Gospodarka leśna

Scenariusz lekcji

1. Cele lekcji

   1. Wiadomości
      Uczeń:

      1. wie, co to jest lesistość;

      2. wie, które części świata posiadają największą lesistość;

      3. zna główne obszary leśne w Polsce;

      4. zna obecną tendencję zmian lesistości w Polsce;

      5. wie, jakie funkcje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne pełni las;

      6. zna główne zagrożenia utrzymania obecnego poziomu lesistości na świecie;

      7. wie, dlaczego lasy muszą podlegać racjonalnej gospodarce, która nie doprowadzi do ich zniszczenia.

   2. Umiejętności
      Uczeń:

      8. potrafi policzyć lesistość wybranego obszaru;

      9. potrafi wskazać negatywne skutki wylesiania;

      10. potrafi stosować zdobytą wiedzę w życiu.

2. Metoda pracy Wykład, pogadanka, praca z mapą, dyskusja, metoda problemowa.

3. Środki dydaktyczne Podręczniki, atlasy oraz, jeśli szkoła jest w nie wyposażona, mapy ścienne świata i Polski, przedstawiające krajobrazy lub potencjalną roślinność naturalną.

4. Przebieg lekcji

   3. Faza przygotowawcza

      11. Sprawy organizacyjno - porządkowe – sprawdzenie obecności.

      12. Przypomnienie wiadomości i umiejętności z poprzednich lekcji:

          • przestrzenne zróżnicowanie rozwoju rolnictwa,

          • struktura użytkowania ziemi.

      13. Określenie celu i formy pracy na lekcji.

      14. Podanie i zapisanie tematu lekcji.

   4. Faza realizacyjna

      15. Nauczyciel wprowadza w nowe zagadnienie przekazując podstawowe informacje na temat lasów:

          • są one ekosystemami, w których dominuje roślinność drzewiasta;

          • na ich obrzeżach wykształciły się najczęściej pośrednie formacje roślinne, np. trawiasto - drzewiaste sawanny;

          • w zależności od warunków klimatycznych, mogą w nich przeważać iglaste lub liściaste gatunki drzew.

      16. Nauczyciel wyjaśnia pojęcie lesistości jako procentowy udział powierzchni lasów w powierzchni ogólnej danego terenu.

      17. Nauczyciel podaje powierzchnię wybranego województwa lub państwa oraz powierzchnię lasów na jego obszarze (np. powierzchnia woj. pomorskiego: 18,3 tys. kmIndeks górny 2², w tym powierzchnia lasów: 6,6 tys. kmIndeks górny 2²), albo wymyśla wartości przykładowe i poleca uczniom wyliczenie lesistości.

      18. Uczniowie samodzielnie wyliczają lesistość dla obszaru wybranego przez nauczyciela (dla woj. pomorskiego ok. 36,1%).

      19. Nauczyciel zadaje pytanie: Które obszary na kuli ziemskiej są porośnięte przez lasy?

      20. Uczniowie, samodzielnie korzystając z map krajobrazów lub potencjalnej roślinności naturalnej świata, odszukują w atlasach obszary porośnięte lasami i je wymieniają. (Można do tego wykorzystać odpowiednią mapę ścienną, o ile szkoła jest w nią wyposażona.)

      21. Nauczyciel zadaje pytanie: Gdzie znajdują się główne obszary leśne w Polsce i jak się one nazywają?

      22. Uczniowie samodzielnie, korzystając z podręczników lub atlasów, odszukują obszary puszcz i borów w Polsce i je wymieniają. (Można do tego wykorzystać odpowiednią mapę ścienną, o ile szkoła jest w nią wyposażona.)

      23. Nauczyciel informuje, że obecnie lesistość Polski wynosi blisko 30% i wykazuje od wielu lat powolną tendencję wzrostową (w 1950 r. wynosiła 22%).

      24. Nauczyciel prosi o wymienienie przez uczniów funkcji przyrodniczych lasu, a następnie gospodarczych i społecznych.

      25. Uczniowie wymieniają funkcje.

      26. W razie trudności nauczyciel naprowadza na prawidłową odpowiedź i koryguje błędy.

   5. Faza podsumowująca

      27. Nauczyciel wskazuje na ważną rolę, jaką pełnią lasy na Ziemi. Równocześnie wyjaśnia, że głównymi zagrożeniami jest dla nich nadmierne wycinanie w celach gospodarczych oraz zanieczyszczenie środowiska (np. kwaśne deszcze).

      28. Nauczyciel przedstawia pracę domową.

5. Bibliografia [1] T. Michalski, E. Sołohubiak - Borchert, Geografia 1, Nowa Era, Warszawa 2002.
   [2] D. Makowska (red.), Geografia, WSiP, Warszawa 2002.
   [3]Atlas geograficzny dla szkół średnich, PPWK, Warszawa 2000.
   [4]Atlas geograficzny. Liceum. Świat – Polska, Wydawnictwo DEMART, Warszawa 2003.
   [5] J. Kornaś, A. Medwecka - Kornaś, Geografia roślin, PWN, Warszawa 1986.
   [6] K. R. Mazurski, Wybrane zagadnienia geografii ekonomicznej, Oficyna Wydawnicza SUDETY, Wrocław 2000.
   [7] J. Bański, Geografia polskiej wsi, PWE, Warszawa 2006.
   [8] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
   [9] J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa 1988.

6. Załączniki Zadanie domowe
   Na podstawie wiedzy zdobytej na lekcji oraz ewentualnie dodatkowych źródeł, zastanów się, jakie negatywne skutki przyrodnicze, gospodarcze i społeczne może przynieść nadmierne wylesienie. Wnioski zapisz.

7. Czas trwania lekcji 45 minut