RNiKAGv6M4ix61

Indicativus perfecti activi

Ważne daty

VI w p.n.e. – prawdopodobny okres życia Ezopa, bajkopisarza greckiego

IV w. p.n.e. – pierwszy zbiór bajek Ezopa sporządzony przez Demetriosa z Faleronu

ok. 15 - ok. 50 r. n.e. – lata życia Fedrusa, bajkopisarza rzymskiego

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

R1P3kDSqaYxSp1
Scenariusz zajęć do pobrania
Źródło: Andrzej Gillmeister, licencja: CC0.

I. W zakresie kompetencji językowych. Uczeń:

1. zna i rozpoznaje następujące formy morfologiczne z zakresu gramatyki języka łacińskiego:

h) formy strony czynnej i biernej czasowników regularnych koniugacji I – IV w trybie orzekającym (indicativus) i łączącym (coniunctivus) w następujących czasach: perfectum;

8. dokonuje następujących transformacji gramatycznych w zakresie morfologii:

h) odmienia czasowniki regularne koniugacji I–IV w trybie orzekającym (indicativus) i łączącym (coniunctivus) w następujących czasach: perfectum;

q) potrafi korzystać ze słownika łacińsko‑polskiego przy sporządzaniu przekładu;

s) dokonuje poprawnego przekładu prozatorskiego tekstu łacińskiego z zakresu tekstów określonych w kanonie na język polski, w tłumaczeniu zachowując polską normę językową.

Nauczysz się

konstruować formy gramatyczne czasowników w czasie Indicātīvus perfectī āctīvī;

rozpoznawać w tekście łacińskim czasowniki w czasie Indicātīvus perfectī āctīvī;

definiować gatunek bajki przy pomocy dzieł EzopaEzopEzopa.

