Humanizm i odrodzenie we Włoszech

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

• wie, czym charakteryzował się humanizm,

• potrafi określić ramy czasowe odrodzenia (renesansu) i wymienić jego cechy charakterystyczne,

• potrafi wymienić najwybitniejszych twórców włoskiego renesansu oraz ich dzieła,

• zna cechy charakterystyczne budowli renesansowych,

• wie, na czym polega makiawelizm.

b) Umiejętności

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

• potrafi dostrzec i ocenić przejawy makiawelizmu we współczesnym życiu politycznym,

• potrafi odróżnić malarstwo i architekturę renesansową od dzieł z innych epok,

• rozumie, w jaki sposób humanizm wpłynął na kulturę europejską w epoce odrodzenia.

2. Metoda i forma pracy

Dyskusja, opis, opowiadanie, praca pod kierunkiem nauczyciela, praca z podręcznikiem, literaturą pomocniczą, encyklopedią historyczną, albumami, tabelą, tekstem źródłowym.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, literatura pomocnicza, encyklopedia historyczna, teksty źródłowe, albumy.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel w formie pytań do klasy sprawdza stan wiedzy uczniów na temat renesansu i humanizmu. Przykładowe pytania:

• Co to jest humanizm?

• Jakich znacie twórców renesansowych?

• Kiedy rozwijała się epoka odrodzenia?

• Co dziś oznacza pojęcie człowiek renesansu?

b) Faza realizacyjna

Uczniowie próbują sformułować definicję renesansu i humanizmu. Posługują się w tym celu podręcznikiem i encyklopedią historyczną. Podają kolejno swoje propozycje. Zapisują zaakceptowaną przez nauczyciela wersję do zeszytów.

Nauczyciel rozdaje uczniom tekst źródłowy – fragment Księcia (tekst pochodzi z ksiązki: Historia 2. Czasy nowożytne w tekstach źródłowych, s. 7‑8). Zanim uczniowie przeczytają tekst, nauczyciel zapisuje na tablicy pytania, na które po lekturze będę mieli odpowiedzieć.

• Jaką tezę formułuje Machiavelli?

• Jaki cel powinien przyświecać działaniom władcy?

• Czym różni się obraz polityki przedstawiony w tym tekście od średniowiecznych wyobrażeń na ten temat?

Uczniowie sprawdzają w encyklopedii znaczenie pojęcia makiawelizm.

Nauczyciel rysuje na tablicy tabelę. Rozdaje uczniom albumy. Zadaniem uczniów jest uzupełnienie
tabeli.

Uczniowie mają na wykonanie zadania około 15 minut. Nauczyciel sprawdza prawidłowość wykonanego zadania.

Uczniowie oglądają ilustracje i wyszukują cechy architektury renesansu. Porównują budowle gotyckie z renesansowymi.

Dokonują porównania Piety – rzeźby gotyckiej z Pietą Michała Anioła.

c) Faza podsumowująca

W ramach podsumowania wiadomości uczniowie biorą udział w dyskusji. Przykładowe pytania do dyskusji:

• Jakie dwa znaczenia ma słowo humanista?

• W jakim znaczeniu używa się dziś słów utopia i makiawelizm?

• Jakie znaczenie odgrywał mecenat?

• Jakie przejawy makiawelizmu dostrzegasz we współczesnym życiu politycznym?

5. Bibliografia

1. Burda B. i inni, Historia 2. Czasy nowożytne. Zakres podstawowy, Operon, Gdynia 2003.

2. Delumeau J, Cywilizacja Odrodzenia, tłum. E. Bąkowska, wyd. 2, PIW, Warszawa 1993.

3. Dumanowski J., Dumanowska K., Historia 2. Czasy nowożytne w tekstach źródłowych, Operon, Gdynia 2003.

4. Historia. Encyklopedia szkolna, WSiP, Warszawa 1993.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

• Wybierz jednego twórcę renesansowego i wyszukaj jak najwięcej informacji na jego temat.

• Wyszukaj i podaj przykłady nawiązań epoki renesansu do kultury antycznej.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak