obejmuje część biosfery, w której żyje, funkcjonuje i gospodaruje człowiek; dzięki rozwojowi nauki i techniki człowiek poszerza granice antroposfery o obszary, gdzie nie potrafią żyć inne organizmy; nazwa pochodzi od greckiego słowa anthropos, czyli 'człowiek'

gazowa powłoka Ziemi otaczająca litosferę i hydrosferę; nazwa pochodzi od greckiego słowa atmos, co znaczy 'para wodna, opar'

sfera świata wykazująca oznaki życia, powstała na styku wszystkich sfer ziemskich; nazwa pochodzi od greckiego słowa bios – 'życie'

na przodzie dosłonecznie zwróconej części magnetosferymagnetosfera ziemskamagnetosfery dochodzi do zderzania wysoko naładowanych cząstek wiatru słonecznegowiatr słonecznywiatru słonecznego i powstaje strefa zderzeniowa zwana falą uderzeniową

nauka, która zajmuje się opisem powłoki ziemskiej; nazwa powstała z połączenia greckich słów geos – co znaczy 'ziemia' – i  grapho – 'pisać, opisywać'; ze względu na ogromną różnorodność badań geograficznych oraz analizowanie wielu sfer ziemskich (atmosfera, litosfera, hydrosfera, biosfera, magnetosfera) w nowoczesnym ujęciu powinno się raczej używać terminu nauki geograficznenauki geograficznenauki geograficzne; analizują one nie tylko poszczególne sfery, ale także powiązania pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a działalnością człowieka

część geografiigeografiageografii, która bada wpływ działalności gospodarczej człowieka na Ziemię

część geografiigeografiageografii, która bada naturalne procesy i składniki powłoki ziemskiej

część geografiigeografiageografii, która łączy elementy geografii fizycznej i ekonomicznej, kładąc nacisk na całościowe przedstawienie wybranego regionu geograficznego

patrz geografia ekonomicznageografia ekonomicznageografia ekonomiczna

powstawanie jonów dodatnich lub ujemnych z obojętnego atomu lub cząsteczki

wody na Ziemi zawarte w morzach, oceanach, jeziorach, rzekach, lodowcach i lądolodach oraz wody występujące w powietrzu, glebie i skałach; nazwa hydrosfera pochodzi od greckiego słowa hydro oznaczającego 'wodę'

nanoszenie na mapę (najczęściej topograficzną) nowych treści zdobytych na podstawie obserwacji i pomiarów terenowych

najbardziej zewnętrzna część atmosfery słonecznej; Słońce poprzez koronę słoneczną emituje wysokoenergetyczne cząstki w postaci wiatru słonecznegowiatr słonecznywiatru słonecznego

od strony biegunów magnetosferamagnetosfera ziemskamagnetosfera jest częściowo otwarta w postaci lejów polarnych, poprzez które wysoko naładowane cząstki wiatru słonecznego mogą wpadać w głąb atmosfery ziemskiej; w górnych warstwach atmosfery ziemskiej cząstki te wywołują zjawisko świecenia gazów, czyli zorzę polarnązorza polarnazorzę polarną

zewnętrzna, skalna powłoka Ziemi, tworząca sztywną, ale niejednolitą (podzieloną na płyty litosferycznepłyty litosferycznepłyty litosferyczne) warstwę; litosfera obejmuje skorupę ziemską oraz górną część płaszcza; jej miąższość (grubość) wynosi od kilku do ponad 100 km; nazwa litosfera pochodzi od greckiego słowa lithos, czyli 'kamień'

obszar przestrzeni kosmicznej wokół Ziemi będący strefą oddziaływania jej pola magnetycznego; magnetosfera jest zamknięta dosłonecznie (od strony Słońca), a odsłonecznie jest otwarta, tworząc długi warkocz magnetosferycznywarkocz magnetosferycznywarkocz magnetosferyczny

patrz geografiageografiageografia

przechwycone przez pole magnetyczne Ziemi cząstki wiatru słonecznegowiatr słonecznywiatru słonecznego gromadzą się wokół Ziemi w tzw. pasach radiacyjnych

