Ilustracja przedstawia amerykański znaczek pocztowy z podobizną Ignacego Jana Paderewskiego. Tło znaczka ma kolor biały, podobizna kompozytora jest umieszczona w kole w kolorze niebieskim. Na obręczy koła pojawia się imię i nazwisko kompozytora oraz data urodzenia i śmierci.
Ważne daty
1860 – przychodzi na świat I.J. Paderewski w Kuryłówce na Podolu
1872‑1878 – kształci się w Instytucie Muzycznym w Warszawie
1882 – wyjeżdża do Berlina, aby pobierać lekcje kompozycji
1884 – lekcje fortepianu u T. Leszetyckiego w Wiedniu
1887 – debiut Paderewskiego w Wiedniu
1888 – recital w sali Erarda w Paryżu, początek międzynarodowej kariery muzycznej
1890 – koncert w Londynie
1891‑1892 – pierwsze tournée po Stanach Zjednoczonych
1917 – pod wpływem Paderewskiego prezydent USA W. Wilson porusza sprawę Polski w orędziu pokojowym
1919 – Paderewski obejmuje stanowisko premiera Polski i ministra spraw zagranicznych na czas 10 miesięcy; podpisuje wraz z R. Dmowskim traktat pokojowy w Wersalu
1936 – występuje w filmie Sonata księżycowa grając samego siebie
KrakowiakKrakowiakKrakowiak fantastyczny H‑dur op. 14 nr 6 (1887)
Koncert a‑moll na fortepian i orkiestrę op. 17 (1888)
FantazjaFantazjaFantazja polska gis‑moll na fortepian i orkiestrę op. 19 (1895)
Manru op. 20 (1893‑1901)
Sonata fortepianowa es‑moll op. 21 (1903)
Symfonia h‑moll „Polonia” op. 24 (1903‑1909)
m352b282d6e7503ab_0000000000034
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RTpKvdycMLVAk1
m352b282d6e7503ab_0000000000037
I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka.
7. Romantyzm. Uczeń:
5) charakteryzuje polską muzykę romantyczną i jej reprezentantów (Fryderyk Chopin, Henryk Wieniawski, Stanisław Moniuszko, Ignacy Jan Paderewski, Władysław Żeleński, Zygmunt Noskowski);
II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń:
1. zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych;
5. rozpoznaje cechy stylistyczne utworu reprezentującego określoną epokę muzyczną.
Nauczysz się
przedstawiać najważniejsze wydarzenia w życiu Paderewskiego;
przedstawiać karierę pianistyczną Paderewskiego;
przedstawiać całokształt twórczości kompozytorskiej oraz jej źródła;
przedstawiać rolę polityczną Paderewskiego w historii polskiej.
m352b282d6e7503ab_0000000000058
Dzieciństwo i młodość Ignacego Jana Paderewskiego
Ignacy Jan Paderewski przyszedł na świat w 1860 roku w Kuryłówce – terenach należących do ówczesnego Imperium Rosyjskiego, a dzisiejszej Ukrainy. Był drugim dzieckiem Jana, zarządcy dóbr ziemskich na Podolu, oraz Polikseny z Nowickich. Ignacy miał starszą siostrę Antoninę. Niestety szczęście rodzinne nie trwało zbyt długo, ponieważ matka młodego Ignacego zmarła kilka miesięcy po jego narodzinach.
RfXyg2uAbO5ws
W 1880 roku Paderewski wziął ślub z Antoniną Korsakówną, przyjaciółką ze studiów. Zaledwie rok później Antonina zmarła przy porodzie ich dziecka, pozostawiwszy męża samego z upośledzonym synem Alfredem. Wbrew wszystkiemu Paderewski postanowił stawić czoła przeciwnościom losu i poświęcił się zupełnie muzyce. Jego marzeniem było zostanie kompozytorem, co zaowocowało wyjazdem do Berlina w 1882 roku w celu doskonalenia umiejętności kompozytorskich.
