Groteskowy obraz świata w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść Szewców,

• zna pojęcie groteska, groteskowość, deformacja,

• rozumie tendencje Witkiewicza przedstawione w Szewcach.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi omówić groteskowość w Szewcach,

• potrafi robić notatkę,

• potrafi omówić rolę stosowania groteski w utworze literackim,

• zdobywa umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka heurystyczna, referowanie, dyskusja

3. Środki dydaktyczne

książka : St. Ignacy Witkiewicz Szewcy

Słownik terminów literackich

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1.Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia ucziom jej cele.

2. Prowadzący lekcje zwraca się z prośbą o przypomnienie pojęcia – groteska.W tym celu prosi jednego z uczniów o odczytanie ze Słownika terminów literackich zaczenia tego pojęcia.

3. Na podstawie odczytanej definicji uczniowie wypisują w zeszytach przedmiotowych cechy groteski. Wybrana osoba odczytuje swój zapis ( Załącznik 1 – karta pracy ucznia).

b) Faza realizacyjna

1.Następnie przechodzi się do omawiania groteskowego obrazu świata ukazanego w Szewcach. Do zagadnienia tego wybrani uczniowie przygotowali zadane wcześniej referaty.

2. Dwie osoby referują deformację postaci, trzecia osoba prezentuje groteskowość zdarzeń i języka .

3. Wszyscy uczniowie robią notatki z referatów ( załącznik 2. – przykład notatki).

4. Nauczyciel dopowiada uczniom informacje, których nie przekazali uczniowie w swoich prezentacjach. Dokonuje także oceny referatów

c) Faza podsumowująca

1.Ostatnim etapem lekcji jest pogadanka na temat: Czemu służy i na czym polega groteska w dramacie Szewcy? – różowa ks zeszyt lic.( Załącznik 3 – notatka dla nauczyciela).

2. Uwagi dla nauczyciela:

Uczniowie na przygotowanie referatów powinni mieć co najmniej tydzień czasu

5. Bibliografia

Eustachiewicz Lesław, Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza, WSiP, Warszawa 1994.

Kruk Stefan, Narodziny polskiej groteski teatralnej. O twórczości dramatycznej Stanisława Ignacego Witkiewicza,

„Roczniki Humanistyczne” 1967, z. 1.

Sokół Lech, Groteska w teatrze Stanisława Ignacego Witkiewicza, Ossolineum, Wrocław 1973.

Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Ossolineum, Wrocław 2000.

6. Załączniki:

a). Załącznik 1 – cechy groteski:

• ukształtowanie elementów utworu tak, ze jest on odbierany jako absurdalny w zestawieniu z rzeczywistością

• niespójność pod względem wzajemnego stosunku do siebie elementów świata przedstawionego

• fantastyka

• deformacja postaci i przedmiotów

• karykatura

• zakłócenie związków przyczynowo – skutkowych

• mieszanie nastrojów

• paradystyczny stosunek do konwencji literackich

• ukazywanie zachowań ludzkich nieodpowiednich do sytuacji.

b). Załącznik 2 – przykład notatki ucznia

Szewcy posiadają istotny związek z rzeczywistością społeczną i polityczną. Widoczne jest tu dążenie do rozwijania iluzji rzeczywistości. Służy temu kreacja bohaterów, którzy nie są przedstawiani realistycznie. Iluzję rzeczywistości rozbijają także komentarze odautorskie. Choć świat przedstawiony w utworze wiąże się z realnym, to jednak nie pasuje do niego, nie stanowi jego wiernego odbicia, lecz obraz wykrzywiony, zdeformowany – groteskowy. Komizm i tragizm istnieją tu obok siebie. Prezentowane zdarzenia zaskakują i szokują widza, ale nie mają go wzruszać. Dziwny jest także język bohaterów, będący mieszaniną gwary, stylu naukowego i dziwnych przekleństw

c). Załącznik 3– notatka dla nauczyciela

.Zastosowana w utworze groteskowość służy ocenia świata współczesnego. Jest to świat zdegradowany, stojący u kresu istnienia, skazany na zagładę. Rządy sprawuje motłoch, upada kultura, nie rozwija się myśl ludzka, jednostka jest zdegradowana, podporządkowana totalitarnej władzy. Taka wizja świata ma wydźwięk katastroficzny, wiąże się z brakiem możliwości rozwoju dla świata. Wszystkie przedstawione w utworze porządki społeczne i polityczne są chybione, nie służą człowiekowi, lecz go zniewalają. Witkacy w ten sposób pokazuje, że nie widzi przed światem już żadnej szansy, katastrofa jest nieunikniona.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak