Idealny przyjaciel.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Cechy gatunkowe bajki.

2. Przypomnienie budowy i cech opowiadania.

3. Przypomnienie pojęcia wyrazów przeciwstawnych – antonimów.

4. Wzbogacanie języka o nazwy cech i zachowań, dot. relacji międzyludzkich.

b) Umiejętności

1. Ciche czytanie samodzielne ze zrozumieniem.

2. Słuchanie czytanego wiersza ze zrozumieniem.

3. Wnioskowanie z tekstu.

4. Notowanie w tabeli.

5. Nazywanie cech i zachowań bohaterów literackich.

6. Dobór cech i zachowań przeciwstawnych.

7. Formułowanie ostatecznego wniosku z lekcji (uogólnienie).

8. Pisanie charakterystyki.

c) Postawy

1. Umiejętność odróżniania prawdziwej przyjaźni i życzliwości od fałszywej.

2. Budzenie sympatii i szacunku dla tej pierwszej postawy, a niechęci dla drugiej.

2. Metoda i forma pracy

Samodzielne czytanie, pogadanka, przekształcanie tekstu, tabela wyrazów przeciwstawnych.

3. Środki dydaktyczne

Teksty czytane w toku lekcji:

1. M. Musierowicz, fragment książki pt. Hihopter,

2. I. Krasicki, bajka pt. Przyjaciele.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Powitanie uczniów. Zapisanie tematu lekcji. 2 min.

b) Faza realizacyjna

1. Uczniowie czytają samodzielnie fragment książki Hihopter Małgorzaty Musierowicz, dotyczą‑cy rzekomej przyjaźni bohatera ze starszym chłopcem. 3 min.

2. Nauczyciel pyta, kto w tym tekście jest prawdziwym przyjacielem chłopca. Odpowiadają wska‑zani uczniowie, uzasadniając swoje opinie. 3 min.

3. Nauczyciel czyta głośno bajkę Ignacego Krasickiego pt. Przyjaciele. 2 min.

4. Krótkie omówienie cech bajki, zapis w zeszycie. 4 min.

5. Przypomnienie budowy i cech opowiadania, zasad zapisywania dialogu w opowiadaniu. 5 min.

6. Uczniowie pisemnie przekształcają bajkę na opowiadanie. Chętni umieszczają fabułę w dzisiej‑szych realiach, zamieniając bohaterów zwierzęcych na ludzkich. 13 min.

7. Na tablicy i w zeszytach zostaje narysowana tabela wyrazów przeciwstawnych, określających prawdziwego i fałszywego przyjaciela. W jednej rubryce dzieci wpisują cechy i zachowania złych przyjaciół z przeczytanych na lekcji utworów, a w drugiej rubryce – słowa przeciw‑stawne. (Uczniowie mogą korzystać ze słownika antonimów). 10 min.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie ustnie formułują wniosek z lekcji: jak odróżnić prawdziwego przyjaciela od fałszywego? (Widać w jego zachowaniach, że bardziej ma na względzie dobro drugiej osoby niż własne). Praca domowa: opisz cechy i zachowania Twojego prawdziwego przyjaciela, prawdziwego lub wymyślo‑nego. 3 min.

5. Bibliografia

1. Brun Brigitte, Pedersen Ernst W., Runberg Marianne, przekł. Hunca‑Bednarska Anna, Symbole duszy, Jacek Santorski & CO. Agencja Wydawnicza, Warszawa 1995.

2. Dąbrówka Andrzej, Geller Ewa, Słownik antonimów, Horyzont, Warsaawa 2001.

3. Maćkowiak Krzysztof, Ukształtowanie leksykalno‑stylistyczne polskiej bajki oświeceniowej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. T Kotarbińskeigo, Zielona Góra 1994.

4. Markowski Andrzej, Antonimy przymiotnikowe we współczesnej polszczyźnie na tle innych typów przeciwstawień leksykalnych, Instytut Języka Polskiego PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986.

5. Popugaeva O., Porównania, „Berg”, Jelenia Góra 1997.

6. Szpilkowska Katarzyna (red.), Bajki przydrożne: komentarze, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistczno‑Ekonomicznej, Łódź 2002.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

brak

b) Zadanie domowe

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak