Imiona greckie i rzymskie

Imiona Greków

W greckich społecznościach rodzice nadawali dziecku jedno imię, najczęściej na pamiątkę ważnego przodka. Niejednokrotnie syn otrzymywał imię po dziadku, rzadziej po ojcu. By odróżnić Greków nazwanych tak samo i należących do jednej społeczności, imię zapisywano podając obok imię ojca w dopełniaczu, tak zwany patronimikon lub (w późniejszym okresie) nazwę gminy, z której osoba pochodziła (demotikon). Oprócz pisanych źródeł historycznych, potwierdzających taką praktykę, posiadamy między innymi zachowane z Aten ostrakaOstrakonostraka - gliniane tabliczki, używane podczas głosowań. Innym źródłem archeologicznym, potwierdzającym ten sposób zapisu greckich imion, są plakietki z nazwiskami, używane podczas losowania urzędników wrzucane do kleroterionuKleroterionkleroterionu.

R10VFy0MXsX3t

Fotografia przedstawia ostrakon –okrągłą tabliczkę z wypalonej gliny z pomarańczowymi brzegami oraz czarnym frontem, z zapisanym imieniem Temistoklesa. Litery wyryte są wzdłuż kolistego brzegu. Fotografia została wykonana na żółtym tle.

R15F3sEn3nPKo

Ostrakon z zapisanym imieniem Kimona, syna Miltiadesa, przedstawia fragment wypalonej glinianej płytki z pomarańczowymi brzegami oraz czarnym frontem. Znajdują się na nim dwa rzędy liter; pierwszy układa się w napis „KIMON”. Litery wyryte są na przodzie tabliczki, która ma liczne rysy i odbarwienia. Fotografia została wykonana na żółtym tle.

Grecy wierzyli, że imię ma wpływ na losy człowieka, dlatego miało ono dla nich duże znaczenie. Wybór imion był bardzo duży, stanowiły one przeróżne zbitki słów. Często składały się ze słów oznaczających chwałę, sławę, związanych z mądrością lub walką. Oto przykłady takich imion:

• Megakles – wielka sława,

• Sofokles – słynny z mądrości,

• Perykles – znany wokół, powszechnie znany,

• Demostenes – siła ludu.

Inną praktyką było nadawanie imion, związanych z poszczególnymi greckimi bogami:

• Diogenes – zrodzony z boga (Zeusa),

• Apollodoros – dar Apollina,

• Demetrios – poświęcony bogini Demeter.

Rzadsze były imiona wskazujące na pewne osobiste cechy lub okoliczności urodzenia. Filozof Platon miał w rzeczywistości nazywać się Arystokles. Znane powszechnie imię myśliciela ponoć podkreślało atletyczną budowę jego ciała (z greki: platýs – szeroki). Innym przykładem jest imię Dydymus – oznaczające bliźniaka.

Imiona rzymskie – tria nōmina Romana (trzy imiona rzymskie)

Kwestia imion w starożytnym Rzymie wyglądała zgoła inaczej. Już we wczesnych społecznościach w Italii panował zwyczaj posługiwania się dwoma imionami. Pierwsze z nich, po łacinie określane „praenomenPraenomenpraenomen” (dosłownie: przedimię), współcześnie nazwalibyśmy po prostu „imieniem”. Drugie to tak zwane „nomen gentileNomen gentilenomen gentile”, czyli imię rodowe (odpowiednik naszego nazwiska). Rzymianie posługiwali się niewielką ilością imion (z łaciny: praenomina) [czytaj: prenōmina], stąd też podawanie imienia rodowego było niezbędne. W zapisie często posługiwano się skrótami dla zapisu pierwszych imion:

Zapoznaj się z łacińską inskrypcją, znajdującą się nad wejściem do rzymskiego Panteonu.

