I tak narodziła się Warszawa. Losy Warsa i Sawy.
I tak narodziła się Warszawa. Losy Warsa i Sawy
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna treść legendy,
podaje informacje o powstaniu stolicy,
zna protoplastów stolicy.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
omówić wydarzenia opisane w legendzie,
scharakteryzować postacie występujące w legendzie,
przedstawić etapy budowania stolicy.
2. Metoda i formy pracy
Praca w grupie, praca z tekstem, manualne techniki plastyczne.
3. Środki dydaktyczne
Tekst legendy powielony na ksero dla każdego ucznia, brystol do budowy makiety, nożyczki, klej, kolorowy papier, tektura, farby, kredki.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Na początku zajęć nauczyciel omawia temat lekcji, wyjaśnia uczniom, jak przebiegać będą zajęcia i rozdaje teksty legendy. Uczniowie cicho czytają utwór.
a) Faza realizacyjna
Następnie nauczyciel prosi chętnych uczniów, aby kolejno czytali głośno tekst. Potem prowadzący omawia budowę utworu, wskazuje czas i miejsce zdarzeń, wymienia głównych bohaterów.
Informacje te w formie krótkiej notatki uczniowie zapisują w zeszytach.
Akcja tej legendy rozgrywa się na Mazowszu, w czasach panowania księcia Ziemowita (to znaczy ok. wieku XII). Postacią historyczną jest właśnie książę Ziemowit, zaś postaciami fikcyjnymi Warsz i jego żona Warszowa. Pojawia się też postać fantastyczna – wróżka, która przepowiedziała los księciu.
Następnie nauczyciel prosi uczniów, by na podstawie tekstu wskazali zadania, które książę wyznaczył rybakom.
Ziemowit darował Warszowi ziemię, na której pracował i którą opiekował się, oraz polecił, aby w dalszym ciągu pracował tak rzetelnie i uczciwie, by ziemia ta rozwijała się, rosła w siłę, dostatek.
Następnie nauczyciel prosi o odpowiedź na pytanie, czy legenda nauczyła czegoś czytelnika, czy zawiera jakąś wskazówkę. My nie musimy budować od podstaw stolicy, mamy już osiągnięcia jako naród. Czy więc warto czytać tę legendę? Odpowiedzi zapisuje na tablicy, a potem daje polecenie, by zapisać je w zeszytach w formie notatki.
Warto omawiać tę legendę, bo:
poznajemy historię własnego narodu;
dowiadujemy się, jakie wartości były cenione kiedyś;
poznajemy ludzi, którzy budowali nasza ojczyznę;
uczymy się miłości do swego kraju i szacunku, do tego, co pozostało po naszych przodkach.
Po zapisaniu notatki uczniowie rozpoczynają realizację kolejnego zadania, które będzie polegało na przygotowaniu makiety Warszawy z czasów opisanych w legendzie. Nauczyciel dzieli uczniów na zespoły zadaniowe. Grupa 1 zajmuje się przygotowaniem podłoża makiety. Najlepiej wykonać je ze styropianu, który można pomalować lub okleić. Na makiecie powinna znaleźć się rzeka Wisła, puszcza. Grupa 2 przygotowuje chaty rybackie, łodzie. Grupa 3 zajmuje się wykonaniem postaci ludzkich. W legendzie jest mowa o pogańskich bogach, więc można posążki wykonane na podstawie opisu zamieszczonego w Encyklopedii (patrz bibliografia, poz. nr , . str.129- 130 i 263 i 274) przygotować i ustawić je wśród drzew puszczy, by przypominały, że nasi przodkowie nie od razu przyjęli wiarę chrześcijańską. Wykonanie makiety należy zaplanować na całą jednostkę lekcyjną, bo jest to zajęcie pracochłonne wymagające czasu i koncentracji.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie zajęć nauczyciel ocenia makietę wykonaną przez uczniów i omawia pracę domową.
5. Bibliografia
Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Szelburg- Zarębina E., Warszawa, stolica Polski, [w:] Baśnie polskie, podania i legendy, wybór tekstów pod redakcją Anny Sójki, Wydawnictwo Podsiedlik, Raniowski i Spółka, Poznań 1996.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Przygotuj krótkie opowiadanie o swoim spotkaniu z Warszawą (wycieczka,wyjazdprywatny). Praca nie powinna być krótsza niż 15 zdań. Może być ilustrowana zdjęciami lub pocztówkami z Warszawy.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 5.