„Hobbit, czyli tam i z powrotem” – plan wydarzeń
poznasz zasady tworzenia planu ramowego i szczegółowego;
poznasz zasady konturowania mapy wędrówki głównego bohatera;
przeanalizujesz kolejne etapy wędrówki Bilba Bagginsa [czyt. bilba baginsa];
zgromadzisz i uporządkujesz informacje potrzebne stworzenia planu wydarzeń;
ułożysz wydarzenia w kolejności chronologicznej;
przekształcisz zdania pojedyncze na równoważniki zdań.
Przypomnij sobie treść lektury Hobbit, czyli tam i z powrotem. Zastanów się, co zdradza tytuł powieści. Co oznacza tam, a co z powrotem?
Podtytuł, czyli tekst umieszczony tuż po tytule dzieła, dostarcza czytelnikowi dodatkowych informacji związanych z treścią utworu.
W dziele Tolkiena po słowie, na które pada główny akcent - „Hobbit...” występuje uzupełnienie tytułu o „... czyli tam i z powrotem”.
„Hobbit, czyli tam i z powrotem” to powieść fantasypowieść fantasy Johna Ronalda Reuela TolkienaJohna Ronalda Reuela Tolkiena. Tytułowy bohater - hobbit Bilbo Baggins - wyrusza w podróż z trzynastoma krasnoludami i czarodziejem Gandalfem. Ich celem jest Samotna Góra i odzyskanie skarbu zagarniętego przez smoka Smauga [czyt. smaga].
Plan wydarzeń jest zapisem najistotniejszych wydarzeń utworu literackiego lub jego fragmentu. Przed jego napisaniem, należy najpierw dokładnie przeczytać tekst, potem ustalić najważniejsze wydarzenia i zredagować punkty planu. Punkty można zapisać w formie zdań pojedynczych lub równoważników zdań. Należy stosować konsekwentny sposób zapisu. Jeśli zdecydujemy, że nasz plan będzie miał formę zdań, wszystkie punkty powinny zawierać czasownik. Plan zapisany w formie równoważników powinien mieć rzeczowniki nazywające czynności.
Na przykład:
Punkt w formie zdania:
Bilbo decyduje się na wędrówkę z krasnoludami.Punkt w formie równoważnika zdania:
Decyzja Bilba o wędrówce z krasnoludami.
Wyróżnia się dwa rodzaje planu:
ramowy – ujmuje w punktach najważniejsze, główne wydarzenia;
szczegółowy – dokładniejszy, zawiera podpunkty, które są rozwinięciem oraz uszczegółowieniem planu ramowego.
Punkty planu oznacza się cyframi, a podpunkty małymi literami alfabetu.
Na przykład:
3. Podwieczorek u Bilba.
a. Przybycie krasnoludów: Dwalina, Balina, Kiliego, Filiego, Doriego, Noriego, Oriego, Oina, Gloina, Bifura, Bofura, Bombura, ThorinaThorina i czarodzieja Gandalfa.
b. Poczęstunek.
c. Puszczanie kółek z dymu przez ThorinThorina i Gandalfa.
d. Gra na instrumentach i śpiewy krasnoludów.
e. Przemowa ThorinThorina.
Od podanych czasowników utwórz rzeczowniki:
wędrować,
wyruszyć,
podróżować,
ratować,
przybyć,
atakować,
spotkać,
zabić,
pojmać,
uwięzić,
zwyciężyć,
dotrzeć.
Tworząc plan, odwołuj się do sytuacji ważnych, które mają wpływ na losy bohaterów i akcję.
Hobbit, czyli tam i z powrotem1. - Nikogo nie brakuje - rzekł Gandalf, spoglądając na trzynaście wiszących rzędem kapturów -[...] i na swój własny kapelusz obok nich. - Wcale wesołe zgromadzenie! Mam nadzieję, że dla maruderów zostało coś jeszcze do zjedzenia i wypicia. [...]
- Szanowny Gandalfie, szanowne krasnoludy, szanowny panie Baggins!. Zebraliśmy się tutaj dziś, w domu naszego przyjaciela i współspiskowca, tego oto znakomitego i zuchwałego hobbita [...] żeby omówić nasze zamiary, sposoby ich urzeczywistnienia, środki, politykę i taktykę.[...]