O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu

RFaWt62pX3jl61
Czarnobiała ilustracja przedstawia pracę Olivera Herforda pod tytułem „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, która przedstawia dużego niedźwiedzia kroczącego ścieżką w lesie. Niedźwiedź ma ciemne futro i lekko otwarty pysk. W oddali (z lewej górnej strony ilustracji) idzie dwóch mężczyzn – ubranych w kapelusze i ciemne stroje. Mężczyźni nie patrzą się na drogę, głowy mają skierowane na ścieżkę. Obok ścieżki rosną wysokie drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Duo amīcī, quī per montēs iter faciēbant, subitō procul ursum appropinquantem cōnspexērunt., 2. Dwaj przyjaciele, którzy podróżowali przez góry zobaczyli nagle z daleka zbliżającego się niedźwiedzia.
Oliver Herford, „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1921 r., Anglia, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
R15ETwl3sz8F31
Czarnobiała ilustracja nieznanego autora przedstawia mężczyznę wspinającego się w pośpiechu na drzewo, ucieka przez niedźwiedziem. Na ilustracji przedstawiono tylko dłonie oraz część głowy, jednak bez szczegółów dotyczących twarzy. Pod mężczyzną znajduje się niedźwiedź – próbujący wspiąć się na drzewo – jednymi łapami stoi na ziemi, drugimi próbuje sięgnąć nieszczęśnika. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Tum alter ex iīs celeriter arborem ascendit, alter relictus certam habēbat ante oculōs mortem., 2. Wtedy jeden z nich szybko wszedł na drzewo, a drugi, pozostawiony (przez towarzysza) miał przed oczami pewną śmierć.
Człowiek uciekający przed niedźwiedziem, online-skills, CC BY 3.0
RqLFlowKznoBM1
Ilustracja Milo Wintera pod tytułem „O dwóch podróżnikach i niedźwiedziu” - na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna ubrany w czerwoną szatę oraz brązowe spodnie i buty, leży w bezruchu i udaje zwłoki, próbuje zniechęcić niedźwiedzia do ataku, który znajduje się obok mężczyzny – duże zwierzę o brązowym umaszczeniu spogląda się na nieszczęśnika. Z prawej strony na drzewie widoczny jest kompan mężczyzny leżącego na ziemi –osoba na drzewie pozostawiła swojego przyjaciela na pastwę losu i ratowała tylko swoją skórę, z przerażeniem przygląda się scenie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Tum ursus mortuōrum corpora nōn attingit - in mentem eī venit; itaque humī sē prōstrāvit spīritumque continuit. 2. Wtedy przyszło mu do głowy - niedźwiedź nie dotyka ciał zmarłych; dlatego rozłożył się na ziemi i wstrzymał oddech.
Milo Winter, „O dwóch podróżnikach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1919 r., Stany Zjednoczone, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
R1XoQTHNiU6o51
Ilustracja autorstwa Steinhowela pod tytułem „O dwóch towarzyszach” – na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna leżący na ziemi – ubrany jest w szarą koszulę oraz czerwone spodnie, jedną dłoń ma wyciągniętą nad głowę i symuluje zgon. Obok niego stoi duży szary niedźwiedź, który ma otwarty pysk i sprawia wrażenie jakby wąchał nieszczęśnika leżącego na ziemi. Z lewej strony znajduje się drzewo na którym siedzi znajomy poszkodowanego – mężczyzna zdołał sam się wspiąć na drzewo i nie pomógł swojemu towarzyszowi. W tle widoczne jest wzgórze, urwisko oraz fragment wierzy strażniczej. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ursus iacentī appropinquāvit, corpus eius temptāvit, dēnique discessit; iuvenem intāctum relīquit., 2. Niedźwiedź zbliżył się do leżącego, powąchał jego ciało, i w końcu odszedł; zostawił młodzieńca nietkniętego.
Steinhowel, „O dwóch towarzyszach”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1477 r., aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
RjA6US7z7XSAP1
Na ilustracji autorstwa Grandville pod tytułem „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu” przedstawiona została dwójka mężczyzn idąca ścieżką. Oboje mają w dłoniach kapelusze, ubrani są w ciemne koszule oraz spodnie do kolan. Mężczyźni mają kwaśne miny, jeden z nich nadstawia ucho do drugiego aby usłyszeć wiadomość. W tle widoczny jest odchodzący niedźwiedź. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Tum alter ex arbore dēscendit et amīcum per iocum interrogāvit: Quid ursus tibi in aurēs īnsusurrāvit? Pulchrum et nōtum prōverbium, - respondit alter - Amīcus certus in rē incertā cernitur., 2. Wtedy drugi (z nich) zszedł z drzewa i zapytał żartobliwie przyjaciela: Co niedźwiedź szepnął ci do ucha? Piękne i znane przysłowie, - ów odpowiedział - Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
Grandville, „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1870 r., Francja, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0

Źródło i tłumaczenieŹródło i tłumaczenieŹródło i tłumaczenie

Źródło i tłumaczenie
R1TnlGrVkRQ1M1
Ćwiczenie 1
Wskaż co oznacza poniższy tekst w języku polskim: Amīcus certus in rē incertā cernitur. Możliwe odpowiedzi: 1. Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. 2. Aby uciec przed niedźwiedziem wejdź na drzewo 3. Niedźwiedź nie tknie ciała zmarłego.
R1VXKxpVmf2HJ
Ćwiczenie 2
Uporządkuj fragmenty tekstu tak, by utworzyły spójną całość. Elementy do uszeregowania: 1. Tum alter ex arbore dēscendit et amīcum per iocum interrogāvit: "Quid ursus tibi in aurēs īnsusurrāvit?", 2. "Pulchrum et nōtum prōverbium, - respondit alter - Amīcus certus in rē incertā cernitur.", 3. Tum "ursus mortuōrum corpora nōn attingit" - in mentem eī venit; itaque humī sē prōstrāvit spīritumque continuit., 4. Tum alter ex iīs celeriter arborem ascendit, alter relictus certam habēbat ante oculōs mortem., 5. Duo amīcī, quī per montēs iter faciēbant, subitō procul ursum appropinquantem cōnspexērunt., 6. Ursus iacentī appropinquāvit, corpus eius temptāvit, dēnique discessit; iuvenem intāctum relīquit.