R11g0xB1uIvgD

Fotografia przedstawia rzymski Panteon – jasny budynek podparty z przodu ośmioma kolumnami, nad którymi znajduje się duży napis – „M*AGRIPPA*L*F*COS*TERTIVM*FECIT”. Nad literami znajduje się trójkątna powierzchnia pod dachem, która została obramowana symetrycznym wzorem. Przed budynkiem znajduje się plac, w tle natomiast znajdują się budynki w kolorze czerwieni oraz beżu. Niebo jest jasne, nieco zachmurzone. Po kliknięciu na ilustrację, ta wyświetli się na pełnym ekranie wraz z panelem bocznym, na którym są zawarte informacje dodatkowe. Po kliknięciu na treść: O budynku, wyświetli się tekst: Panteon, stanowiący w starożytności świątynię poświęconą wszystkim bogom, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych rzymskich zabytków. Swoją popularność zawdzięcza nietypowej budowie. Główną część stanowi rotunda przykryta kopułą z charakterystycznym otworem (z łacińskiego: oculus, czytaj: ókulus – oko), przez który do środka wpada światło słoneczne oraz deszcz. Świątynia w znanej dziś formie powstała w II wieku n.e. za sprawą cesarza Hadriana. Wzniesiono ją na miejscu wcześniejszej, którą ufundował przyjaciel cesarza Augusta – Marek Agrypa. Co ciekawe, nad wejściem do budynku nadal znajduje się inskrypcja, wspominająca pierwszego fundatora: M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT (Marek Agrypa, syn Lucjusza, wzniósł podczas trzeciego konsulatu). Po kliknięciu na treść: M, wyświetli się tekst: M – litera oznacza imię Marek (z łacińskiego: Marcus czytaj: Markus). Pełne imię Agrypy brzmiało: Marek Wipsaniusz Agrypa (z łacińskiego: Marcus Vipsanius Agrippa). Dodatkowo na ilustracji podświetli się litera M znajdująca się na dachu budynku). Po kliknięciu na treść L wyświetli się informacja: po imieniu fundatora pojawia się imię jego ojca (L. – Lucius). Kolejna pojedyncza litera F zastępuje słowo „syn” (z łacińskiego: filius). Lucii filius – syn Lucjusza. Dodatkowo podświetli się litera L na dachu budynku.

Fotografia przedstawia rzymski Panteon – jasny budynek podparty z przodu ośmioma kolumnami, nad którymi znajduje się duży napis – „M*AGRIPPA*L*F*COS*TERTIVM*FECIT”. Nad literami znajduje się trójkątna powierzchnia pod dachem, która została obramowana symetrycznym wzorem. Przed budynkiem znajduje się plac, w tle natomiast znajdują się budynki w kolorze czerwieni oraz beżu. Niebo jest jasne, nieco zachmurzone. Po kliknięciu na ilustrację, ta wyświetli się na pełnym ekranie wraz z panelem bocznym, na którym są zawarte informacje dodatkowe. Po kliknięciu na treść: O budynku, wyświetli się tekst: Panteon, stanowiący w starożytności świątynię poświęconą wszystkim bogom, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych rzymskich zabytków. Swoją popularność zawdzięcza nietypowej budowie. Główną część stanowi rotunda przykryta kopułą z charakterystycznym otworem (z łacińskiego: oculus, czytaj: ókulus – oko), przez który do środka wpada światło słoneczne oraz deszcz. Świątynia w znanej dziś formie powstała w II wieku n.e. za sprawą cesarza Hadriana. Wzniesiono ją na miejscu wcześniejszej, którą ufundował przyjaciel cesarza Augusta – Marek Agrypa. Co ciekawe, nad wejściem do budynku nadal znajduje się inskrypcja, wspominająca pierwszego fundatora: M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT (Marek Agrypa, syn Lucjusza, wzniósł podczas trzeciego konsulatu). Po kliknięciu na treść: M, wyświetli się tekst: M – litera oznacza imię Marek (z łacińskiego: Marcus czytaj: Markus). Pełne imię Agrypy brzmiało: Marek Wipsaniusz Agrypa (z łacińskiego: Marcus Vipsanius Agrippa). Dodatkowo na ilustracji podświetli się litera M znajdująca się na dachu budynku). Po kliknięciu na treść L wyświetli się informacja: po imieniu fundatora pojawia się imię jego ojca (L. – Lucius). Kolejna pojedyncza litera F zastępuje słowo „syn” (z łacińskiego: filius). Lucii filius – syn Lucjusza. Dodatkowo podświetli się litera L na dachu budynku.

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DNM3U4z4w

Ze względu na niewielką ilość pierwszych imion, poszczególne gałęzie rzymskich rodów nieraz posługiwały się również dodatkowym przydomkiem (cognomenCognomencognomen). Przydomek podawano na trzecim miejscu, po imieniu rodowym. Mógł on nawiązywać np. do szczególnych cech wyglądu przedstawiciela rodziny. Jednocześnie zdarzało się, że syn przejmował przydomek ojca. W ten sposób przydomek stawał się stałym elementem, wyróżniającym gałąź rzymskiego rodu. Jednak niektóre rzymskie rody wcale nie posługiwały się przydomkami. Przykładem znanej postaci bez przydomka jest triumwir Marek Antoniusz.

