Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Symulacja przedstawia uproszczony schemat pięter roślinnych w górach świata leżących w różnych strefach klimatycznych. Przeanalizuj występujące w nich piętra, ich położenie i charakterystykę, a następnie wykonaj polecenia.

1,1

Piętra klimatyczno‑roślinne w Andach

Wysokość

Opis piętra

do 600 m n.p.m.

tierra caliente – wilgotny las równikowy

600–2000 m n.p.m.

tierra templada – warunki „umiarkowane” o średniej temperaturze 17‑22°C; wilgotny las równikowy przechodzi w las górski, o zwiększonym udziale drzew iglastych

2200–4000 m n.p.m.

tierra fria – obszar „chłodny”, średnie temperatury miesięczne w okresach chłodnych spadają do kilku stopni powyżej zera; w niższych położeniach las wysokogórski (ceja de la montana) z górną granicą lasu sięgającą ok. 3000–3200 m n.p.m., ponad którą leży piętro formacji paramo i puna

4000‑4500/5000 m n.p.m.

tierra helada – obszar z panującymi temperaturami ujemnymi, roślinność ograniczona do mszaków i porostów

powyżej 4500/5000 m n.p.m.

tierra nevada – obszar pozbawiony roślinności ponad granicą wieloletniego śniegu

R37LBdkG6Xsma
Infografika przedstawia przekrój roślinności w Andach Peruwiańskich i Boliwijskich na półkulach zachodniej i wschodniej. Po lewej stronie znajduje się oś na której zaznaczono wysokości w tys. m (od 0 do 7). Na stronie zachodniej: od 0 do 800 m znajdują się zarośla, od 0 do 2 tys. m pustynia, od 1,7 do 2,8 tys. m kolczaste zarośla, od 2,3 do 3,3 tys. m zarośla z drzewami, od 3 do 5 tys. m puna – półpustynia (trawy, krzewinki, rośliny poduszkowe). Na stronie wschodniej: od 5 do 6,5 tys. m turnie, od 3,2 do 5 tys. m paramo – roślinność piętra alpejskiego z pojedynczymi drzewami, od 2,2 do 3 tys. m las mgielny, od 0 do 3 tys. m las równikowy.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie P. Wład, Geografia 1. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, licencja: CC BY-SA 3.0.
1,1

Piętra klimatyczno‑roślinne Kilimandżaro

Wysokość

Opis piętra

800‑1800 m n.p.m.

piętro sawanny przekształconej częściowo w pola uprawne; przeciętne opady, temperatura dobowa 4‑32°C

1800‑2800 m n.p.m.

piętro wilgotnego lasu wiecznie zielonego; najwyższe opady, temperatura dobowa od -1 do 27°C

2800‑4000 m n.p.m.

piętro zarośli i łąk wrzoścowych, w wyższych partiach rozległe wrzosowiska; niskie opady, temperatura dobowa od -1 do 32°C

4000‑5000 m n.p.m.

piętro alpejskie, głównie mchy i porosty, bardzo niskie opady, temperatura dobowa od -12 do 15°C

powyżej 5000 m n.p.m.

piętro turniowe pozbawione roślinności, piargi lodowce górskie, wieloletni śnieg, bardzo niskie opady, temperatura dobowa od -26 do 4°C

RQQu2kAz85ZiE
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie P. Wład, Geografia 1. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, licencja: CC BY-SA 3.0.
1,1

Piętra klimatyczno‑roślinne w Alpach

Wysokość

Opis piętra

do 500/800 m n.p.m.

pogórze – klimat umiarkowanie ciepły; pola uprawne, pastwiska, sady na obszarze dawnych lasów liściastych

od 500/800 do 1400/1700 m n.p.m.

piętro górskie – klimat umiarkowanie ciepły; w dolnej części pasa lasy liściaste i mieszane, (np. buczyny, lasy dębowo‑bukowe i jodłowo‑bukowe), w górnej lasy iglaste ze świerkiem i modrzewiem

od 1400/1700 do 1800/2400 m n.p.m.;

piętro subalpejskie (piętro kosodrzewiny) – klimat umiarkowanie zimny; piętro zarośli kosodrzewiny z różanecznikiem

od 1800/2400 do 3000 m n.p.m.

piętro alpejskie (halne) – klimat zimny; obszar występowania łąk wysokogórskich zwanych halami

powyżej 3000 m n.p.m.

piętro śnieżne (niwalne) – klimat zimny; obszar wieloletniego śniegu, skalistych turni, głazów i piargu, wśród których występują mchy, porosty

