Humanizm w poezji Zbigniewa Herberta

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna biografię i tytuły niektórych wierszy Zbigniewa Herberta,

• zna cechy charakterystyczne poezji Herberta,

• zna wiersz: Nike, która się waha oraz wybrane utwory ze zbioru Pan Cogito,

• wie, co to jest neoklasycyzm.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi opisać charakter twórczości Zbigniewa Herberta – określić tematykę dominującą w jego poezji, omówić jej język i przedstawić ogólną wymowę,

• potrafi analizować i interpretować utwór liryczny,

• umie zdefiniować pojęcie neoklasycyzmu i opowiedzieć, w jakim stopniu poezja Zbigniewa Herberta spełnia jej założenia.

2. Metoda i forma pracy

Metoda impresywna: uczniowie dzielą się swoimi wrażeniami na temat usłyszanych wierszy.

W formie referatu: uczeń zarysowuje biografię Zbigniewa Herberta.

Metoda podająca: nauczyciel charakteryzuje twórczość Herberta.

Metoda praktyczna: w ramach pracy domowej uczniowie czytają i interpretują wiersz.

3. Środki dydaktyczne

1. Zdjęcia przedstawiające Zbigniewa Herberta.

2. Skopiowane wiersze: Modlitwa Pana Cogito – podróżnika oraz Nike, która się waha.

3. Słownik terminów literackich.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Jeden z uczniów czyta wiersz Zbigniewa Herberta zatytułowany Modlitwa Pana Cogito
– podróżnika. Uczniowie po wysłuchaniu utworu dzielą się swoimi wrażeniami dotyczącymi jego formy i treści. Prezentują własne interpretacje wyżej przytoczonego fragmentu.

b) Faza realizacyjna

Jeden z uczniów w formie krótkiego referatu przedstawia biografię Zbigniewa Herberta. Opowiada o najważniejszych momentach z życia pisarza, zarysowuje jego światopogląd, wymienia tytuły niektórych dzieł. Pozostali uczniowie zapisują wiadomości i oglądają zdjęcia pisarza.

Nauczyciel kontynuuje wystąpienie ucznia, dopełniając jego treść o charakterystykę twórczości Herberta. Omawia formę i tematykę wierszy poety w aspekcie założeń neoklasycyzmu i awangardy. Wyjaśnia poszczególne pojęcia, przytacza definicję ze słownika terminów literackich.

Uczniowie własnymi słowami opisują pojęcia: humanizmu i humanitaryzmu. Ich definicje odnajdują w słowniku języka polskiego. Nauczyciel wyjaśnia, dlaczego te dwa słowa często są używane przy okazji omawiania twórczości Zbigniewa Herberta.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel recytuje (najlepiej z pamięci) wiersz Zbigniewa Herberta Nike, która się waha.

5. Bibliografia

1. Herbert Z., Pan Cogito, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.

2. Herbert Z., Poezje, PIW, Warszawa 1998.

3. Łukaszewicz J., Herbert, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.

4. Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Ossolineum, wyd. 3. popr.
   i poszerz., Wrocław 1998.

5. Urbankowski B., Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony. Szkice o Zbigniewie Herbercie, Polven, Radom 2004.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Przeczytaj wiersz Zbigniewa Herberta zatytułowany Przesłanie Pana Cogito. Zastanów się, jakie treści, wskazówki i rady podmiot liryczny przekazuje w swoim przesłaniu czytelnikowi.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak