Hutnictwo żelaza

Scenariusz lekcji

1. Cele lekcji

   1. Wiadomości
      Uczeń:

      1. wie, kiedy nastąpił rozwój hutnictwa żelaza;

      2. wie, co to jest stal;

      3. wie, co to są dodatki stopowe;

      4. zna główne ośrodki wydobycia żelaza na świecie;

      5. zna trzy główne czynniki lokalizacji hut żelaza;

      6. zna główne ośrodki hutnictwa na świecie;

      7. wie, co to jest recykling.

   2. Umiejętności
      Uczeń:

      8. potrafi dopasować przykładowe huty żelaza do odpowiednich typów lokalizacji;

      9. potrafi wskazać przykłady hut żelaza, o których lokalizacji zadecydowały odmienne czynniki (np. polityczne);

      10. potrafi wskazać przyczyny zmniejszania wielkości produkcji stali na świecie w latach 80. i 90. XX w.;

      11. potrafi wskazać przyczyny zwiększenia wielkości produkcji stali na świecie na początku XXI w.;

      12. potrafi przewidzieć tendencje zmian wielkości produkcji stali na świecie w pierwszej połowie XXI w.

2. Metoda pracy Wykład, dyskusja.

3. Środki dydaktyczne Atlasy, mapa ścienna świata oraz Polski.

4. Przebieg lekcji

   3. Faza przygotowawcza

      13. Sprawy organizacyjno - porządkowe – sprawdzenie obecności.

      14. Przypomnienie wiadomości i umiejętności z poprzednich lekcji:

          • działalność produkcyjna;

          • przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki lokalizacji przemysłu;

          • zarys historii przemysłu – rewolucje przemysłowe;

          • znaczenie i miejsca wydobycia węgla kamiennego.

      15. Określenie celu i formy pracy na lekcji.

      16. Podanie i zapisanie tematu lekcji.

   4. Faza realizacyjna

      17. Nauczyciel wprowadza w nowe zagadnienie przekazując podstawowe informacje na temat hutnictwa żelaza:

          • wyjaśnia, że rozwój hutnictwa żelaza nastąpił podczas pierwszej rewolucji przemysłowej;

          • wyjaśnia, że stal jest stopem żelaza z niewielkim dodatkiem węgla oraz dodatkami stopowymi;

          • wyjaśnia, które metale mogą być dodatkami stopowymi.

      18. Nauczyciel poleca uczniom odnaleźć w atlasach główne miejsca wydobycia rud żelaza na świecie.

      19. Wybrani uczniowie podchodzą do mapy ściennej i wskazują główne miejsca wydobycia rud żelaza na poszczególnych kontynentach.

      20. Nauczyciel poleca uczniom, aby podali, co odgrywa najistotniejszą rolę przy lokalizacji hut żelaza.

      21. Uczniowie stwierdzają (nauczyciel w razie trudności może naprowadzać na poprawne rozwiązanie), że najdogodniejszymi obszarami są miejsca wydobycia węgla kamiennego lub rudy żelaza oraz miejsca, gdzie łatwo dowieźć obydwa surowce – czyli porty.

      22. Do każdego typu lokalizacji nauczyciel podaje konkretne przykłady ze świata i Polski.

      23. Uczniowie wykonują notatki.

      24. Nauczyciel zadaje pytanie: Czy wszystkie huty żelaza są zlokalizowane według wymienionych wcześniej czynników? Jeżeli nie wszystkie, to które zostały zlokalizowane ze względu na odmienne czynniki? (Jeżeli uczniowie mają trudności z odpowiedzią to zadaje pytanie prowadzący podsuwa im konkretny przykład – np. Co zdecydowało o lokalizacji huty żelaza w Krakowie?)

      25. Uczniowie, naprowadzani przez nauczyciela, starają się odnaleźć odpowiedź i wskazać na czynnik polityczny.

      26. Nauczyciel wyjaśnia, że w latach 80. i 90. XX w. następowało zmniejszenie produkcji stali na świecie, jednak na początku XXI w. nastąpiło ponowne zwiększenie produkcji.

      27. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o przyczyny zmian produkcji stali w ostatnich dziesięcioleciach.

      28. Nauczyciel naprowadza uczniów na prawidłową odpowiedź.

      29. Nauczyciel wyjaśnia, że coraz większy udział w produkcji stali na świecie ma recykling.

   5. Faza podsumowująca

      30. Nauczyciel krótko podsumowuje lekcję.

      31. Nauczyciel przedstawia pracę domową.

5. Bibliografia [1] T. Michalski, E. Sołohubiak - Borchert, Geografia 1, Nowa Era, Warszawa 2002.
   [2] J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Geografia społeczno‑ekonomiczna, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2002.
   [3]Atlas geograficzny dla szkół średnich, PPWK, Warszawa 2000.
   [4]Atlas geograficzny. Liceum. Świat – Polska, Wydawnictwo DEMART, Warszawa 2003.
   [5] I. Fierla (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2003.
   [6] I. Fierla (red.), Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2004.

6. Załączniki Zadanie domowe
   Na podstawie wiedzy zdobytej na lekcji oraz ewentualnie dodatkowych źródeł, określ tendencje zmian wielkości produkcji stali na świecie w pierwszej połowie XXI w. Odpowiedź uzasadnij.

7. Czas trwania lekcji 45 minut