Uporządkuj fragmenty tekstu tak, by utworzyły spójną całość.

  • Duo amīcī, quī per montēs iter faciēbant, subitō procul ursum appropinquantem cōnspexērunt.
  • "Pulchrum et nōtum prōverbium, - respondit alter - Amīcus certus in rē incertā cernitur."
  • Tum alter ex arbore dēscendit et amīcum per iocum interrogāvit: "Quid ursus tibi in aurēs īnsusurrāvit?"
  • Tum "ursus mortuōrum corpora nōn attingit" - in mentem eī venit; itaque humī sē prōstrāvit spīritumque continuit.
  • Tum alter ex iīs celeriter arborem ascendit, alter relictus certam habēbat ante oculōs mortem.
  • Ursus iacentī appropinquāvit, corpus eius temptāvit, dēnique discessit; iuvenem intāctum relīquit.

Indicātīvus perfectī āctīvī

Indicātīvus perfectī āctīvī - tryb oznajmujący czasu przeszłego strony czynnej koniugacji I - IV

Czasu przeszłego dokonanego możemy używać do mówienia o wydarzeniach minionych, opowiadania historii i bajek.

RQ7nL50djiMmi1
Obraz Johanna Michaela Wittnera pod tytułem „Ezop opowiada swoje bajki” przedstawia mężczyznę siedzącego na wysokim tronie, obok niego widoczny jest tłum ludzi oraz różna zwierzyna – koń, koza, baran, pies. Mężczyzna zdaje się coś opowiadać, ponieważ jego osoba przyciąga dużą liczbę ludzi, którzy słuchają go z zaciekawieniem. Z lewej strony obecne są trzy postacie – dwie kobiety oraz mężczyzna – wpatrują się w mówce. W tle widoczne jest ogromne drzewo za którym wyłania się świątynia oparta o kolumny, a także las oraz góry
Johann Michael Wittner, „Ezop opowiada swoje bajki”, 1879 r., prywatna kolekcja, wikimedia.org, domena publiczna

Perfectum activi ma swój odrębny temat (trzecia podstawowa forma czasownika) i odrębne końcówki osobowe:

Singulāris

Plūrālis

1

-i

-imus

2

-isti

-istis

3

-it

-erunt

Formy podstawowe czasownika:

amō,

↧

1 sg.

indicātīvus praesentīs āctīvī

amāre,

↧

īnfīnītīvus praesentis āctīvī

amāvī

↧

1 sg.

īndicātīvus perfectī āctīvī

Wzór odmiany jest wspólny dla wszystkich IV koniugacji, do tematu perfecti dodawane są końcówki osobowe:

Singulāris

Plūrālis

1

amāvī

amāvimus

2

amāvistī

amāvistis

3

amāvit

amāvērunt

RGJem4HYIVcfv
Ćwiczenie 3
cōnspiciō, cōnspicere, cōnspexī, cōnspectum Pogrubiona forma podstawowa czasownika to: Możliwe odpowiedzi: 1. 1 sg indicātīvus praesentīs āctīvī, 2. 1 sg Indicātīvus perfectī āctīvī, 3. supīnum
cōnspexī, cōnspectum Pogrubiona forma podstawowa czasownika to:">

cōnspiciō, cōnspicere, cōnspexī, cōnspectum Pogrubiona forma podstawowa czasownika to:

  • 1 sg indicātīvus praesentīs āctīvī
  • 1 sg indicātīvus perfectī āctīvī
  • supīnum
R1KRSWwZtCaZR
Ćwiczenie 4
Połącz w pary formy tematu perfecti poniższych czasowników z ich formami podstawowymi (praesens i infinitivus): sustulī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere tulī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere posuī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere momordī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere mīsī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere cecidī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere pependī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere pepulī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere fīxī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere frēgī Możliwe odpowiedzi: 1. pendō, pendere, 2. mordeō, mordēre, 3. ferō, ferre, 4. cadō, cadere, 5. tollō, tollere, 6. frangō, frangere, 7. pellō, pellere, 8. pōnō, pōnere, 9. mittō, mittere, 10. fīgō, fīgere

