Grafika interaktywna

Rk82ImN1Nm1aU1

1908 katastrofa tunguska. Na mapie pokazano rejon rzeki Podkamiennej Tunguzki. Oznaczono miejsce zdarzenia tunguskiego. Na mapie znajdują się także ine rzeki i jezioro Bajkał. Teren ten znajduje się w północno‑wschodniej Rosji. 30 czerwca 1908 roku. Środkowa Syberia, rejon rzeki Podkamiennej Tunguzki, okolice wsi Wanawara. Obszar należący do najsłabiej zaludnionych na świecie. Dochodzi wtedy do wydarzenia, które dziś, w 21 wieku pozostaje wciąż niewyjaśnioną do końca zagadką. Okazało się, że zdarzenie to zostało odnotowane również przez sejsmografy w wielu miejscach na świecie, między innymi w Europie i Ameryce Północnej. Potężny rozbłysk światła był widziany w promieniu 650 km, a huk był słyszany w promieniu 1000 km. Ponadto rosyjskie magnetometry odnotowały w tym miejscu silne zaburzenie, które wyglądało na istnienie w miejscu zdarzenia drugiego bieguna północnego. Na szczęście obszar ten należy do najsłabiej zaludnionych na świecie, dlatego też w wyniku tego zdarzenia zginęły tylko 3 osoby. Jak ustalono z zeznań świadków którzy oddalenie byli o około 70 km od miejsca zdarzenia: “Oto nagle wysoko ponad syberyjską tajgą pojawił się jaskrawo świecący obiekt przemieszczający się niewiarygodnie szybko z południowego wschodu na północny zachód. tajemniczy ten obiekt przeżywał przestrzeń niczym świetlisty promień, pozostawiając za sobą ognistą smugę; zniżał się coraz bardziej nad pokrytym tajgą płaskowyżem. Wydawać się mogło, że za chwilę ów dziwny promień niechybnie zderzy się z ziemią. Zanim to jednak nastąpiło w ułamku sekundy ponad tajgą potworny błysk zalał całą krainę oślepiającym blaskiem. W ciągu kilku sekund fala zagęszczonego powietrza uderzyła w zieloną gęstwinę tajgi. Wszędzie, gdzie przechodziła, łamała wiekowe, olbrzymie limby niczym zapałki, wiele wyrywała z korzeniami. Gorący błysk o temperaturze wielu tysięcy stopni, niczym olbrzymi promiennik, zapalał i zwęglał każdy suchy i łatwopalny przedmiot na przestrzeni wielu kilometrów od miejsca eksplozji. Natychmiast po gorącym błysku równocześnie z nadejściem fali uderzeniowej nastąpił ogłuszający huk i trwający długo po nim łoskot, dźwiękowy efekt wielkiego wybuchu. (M. Żbik, Katastrofa w tajdze, “Wszechświat” 2010, t. 111, nr 10‑12, s. 285) Zdjęcie przedstawia połamane, leżące pnie drzew. Ilustracja przedstawia płomienną kulę asteroidy zbliżającą się do powierzchni Ziemi. Zaraz po opisanym wydarzeniu rozpisały się o nim rosyjskie gazety. Jednakże sprawa ta z czasem ucichła. Powodem były inne ważne wydarzenia - wybuch I wojny światowej, upadek carskiej Rosji, rewolucja bolszewicka. 1927 - teza Leonida Kulika. Dopiero 19 lat po eksplozji geolog z Muzeum Mineralogicznego Piotrogrodzie (wcześniej Petersburgu), Leonid Kulik, otrzymał zezwolenie na przeprowadzenie badań w tym rejonie. Postawił on bowiem tezę, że przyczyną katastrofy miało być uderzenie dużych rozmiarów meteorytu. Chciał go zatem odnaleźć i udowodnić postawioną tezę; dotarł do epicentrum wybuchu. Zdjęcie przedstawia twarz mężczyzny w średnim wieku. Ma okrągłe okulary, wąsy i brodę. Na głowie ma ciepłą, wełnianą czapkę. lata 30 dziewiętnastego wieku - badania Leonida Kulika. Kulik zorganizował kilka wypraw, z których ostatnia odbyła się w 1939 roku. Mimo niesprzyjających warunków przyrodniczych (bagna, komary) zbadał dokładnie rejon katastrofy i zgromadził bogaty materiał zdjęciowy. Ujrzał on połamane drzewa, których pnie układały się promieniście od