Rl5R9qqkAvER6

Fotografia przedstawia stronę tytułową dwujęzycznego łacińsko‑niemieckiego wydania wierszy Horacego z zapisanymi wszystkimi trzema imionami poety: Kwintus Horacjusz Flakkus, umieszczonymi na obu widocznych stronach księgi – niemieckiej oraz łacińskiej. Pod spodem widoczne są jeszcze inne napisy w wymienionych językach oraz grafika przypominająca szary, kolisty herb z wzorami roślinnymi. Pod nim umieszczono linię, a pod nią kolejne dwa rzędy napisów. Strony księgi są pożółkłe, a ich rogi wygniecione, z ubytkami.

Zdarzało się również, że przedstawiciel rzymskiego rodu, posiadający już przydomek, otrzymywał jeszcze jeden dodatkowy (tak zwany agnomenAgnomenagnomen). Były to najczęściej określenia związane z wybitnymi dokonaniami. Publiusz Korneliusz Scypion, zwycięzca w bitwie pod Zamą, otrzymał dodatkowo przydomek „Afrykański”. Inną sytuacją była adopcja. Adoptowany przyjmował wówczas nazwisko adoptującego, natomiast jego pierwotne imię rodowe stawało się dodatkowym przydomkiem. Przykładowo Paulus Emiliusz, adoptowany przez Publiusza Korneliusza Scypiona, nosił odtąd nazwisko: Publiusz Korneliusz Scypion Emilianus. Co ciekawe, wyzwoleni niewolnicy przyjmowali imiona swoich byłych panów. W ten sposób słynny mitograf Hyginus, wyzwoleniec cesarza Augusta, nosił pełne imię Gajusz Juliusz Hyginus. Córki otrzymywały imiona w żeńskiej formie nazwiska ojca. Córka Marka Tulliusza Cycerona nazywała się Tullia, natomiast córka Marka Porcjusza Katona – Porcja. Po wyjściu za mąż, kobietę zwykle określano wymieniając imię jej męża w dopełniaczu, na przykład Terencja, (żona) Cycerona (z łaciny: Terentia Ciceronis).

Podsumowanie

Należy zwrócić uwagę na sposób nazywania wybitnych postaci starożytnych w języku polskim. Wspominając Greka lub Rzymianina, używamy najczęściej tylko jednego imienia. Gdy mamy do czynienia z dwiema postaciami o tym samym greckim imieniu, najczęściej dodajemy miejsce pochodzenia (na przykład: Diogenes z Synopy, Diogenes z Babilonu, Diogenes Laertios). Wśród Rzymian podobieństwo imion powoduje więcej trudności. Mówimy na przykład o Senece Starszym i Młodszym. Ponadto, używając pojedynczych form imion rzymskich (Scypion, Katon, Cyceron, Wergiliusz, Horacy), najczęściej są to spolszczone wersje imion rodowych lub przydomków. Warto pamiętać, że Rzymianie powszechnie używali dwóch lub trzech imion (z łaciny: tria nōmina Romana).

Ćwiczenia

2

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się tekstem. Wyjaśnij, w jakim celu imię osoby było zapisywane na glinianych skorupkach. Nazwij praktykę polityczną, do której nawiązuje tekst.

Marek Więckowski Straszak czy gilotyna?

Spośród tysięcy odnalezionych na Agorze, zboczach Akropolu i Keramejkosie ostraków prawie 200, do tego zebranych w pewnej studni, zawierało imię Temistoklesa, a wykonało je, sądząc po charakterze pisma, zaledwie kilkanaście osób. To chyba ślad nieudanej próby podrzucenia większej liczby głosów do urny przez politycznych wrogów Temistoklesa. Ateńczycy dobrze zapamiętali skandal z 416 roku p.n.e. (możliwe, że stało się to rok wcześniej albo później), gdy dwaj zagrożeni ostracyzmem możni: w istocie niebezpieczny dla demokracji Alkibiades i spolegliwy arystokrata Nikiasz, porozumieli się i łącząc głosy swych popleczników, posłali na wygnanie raczej niegroźnego demagoga Hyperbolosa.

cyt1 Źródło: Marek Więckowski, Straszak czy gilotyna?, dostępny w internecie: https://wiadomosci.onet.pl/kiosk/straszak-czy-gilotyna/cbqll [dostęp 10.11.2021].