Połącz w pary formy tematu perfecti poniższych czasowników z ich formami podstawowymi (praesens i infinitivus):

mordeō, mordēre, pellō, pellere, pendō, pendere, cadō, cadere, tollō, tollere, pōnō, pōnere, frangō, frangere, mittō, mittere, fīgō, fīgere, ferō, ferre

sustulī  
tulī  
posuī  
momordī  
mīsī  
cecidī  
pependī  
pepulī  
fīxī  
frēgī  
RUqpgnAPtwGbl
Ćwiczenie 5
Uzupełnij odmiany wskazanych czasowników (pellō) właściwymi formami. Singularis druga osoba (tu uzupełnij). Pluralis, trzecia osoba (tu uzupełnij)

Uzupełnij odmiany czasowników właściwymi formami:

Singularis Pluralis
1 pepuli pepulimus
2   pepulistis
3 pepulit  
R1Oep48jE1MGD
Ćwiczenie 6
Uzupełnij odmiany wskazanych czasowników (cecidio) właściwymi formami. Singularis trzecia osoba (tu uzupełnij). Pluralis, pierwsza i druga osoba (tu uzupełnij)

Uzupełnij odmiany czasowników właściwymi formami:

Singularis Pluralis
1 cecidi  
2 cecidisti  
3   ceciderunt
R1R10o0FwlPVE
Ćwiczenie 7
Uzupełnij odmiany wskazanych czasowników (mitto) właściwymi formami. Singularis druga osoba (tu uzupełnij). Pluralis, pierwsza osoba (tu uzupełnij)

Uzupełnij odmiany czasowników właściwymi formami:

Singularis Pluralis
1 misi  
2   misistis
3 misit miserunt

Indicātīvus perfectī āctīvī słowa posiłkowego esse

Perfectum czasownika posiłkowego sum, esse, fuī tworzy się przez dodanie do tematu perfecti fu- końcówek osobowych:

Singulāris

Plūrālis

1

fuī

fuimus

2

fuistī

fuistis

3

fuit

fuērunt

R1DNrNjIRyUtC
Ćwiczenie 8
Uzupełnij tekst właściwymi czasownikami w czasie przeszłym: Duo amici, qui per montes iter faciebant, subito procul ursum appropinquantem Tu uzupełnij. Tum alter ex iis celeriter arborem Tu uzupełnij, alter relictus certam habebat ante oculos mortem. Tum "ursus mortuorum corpora non Tu uzupełnij" - in mentem ei Tu uzupełnij itaque humi se Tu uzupełnij spiritumque continuit. Ursus iacenti Tu uzupełnij, corpus eius temptavit, denique Tu uzupełnij; iuvenem intactum reliquit. Tum alter ex arbore Tu uzupełnij et amicum per iocum Tu uzupełnij: "Quid ursus tibi in aures insusurravit?" "Pulchrum et notum proverbium, - Tu uzupełnij - Amicus certus in re incerta cernitur."

Uzupełnij tekst właściwymi czasownikami w czasie przeszłym:

Duo amici, qui per montes iter faciebant, subito procul ursum appropinquantem .........................
Tum alter ex iis celeriter arborem ................, alter relictus certam habebat ante oculos mortem. Tum "ursus mortuorum corpora non ................" - in mentem ei ............ itaque humi se .................... spiritumque continuit. Ursus iacenti ............................, corpus eius temptavit, denique ..................; iuvenem intactum reliquit. Tum alter ex arbore .................. et amicum per iocum ........................: "Quid ursus tibi in aures insusurravit?" "Pulchrum et notum proverbium, - .............................. - Amicus certus in re incerta cernitur."