R3bcYdE9wzdLm
W 1884 roku dochodzi do spotkania Paderewskiego z Leszetyckim, który zauważa wielki potencjał muzyczny swego nowego ucznia, lecz nie wróży 24‑latkowi kariery pianistycznej ze względu na zaawansowany wiek i zaległości techniczne. Dzięki uporowi i pracowitości Paderewskiego dochodzi do jego wiedeńskiego debiutu pianistycznego w 1887 roku. W 1888 roku odniósł wielki sukces grając w sali Erarda w Paryżu. Powoli kariera muzyczna Paderewskiego nabierała rozpędu. W 1890 roku wystąpił w Londynie. W latach 1891‑1892 odbył pierwsze tournée po USA wywołując coś w rodzaju kultu wokół swojej osoby. Paderewski stał się jednym z czołowych wirtuozów swoich czasów. Został okrzyknięty „czarodziejem fortepianu”, „królem pianistów”, „mistrzem”. Nie dziwi więc, że z chęcią grywał dla publiczności w Ameryce. Zasłynął jako interpretator muzyki Fryderyka Chopina, Ferenca Liszta i Ludwiga van Beethovena. Często grywał też własne kompozycje.
Kariera
Zobacz także
Poszukaj w internecie i wysłuchaj poniższego utworu Ignacy Jan Paderewski gra Walca cis‑moll op. 64 nr 2 Fryderyka Chopina
RtLLAF6gIKcAw
Paderewski był pierwszym, jak na razie też jedynym, Polakiem, którego opera (Manru op. 20) była wystawiona w Metropolitan Opera. Jako pierwszy dał także recital solowy w Carnegie Hall w Nowym Jorku.
Paderewski był też znanym filantropem oraz działaczem na rzecz Polski, a nieco później politykiem. W 1910 roku podczas odsłonięcia w Krakowie pomnika z okazji 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem, którego był fundatorem, muzyk wygłosił porywającą mowę.
R1A9x1EZT1P5c
Działalność polityczna
Po wybuchu I wojny światowej działał czynnie na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości, m.in. stając wraz z Henrykiem Sienkiewiczem na czele Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W 1917 roku przedstawił prezydentowi USA Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi memoriał w sprawie swojej ojczyzny. Efektem był słynny 13 punkt orędzia prezydenta skierowanego do Kongresu Stanów Zjednoczonych traktujący o utworzeniu niepodległego państwa polskiego. Z kolei wygłoszone w 1918 roku w Poznaniu przemówienie Paderewskiego było impulsem do rozpoczęcia powstania wielkopolskiego, skutkującego ostatecznie wyzwoleniem spod panowania Prus. Punktem kulminacyjnym politycznej kariery pianisty było jednoczesne objęcie przez niego dwóch urzędów w 1919 rok. Paderewski został prezesem Rady Ministrów i ministrem spraw zagranicznych. Podczas krótkiego okresu, zaledwie dziesięciomiesięcznego, w którym piastował powierzone mu stanowiska, doprowadził do podpisania traktatu wersalskiego. Po demokratycznych wyborach Paderewski zrezygnował z sprawowania czynnej władzy, ale do końca życia pozostał orędownikiem sprawy polskiej. Nie przestał też wspierać ojczyzny w potrzebie, chociażby organizując zbiórki pieniędzy dla potrzebujących po wybuchu II wojny światowej oraz stając na czele Rady Narodowej w Londynie.
Schyłek życia
W 1923 roku Paderewski powrócił do koncertowania. Ciekawostką jest, że w roku 1936, w wieku 76 lat zagrał sam siebie w filmie Sonata księżycowa w reżyserii Lothara Mendesa.
RlV95T68TEJlH1
Zobacz także
Poszukaj w internecie i wysłuchaj poniższego utworu z filmu Sonata księżycowa, Paderewski gra własną kompozycję – Menueta G‑dur op. 14 nr 1
Rn6Ac7oTHe0Oy
Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku na skutek zapalenia płuc. Początkowo został pochowany na cmentarzu w Arlington, ale wedle życzenia samego pianisty, w 1992 roku prochy jego zostały przewiezione do Polski i spoczęły w krypcie Katedry św. Jana w Warszawie
Twórczość Paderewskiego
Twórczość Paderewskiego wyrasta z romantycznej tradycji muzycznej. Pierwszy okres twórczości to głównie praca nad doskonaleniem warsztatu kompozytorskiego. Powstaje wtedy wiele miniatur fortepianowych, w których słyszalne są wpływy Chopina oraz muzyki salonowej, np. w zbiorze Humoreski koncertowe. Ciekawym przypadkiem jest słynny MenuetMenuet, który stanowi archaizację stylu klasycznego utworów Wolfganga Amadeusza Mozarta. Paderewski sięga także po folklor polski, komponuje polonezy, krakowiaki.
RqFW0tknv0CNb1
Najlepszym tego dowodem jest Album tatrzański inspirowany folklorem podhalańskim. Kompozytor sięga także po moniuszkowską tradycję pieśniarską pisząc Cztery pieśni op. 7 do słów Adama Asnyka oraz Sześć pieśni op. 18 do słów Adama Mickiewicza.
