Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Na podstawie grafiki oceń, jaki wpływ na prądy morskie ma brak lądów.

R1M7bQ6FLvQl3
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Określ, jaki wpływ na kierunek prądu ma siła Coriolisa.

R1M7bQ6FLvQl3
(Uzupełnij).
Rmi6G5xpuXnRU1
Schemat przedstawia powstawanie prądu dryftowego. Na schemacie ukazany jest pionowo ustawiony walec, w który wpisany jest odwrócony dnem do góry, mający podstawę w kształcie koła ostrosłup. Od wierzchołka ostrosłupa, który znajduje się na dnie walca odchodzą znajdujące się w jego środku coraz większe okręgi. W środku każdego okręgu znajduje się różowa strzałka umiejscowiona jak jego średnica, a od środka, pod kątem czterdziestu pięciu stopni odchodzą od niego kolejne dwie strzałki, jedna pomarańczowa, druga żółta. Każdy z okręgów ustawiony jest w stosunku do poprzedniego pod innym kątem, co sprawia wrażenie, jakby kręciły się odwrotnie do ruchu wskazówek zegara. Różowa strzałka podpisana jest jako wypadkowy kierunek prądu, żółta jako siła Coriolisa, a pomarańczowa jako kierunek dryfu. Od górnej podstawy walca odchodzi w górę pod kątem ostrym niebieska strzałka z napisem kierunek wiatru. Na ilustracji znajduje się szereg cyfr, które są opisane następująco: 1. Spirala Ekmana stanowi ważny element w ocenie przebiegu prądów morskich - jest to krzywa, którą wyznacza się przez rzuty na powierzchnie poziomą końców wektorów prędkości mas cieczy, parametry te zmieniają się proporcjonalnie do wzrostu głębokości. Dzieje się to na skutek tarcia pomiędzy warstwami oraz bezwładności. Zjawisko to bierze nazwę od Szwedzkiego oceanografa, który nazywał się Vagn W. Ekman. On jako pierwszy ilościowo opisał jak pod wpływem kierunku wiatru woda płynie pod kątem względem niego. Spirala Ekamana służy do opisywania struktury prądów morskich. W morzach Spirala Ekmana może sięgać nawet do głębokości 150 m. Warto wspomnieć, że warstwa wody znajdująca się w najniższej części spirali, płynie w przeciwnym kierunku w porównaniu do warstwy wody powierzchniowej., 2. Kierunek wiatru - jest czynnikiem wpływającym na strukturę prądu morskiego. Czynnik ten ma bezpośredni wpływ na kierunek prądów morskich. Dzieje się to za sprawą wiatrów stałych (pasatów) oraz wiatrów które wieją sezonowo (monsuny) albo za sprawą działania wiatrów, które przeważają w danej strefie (wiatr zachodni – strefa umiarkowana). Średnia prędkość wiatru waha się od 0.2 do 0.8 węzła. Dla rozróżnienia, wiatr wiejący okresowo w danej strefie powodujący prądy morskie nazywamy dryfowym., 3. Siła Coriolisa-Stokesa to siła jaka działa na falującą ciecz, która wynika z owego falowania oraz przebywania w rotującym układzie odniesienia. Cząsteczki falującej wody znajdujące się na powierzchni zostają wprawione w ruch zbliżony do koła, którego promień zmniejsza się wraz z głębokością. Wskutek tego zjawiska, woda nabiera ruchu postępowego w sposób zgodny z kierunkiem ruchu fali, co jest zależne od głębokości oraz parametrów fali - dryfu Stokesa. Fakt istnienia tego efektu daje możliwość wprowadzanie do równań poruszania się wody w modelach ruchu wody oraz jej mieszania w spirali Ekmana oraz stworzenia symulacji wirów. Jeżeli poruszone cząsteczki wody poruszają się względem siebie w sposób niezakłócony, występuje wtedy siła Corliolisa wymuszając zwrot ruchu wody na półkuli południowej w lewo, natomiast na półkuli północnej w prawo w stosunku do kierunku wiatru., 4. Kierunek dryfu Siła tarcia wyższej warstwy wody znajdującej w spirali Ekmana jest niewielka. Woda powierzchniowa wprawiona w ruch spowodowany wiatrem pociąga za sobą , niższe warstwy wody wprawiając je w ruch. Prędkość poruszenia się niższej warstwy wody jest mniejsza w porównaniu do tej powierzchniowej., 5. Rozkład i zarys lądów powoduje odchylenie przebiegu części mas wody prowadzące do wzmocnienia prądów morskich po wschodniej stronie oceanów., 6. Występowanie wysp powoduje odchylenie przebiegu części mas wody, prowadzące do wzmocnienia prądów morskich po wschodniej stronie oceanów., 7. Im większa głębokość, tym prędkość ruchu wody wywołanej przez wiatr jest mniejsza. Na pewnej głębokości woda porusza się w kierunku przeciwnym do kierunku wiatru, który wprawił ją w ruch.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.