2. - Nazywam się Bilbo Baggins. Zgubiły mi się krasnoludy, zgubił mi się czarodziej, nie wiem, gdzie jestem, i nawet nie życzę sobie wiedzieć, byłem się stąd jakoś wydostał.
- Co on tam trzyma w ręku? - spytał Gollum, przyglądając się mieczykowi, który mu się niezbyt podobał.
- Miecz z gondolińskiej stali.
- Sss! - rzekł Gollum i nagle dziwnie wygrzeczniał. - Może siądziesz i pogadasz z nim troszeczkę, mój ssskarbie. Może on lubi zagadki, może lubi, ccco?[...]
3. Dotarliśmy na skraj Dzikich Krajów, jak wielu z was pewnie już się orientuje. Gdzieś przed nami ukryta jest piękna dolina Rivendell, w której, w ostatnim przyjaznym domu na tym szlaku, mieszka Elrond. Posłałem przez przyjaciół wiadomość, będzie nas oczekiwał. [...] Tak w końcu dotarli do Ostatniego Przyjaznego Domu i zastali jego drzwi na oścież otwarte.
[...]
4. Nim czarodziej skończył całą historię i opowiedział, jak orły przyleciały im na ratunek, a później przeniosły wszystkich na Samotną Skałę - słońce zaszło za szczyty Gór Mglistych, a w ogrodzie Beorna cienie się wydłużyły.
- Bardzo ciekawa historia! - powiedział Beorn. - Od dawna nie słyszałem lepszej. [...] Może wszystko zmyśliłeś, ale i tak zasłużyłeś na wieczerzę, bo dobra to bajka, nawet jeśli nieprawdziwa. Chodźmy coś przegryźć.
- Bardzo chętnie! - zakrzyknęli chórem. - Dziękujemy ślicznie!Źródło: John Ronald Reuel Tolkien , Hobbit, czyli tam i z powrotem, tłum. Maria Skibniewska, 2012, s. 14, 19, 46, 70, 117.
Po przeczytaniu fragmentów lektury wykonaj poniższe ćwiczenia.
Wydarzenia w planie zapisuj w punktach, po kolei, tak jak występują w tekście, czyli chronologicznie.
Układając plan wydarzeń, pamiętaj, by wszystkie punkty były albo zdaniami, albo równoważnikami zdań, ważna jest tu konsekwencja, np.:
ZDANIA
Krasnoludy i Gandalf odwiedzają Bilba.
Hobbit podejmuje decyzję o wyprawie.
Kompania spotyka się z trollami.
lub
RÓWNOWAŻNIKI ZDAŃ
Odwiedziny krasnoludów i Gandalfa u Bilba.
Podjęcie decyzji o wyprawie.
Spotkanie z trollami.
Mapa wędrówki Bilba Bagginsa
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1GP3KJ4mXkZJ
Animacja przedstawia proces tworzenia mapy na podstawie planu wydarzeń powieści.
Sporządź listę rad, o których warto pamiętać, gdy tworzy się mapę przygód bohatera literackiego.
Wypisz wydarzenia, które wiążą się z miejscami, w których był Bilbo. Zapisz je wszystkie albo zdaniami, albo równoważnikami zdań.
Wymień jakie, według ciebie, trzeba mieć cechy charakteru, żeby zostać dobrym podróżnikiem?
Określ, jakimi wydarzeniami rozpoczyna się i kończy przygoda hobbita. Wymień postać, która towarzyszy tytułowemu bohaterowi w tych momentach.
Zabierz głos w dyskusji - Co zyskał Bilbo Baggins dzięki przeżytej przygodzie? Przedstaw swoje zdanie.
Słownik
kolejność następowania po sobie wydarzeń i/lub zjawisk
karteczka służąca do notatek
[czytaj: fantazy] typ powieści fantastycznej, w której świat przedstawiony łączy w sobie elementy baśni, magii i fantastyki naukowej, czerpie motywy ze średniowiecznych poematów rycerskich, mitów i legend
Notatki ucznia
Bibliografia
Głowiński M. (red.), (2008), Słownik terminów literackich, Kraków: Ossolineum.
Tolkien J.R.R., (2012), Hobbit czyli tam i z powrotem, tłum. Maria Skibniewska, Warszawa: Wydawnictwo Iskry.