R1UqFqVeev5ai
Ćwiczenie 9
Które cechy NIE są charakterystyczne dla bajki: Możliwe odpowiedzi: 1. zawiera naukę moralną, mądrość życiową, wyrażoną w przysłowiu lub w uwadze dodanej na początku lub w zakończeniu utworu., 2. utwór literacki prozą lub wierszem, w którym występują jako bohaterowie zwierzęta, rośliny a także przedmioty., 3. ludowa pieśń religijna o wesołym charakterze (utrzymana zazwyczaj w tonie sielankowym), związana z tematyką Bożego Narodzenia

Które cechy NIE są charakterystyczne dla bajki:

  • zawiera naukę moralną, mądrość życiową, wyrażoną w przysłowiu lub w uwadze dodanej na początku lub w zakończeniu utworu.
  • utwór literacki prozą lub wierszem, w którym występują jako bohaterowie zwierzęta, rośliny a także przedmioty.
  • ludowa pieśń religijna o wesołym charakterze (utrzymana zazwyczaj w tonie sielankowym), związana z tematyką Bożego Narodzenia

Słowniki

Słownik pojęć

Bajka
Bajka

(gr. apólogos, łac. apologus) krótki utwór literacki prozą lub wierszem, w którym występują jako bohaterowie zwierzęta, rośliny a także przedmioty. Bajka zawiera naukę moralną, mądrość życiową, wyrażoną w przysłowiu lub w uwadze dodanej na początku lub w zakończeniu utworu. Czerpie motywy i tematy zwykle z opowieści ludowych. Twórcą bajki zwierzęcej miał być w Grecji Ezop, niewolnik pochodzący z Azji Mniejszej, żyjący w VI w. p.n.e.

Ezop
Ezop

(gr. Ajsopos, łac. Aesopus) z Frygii lub Lidii, autor bajek zwierzęcych, rzekomo współczesny Solona i Siedmiu Mędrców (VI w. p.n.e.). Wg legendy był niewolnikiem Kadmosa z Samos i został zabity przez kapłanów delfickich. Tematy do swych, ustnie przekazywanych, bajek czerpał z życia. Były one wyrazem zdrowego chłopskiego rozumu i protestem uciśnionego ludu przeciw możnym tego świata. Pierwszy zbiór tych bajek, mythoj (lub logoj) Ajsopejoj, sporządził Demetrios z Faleronu w IV w. p.n.e.

Fedrus
Fedrus

(łac. Phaedrus) bajkopisarz rzymski (ok. 15 - ok. 50 r. n.e.), urodzony w Pieni w Macedonii, w młodym wieku dostał się jako niewolnik do Rzymu, gdzie opanował doskonale język łaciński. Wyzwolony przez Oktawiana Augusta, poświęcił się pracy literackiej. Był on jednym z nielicznych przedstawicieli nurtu plebejskiego w literaturze rzymskiej. Przełożył na język łaciński bajki greckie Ezopa, ujmując je w wiersze jambiczne. Bajkami swymi o charakterze satyrycznym, pełnymi aluzji politycznych społecznych i osobistych, naraził się po śmierci Augusta możnym osobistościom rzymskim i został skazany na wygnanie (czy też na więzienie). Zachowało się 135 bajek.

Słownik łacińsko‑polski

R1SoOKvGduo8u1
Słownik łacińsko-polski
Źródło: online skills, licencja: CC0.

