Grafika interaktywna (schemat)
Sprawdź i spróbuj sam
Grafika przedstawia diagram - sekwencję Hubble’a klasyfikującą galaktyki ze względu na ich wygląd. Każda galaktyka jest związanym grawitacyjnie układem zawierającym gwiezdny pył, gaz i ciemną materię.
Pytanie brzmi, jak one wyglądają w rzeczywistości? Zapoznaj się z diagramem. Po kliknięciu w wybrany typ galaktyki zobaczysz prawdziwe zdjęcia przykładowych galaktyk należących do tego typu.
Grafika interaktywna służy zapoznaniu się z typami galaktyk. Na rysunku na białym tle widać diagram składający się z poziomej linii, która ma dwa łagodne łukowate rozgałęzienia. Klikając w elementy na diagramie można zobaczyć fotografie galaktyk. Na linii poziomej widać dziewięć oddzielnych figur w kształcie szarych kółek (cztery) i szarych elips (trzy), z których ostatnia przed rozgałęzieniem otoczona jest granatowym paskiem. Figury posiadają podpisy: figura pierwsza z lewej: duża litera E wskaźnik jeden, druga: duża litera E wskaźnik dwa; tak aż do ósmej figury: duża litera E wskaźnik siedem. Ostania, dziewiąta figura jest podpisana: duża litera S wskaźnik zero. Na górnym rozgałęzieniu widać trzy szare kółka o coraz mniejszej średnicy. Kółka posiadają granatowe spiralne linie dookoła. Ilość tych linii maleje wraz ze zmniejszaniem się szarych kółek. Pierwsze kółko posiada podpis: duża litera S wskaźnik mała litera a. Drugie kółko posiada podpis: duża litera S wskaźnik mała litera b. Trzecie kółko posiada podpis: duża litera S wskaźnik mała litera c. Na dolnym rozgałęzieniu widać trzy szare figury w kształcie elips. Pierwsza elipsa jest najmniejsza, druga jest większa, a trzecia największa; druga i trzecia posiadają w środku szare półkoliste wypustki po dwóch stronach. Elipsy posiadają granatowe spiralne linie dookoła. Ilość tych linii maleje wraz ze zmniejszaniem się szarych figur. Pierwsza elipsa posiada podpis: duża litera S, duża litera B wskaźnik mała litera a. Druga elipsa posiada podpis: duża litera S, duża litera B wskaźnik mała litera b. Trzecie elipsa posiada podpis: duża litera S, duża litera B wskaźnik mała litera c. Zapoznaj się z opisem alternatywnym i zastanów się, jak galaktyki wyglądają w rzeczywistości?
1. E0 - E7 Galaktyki eliptyczne – liczby od 0 do 7 oznaczają wielkość spłaszczenia
2. S0 Galaktyka soczewkowata – elipsoidalny kształt z zarysem dysku
3. Sa, Sb, Sc Galaktyki spiralne bez poprzeczki - małe litery a-c oznaczają ścisłość skręcenia ramion
4. Sba, SBb, Sbc Galaktyki spiralne z poprzeczką – małe litery a-c oznaczają ścisłość skręcenia ramion
5. Galaktyka eliptyczna M87 typu E0 
Galaktyka M87 jest niemal sferyczna, brak widocznego spłaszczenia. Jest to jedna z największych znanych galaktyk. Widoczna niebieska smuga to wyrzut materii pochodzący z czarnej dziury znajdującej się w centrum tej aktywnej galaktyki
6. Galaktyka eliptyczna M86 typu E3 
Galaktyka M86 znajduje się 50 milionów lat świetlnych od Ziemi.
7. Galaktyka eliptyczna M59 typu E5 
Na zdjęciu galaktyki M59 widać wyraźny elipsoidalny kształt, spłaszczenie wynosi 50%. Jest dziesięć razy większa od naszej Drogi Mlecznej.
8. Galaktyka eliptyczna NGC3377 typu E7 
Galaktyka eliptyczna NGC3377 ma największe spłaszczenie
9. Galaktyki soczewkowate IC335 i NGC2787 
Galaktyki soczewkowate obserwowane z różnych stron: IC335 widziana z boku, natomiast NGC2787 widziana z góry. W przypadku NGC2787 widać dokładnie zarys struktur materii w dysku.
10. Galaktyka NGC1706 typu Sa 
Galaktyka NGC1706 ma duże jądro i słabo rozwinięte ramiona. Trudno rozróżnić granice pomiędzy pasmami ramion.
11. Galaktyka NGC7742 typu Sb 
Galaktyka NGC7742 została nazywana "Jajko Sadzone" ze względu na mocno świecące centrum i układ galaktyki, którą widzimy od góry z Ziemi. Ze względu na brak poprzeczki, z której mogłyby wychodzić, „ramiona” tworzą okręgi wokół centrum.
12. Galaktyka M33 typu Sc 
Galaktyka M33 ma niewielkie jądro i duży dysk z wyraźnymi, luźno nawiniętymi ramionami.
13. Galaktyka UGC12158 typu SBa 
Na zdjęciu galaktyki UGC12158 widoczna jest poprzeczka i ciasno nawinięte ramiona wychodzące z końców poprzeczki. Znajduje się prawie 400 mln lat świetlnych od Ziemi. Kształtem prawdopodobnie przypomina Drogę Mleczną.
14. Galaktyka NGC7773 typu SBb 
Galaktyka NGC7773 ma duże jądro z widoczną poprzeczką, ramiona są wyraźne i ściśle nawinięte przy jądrze.
15. Galaktyka NGC1073 typu Sbc 
Galaktyka NGC1073 ma bardzo widoczną poprzeczkę, a ramiona wychodzące z jej końców są bardzo wyraźne i luźno nawinięte, widać dokładnie kształt ramion.
W bezksiężycową noc można dostrzec gołym okiem w gwiazdozbiorze Andromedy słabą mgiełkę. Jest to zbiorowisko gwiazd podobne do Drogi Mlecznej - Wielka Mgławica w Andromedzie, znana też jako M 31. Czy potrafisz sklasyfikować M 31?
Skorzystaj z dostępnych Ci źródeł i rozszyfruj tajemniczy zapis M31.
Mieszkańcy półkuli południowej mogą dostrzec na niebie dwie inne galaktyki widoczne jako mgiełki. Galaktyki te nie przypominają już Drogi Mlecznej, gdyż nie mają ani dysku, ani ramion, trudno też wyróżnić u nich jądro i obie są znacznie mniejsze od Drogi Mlecznej. Czy wiesz, jak nazywa się największa galaktyka satelitarna położona w pobliżu Drogi Mlecznej?
Czy wiesz, jak nazywa się największa galaktyka satelitarna położona w pobliżu Drogi Mlecznej?
Mając do dyspozycji nawet amatorski teleskop, można dokonać niebywale ciekawej obserwacji. Istnieje bowiem galaktyka, która swym kształtem przypomina kapelusz sombrero (stąd jej nazwa), posiada wielkie jasne jądro, mało rozwinięte ramiona spiralne i jest częściowo przesłonięta pasem (torusem) nieświecącej materii. Jak byś sklasyfikował galaktykę Sombrero?
Czy wiesz, że istnieje galaktyka, która swym kształtem przypomina kapelusz sombrero (stąd jej nazwa), posiada wielkie jasne jądro, mało rozwinięte ramiona spiralne i jest częściowo przesłonięta pasem (torusem) nieświecącej materii. Jak byś sklasyfikował galaktykę Sombrero?