RQcPlUjIlhGva

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź

Sprawdź w opracowaniach czym był ostracyzm.

Pokaż odpowiedź

Tekst artykułu nawiązuje do ateńskiej praktyki ostracyzmu. Imiona zapisywano na glinianych tabliczkach podczas głosowania, którego celem było wskazanie osoby zagrażającej państwu. W obawie przed tyranią (rządami jednostki) Ateńczycy wskazywali obywatela, który zagrażał demokracji i w tej formie decydowali o wygnaniu go z państwa na okres dziesięciu lat. Zachowane tabliczki potwierdzają ponadto praktykę zapisywania imion Greków z dodaniem imienia ojca (patronimikon).

2

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się tekstem i zdjęciem. Wytłumacz, w jakim celu imię osoby było zapisywane na glinianych skorupkach. Nazwij praktykę polityczną, do której nawiązują tekst i zdjęcia.

Marek Więckowski

Marek Więckowski Straszak czy gilotyna?

Spośród tysięcy odnalezionych na Agorze, zboczach Akropolu i Keramejkosie ostraków prawie 200, do tego zebranych w pewnej studni, zawierało imię Temistoklesa, a wykonało je, sądząc po charakterze pisma, zaledwie kilkanaście osób. To chyba ślad nieudanej próby podrzucenia większej liczby głosów do urny przez politycznych wrogów Temistoklesa. Ateńczycy dobrze zapamiętali skandal z 416 roku p.n.e. (możliwe, że stało się to rok wcześniej albo później), gdy dwaj zagrożeni ostracyzmem możni: w istocie niebezpieczny dla demokracji Alkibiades i spolegliwy arystokrata Nikiasz, porozumieli się i łącząc głosy swych popleczników, posłali na wygnanie raczej niegroźnego demagoga Hyperbolosa.

cyt1 Źródło: Marek Więckowski, Straszak czy gilotyna?, dostępny w internecie: https://wiadomosci.onet.pl/kiosk/straszak-czy-gilotyna/cbqll [dostęp 10.11.2021].

RVs38G6xYFfGY

R1LPG3foNUSGl

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź

Sprawdź w opracowaniach czym był ostracyzm.

Pokaż odpowiedź

Tekst artykułu oraz zdjęcie nawiązują do ateńskiej praktyki ostracyzmu. Imiona zapisywano na glinianych tabliczkach podczas głosowania, którego celem było wskazanie osoby zagrażającej państwu. W obawie przed tyranią (rządami jednostki) Ateńczycy wskazywali obywatela, który zagrażał demokracji i w tej formie decydowali o wygnaniu go z państwa na okres dziesięciu lat. Zachowane tabliczki potwierdzają ponadto praktykę zapisywania imion Greków z dodaniem imienia ojca (patronimikon).

2

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem znajdującym się na stronie tytułowej jednej z książek słynnego rzymskiego poety. Podaj pełne trzy imiona (z łaciny: tria nomina) autora oraz spolszczone imię, pod którym jest znany polskiemu czytelnikowi.

PUBLII OVIDII

NASONIS

OPERA

AD OPTIMAS EDITIONES COLLATA

PRAEMITTITUR VITA AB ALDO PIO MANUTIO COLLECTA

CUM NOTITIA LITERARIA

STUDIIS SOCIETATIS BIPONTINÆ

VOLUMEN SECUNDUM

BIPONTI

EX TYPOGRAPHIA SOCIETATIS

RVLj6u9oOKLPc

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź

Imiona łacińskie widoczne są na samej górze tekstu (w dopełniaczu).

Pokaż odpowiedź

W tekście przedstawiono zapis ze strony tytułowej poezji Publiusza Owidiusza Nazona (z łacińskiego: Publius Ovidius Naso). Poeta znany jest powszechnie jako Owidiusz.

2

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się ze zdjęciem strony tytułowej wydania rzymskiego poety. Podaj pełne trzy imiona (z łaciny:  tria nomina) autora oraz spolszczone imię, pod którym jest znany polskiemu czytelnikowi.

Rru4prLetqFnn

RHHGvl3SdjLTw

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź

Imiona łacińskie widoczne są u góry strony tytułowej (w dopełniaczu).

Pokaż odpowiedź

Na zdjęciu ukazano stronę tytułową wydania poezji Publiusza Owidiusza Nazona (łac. Publius Ovidius Naso). Poeta znany jest powszechnie jako Owidiusz.

Słownik pojęć

Kleroterion

Kleroterion

R1FiKqm67XHvN1

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa kleroterion w języku greckim.

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa kleroterion w języku greckim.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DNM3U4z4w

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa kleroterion w języku greckim.

(z greckiego: κkappaλlambdaηetaρrhoωomegaτtauήρrhoιiotaοomicronνnu, klerotérion) urządzenie służące do losowania sędziów spośród obywateli starożytnych Aten.

R1GoqNAystvCI

Fotografia przedstawia jasny kamień o płaskiej powierzchni z nieregularnymi brzegami, na którym widoczne są liczne rowki, wykonane w równych rzędach, w takich samych odstępach. Sprawia to, że są symetryczne. Zaczynają się od góry kamienia, dół natomiast jest ich pozbawiony. W tle znajduje się żółta ściana.

Ostrakon

Ostrakon

RtGNoVBcUO0TQ1

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa ostrakon w języku greckim.

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa ostrakon w języku greckim.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DNM3U4z4w

Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa ostrakon w języku greckim.

(z greckiego: ὄσsigmaτtauρrhoαalfaκkappaοomicronνnu, ostrakon; liczba mnoga: ὄσsigmaτtauρrhoαalfaκkappaαalfa, ostraka), gliniana lub kamienna tabliczka, często fragment glinianego naczynia, wykorzystana jako materiał piśmienniczy. W starożytnych Atenach ostraka wykorzystywano w praktyce głosowania, zwanej ostracyzmem.

R15F3sEn3nPKo

Ostrakon z zapisanym imieniem Kimona, syna Miltiadesa, przedstawia fragment wypalonej glinianej płytki z pomarańczowymi brzegami oraz czarnym frontem. Znajdują się na nim dwa rzędy liter; pierwszy układa się w napis „KIMON”. Litery wyryte są na przodzie tabliczki, która ma liczne rysy i odbarwienia. Fotografia została wykonana na żółtym tle.

• Winniczuk L. (red.), Słownik kultury antycznej, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.

• Encyklopedia PWN - wydanie internetowe.

Notatki ucznia

Galeria

R10VFy0MXsX3t

Fotografia przedstawia ostrakon –okrągłą tabliczkę z wypalonej gliny z pomarańczowymi brzegami oraz czarnym frontem, z zapisanym imieniem Temistoklesa. Litery wyryte są wzdłuż kolistego brzegu. Fotografia została wykonana na żółtym tle.

R15F3sEn3nPKo

Ostrakon z zapisanym imieniem Kimona, syna Miltiadesa, przedstawia fragment wypalonej glinianej płytki z pomarańczowymi brzegami oraz czarnym frontem. Znajdują się na nim dwa rzędy liter; pierwszy układa się w napis „KIMON”. Litery wyryte są na przodzie tabliczki, która ma liczne rysy i odbarwienia. Fotografia została wykonana na żółtym tle.

R1Lh4NZqYJrDl

Fotografia przedstawia rzymski Panteon – jasny budynek podparty z przodu ośmioma kolumnami, nad którymi widać duży napis – „MAGRIPPA*L*F*COS*TERTIVM*FECIT”. Nad literami widać trójkątną powierzchnię pod dachem, która została obramowana symetrycznym wzorem. Przed budynkiem widoczny jest plac, w tle natomiast widać okoliczne budynki w kolorze czerwieni oraz beżu, a także lekko pochmurne, niebieskie niebo.

Rl5R9qqkAvER6

Fotografia przedstawia stronę tytułową dwujęzycznego łacińsko‑niemieckiego wydania wierszy Horacego z zapisanymi wszystkimi trzema imionami poety: Kwintus Horacjusz Flakkus, umieszczonymi na obu widocznych stronach księgi – niemieckiej oraz łacińskiej. Pod spodem widoczne są jeszcze inne napisy w wymienionych językach oraz grafika przypominająca szary, kolisty herb z wzorami roślinnymi. Pod nim umieszczono linię, a pod nią kolejne dwa rzędy napisów. Strony księgi są pożółkłe, a ich rogi wygniecione, z ubytkami.

