Ilustracja przedstawia tyranozaura - jednego z największych lądowych drapieżników na Ziemi. Jego szyja jest zakrzywiona na kształt litery S; jest krótsza i umięśniona, podtrzymująca ciężką głowę. Szeroka w tylnej części, miała wąski pysk, dwa otwory nosowe i niewielkie oczy. Kończyny przednie składają się z dwóch palców z pazurami i jednego szczątkowego, kończyny tylne są długie i masywne, podtrzymują całe ciało. Ogon gada jest ciężki i długi, stanowił przeciwwagę dla ciężkiej głowy i tułowia. Na rysunku gada znajdują się cyfry z opisami:
1. Jama ustna tyranozaura była wyposażona w szereg bardzo ostrych i długich na kilkanaście centymetrów zębów. Kształtem przypominały stożek, dzięki czemu umożliwiały dinozaurowi chwytanie i nagryzanie ofiary.
2. Głowa tyranozaura miała duże rozmiary.
3. Szyja tyranozaura była krótka i silnie umięśniona, co umożliwiało mu odrywanie sporych kawałków mięsa.
4. Funkcja kończyn przednich tyranozaura – krótkich i zakończonych palcami z długimi szponami – do dziś nie została wyjaśniona.
5. Dzięki potężnym, mocno umięśnionym kończynom tylnym tyranozaur był w stanie poruszać się z prędkością nawet 40 km/godz.
6. Długi, ciężki ogon stanowił przeciwwagę dla przedniej części ciała oraz znacznie ułatwiał szybkie i zwrotne przemieszczanie się.
7. Największe osobniki z rodzaju tyranozaurów mierzyły nawet 13 m i ważyły ok. 6 t.
Ilustracja przedstawia tyranozaura - jednego z największych lądowych drapieżników na Ziemi. Jego szyja jest zakrzywiona na kształt litery S; jest krótsza i umięśniona, podtrzymująca ciężką głowę. Szeroka w tylnej części, miała wąski pysk, dwa otwory nosowe i niewielkie oczy. Kończyny przednie składają się z dwóch palców z pazurami i jednego szczątkowego, kończyny tylne są długie i masywne, podtrzymują całe ciało. Ogon gada jest ciężki i długi, stanowił przeciwwagę dla ciężkiej głowy i tułowia. Na rysunku gada znajdują się cyfry z opisami:
1. Jama ustna tyranozaura była wyposażona w szereg bardzo ostrych i długich na kilkanaście centymetrów zębów. Kształtem przypominały stożek, dzięki czemu umożliwiały dinozaurowi chwytanie i nagryzanie ofiary.
2. Głowa tyranozaura miała duże rozmiary.
3. Szyja tyranozaura była krótka i silnie umięśniona, co umożliwiało mu odrywanie sporych kawałków mięsa.
4. Funkcja kończyn przednich tyranozaura – krótkich i zakończonych palcami z długimi szponami – do dziś nie została wyjaśniona.
5. Dzięki potężnym, mocno umięśnionym kończynom tylnym tyranozaur był w stanie poruszać się z prędkością nawet 40 km/godz.
6. Długi, ciężki ogon stanowił przeciwwagę dla przedniej części ciała oraz znacznie ułatwiał szybkie i zwrotne przemieszczanie się.
7. Największe osobniki z rodzaju tyranozaurów mierzyły nawet 13 m i ważyły ok. 6 t.
Budowa ciała tyranozaura (Tyrannosaurus rex).
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
11
Polecenie 1
RtT8aCPTgKQlt
Dyskusja naukowców na temat tego, czy tyranozaur był drapieżnikiem czy wyłącznie padlinożercą, wciąż trwa. Przeanalizuj grafikę interaktywną, a następnie wymień trzy cechy obecne w budowie tego dinozaura, które mogłyby świadczyć o tym, że prowadził on drapieżny tryb życia. Uzasadnij swój wybór. (Uzupełnij).
R1atnaNgmVI5S
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Przyjrzyj się budowie głowy, zębów oraz kończyn tyranozaura.
Silnie umięśniona głowa i szyja umożliwiały tyranozaurowi odrywanie i zjadanie sporych kawałków mięsa.
Silne tylne kończyny w połączeniu z masywnym ogonem tyranozaura umożliwiały mu bieg z dużą prędkością i dogonienie ofiary.
11
Polecenie 2
R1Oec97Rp5uni
Rekonstrukcja szkieletu tyranozaura zmontowana przez H.F. Osoborna przedstawia tyranozaura jako zwierzę mające wyprostowany tułów i długi ogon wleczony po ziemi. Szkielet ustawiony jest na tylnych nogach, przednie łapy są krótkie i umieszczone blisko tułowia. Czaszka zwierzęcia jest masywna, a w szczękach znajdują się dwa rzędy potężnych zębów.
Źródło: Osborn, H.F. (1917), Skeletal Adaptations of Ornitholestes, Struthiomimus, Tyrannosaurus, Bulletin of the American Museum of Natural History, domena publiczna.
R1OklQed66QZR
Jedna z grup kręgowców jest nazywana „współczesnymi dinozaurami”. Wymień nazwę tej grupy i zastanów się, jakie cechy anatomiczne łączą ją z dinozaurami. (Uzupełnij).
Ro53ZvIfUrFFM
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Zwróć uwagę na tułów i ogon tyranozaura.
Rekonstrukcja szkieletu tyranozaura zmontowana przez H.F. Osoborna jest nieprawidłowa. Przedstawia ona tyranozaura jako zwierzę mające wyprostowany tułów i długi ogon wleczony po ziemi. Dziś wiemy, że tułów tyranozaura był ustawiony poziomo, równolegle do podłoża, natomiast ogon rozciągał się w tył i stanowił przeciwwagę dla masywnej głowy.