przypuszczalnego miejsca eksplozji. Nie znalazł jednak nawet jednego fragmentu meteorytu. Zauważył drobne kulki o średnicy 1 mm, które przypominały tektyty, a także liczne kratery o średnicy od 10 do 50 m wypełnione wodą. Powiązał je ze śladami deszczu meteorytów powstałych w wyniku rozpadu jednego większego ciała niebieskiego (prawdopodobnie meteorytu żelaznego), które eksplodowało nad ziemią. Urządzenia, którymi się posługiwał, nie wykazały jednak śladów magnetycznych minerałów w tym rejonie. Zdjęcie przedstawia powalone, leżące pnie drzew. Zdjęcie jest w kolorze sepii. lata 60 dwudziestego wieku - a jednak ciało pozaziemskie? Kolejni naukowcy, wykorzystując najnowsze badania, dokonali pomiarów wielkości i kształtu obszaru katastrofy. Przypominał on kształtem motyla, a jego powierzchnia była równa 2150 km kwadratowych. Okazało się ponadto, że badania pobranych próbek torfu potwierdziły istnienie w nim substancji pochodzenia kosmicznego. 1978 - hipoteza Kresaka. Pobrano wówczas próbki gleby i poddano je kolejnym badaniom. Czechosłowacki astronom Lubor Kresak stwierdził, że przyczyną katastrofy tunguskiej był oderwany fragment komety Enckego. Zdjęcie wyraźny przedstawia świetlisty punkt w przestrzeni kosmicznej. Wyróżnia się on od innych ciał niebieskich wyraźniejszą poświatą. lata dziewięćdziesiąte XX wieku - badania chorwackie Chorwat Korado Korlević podczas międzynarodowej ekspedycji ogłosił hipotezę, że w naszą planetę uderzył olbrzymi meteoryt, w efekcie czego powstał słup rozżarzonej pary wodnej, który stopił popiół i piasek, tworząc tektyty. 2007 jezioro Czeko Włoscy naukowcy odnaleźli blisko katastrofę jezioro Czeko, które przedstawili jako jezioro meteorytowe. Udowadniając tę w tezę, podali jako nietypowy dla tego obszaru kulisty kształt oraz fakt, że nie istnieje ono na starszych mapach. Wydawałoby się że zagadka jest już rozwiązana, jednakże rosyjscy badacze szybko obalili tę tezę, gdyż nad tym jeziorem rosły w nienaruszonym stanie ponad stuletnie drzewa. Ponadto analiza próbek gleby dowiodła. że jezioro to musiało powstać około 280 lat wcześniej. Zamieszczono mapkę określającą położenie jeziora Czeko. 2013 meteoryt czelabiński W lutym 2013 roku w obwodzie czelabińskim w Rosji zaobserwowano przelot niezwykle jasnego bolidu o średnicy nawet 20 m. Rozpadł się on w atmosferze po około pół minuty. W wyniku powstałej fali uderzeniowej zniszczonych zostało kilka tysięcy budynków, a ponad półtora tysiąca osób odniosło obrażenia. Był to największy znany obiekt kosmiczny, jaki zderzył się z Ziemią od 1908 roku. Po tym wydarzeniu odżyła sprawa katastrofy tunguskiej - naukowcy przy pomocy nowoczesnej aparatury postanowili ponownie się jej przyjrzeć i znaleźć wreszcie jej przyczynę. Do jakich wniosków doszli - o tym dowiesz się z filmu edukacyjnego. Zamieszczono materiał filmowy przedstawiający przelot meteorytu w postaci bardzo jasnej smugi. Nagranie pochodzi z kamerki samochodowej.

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.

Polecenie 1

Wymień dowody, które potwierdzają tezę dotyczącą upadku meteorytu w rejonie rzeki Podkamiennej Tunguzki lub zaprzeczają jej.

R18PeNgo1gcWW

Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego przez wiele lat badaniami katastrofy tunguskiej w Rosji nie zajęła się Międzynarodowa Unia Astronomiczna.

R18PeNgo1gcWW

Polecenie 3

Odszukaj inne hipotezy dotyczące katastrofy tunguskiej. Oceń ich prawdopodobieństwo.

R18PeNgo1gcWW

Film edukacyjny

Dla nauczyciela