Galeria dzieł sztuki

RQ7nL50djiMmi1
Obraz Johanna Michaela Wittnera pod tytułem „Ezop opowiada swoje bajki” przedstawia mężczyznę siedzącego na wysokim tronie, obok niego widoczny jest tłum ludzi oraz różna zwierzyna – koń, koza, baran, pies. Mężczyzna zdaje się coś opowiadać, ponieważ jego osoba przyciąga dużą liczbę ludzi, którzy słuchają go z zaciekawieniem. Z lewej strony obecne są trzy postacie – dwie kobiety oraz mężczyzna – wpatrują się w mówce. W tle widoczne jest ogromne drzewo za którym wyłania się świątynia oparta o kolumny, a także las oraz góry
Johann Michael Wittner, „Ezop opowiada swoje bajki”, 1879 r., prywatna kolekcja, wikimedia.org, domena publiczna
R13VTKnuzdZzA1
Czarnobiała ilustracja przedstawia pracę Olivera Herforda pod tytułem „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, która przedstawia dużego niedźwiedzia kroczącego ścieżką w lesie. Niedźwiedź ma ciemne futro i lekko otwarty pysk. W oddali (z lewej górnej strony ilustracji) idzie dwóch mężczyzn – ubranych w kapelusze i ciemne stroje. Mężczyźni nie patrzą się na drogę, głowy mają skierowane na ścieżkę. Obok ścieżki rosną wysokie drzewa.
Oliver Herford, „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1921 r., Anglia, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
Rn3g5q1pCT5uG1
Czarnobiała ilustracja nieznanego autora przedstawia mężczyznę wspinającego się w pośpiechu na drzewo, ucieka przez niedźwiedziem. Na ilustracji przedstawiono tylko dłonie oraz część głowy, jednak bez szczegółów dotyczących twarzy. Pod mężczyzną znajduje się niedźwiedź – próbujący wspiąć się na drzewo – jednymi łapami stoi na ziemi, drugimi próbuje sięgnąć nieszczęśnika.
Milo Winter, „O dwóch podróżnikach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1919 r., Stany Zjednoczone, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
RX0eDxoBS6lGK1
Ilustracja Milo Wintera pod tytułem „O dwóch podróżnikach i niedźwiedziu” - na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna ubrany w czerwoną szatę oraz brązowe spodnie i buty, leży w bezruchu i udaje zwłoki, próbuje zniechęcić niedźwiedzia do ataku, który znajduje się obok mężczyzny – duże zwierzę o brązowym umaszczeniu spogląda się na nieszczęśnika. Z prawej strony na drzewie widoczny jest kompan mężczyzny leżącego na ziemi –osoba na drzewie pozostawiła swojego przyjaciela na pastwę losu i ratowała tylko swoją skórę, z przerażeniem przygląda się scenie.
Milo Winter, „O dwóch podróżnikach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1919 r., Stany Zjednoczone, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
R139dquayaJp41
Ilustracja autorstwa Steinhowela pod tytułem „O dwóch towarzyszach” – na pierwszym planie widoczny jest mężczyzna leżący na ziemi – ubrany jest w szarą koszulę oraz czerwone spodnie, jedną dłoń ma wyciągniętą nad głowę i symuluje zgon. Obok niego stoi duży szary niedźwiedź, który ma otwarty pysk i sprawia wrażenie jakby wąchał nieszczęśnika leżącego na ziemi. Z lewej strony znajduje się drzewo na którym siedzi znajomy poszkodowanego – mężczyzna zdołał sam się wspiąć na drzewo i nie pomógł swojemu towarzyszowi. W tle widoczne jest wzgórze, urwisko oraz fragment wierzy strażniczej.
Grandville, „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1870 r., Francja, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0
R13yijH1KzP6F
Na ilustracji autorstwa Grandville pod tytułem „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu” przedstawiona została dwójka mężczyzn idąca ścieżką. Oboje mają w dłoniach kapelusze, ubrani są w ciemne koszule oraz spodnie do kolan. Mężczyźni mają kwaśne miny, jeden z nich nadstawia ucho do drugiego aby usłyszeć wiadomość. W tle widoczny jest odchodzący niedźwiedź.
Grandville, „O dwóch przyjaciołach i niedźwiedziu”, ilustracja z „Bajek Ezopa”, 1870 r., Francja, aesopsbooks.blogspot.com, CC BY 3.0

Bibliografia

Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Warszawa 1990.

Jan Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego,Warszawa 1978.

O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 2012.