III p.n.e. – stulecie, w którym żył Lucjusz Papiriusz Praetextatus
ok. 125‑128 n.e. – data urodzenia Aulusa Gelliusza, autora dzieła Noctes Atticae (Noce attyckie)
1
Scenariusz dla nauczyciela
R13giFfkdjoYo1
I. W zakresie kompetencji językowych. Uczeń:
8) formy strony czynnej i biernej czasowników regularnych koniugacji I–IV w trybie orzekającym (indicativus) i łączącym (coniunctivus) w następujących czasach: praesens, imperfectum, perfectum, plusquamperfectum, futurum I oraz formy trybu rozkazującego w czasie teraźniejszym w stronie czynnej (imperativus praesentis activi);
6. zna podstawowe techniki przekładu tekstu łacińskiego;
7. zna zasady tworzenia spójnego i zgodnego z polską normą językową przekładu z języka łacińskiego na język polski;
8. dokonuje następujących transformacji gramatycznych w zakresie morfologii:
17) potrafi korzystać ze słownika łacińsko‑polskiego przy sporządzaniu przekładu;
Nauczysz się
rozpoznawać formy strony biernej czasu przyszłego dokonanego (futurum II);
tworzyć odpowiednie formy czasu przyszłego na podstawie podanych form podstawowych;
konstruować zdania z czasownikami w czasie przyszłym (futurum II);
rozpoznawać formy indicativus futuri II passivi w tekście;
Czas przyszły dokonany (futurum II, tzw. exactum), rzadko występuje jako orzeczenie zdania pojedynczego. Zazwyczaj pojawia sie on w zadaniach złożonych, gdzie użyty jest dla wskazania czynności wcześniejszej z dwóch czynności przyszłych. Czas ten pojawia sie również w okresach warunkowych rzeczywistości (modus realis). Formy bierne czasu futurum II tworzymy, dodając formy przyszłe czasownika być (sum, esse, fui) do imiesłowu przedniego biernego (participium perfecti passīvi).
Zobacz przykład:
paro, parāre, parāvi, parātum – przygotowywać
Liczba pojedyncza
Osoba
rodzaj męski
rodzaj żeński
rodzaj nijaki
1
parātus ero
parāta ero
parātum ero
2
parātus eris
parāta eris
parātum eris
3
parātus erit
parāta erit
parātum erit
Liczba mnoga
Osoba
rodzaj męski
rodzaj żeński
rodzaj nijaki
1
parāti erimus
parātae erimus
parāta erimus
2
parāti eritis
parātae eritis
parāta eritis
3
parāti erunt
parātae erunt
parāta erunt
m93478920520af0ed_0000000000079
Podstęp młodego Lucjusza Papiriusza
Polecenie 1
Przeczytaj tekst łaciński zawarty w interaktywnych punktach i zwróć uwagę na zawarte w nim formy indicativus futuri II activi et passivi.
Spreparowany tekst Gell. I, 23, przygotowany na podstawie: W. Mohort‑Kopaczyński, T. Wikarjakówna, Disce Latine 1, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa‑Poznań 2005, s. 289‑295
Tłumaczenie: Autor opracowania
Zadania
RIpJlKa4Jti29
Ćwiczenie 1
Każdej formie w indicātīvus futuri II passīvī przyporządkuj odpowiadającą jej formę w indicātīvus futuri II activi. Formy do przyporządkowania: Scripts eritis. Możliwe odpowiedzi: 1. scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis. Scriptus ero. Możliwe odpowiedzi: 1. scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis. Scriptae erunt. Możliwe odpowiedzi: 1.scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis.
Każdej formie w indicātīvus futuri II passīvī przyporządkuj odpowiadającą jej formę w indicātīvus futuri II activi. Formy do przyporządkowania: Scripts eritis. Możliwe odpowiedzi: 1. scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis. Scriptus ero. Możliwe odpowiedzi: 1. scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis. Scriptae erunt. Możliwe odpowiedzi: 1.scrīpserunt, 2. scrīpserit, 3. scrīpsero, 4. scrīpseris, 5. scrīpseritis.
Poniższe formy indicātīvus futuri II passīvī połącz z odpowiadającymi im formami strony czynnej.
Nie zmieniając osoby i liczby podaj formę czasownikową „auditus eris” w indicativus futuri II activi. Możliwe odpowiedzi: 1. auditus es, 2. audivisti, 3. audiveris
Nie zmieniając osoby i liczby podaj formę czasownikową „auditus eris” w indicativus futuri II activi. Możliwe odpowiedzi: 1. auditus es, 2. audivisti, 3. audiveris
Oznacz poniższe zdania, związane z przeczytanym tekstem (Podstęp Młodego Lucjusza Papiriusza) , jako VERUM (PRAWDA) lub FALSUM (FAŁSZ).
Poniższe fragmenty tekstu przyporządkuj do odpowiednich postaci. PUER Możliwe odpowiedzi: 1. Rogat, quidnam in senātū patrēs ēgerint., 2. In mediā cūriā stāns, quid ipse mātrī dīxerit, nārrat., 3. Respondet sē nihil dīcere posse., 4. Statim ad cēterās mātrōnās currit. MATER Możliwe odpowiedzi: 1. Rogat, quidnam in senātū patrēs ēgerint., 2. In mediā cūriā stāns, quid ipse mātrī dīxerit, nārrat., 3. Respondet sē nihil dīcere posse., 4. Statim ad cēterās mātrōnās currit.
Poniższe fragmenty tekstu przyporządkuj do odpowiednich postaci. PUER Możliwe odpowiedzi: 1. Rogat, quidnam in senātū patrēs ēgerint., 2. In mediā cūriā stāns, quid ipse mātrī dīxerit, nārrat., 3. Respondet sē nihil dīcere posse., 4. Statim ad cēterās mātrōnās currit. MATER Możliwe odpowiedzi: 1. Rogat, quidnam in senātū patrēs ēgerint., 2. In mediā cūriā stāns, quid ipse mātrī dīxerit, nārrat., 3. Respondet sē nihil dīcere posse., 4. Statim ad cēterās mātrōnās currit.
Poniższe fragmenty tekstu przyporządkuj do odpowiednich postaci.
Respondet sē nihil dīcere posse., In mediā cūriā stāns, quid ipse mātrī dīxerit, nārrat., Rogat, quidnam in senātū patrēs ēgerint., Statim ad cēterās mātrōnās currit.
PUER
MATER
R1V9wsaF1lsvT
Ćwiczenie 7
Słowniki
Słownik pojęć
kuria
kuria
budynek posiedzeń senatu w starożytnym Rzymie.
Aulus Gelliusz
Aulus Gelliusz
erudyta i pisarz rzymski z II n.e. Zachowało się jego dzieło Noce attyckie, stanowiące zbiór anegdot na tematy historyczne i literackie. Dziś Noce attyckie są jedynym źródłem wielu informacji na temat działalności ważnych starożytnych postaci, zawierają również pewną ilość wyimków z niezachowanych dzieł autorów antycznych lub wzmianki o nich.
Słownik łacińsko‑polski
R4lpJfxdwQ2Tw1
m93478920520af0ed_0000000000156
Galeria dzieł sztuki
RQleX3rFIyL6C1
Rgb0yMkBPDrLf1
m93478920520af0ed_0000000000159
Bibliografia
W. Mohort‑Kopaczyński, T. Wikarjakówna, Disce Latine 1, Warszawa‑Poznań 2005.
H. Wolanin, Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym, Kraków 2012.