warstwa glebowa składająca się zarówno z okruchów skał, wody, gazów atmosferycznych, jak i z organizmów oraz ich szczątków; nazwa pochodzi od greckiego słowa pedon oznaczającego 'grunt, glebę'

litosfera ziemska jest podzielona na części, czyli tzw. płyty litosferyczne; każda z nich zachowuje integralność i w swoim obrębie jest stosunkowo sztywna; natomiast na granicach płyt zachodzą różnego rodzaju oddziaływania; płyty te mogą zderzać się ze sobą (w wyniku czego dochodzi do scalania, wypiętrzania gór) lub nasuwać jedna na drugą; w końcu te, które grawitacyjnie opadną w głąb płaszcza ziemskiego, ulegają konsumpcji (przetopieniu) i znikają; płyty oceaniczne są cieńsze, ale mają za to większą gęstość, zaś płyty kontynentalne są grubsze i mają mniejszą gęstość; ruch płyt litosferycznych trwa od miliardów lat i nieustannie wpływa na układ lądów i mórz; to z kolei zmienia wszystkie inne sfery ziemskie; można powiedzieć, że ruch płyt litosferycznych to główny powód wszelkich zmian zewnętrznych powłok Ziemi; przyczyna, która sprawia, że płyty litosfery są w nieustannym ruchu, leży głęboko w jądrze ziemskim; w wyniku stałego schładzania się jądra zewnętrznego energia pochodząca z tego właśnie procesu wznosi się poprzez płaszcz ziemski ku powierzchni planety, wprawiając płyty w ruch

część powierzchni Ziemi wraz z przylegającymi warstwami o różnych stanach skupienia, ograniczona taką głębokością i wysokością, do jakiej może sięgnąć działalność człowieka; dzielimy ją na pięć koncentrycznych, częściowo przenikających się sfer (atmosfera, hydrosfera, litosfera, biosfera i pedosfera) zwanych geosferami

magnetosfera ziemskamagnetosfera ziemskamagnetosfera ziemska ma linie sił pola magnetycznego domknięte dosłonecznie (od strony Słońca), a otwarte odsłonecznie; tworzy w ten sposób długi warkocz przenikający przestrzeń kosmiczną

naładowane cząstki o wysokiej energii emitowane przez Słońce; wiatr słoneczny jest niebezpieczny dla znanych nam form życia; Ziemia wytwarza otoczkę magnetyczną wokół siebie, czyli tzw. magnetosferęmagnetosfera ziemskamagnetosferę, która chroni nas przed szkodliwym oddziaływaniem cząstek wiatru słonecznego

przenikające do górnych warstw atmosfery ziemskiej cząstki wiatru słonecznegowiatr słonecznywiatru słonecznego powodujące jonizacjęjonizacjajonizację gazów atmosferycznych; pobudzone w ten sposób atomy gazów atmosferycznych zaczynają intensywnie świecić, wywołując spektakularny efekt świetlny; zorze polarne powstają niemal wyłącznie blisko biegunów; podczas wysokiej aktywności słonecznej mogą pojawić się na niższych szerokościach geograficznych

R1caNIkPpYGxP1

Film przedstawia zorzę polarną. Dolna część ekranu ciemna. Na lewo czarny las. Cała środkowa część ciemnoniebieskiego nieba jest rozświetlona. Jasnozielone światło rozchodzi się w postaci kilku równoległych pasm świateł. Pasmo świateł przesuwa się faliście po niebie. Zorza nad taflą jeziora. Księżyc odbija się w wodzie. Rozświetlone pasmo ma kształt półksiężyca położonego poziomo. Pasmo świateł przerzedza się ku górze. Pasmo jest prawie przeźroczyste. Początek zorzy sięga horyzontu Ziemi. Dalsza część zorzy rozchodzi się jak ramiona trójkąta. Jezioro widoczne z oddali w dole ekranu. Niebo pokryte szarobiałymi chmurami. Chmury szybko przesuwają się w lewo. Pasmo świateł zorzy polarnej falami przesuwa się po prawej stronie nieba. Jezioro w dole ekranu. Wokół ciemny las. Na niebie chmury i zorza polarna. Lewa strona nieba rozświetlona zielonkawym światłem. Olbrzymia biała gęsta chmura przesuwa się ukośnie po niebie. Przysłania zorzę. Na pierwszym planie ciemne wody jeziora i trawy wodne. W tle na niebie zorza polarna. Całe niebo pokrywają światła zorzy polarnej. Pasma świateł odbijają się w tafli jeziora. Coraz jaśniejsze światło zorzy przesuwa się z lewej strony ekranu na prawą. Niebo jest bardzo jasne. Ujęcie jeziora w oddali. Po prawej stronie ciemny las. Po lewej białe światło, które odbija się w jeziorze. Zorza po prawej stronie nieba zmienia kształt. Przypomina falistą linię.