ReQfmqcA90fXE1
Zamknięciem tego etapu twórczości była Fantazja polska gis‑moll op. 19 na fortepian i orkiestrę. Drugi okres twórczości to twórczość odmienna. Inspiracją dla kompozytora w tym czasie byli twórcy neoromantyczniNeoromantyzmneoromantyczni i modernistyczni – zwłaszcza Johannes Brahms i Claude Debussy. Te wpływy uwidaczniają się w komplikacji języka harmonicznego oraz w stosowaniu faktury polifonicznej. Powstają największe dzieła Paderewskiego jak: Sonata fortepianowa es‑moll op. 21, opera Manru op. 20, Symfonia h‑moll „Polonia” op. 24.
Zobacz także
Poszukaj w internecie i wysłuchaj poniższego utworu Symfonia h‑moll „Polonia” op. 24 cz. I w wykonaniu Opery i Filharmonii Podlaskiej, dyryguje Bogdan Olędzki
R18TRQIik2hKu1
Paderewski zapisał się w historii jako postać niezwykła. Nie tylko był wybitnym muzykiem, ale i wielkim patriotą. Swoją charyzmą oraz dobrodusznością zjednywał sobie ludzi gdziekolwiek się pojawił.
RL5eZPUl4VUlb
Zadania
Polecenie 1
Zaśpiewaj (jeśli potrafisz) linię melodyczną Menueta G‑dur op. 14 nr 1, po czym posłuchaj brzmienia fragmentu muzycznego.
RXNCwBTSZ05p41
Rgre96vdfqyrB1
Inna wersja zadania
Omów twóczość Paderewskiego.
Polecenie 2
Jakie cechy Menueta G‑dur op. 14 nr 1 mogły wpłynąć na jego popularność?
R16mE1hw7Wyqb
RbGKCgQVqIDag
Ćwiczenie 1
R13i9IwmSedN3
Ćwiczenie 2
R1ciBLBXvhYC0
Ćwiczenie 3
RfJBqAc67o8vi
Ćwiczenie 4
R1VjnbIHl8RbR
Ćwiczenie 5
R1ALGG7ts1B5z
Ćwiczenie 6
Dopasuj daty do wydarzeń z życia Paderewskiego. Daty: 1888, 1891-1892, 1919, 1936. Wydarzenia do dopasowania: 1. Paderewski występuje jako aktor w filmie „Sonata księżycowa”, 2. debiut w Sali Erarda w Paryżu, 3. Paderewski obejmuje urząd premiera Polski, 4. pierwsze wielkie tournée po USA.
Dopasuj daty do wydarzeń z życia Paderewskiego. Daty: 1888, 1891-1892, 1919, 1936. Wydarzenia do dopasowania: 1. Paderewski występuje jako aktor w filmie „Sonata księżycowa”, 2. debiut w Sali Erarda w Paryżu, 3. Paderewski obejmuje urząd premiera Polski, 4. pierwsze wielkie tournée po USA.
Dopasuj daty do wydarzeń z życia Paderewskiego.
Paderewski występuje jako aktor w filmie „Sonata księżycowa”, pierwsze wielkie tournée po USA, debiut w Sali Erarda w Paryżu, Paderewski obejmuje urząd premiera Polski
1888
1891-1892
1919
1936
RSwCTPwAqIlTH
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
Fantazja
Fantazja
utwór instrumentalny o swobodnej budowie, nawiązujący często do innych form i gatunków; fantazja miała kreować nastrój głębokiego wyrazu, często także muzyki improwizowanej; w romantyzmie popularne stały się fantazje na tematy operowe, operetkowe oraz melodie ludowe
Krakowiak
Krakowiak
taniec z małopolski o pochodzeniu ludowym; utrzymany w metrum parzystym 2/4 i w tempie żywym; charakterystyczne są dla krakowiaka rytmy synkopowane
Menuet
Menuet
dawny francuski taniec dworski w tempie umiarkowanym i metrum trójdzielnym 3/4; ostatecznie wykształconą formą menueta było ABA z triem w środku; kompozytorzy często sięgali po ten taniec w epoce baroku i klasycyzmu; był częścią cyklu sonatowego dopóki nie został zastąpiony przez L. v. Beethovena scherzem
Neoromantyzm
Neoromantyzm
kierunek na przełomie XIX i XX w.; stanowił ostatnią fazę romantyzmu; charakteryzował się rozrostem środków wykonawczych oraz silną więzią muzyki z innymi sztukami