RRll0tnySq6g4
Infografika przedstawia przekrój roślinności w Alpach na zboczach południowym i północnym. Po lewej stronie znajduje się oś na której zaznaczono wysokości w tys. m (od 0 do 4). Na stronie południowej: od 0 do 1 tys. m las liściasty, od 1 do 1,2 tys. m las iglasty, od 1,2 do 2,8 tys. m roślinność piętra alpejskiego, od 2,8 do 4 tys. turnie. Na stronie północnej: od 0 do 1 tys. m las liściasty, od 1 do 1,2 tys. m las iglasty, od 1,2 do 2,8 tys. m roślinność piętra alpejskiego, od 2,8 do 4 tys. m turnie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie P. Wład, Geografia 1. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, licencja: CC BY-SA 3.0.
1,1

Piętra klimatyczno‑roślinne w Tatrach

Wysokość

Opis piętra

do 600/700 m n.p.m.

pogórze – klimat umiarkowanie ciepły; pola uprawne, pastwiska, sady na obszarze dawnych lasów liściastych

od 600/700 do 1100/1200 m n.p.m.

regiel dolny – klimat umiarkowanie ciepły; lasy liściaste i mieszane, głównie buczyny, częściowo zastąpione sztucznymi borami świerkowymi

od 1100/1200 do 1500 m n.p.m.;

regiel górny – klimat umiarkowanie ciepły; lasy iglaste z dominującym świerkiem; górną granicą regla górnego jest granica lasu.

od 1500 do 1800 m n.p.m.,

piętro kosodrzewiny (piętro subalpejskie, piętro kosówki) – klimat umiarkowanie zimny; piętro zwartych zarośli kosodrzewiny

od 1800 do 2300 m n.p.m.,

piętro halne – klimat umiarkowanie zimny; obszar występowania łąk wysokogórskich zwanych halami

powyżej 2300 m n.p.m.

piętro turniowe – klimat zimny; obszar skalistych turni, głazów i piargu, wśród których występują mchy, porosty

R10liLZ8h9I3h
Infografika przedstawia przekrój roślinności w Tatrach na zboczach południowym i północnym. Po lewej stronie znajduje się oś na której zaznaczono wysokości w tys. m (od 0 do 3). Na stronie południowej: od 0,5 do 1,3 tys. m las mieszany, od 1,3 do 1,5 tys. m las iglasty, od 1,5 do 2,2 tys. m roślinność piętra alpejskiego, od 2,2 do 2,5 tys. turnie. Na stronie północnej: od 0,5 do 1 tys. m las mieszany, od 1 do 1,3 tys. m las iglasty, od 1,3 do 2,3 tys. m roślinność piętra alpejskiego, od 2,2 do 2,5 tys. m turnie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie P. Wład, Geografia 1. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, licencja: CC BY-SA 3.0.
1,1

Piętra klimatyczno‑roślinne w Himalajach Wschodnich

Wysokość

Opis piętra

poniżej 1100 m n.p.m.

piętro lasu tropikalnego i subtropikalnego zrzucającego liście; klimat tropikalny i subtropikalny z dużą ilością opadów

1100‑3000 m n.p.m.

piętro górskie – subtropikalny tropikalny, wiecznie zielony las liściasty; klimat subtropikalny przechodzący w umiarkowany ciepły z duża ilością opadów

3000‑3900 m n.p.m.

piętro górskie – las iglasty z różanecznikami; klimat umiarkowanie ciepły przechodzący w umiarkowanie zimny

3900‑4500 m n.p.m.

piętro alpejskie – obszar występowania różanecznika i łąk wysokogórskich; klimat zimny

powyżej 4500/5000 m n.p.m.

piętro śnieżne (niwalne) – klimat zimny; obszar wieloletniego śniegu, skalistych turni, głazów i piargu, wśród których występują mchy, porosty

R1ASwK1qP3rKq
Infografika przedstawia przekrój roślinności w Himalajach w Nepalu. Po lewej stronie znajduje się oś na której zaznaczono wysokości w tys. m (od 0 do 8). Kolejne piętra to: od 0 do 0,5 wilgotne lasy tropikalne, od 0,5 do 3,2 tys. m górskie lasy liściaste, od 3,2 do 3,8 tys. m las iglasty, od 3,8 do 5 tys. roślinność piętra alpejskiego, od 5 do 8 tys. m turnie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie P. Wład, Geografia 1. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, licencja: CC BY-SA 3.0.
Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 1

Wyjaśnij przyczyny różnic w położeniu (wysokości n.p.m.) pasów klimatyczno‑roślinnych w Andach i Himalajach.

R6eLo49sGeWtK
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Istnieje pewne podobieństwo między piętrami roślinności (strefowość pionowa) a strefami roślinności (strefowość pozioma). Określ, na czym ono polega, podaj przykłady.

R15D1VUVYSPgV
(Uzupełnij).