Film przedstawia zorzę polarną. Dolna część ekranu ciemna. Na lewo czarny las. Cała środkowa część ciemnoniebieskiego nieba jest rozświetlona. Jasnozielone światło rozchodzi się w postaci kilku równoległych pasm świateł. Pasmo świateł przesuwa się faliście po niebie. Zorza nad taflą jeziora. Księżyc odbija się w wodzie. Rozświetlone pasmo ma kształt półksiężyca położonego poziomo. Pasmo świateł przerzedza się ku górze. Pasmo jest prawie przeźroczyste. Początek zorzy sięga horyzontu Ziemi. Dalsza część zorzy rozchodzi się jak ramiona trójkąta. Jezioro widoczne z oddali w dole ekranu. Niebo pokryte szarobiałymi chmurami. Chmury szybko przesuwają się w lewo. Pasmo świateł zorzy polarnej falami przesuwa się po prawej stronie nieba. Jezioro w dole ekranu. Wokół ciemny las. Na niebie chmury i zorza polarna. Lewa strona nieba rozświetlona zielonkawym światłem. Olbrzymia biała gęsta chmura przesuwa się ukośnie po niebie. Przysłania zorzę. Na pierwszym planie ciemne wody jeziora i trawy wodne. W tle na niebie zorza polarna. Całe niebo pokrywają światła zorzy polarnej. Pasma świateł odbijają się w tafli jeziora. Coraz jaśniejsze światło zorzy przesuwa się z lewej strony ekranu na prawą. Niebo jest bardzo jasne. Ujęcie jeziora w oddali. Po prawej stronie ciemny las. Po lewej białe światło, które odbija się w jeziorze. Zorza po prawej stronie nieba zmienia kształt. Przypomina falistą linię.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Film przedstawia zorzę polarną. Dolna część ekranu ciemna. Na lewo czarny las. Cała środkowa część ciemnoniebieskiego nieba jest rozświetlona. Jasnozielone światło rozchodzi się w postaci kilku równoległych pasm świateł. Pasmo świateł przesuwa się faliście po niebie. Zorza nad taflą jeziora. Księżyc odbija się w wodzie. Rozświetlone pasmo ma kształt półksiężyca położonego poziomo. Pasmo świateł przerzedza się ku górze. Pasmo jest prawie przeźroczyste. Początek zorzy sięga horyzontu Ziemi. Dalsza część zorzy rozchodzi się jak ramiona trójkąta. Jezioro widoczne z oddali w dole ekranu. Niebo pokryte szarobiałymi chmurami. Chmury szybko przesuwają się w lewo. Pasmo świateł zorzy polarnej falami przesuwa się po prawej stronie nieba. Jezioro w dole ekranu. Wokół ciemny las. Na niebie chmury i zorza polarna. Lewa strona nieba rozświetlona zielonkawym światłem. Olbrzymia biała gęsta chmura przesuwa się ukośnie po niebie. Przysłania zorzę. Na pierwszym planie ciemne wody jeziora i trawy wodne. W tle na niebie zorza polarna. Całe niebo pokrywają światła zorzy polarnej. Pasma świateł odbijają się w tafli jeziora. Coraz jaśniejsze światło zorzy przesuwa się z lewej strony ekranu na prawą. Niebo jest bardzo jasne. Ujęcie jeziora w oddali. Po prawej stronie ciemny las. Po lewej białe światło, które odbija się w jeziorze. Zorza po prawej stronie nieba zmienia kształt. Przypomina falistą linię.