Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zapoznaj się z grafiką interaktywną i wykonaj polecenia.

RnhWPqstHW7N81
Na ilustracji są dwie półkule ziemskie obok siebie. Jedna od strony bieguna północnego, druga południowego. Kolorami zaznaczono obszar zmarzliny. Ciągła wieloletnia zmarzlina obejmuje znaczną część Alaski, większość północnej Kanady i znaczną część Syberii (ciągła zmarzlina występuje prawie wyłącznie we wschodniej Syberii, w zachodniej jest obecna tylko na północnym wybrzeżu oceanu). Ciągła zmarzlina sięga aż do północnej Mongolii, punktowo występuje też w Górach Skandynawskich i na Grenlandii. Kolejne warstwy od ciągłej zmarzliny na południe to nieciągła wieloletnia zmarzlina, następnie sporadyczna i pojedyncze płaty zmarzłoci. Nieciągłe zmarzliny zajmują większość Tybetu, są też znane z Alp. Wieloletnia zmarzlina podwodna występuje na Morzu Wschodniosyberyjskim, Morzu Łaptiewów, Morzu Kara, Morzu Beauforta. Na Antarktydzie u wybrzeży zaznaczono wieczną zmarzlinę podwodną - głównie na Morzu Rossa oraz Weddella. Opisano: 1. Ciągła temperatura:
poniżej -8°C;
występuje stałe przemarznięcie całego gruntu;
roślinność:
krzewinki, mchy, porosty (tundra), miejscami lasotundra.

Ta strefa swoim zasięgiem na półkuli północnej obejmuje m.in. obszar Azji na północ od 65°N, Grenlandię, Amerykę Północną – dokładnie – wschodnie i zachodnie wybrzeże na północ od 60°N oraz środkową część na północ od 68°N., 2. Nieciągła temperatura:
od -8°C do -4°C
wewnątrz warstw wieloletniej zmarzliny występują wyspy niezamarzniętego gruntu;
roślinność: lasy iglaste (tajga)

Zasięgiem na półkuli północnej obejmuje: Azję (wschodnią i zachodnią część na północ od 60°N oraz środkową część na północ od 50°N), Europę (północne wybrzeże i Islandię) oraz Amerykę Północną (wschodnie wybrzeże na północ od 50°N i zachodnie wybrzeże na północ od 58°N)., 3. Sporadyczna temperatura:
od -4°C do -1°C
występują wyłącznie płaty wieloletniej zmarzliny;
roślinność: lasy iglaste (tajga).

Zasięgiem na półkuli północnej obejmuje: Azję (wschodnią i zachodnią część na północ od 60°N oraz środkową część na północ od 50°N), Europę (północne wybrzeże i Islandię) oraz Amerykę Północną (wschodnie wybrzeże na północ od 50°N i zachodnie wybrzeże na północ od 58°N).
Wieloletnia zmarzlina na półkuli północnej
Źródło: ipa.arcticportal.org (zmodyfikowane), tylko do użytku edukacyjnego.
R1XWCy9RQKYfR1
Mapa przedstawia prognozę wieloletniej zmarzliny na 2060 rok. Zasięg wieloletniej zmarzliny w 2016 roku obejmował północną część Kanady, wybrzeża Grenlandii, kraje skandynawskie, północno zachodnią Azję, wschodnią Azję. Strefy nisko zagrożone zanikaniem wieloletniej zmarzliny w 2060 roku to północna Kanada, część wschodniej Azji. Strefy średnio zagrożone zanikaniem wieloletniej zmarzliny to północne wybrzeże ameryki Północnej, północna Azja. Strefy wysoko zagrożone zanikaniem wieloletniej zmarzliny to Alaska, środkowa Azja. Osady wieloletniej zmarzliny w 2017 roku występowały na wybrzeżach Grenlandii, na Alasce, w krajach skandynawskich, zachodniej Azji. Osady wieloletniej zmarzliny w 2060 roku będą występowały na Alasce, w północno wschodniej i środkowej Azji.
Polecenie 1

Określ, jak według prognoz do 2060 roku zmieni się zasięg wieloletniej zmarzliny na półkuli północnej.

R1VLpmBvjQ3RW
(Uzupełnij).
Polecenie 2
R11sigVYNQ6jQ
Zaznacz poprawne zakończenie zdania.

Zanikanie wieloletniej zmarzliny jest wynikiem Możliwe odpowiedzi: 1. zmian klimatu., 2. cyklu kosmicznego Ziemi., 3. nieodpowiedniej gospodarki człowieka - zanieczyszczenie oceanów plastikiem., 4. koronalnych wyrzutów masy Słońca.
Polecenie 3

Wyjaśnij, jakie będą konsekwencje zanikania wieloletniej zmarzliny.

RQaGewohmdZ5I
(Uzupełnij).
Polecenie 4
RXGXE0y61QV9G
Łączenie par. Wskaż, zaznaczając odpowiednie miejsce w tabeli czy dane stwierdzenie jest prawdziwe czy fałszywe.. Obszar wieloletniej zmarzliny w 2060 roku znacznie się rozszerzy.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. A. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz