R17EQ6jQOH5Ty

How Was Life in the Polish People’s Republic

“Pewex” advertisement, Łódź
Source: Krzysztof Maria Różański, Reklama „Pewexu” w Łodzi, 2005, licencja: CC BY 2.5.

Link to the lesson

You will learn
  • what were some popular pastimes in the Polish People’s Republic;

  • what were some popular TV series and movies of the Polish People’s Republic;

  • what were the most important cultural, artistic, and sport achievement of the Polish People’s Republic;

  • what slogans did the authorities propagate, and how did they implement them in reality.

RT21PnfHITIa5
Nagranie abstraktu

Despite the harsh reality that surrounded them, the Poles were able to adapt to it, and often even enjoy their lives. Poland was even said to be “the most cheerful barrack of the people’s democracies”. Political jokes were a popular form of commenting on reality, following in the wake of every important event. They described the social, political, and economic conditions, often constituting the base for cabaret performances, entertaining the public. However, before performing, the cabarets had to obtain the consent of the censorshipCensorshipcensorship office (the Main Office of Press, Publication and Event Control). Political humor developed in the Polish cinema as well. Popular comedies, such as those by Stanisław Bareja, showed the absurdity that surrounded the Poles every day in a crooked mirror. A similar role was fulfilled by the Orange Alternative founded at the beginning of the 80s. Its peculiar happenings (such as “There is no freedom without dwarves” or „Revolution of Dwarves”) served as derision for the actions of the authorities.

Unfortunately, everyday life was not as jolly as presented in the movies and cabaret performances. The bleak reality of the Polish People’s Republic entailed everyday struggle against basic good shortages; the goods themselves were rationed (ration stampsRation Stampsration stamps, the lines were extremely long, and the work compensation was barely worth anything outside of Poland. On the other hand, everyone had a job, since unemployment did not exist (it was hidden), and enjoyed cheap workers’ dining facilities and vacations. The official celebrations of state holidays were an indispensable element of life in the Polish People’s Republic as well, often accompanied by processions.

Those times also featured rich cultural and sports life, with the Poles achieving great success in both camps. In particular, the 70s were a successful decade for Poland. The Polish Olymplic team won a great many medals in Munich, and the Polish football team thrived under the representation coach, Kazimierz Górski. The Polish posters and movies triumphed culturally, especially the moral inquietude movie genre represented by Andrzej Wajda and Krzysztof Zanussi.

Task 1
Rg7DC75sEVeEV
Wymyśl pięć haseł do krzyżówki związanej z PRL-em.
Task 2

Remind me what was celebrated on July 22 in the Polish People's Republic.

RyrWTXng6omjM
The May Day parade in Wrocław
Source: a. nn., domena publiczna.
Task 3

What determined the interest of young people in such events as the Jarocin festival? Look for information on the Internet.

RV1z9An1Xgxid
Siekiera concert at the Rock Music Festival in Jarocin (August 4, 1984). Starting from the left side: Tomasz Adamski and Tomasz Budzyński.
Source: Mirosław Makowski, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1YvT1oP5KbvE1
Exercise 1
Listen to the abstract recording to review the material and new vocabulary. Then do the vocabulary exercise. Explain the meaning of following words: censorship; Big Brother; Orange Alternative; ration stamps; aerator. If it's too difficult use lesson's glossary.

Keywords

Big Brother, Orange Alternative, ration stamps, aerator

Glossary

Censorship
Censorship
R1VQnkrWDXhYJ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Cenzura – kontrola i ograniczanie wolności słowa polegające na weryfikacji i przekazywaniu tylko zgodnych z punktem widzenia władzy informacji. Występuje najczęściej w krajach niedemokratycznych i czasie konfliktu zbrojnego.

Big Brother
Big Brother
Rl1L0t49D1UJJ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Wielki Brat – potoczne określenie używane w stosunku do Związku Radzieckiego w okresie jego zwierzchności nad krajami bloku wschodniego.

Four Tankmen and a Dog
Four Tankmen and a Dog
R106vuikcVaGR
Nagranie dźwiękowe słówka.

Czterej pancerni i pies – polski serial telewizyjny z lat 1966‑1970, bardzo popularny w czasach PRL. Fabuła przedstawia losy załogi czołgu Rudy podczas II wojny światowej. Przestawiono w nim w propagandowy sposób bohaterstwo Ludowego Wojska Polskiego i Armii Czerwonej, które wyzwalają Europę od faszystowskiego wroga.

TEY cabaret
TEY cabaret
R174KmjiOOFaH
Nagranie dźwiękowe słówka.

Kabaret TEY – polski kabaret działający w latach 70. i 80. W swojej twórczości nawiązywał do sytuacji gospodarczej i politycznej. Do jego najsłynniejszych twórców należeli Zenon Laskowik i Bohdan Smoleń.

Orange Alternative
Orange Alternative
R11BnDF5y2Rn9
Nagranie dźwiękowe słówka.

Pomarańczowa Alternatywa – antykomunistyczny ruch o charakterze artystycznym i humorystycznym założony we Wrocławiu w latach 80. Organizował happeningi w całym kraju, rozdając np. deficytowy papier toaletowy, przebierając się za krasnoludki. Miały obnażać absurdy panującego systemu poprzez jego parodię. Za lidera grupy uważa się Waldemara Fydrycha ps. Major.

Ration stamps
Ration stamps
R1Pv6h0NwfaHI
Nagranie dźwiękowe słówka.

Kartki – bony/kupony uprawniające do nabywania towarów. W PRL‑u nie zastępowały one pieniędzy, wprowadzały ograniczenia w kupnie pewnych produktów do ściśle określonej ilości towaru. Występują w gospodarkach okresu wojny i powojennym oraz w czasie niedoborów na rynku.

PEWEX
PEWEX
RfVd2irXAEfNv
Nagranie dźwiękowe słówka.

PEWEX – przedsiębiorstwo eksportu wewnętrznego prowadzące sieć sklepów walutowych. W PEWEX’ach można było kupić niedostępne na co dzień produkty (np. dżinsy, dobre alkohole, artykuły RTV) za walutę wymienialną (dolary i marki) lub bony towarowe. W PRL był symbolem luksusu.

Hidden unemployment
Hidden unemployment
RPpyNBUEzcmvk
Nagranie dźwiękowe słówka.

Bezrobocie ukryte – jeden z rodzajów bezrobocia, które nie jest wykazywane w oficjalnych danych statystycznych. Pojawiło się w dekadzie Gierka, kiedy duży przyrost demograficzny spowodował, że aby wszystkim zapewnić pracę, mnożono etaty.

Aerator
Aerator
R4QO4Igfwq4ZZ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Saturator – urządzenie do nasycania wody lub napojów gazem, np. produkcji wody sodowej.

“Górski’s Eagles”
“Górski’s Eagles”
RdjtuIUefGd3T
Nagranie dźwiękowe słówka.

„Orły Górskiego” – potoczne określenie polskiej reprezentacji piłki nożnej pod wodzą trenera Kazimierza Górskiego, święcącej triumfy w latach 70. XX w. – złotego medalu IO w Monachium oraz trzeciego miejsca na MŚ w RFN.

Second circuit/underground publishing
Second circuit/underground publishing
R16ukEXlpFux6
Nagranie dźwiękowe słówka.

Drugi obieg/wydawnictwa podziemne – publikacje wydawane w krajach, w których cenzura nie pozwala na publikacje wszystkich treści. Wydawane były w nakładach od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy kopii przez nielegalne wydawnictwa (również osoby prywatne) i najczęściej zawierały treści zabronione przez władzę.