R5Js6LjwqYqH6

Ilustracja interaktywna. Fotografia przedstawia nagrobek rzymskiego centuriona Marka Cecyliusza, przedstawiający trzy postacie – mężczyznę w średnim wieku ubranego w zbroję, na której umieszczono podobizny innych postaci, trzymającego w prawej dłoni cienki miecz, a także – po obu jego stronach, popiersia dwóch mężczyzn o krótkich włosach, zaokrąglonych twarzach oraz odstających uszach. Pod popiersiami znajdują się po trzy rzędy napisów w języku łacińskim, a pod figurą w zbroi – dłuższy tekst składający się z pięciu rzędów liter. Po obu stronach postaci wyrzeźbiono kolumny, nad którymi wyżłobiono ozdobne wzory.

R1GoqNAystvCI

Fotografia przedstawia jasny kamień o płaskiej powierzchni z nieregularnymi brzegami, na którym widoczne są liczne rowki, wykonane w równych rzędach, w takich samych odstępach. Sprawia to, że są symetryczne. Zaczynają się od góry kamienia, dół natomiast jest ich pozbawiony. W tle znajduje się żółta ściana.

R1ZsiCjByKEju

Fotografia przedstawiająca rzeźbę – popiersie mężczyzny o krótkich włosach, głęboko osadzonych oczach, długim, prostym nosie oraz delikatnych rysach twarzy. Mężczyzna patrzy przed siebie. Powierzchnia jasnej rzeźby jest pożółkła, znajdują się na niej małe ubytki oraz zabrudzenia. Rzeźbę sfotografowano na jasnym tle.

R445r0YPF1QLd

Fotografia przedstawiająca rzeźbę – popiersie mężczyzny o krótkich włosach ze średniej długości brodą i wąsami. Twarz postaci jest okrągła, nos wąski oraz długi, a kąciki ust skierowane delikatnie ku dołowi. Na lewym ramieniu mężczyzny znajduje się szata, odsłaniająca jego tors. Rzeźba jest w kilku miejscach odbarwiona – na jej jasnej powierzchni widoczne są ciemniejsze rysy. Tło stanowi jasna ściana oraz fragment obrazu. Rzeźbę ustawiono na niskiej podstawie.

RU15pdiSAnLNh

Fotografia przedstawia rzeźbę - popiersie Seneki. Jej jasna powierzchnia posiada liczne ciemniejsze plamy oraz pęknięcia. Wyrzeźbiony mężczyzna jest łysy, ma głębokie zmarszczki, duży nos, małe oczy i małe, wydatne usta. Przez jego lewe ramię przerzucona jest szata. Na torsie rzeźby wyryto napis „SENECA”. Tło stanowi pomieszczenie o szarej podłodzie i białych ścianach, w którym stoją inne rzeźby.

R1IgIJallGE2H

Fotografia przedstawia front rzymskiego Panteonu - fragment nad kolumnami, z widocznym napisem „M*AGRIPPA*L*F*COS*TERTIVM*FECIT”. Nad literami znajduje się trójkątną powierzchnię pod dachem, która została obramowana symetrycznym wzorem.

R19aVkJRYrkab

Fotografia przedstawia trzy ostrakony na żółtym tle. W środku widoczny jest okrągły ostrakon w kolorach czarno‑pomarańczowo‑żółtym, pod którym znajduje się numer 42. Z jego lewej strony umieszczono czarny ostrakon o nieregularnych brzegach, przez którego powierzchnię przebiega u dołu gruba, pomarańczowa linia, nad którą wyryto napis. Pod spodem umieszczono numer 41. Z prawej strony fotografii znajduje się fragment jasnego ostrakonu w kształcie prostokątnej tabliczki, z wyrytymi jasnymi napisami.

R14oiQIHEeD6D

Fotografia przedstawia stronę księgi o jasnych stronach, na których obecne są rysy, gniecenia oraz odbarwienia. Od góry znajduje się siedem rzędów napisów, pod którymi w owalnej ramce umieszczono grafikę kobiety z wiankiem na długich, kręconych włosach, z zamkniętymi oczami oraz głową skierowaną delikatnie w dół. Z prawej strony grafiki umieszczono czerwony napis przypominający pionową pieczątkę, a na owalnej ramce – napis „Leucothea”. Pod spodem dodatkowo zamieszczono cztery rzędy napisów.

Bibliografia

• Encyklopedia PWN – wydanie internetowe.

• Howatson M. C. (red.), Oxford Companion to Classical Literature, Oxford University Press, 2013.

• Winniczuk L. (red.), Słownik kultury antycznej, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.

• Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.