Ideały i problemy młodych bohaterów moich lektur
Ideały i problemy bohaterów moich lektur
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna mit o Dedalu i Ikarze,
zna treść utworu A. Kamińskiego Kamienie na szaniec,
zna treść utworu S. Żeromskiego Siłaczka,
zna treść utworu S. Żeromskiego Syzyfowe prace.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi interpretować obrazy,
potrafi interpretować według wskazówek młodość znanych bohaterów literackich,
potrafi znaleźć odwołanie obrazu do życia młodzieży i ich problemów,
potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
potrafi dyskutować na temat świata dorosłych i ich wartości.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja, wizualizacja, ćwiczeń praktycznych
3. Środki dydaktyczne
Schemat do pracy w grupach (załącznik 1.)
Reprodukcja obrazu Fransa Halsa (załącznik 2)
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Następnie prosi uczniów o przypomnienie cech charakteryzujących młodość.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli klasę na grupy, zostają wybrani liderzy, sprawozdawcy, sekretarze. Następnie zostają przypomniane lub odczytane zadania dla każdej z ról oraz ogólne zasady pracy w grupie. Każdy zespół dostaje schemat do uzupełnienia (załącznik 1). Następnie uczniowie odczytują swoje prace na forum klasy, zostają one omówione i wyciągnięte są na ich podstawie wnioski: Młodzi bohaterowie analizowanych lektur borykali się w najpiękniejszych dla nich czasach z wieloma problemami, ich życie nie było łatwe, jednak konsekwentnie dążyli do wyznaczonego przez siebie celu.
Uczniowie dyskutują na temat, którego z analizowanych bohaterów literackich darzą największą sympatią i dlaczego?
Kolejne zadanie polega na interpretacji obrazu Fransa Halsa Portret młodzieńca z czaszką, uczniowie zastanawiają się, jakie cechy młodości uchwycił na obrazie artysta, co oznacza czaszka młodego chłopca, nad czym może on się zastanawiać, jakie pytania zadawać, interpretują nawiązanie do hamletowskiego być albo nie być (załącznik 2).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie opisują w swobodnych wypowiedziach ich zderzenia ze światem dorosłych.
5. Bibliografia
Kamiński A*.*, Kamienie na szaniec, Czytelnik, Warszawa 2000.
Parandowski J*.*, Mitologia, PULS, Warszawa 2002.
Żeromski S., Siłaczka, Zielona Sowa, Kraków 1998.
Żeromski S., Syzyfowe prace, PULS, Warszawa 1999.
www.abcgallery.com/H/hals/hals.html
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1.
Schemat do pracy w grupach
BOHATER LITERACKI | JAKA BYŁA JEGO MŁODOŚĆ? | PRZECIW CZEMU SIĘ BUNTOWAŁ? | W JAKIE WIERZYŁ IDEAŁY? |
IKAR | |||
STANISŁAWA BOZOWSKA | |||
ALEK, RUDY I ZOŚKA | |||
BOHATEROWIE SYZYFOWYCH PRAC |
b) Reprodukcja obrazu Fransa Halsa
Załącznik 2.
www.abcgallery.com/H/hals/hals.html
c) Notatki dla nauczyciela
Przykład wypełnienia schematu.
BOHATER LITERACKI | JAKA BYŁA JEGO MŁODOŚĆ? | PRZECIW CZEMU SIĘ BUNTOWAŁ? | W JAKIE WIERZYŁ IDEAŁY? |
IKAR | Młodość spędził w otoczeniu swego ojca. Oglądał jego wynalazki, słuchał jego mądrości, rozbudzał swoją wyobraźnię. | Przeciw ograniczeniom ludzkiej natury, granicom ludzkich możliwości, przeciw zakazom. | Wierzył, że ludzkie możliwości są nieograniczone, dlatego wzbił się w przestworza i przypłacił to życiem. |
STANISŁAWA BOZOWSKA | Całą swą młodość spędziła w szkole, uczyła się, aby w przyszłości móc edukować najuboższe warstwy społeczeństwa, angażowała się w sprawy społeczne, interesował ją los drugiego człowieka. | Przeciw nieludzkim warunkom, jakie panowały na wsi, przeciw biedzie małych dzieci, ich braku dostępu do powszechnej edukacji. | Wierzyła, że można poświęcić się drugiej osobie, zrezygnować ze szczęścia osobistego na rzecz szczęścia ogólnego, że można do końca być wiernym swoim młodzieńczym ideałom. Poświęciła dla innych swoje życie. |
ALEK, RUDY I ZOŚKA | Od najmłodszych lat uczyli się współpracy, braterstwa, pokonywania stresu w zespole Buki, chodzili do najlepszego gimnazjum im. S. Batorego, gdzie zdobywali bardzo wysokie noty, rozwijali od najmłodszych lat swoje zainteresowania. | Buntowali się przeciwko niemieckiej niewoli, nie mogli pogodzić się z nieludzkimi zasadami ustanowionymi przez okupanta poprzez udział w Małym, a następnie Dużym Sabotażu. | Wierzyli, że Polska odzyska niepodległość, że nigdy nie podda się niemieckim prawom i zniewoleniu, że Polacy wspólnie zaczną przeciwstawiać się Niemcom. |
BOHATEROWIE SYZYFOWYCH PRAC | Młodość bohaterowie spędzili w otoczeniu władz rosyjskich, Polska wówczas znajdowała się pod zaborami. Musieli na co dzień walczyć o odzyskanie mowy ojczystego języka i nie dać się rusyfikacji. | Buntowali się przeciwko zakazom, jakie wydał rząd rosyjski, który pragnął zrobić z młodych Polaków kolejne pokolenie Rosjan, bronili się przeciwko zakazowi używania w szkołach mowy polskiej, czytaniu rodzimej literatury, potajemnie spotykali się i czytali polskie książki. | Wierzyli, że Polska nigdy nie utraci swojej tożsamości, że w każdym młodym człowieku można odnaleźć patriotę, że ojczyzna wreszcie zostanie wyzwolona i odzyska niepodległość. |
d) Zadanie domowe
Jak widzę świat dorosłych? Przedstaw swoje refleksje.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Do lekcji jest przygotowana prezentacja w Power Point, uzupełniająca i utrwalająca wiadomości.