Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Czy wiesz, gdzie występują krzemiany? Poniższa mapa świata przedstawia występowanie niektórych z nich. Zapoznaj się z podanymi przykładami, a następnie rozwiąż poniższe zadania.

Czy wiesz, gdzie występują krzemiany? Mapa świata przedstawia występowanie niektórych z nich. Zapoznaj się z opisem przykładów, a następnie rozwiąż poniższe zadania.

R1FVJmlNjUb8p1
Mapa przedstawia rejony występowania niektórych minerałów. 1. Enstatyt: Niemcy – Eifel, Bellerberg, Szwajcaria, Irlandia, USA, Birma, Indie, Japonia, Rosja, Brazylia, Meksyk, Wielka Brytania, Madagaskar. W Polsce spotykany jest w trzeciorzędowych bazaltach Dolnego Śląska (okolice Zgorzelca, Lubania, Jeleniej Góry). Występuje w skałach północno‑wschodniej Polski (okolice Suwałk)., 2. Willemit: USA, Kanada, RPA, Namibia, Demokratyczna Republika Konga, Niemcy, Grenlandia. Diopsyd: Niemcy – w Rudawach, Austria – w Wysokich Taurach, Włochy – w Piemoncie oraz przy Wezuwiuszu, Rosja – na Uralu. W Polsce – na Dolnym Śląsku, w Górach Izerskich i na Przedgórzu Sudeckim., 3. Oliwiny: Egipt, Kenia, Tanzania, Etiopia, USA, Meksyk, Czechy, Rosja – Kołyma, Ural. Polska – na Dolnym Śląsku., 4. Antofyllit: Szwecja – Fahlan, Finlandia, Norwegia, Czechy, Włochy, Wielka Brytania. W Polsce: występuje na Dolnym Śląsku – okolice Bystrzycy Górnej w Górach Sowich oraz w okolicach Jordanowa., 5. Granat: RPA, Czechy – Żulova, Vápenná koło Jesionika, Uście nad Łabą; Brazylia; Indie; Madagaskar; Norwegia; USA – stan Nowy Jork, Arizona; kraje byłego ZSRR. Polska – Masyw Śnieżnika, Góry Sowie, Karkonosze, Góry Izerskie, Pogórze Izerskie., 6. Tremolit: Na świecie: Rosja – Ural, okolice Bajkału, USA – Arizona, Kalifornia, Kanada – Ontario, Quebec, Chiny, Szwajcaria, Austria, Włochy. W Polsce: występuje na Dolnym Śląsku, w Górach Izerskich, Karkonoszach, okolicach Strzelina, Kamiennej Góry, koło Złotego Stoku oraz Krzeszowic w Małopolsce., 7. Zoisyt: Tanzania, Kenia, Zambia, Rosja – Ural, USA – Wyoming, Karolina Południowa, Meksyk, Austria, Norwegia, Szwajcaria. W Polsce występuje w masywie Braszowic, Jordanowie Śląskim, Nasławicach, także w amfibolitach Sobótki, w okolicach Nowej Rudy i Sokolca koło Kłodzka., 8. Serpentyn: duże złoża serpentynu występują w Kanadzie - Quebec, Rosji - Ural i we Włoszech. W Polsce: na Dolnym Śląsku w Sudetach, Góry Sowie, Masyw Ślęży, okolice: Nowej Rudy, Ząbkowic Śląskich, Niemczy, Jordanowa., 9. Wezuwian: USA – Kalifornia, Oregon, Arkansas, Montana, Pensylwania; Meksyk, Brazylia, Kenia, Pakistan, Rosja, Norwegia, Czechy, Austria, Niemcy. W Polsce stwierdzony w okolicach Strzegomia i Strzelina, na Pogórzu Kaczawskim, w Górach Izerskich., 10. Ortklaz: Brazylia, Czechy, Hiszpania, Niemcy, Austria, Włochy, Madagaskar. W Polsce w skałach magmowych koło Jeleniej Góry, Strzegomia oraz w granitach tatrzańskich., 11. Beryl: USA – Dakota, Kalifornia, Utah; Rosja – Płw. Kolski, Ural; Madagaskar, RPA, Cejlon, Włochy, Szwecja, Norwegia, Czechy. W Polsce spotykany na Dolnym Śląsku.
Mapa interaktywna pt. „Występowanie minerałów krzemianowych na świecie”
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RodOdtZx6u8YR1
Ćwiczenie 1
Połącz w pary odpowiednie nazwy krzemianów przedstawionych w grafice interaktywnej z ich wzorami sumarycznymi. element 1 lewy Możliwe odpowiedzi: 1. element 3 prawy, 2. element 5 prawy, 3. element 4 prawy, 4. element 1 prawy, 5. element 2 prawy element 2 lewy Możliwe odpowiedzi: 1. element 3 prawy, 2. element 5 prawy, 3. element 4 prawy, 4. element 1 prawy, 5. element 2 prawy element 3 lewy Możliwe odpowiedzi: 1. element 3 prawy, 2. element 5 prawy, 3. element 4 prawy, 4. element 1 prawy, 5. element 2 prawy element 4 lewy Możliwe odpowiedzi: 1. element 3 prawy, 2. element 5 prawy, 3. element 4 prawy, 4. element 1 prawy, 5. element 2 prawy element 5 lewy Możliwe odpowiedzi: 1. element 3 prawy, 2. element 5 prawy, 3. element 4 prawy, 4. element 1 prawy, 5. element 2 prawy
Ćwiczenie 2

Przeglądając grafikę interaktywną, poznajesz miejsca występowania przykładowych krzemianów. A czy wiesz, jak one wyglądają? Wykorzystaj poniższą grę i połącz w pary nazwę ze zdjęciem minerału.

Ry1PkTjVLuVcD
Wymień trzy krzemiany pierścieniowe.
R6Rr8OKdRryKQ
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Enstatyt i diopsyd to przedstawiciele krzemianów łańcuchowych, antofyllit i tremolit – krzemianów wstęgowych; serpentyn to krzemian warstwowy, a ortoklaz to krzemian szkieletowy. Willemit, oliwiny i granat reprezentują krzemiany wyspowe; zoisyt i wezuwian – grupowe, a beryl to przykład krzemianów pierścieniowych. W oparciu o powyższe informacje oraz te zawarte w grafice interaktywnej, uzupełnij mapę myśli, w której uwzględnisz podział krzemianów, nazwy oraz przykładowe miejsca występowania.

R4ZqzP1hgAyeD
Wymień nazwy trzech krzemianów warstwowych.
R1CzK7fBYUTm8
(Uzupełnij).