Hutnictwo żelaza
Scenariusz lekcji
Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:wie, kiedy nastąpił rozwój hutnictwa żelaza;
wie, co to jest stal;
wie, co to są dodatki stopowe;
zna główne ośrodki wydobycia żelaza na świecie;
zna trzy główne czynniki lokalizacji hut żelaza;
zna główne ośrodki hutnictwa na świecie;
wie, co to jest recykling.
Umiejętności
Uczeń:potrafi dopasować przykładowe huty żelaza do odpowiednich typów lokalizacji;
potrafi wskazać przykłady hut żelaza, o których lokalizacji zadecydowały odmienne czynniki (np. polityczne);
potrafi wskazać przyczyny zmniejszania wielkości produkcji stali na świecie w latach 80. i 90. XX w.;
potrafi wskazać przyczyny zwiększenia wielkości produkcji stali na świecie na początku XXI w.;
potrafi przewidzieć tendencje zmian wielkości produkcji stali na świecie w pierwszej połowie XXI w.
Metoda pracy Wykład, dyskusja.
Środki dydaktyczne Atlasy, mapa ścienna świata oraz Polski.
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
Sprawy organizacyjno - porządkowe – sprawdzenie obecności.
Przypomnienie wiadomości i umiejętności z poprzednich lekcji:
działalność produkcyjna;
przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki lokalizacji przemysłu;
zarys historii przemysłu – rewolucje przemysłowe;
znaczenie i miejsca wydobycia węgla kamiennego.
Określenie celu i formy pracy na lekcji.
Podanie i zapisanie tematu lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel wprowadza w nowe zagadnienie przekazując podstawowe informacje na temat hutnictwa żelaza:
wyjaśnia, że rozwój hutnictwa żelaza nastąpił podczas pierwszej rewolucji przemysłowej;
wyjaśnia, że stal jest stopem żelaza z niewielkim dodatkiem węgla oraz dodatkami stopowymi;
wyjaśnia, które metale mogą być dodatkami stopowymi.
Nauczyciel poleca uczniom odnaleźć w atlasach główne miejsca wydobycia rud żelaza na świecie.
Wybrani uczniowie podchodzą do mapy ściennej i wskazują główne miejsca wydobycia rud żelaza na poszczególnych kontynentach.
Nauczyciel poleca uczniom, aby podali, co odgrywa najistotniejszą rolę przy lokalizacji hut żelaza.
Uczniowie stwierdzają (nauczyciel w razie trudności może naprowadzać na poprawne rozwiązanie), że najdogodniejszymi obszarami są miejsca wydobycia węgla kamiennego lub rudy żelaza oraz miejsca, gdzie łatwo dowieźć obydwa surowce – czyli porty.
Do każdego typu lokalizacji nauczyciel podaje konkretne przykłady ze świata i Polski.
Uczniowie wykonują notatki.
Nauczyciel zadaje pytanie: Czy wszystkie huty żelaza są zlokalizowane według wymienionych wcześniej czynników? Jeżeli nie wszystkie, to które zostały zlokalizowane ze względu na odmienne czynniki? (Jeżeli uczniowie mają trudności z odpowiedzią to zadaje pytanie prowadzący podsuwa im konkretny przykład – np. Co zdecydowało o lokalizacji huty żelaza w Krakowie?)
Uczniowie, naprowadzani przez nauczyciela, starają się odnaleźć odpowiedź i wskazać na czynnik polityczny.
Nauczyciel wyjaśnia, że w latach 80. i 90. XX w. następowało zmniejszenie produkcji stali na świecie, jednak na początku XXI w. nastąpiło ponowne zwiększenie produkcji.
Prowadzący zadaje uczniom pytanie o przyczyny zmian produkcji stali w ostatnich dziesięcioleciach.
Nauczyciel naprowadza uczniów na prawidłową odpowiedź.
Nauczyciel wyjaśnia, że coraz większy udział w produkcji stali na świecie ma recykling.
Faza podsumowująca
Nauczyciel krótko podsumowuje lekcję.
Nauczyciel przedstawia pracę domową.
Bibliografia [1] T. Michalski, E. Sołohubiak - Borchert, Geografia 1, Nowa Era, Warszawa 2002.
[2] J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Geografia społeczno‑ekonomiczna, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2002.
[3]Atlas geograficzny dla szkół średnich, PPWK, Warszawa 2000.
[4]Atlas geograficzny. Liceum. Świat – Polska, Wydawnictwo DEMART, Warszawa 2003.
[5] I. Fierla (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2003.
[6] I. Fierla (red.), Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2004.Załączniki Zadanie domowe
Na podstawie wiedzy zdobytej na lekcji oraz ewentualnie dodatkowych źródeł, określ tendencje zmian wielkości produkcji stali na świecie w pierwszej połowie XXI w. Odpowiedź uzasadnij.Czas trwania lekcji 45 minut