Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
1. Cele lekcji
Cel ogólny: Poznanie siebie nawzajem.
a) Wiadomości
Uczeń zna imiona i nazwiska kolegów i koleżanek z klasy.
b) Postawy
Uczeń zwraca się po imieniu do rówieśników.
2. Metoda i forma pracy
Metoda pracy:
Zabawa
Pogadanka
Forma pracy:
Zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Kłębek sznurka lub wełny
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Zabawa – Gra w imiona.
Uczestnicy siadają w kręgu. Pierwsza osoba mówi: Nazywam się… Następna mówi: Nazywam się…, a to jest… i wskazuje na poprzednika. Przedstawianie trwa, dopóki nie obejdzie całego kręgu.
b) Faza realizacyjna
Wykład – Imiona i nazwiska.
Słowo imię pochodzi od łacińskiego słowa nomen. Jest to nazwa nadawana jakiejś osobie przez grupę, do której należy. Wraz z nazwiskiem, stanowi u większości ludów podstawowe określenie danej osoby.
Imię wywodzi się prawdopodobnie od przezwiska. Z czasem nabyło ono silnego rysu magicznego. W kulturze ludów indoeuropejskich (z wyłączeniem Rzymu) praktycznie wszystkie imiona miały charakter złożony, np. bole + sław – bardziej sławny, co wskazuje na ich silną funkcję magiczną.
Z nadawaniem imienia często wiążą się obrzędy i publiczne lub rodowe uroczystości, jak chrzest. Obecność przy tym akcie rodziny lub grupy, w której żyje dana jednostka, wiąże się z jej symbolicznym wprowadzeniem do tej społeczności.
Początkowo nie nadawano imion na stałe. W wielu kulturach pierwsze imię nadane po urodzeniu zmieniano w czasie aktu wprowadzenia do dorosłej społeczności. Pozostałością tego jest na przykład bierzmowanie w Kościele katolickim. Powodem zmiany imienia mogło być także wystąpienie w życiu noszącej go jednostki znaczącego zdarzenia, które naznaczało ją w oczach bliskich – mogło to być zarówno zdarzenie pozytywne, jak i negatywne, śmieszne lub tragiczne. Także objęcie nowej roli lub funkcji – zwłaszcza religijnej w danej społeczności, może się wiązać ze zmianą imienia, np. papieża czy zakonnicy. Zmiana imienia podkreśla rozpoczęcie nowego życia.
U wielu ludów w zwyczaju było nadawanie wnukom imienia dziadka lub obu dziadków czy też innych ważnych krewnych, którzy odznaczyli się w dziejach rodu czy całej społeczności, a więc ich imię miało moc.
Obecnie dawne funkcje imion są w zaniku. Większość rodziców nadaje dzieciom imiona ze względu na ładne brzmienie lub aktualnie panującą modę.
Nazwiska pochodzą od nadawanych osobom przezwisk, które później przechodziły na wszystkich potomków. Stąd tak popularne w Polsce nazwiska pochodzące od nazw zawodów, miejsca zamieszkania czy cech wyglądu.
W Polsce zwykle nazwisko bierze się po ojcu, natomiast żona na ślubie przyjmuje najczęściej nazwisko męża, choć obecnie wiele kobiet zachowuje swe nazwisko, zwłaszcza te, które pod swym panieńskim nazwiskiem mają osiągnięcia zawodowe, naukowe lub artystyczne. Coraz częściej małżonkowie przyjmują nazwiska podwójne. Polskie prawo dopuszcza także przyjęcie przez męża nazwiska żony, co jednak jest rzadko praktykowane.
Pogadanka – Moje imię i nazwisko.
Nauczyciel w oparciu o wykład przeprowadza z uczniami pogadankę.
Propozycje pytań do uczniów:
Jaką rolę odgrywa obecnie imię, a jaką nazwisko?
Czy jesteście zadowoleni ze swojego imienia?
Czy jesteście zadowoleni ze swojego nazwiska?
Jak mają na imię wasi rodzice?
Jak mają na imię wasi dziadkowie i pradziadkowie?
Jak mają na imię wasze babcie i prababcie?
Czy wiecie, co oznacza wasze imię?
Czy wiecie, kto jest patronem waszego imienia?
Kiedy obchodzicie imieniny?
Nauczyciel w czasie pogadanki może również opowiadać o swoim imieniu i rodzinie.
c) Faza podsumowująca
Zabawa – Gra kończąca.
Wszyscy siedzą w kręgu. Jedna osoba trzyma w reku kłębek i, wybierając jedną osobę w klasie, mówi: Do widzenia i podaje jej imię (np. Do widzenia Kasiu). Rzuca kłębek do wybranej osoby, ale trzyma w ręku koniec sznurka. Kolejna osoba powtarza czynność i rzuca do następnej. Gdy kłębek dotrze do każdej osoby w klasie, zapada cisza i nauczyciel przecina wszystkie nitki w kręgu. To symbolizuje koniec zajęć.
5. Bibliografia
Grupa bawi się i pracuje. Zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, oprac. M. Jachimska, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wałbrzych 1994.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Nazwisko
http://pl.wikipedia.org/wiki/Imi%C4%99
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji godziny wychowawczej jest przeznaczony dla klasy czwartej szkoły podstawowej.