Giaur – nowy typ powieści poetyckiej

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść lektury G. Byrona Giaur,

• rozumie pojęcia: powieść byroniczna, bohater byroniczny, byronizm, synkretyzm rodzajowy, inwersja czasowa.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi dokonywać samodzielnych refleksji i przemyśleń,

• potrafi omówić cechy powieści byronicznej,

• potrafi scharakteryzować bohatera byronicznego,

• zdobywa umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka heurystyczna, praca z tekstem – analiza, mapa mentalna, burza mózgów.

3. Środki dydaktyczne

książka G. Byrona Giaur

tablica i pisak do rysowania mapy mentalnej

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji. Wypytuje uczniów o wrażenia po przeczytaniu lektury Giaur. Uczniowie wypowiadają swoje wnioski. Określają czy lektura im się podobała czy nie i dlaczego?

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o krótkie omówienie utworu.

2. Następnie prosi o wymienienie cech charakterystycznych dla tej powieści. Ponieważ uczniowie mogą mieć problemy z odpowiedzią na to pytanie można w celu uzyskania oczekiwanych, konkretnych odpowiedzi naprowadzać uczniów na nie na przykład za pomocą dodatkowych pytań (załącznik 1 – notatka dla nauczyciela). Uczniowie omówione cechy notują w zeszytach. Nauczyciel informuje, że są to właśnie cechy nowego typu powieści, stworzonego przez Byrona, która od jego nazwiska została nazwana byroniczną.

3. Następnie nauczyciel wraca do jednej z cech powieści byronicznej – do bohatera. Prosi uczniów o dokonanie charakterystyki Giaura. Na tablicy uczniowie wypisują cechy bohatera byronicznego ( załącznik 2. – mapa mentalna).

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel informuje uczniów, że Byron stworzył postawę romantyczną, którą nazywa się byronizmem. Wyjąśnia, że oznacza ona buntowniczość, ironie wobec świata, tajemniczość osamotnienie, wewnętrzne rozdarcie, problemy w miłości i tragizm.

2. Następnie nauczyciel prosi uczniów o wymienienie nowości, które stworzył swą powieścią pod tytułem Giaur Byron. Uczniowie wymienić powinni:

1. nowy gatunek literacki – powieść poetycka

2. nowy typ bohatera – byroniczny.

Nauczyciel dopowiada jeszcze: - nowy model miłości i wzorzec poety. Prosi o przygotowanie tych dwóch zagadnień na podstawie treści utworu na następną lekcję.

5. Bibliografia

Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, t. 1, PWN, Warszawa 1997.

Makowski Stanisław, Romantyzm, WSiP, Warszawa 1994.

Witkowska Alina, Literatura romantyzmu, PWN, Warszawa 1986.

6. Załączniki

a). załącznik 1. – notatka dla nauczyciela

Cechy Giaura jako powieści:

- połączenie elementów epickich i lirycznych, pojawiają się też elementy dramatyczne – synkretyzm rodzajowy ( proponowane pytanie dodatkowe: jakie rodzaje literackie można odnaleźć w tym utworze?)

• wprowadzenie kilku narratorów ( proponowane pytanie dodatkowe: czy występuje w powieści jakiś narrator? Uczniowie powinni wymienić tu: muzułmanina, przewoźnika i samego Giaura)

• kompozycja utworu luźna, fragmentaryczna, pełna niedomówień i tajemnic (proponowane pytanie dodatkowe: czy czytelnik pobudza swoją wyobraźnię w czasie czytania Giaura? Dlaczego?)

• zakłócenie chronologii zdarzeń – inwersja czasowa (proponowane pytanie dodatkowe: czy zdarzenia są przedstawiane w następującej po sobie kolejności?)

• bohater byroniczny (proponowane pytanie dodatkowe: jaki typ bohatera prezentuje Byron ?)

• nastrój grozy i tajemniczości (proponowane pytanie dodatkowe: jaki nastrój panuje w lekturze?)

• wprowadzenie elementów orientalnych (proponowane pytanie dodatkowe: elementy jakiej kultury pojawiają się w powieści Byrona?)

b). załącznik 2 – mapa mtalna cech bohatera byreonicznego:

BOHATER BYRONICZNY (Giaur)

• nieszcześliwy

• samotny

• tajemniczy

• samotny

• dumny

• rozdary wewnęrrznie

• zbuntowany

• tragiczny

• skłócony zw światem

• owładnięty silnymi namiętnościami

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak