogi, trąbki, tuba), perkusyjne (kotły, bębny, talerze, triangel, czelesta), a ponadto harfy, niekiedy fortepian, organy oraz instrumenty wskazane w partyturze.

rodzaj faktury wynikający z występowania w utworze kilku niezależnych, lecz skoordynowanych ze sobą linii melodycznych; także technika kompozytorska polegająca na prowadzeniu, zgodnie z regułami kontrapunktu, jednocześnie 2 lub więcej linii melodycznych.

– w Kościele katolickim część mszy świętej (o charakterze dziękczynnym i pochwalnym), poprzedzająca konsekrację.

liryczny utwór modlitewny, typ pieśni religijnej wywodzącej się z tradycji hebrajskiej.

krótki tekst modlitewny zawarty w brewiarzu.

(gr. rhythmós – takt, rytm) jeden z podstawowych elementów dzieła muzycznego, regulujący jego przebieg w czasie.

najwyższy głos kobiecy.

styl muzyki barokowej, polegający na współdziałaniu zespołów instrumentalnego i wokalnego.

najwyższy głos męski (także śpiewak dysponujący takim głosem).

wstawki melodyczne dodawane wraz z nowym tekstem do melodii chorałowej, głównie w formie sylabicznej, rzadziej w postaci melizmatu.