Indie jako największa demokracja świata

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

• zna zasady funkcjonowania ustroju demokratycznego,

• zna ogólne wiadomości na temat Indii,

• wie, czym charakteryzuje się demokracja w Indiach,

• definiuje pojęcie: kasta jako „zamknięta grupa społeczna lub zawodowa, ciesząca się wysoką pozycją społeczną, broniąca swoich praw i przywilejów”,

• wie, na czym polega kastowość społeczeństwa indyjskiego.

b) Umiejętności

Uczeń:

• konfrontuje zasady ustrojowe państwa z rzeczywistością społeczną,

• korzysta z materiałów źródłowych – wyszukuje, selekcjonuje i prezentuje zdobyte informacje w formie referatu.

2. Metoda i forma pracy

W formie referatu: uczeń przedstawia ogólne wiadomości o Indiach.

Metoda podająca: nauczyciel przedstawia system polityczny Indii i kastowy podział społeczeństwa.

Metoda oglądowa: pokaz zdjęć (slajdów).

Metoda problemowa: demokracja a społeczeństwo kastowe.

3. Środki dydaktyczne

1. Mapa Azji.

2. Zdjęcia (slajdy) przedstawiające życie codzienne mieszkańców Indii.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel przedstawia podstawowe wiadomości na temat demokracji. Uczniowie mówią
o praworządności, prawach człowieka i wolności jednostki. Wyjaśniają ideę trójpodziału władzy i tłumaczą, czym się różni demokracja bezpośrednia od pośredniej.

b) Faza realizacyjna

1. W formie referatu jeden z uczniów przedstawia najważniejsze dane dotyczące Indii. Mówi o powierzchni kraju, liczbie ludności, strukturze zamieszkania, zatrudnienia
   i wykształcenia, gospodarce. Pozostali uczniowie słuchają i zapisują najważniejsze informacje. Nauczyciel prezentuje zdjęcia (slajdy) przedstawiające życie codzienne mieszkańców Indii.

2. Nauczyciel opisuje podstawy ustrojowe Republiki Indii. Opowiada o historii państwowości indyjskiej. Mówi o Indyjskim Kongresie Narodowym. Podkreśla znaczenie polityczne rodziny Nehru–Gandhi.

3. Nauczyciel przedstawia funkcjonowanie demokracji w państwie hindusów.

4. Nauczyciel wyjaśnia pojęcie: kasta. Opowiada, na czym polega kastowość społeczeństwa indyjskiego.

5. Uczniowie opowiadają w jakich przypadkach w odniesieniu do naszej rzeczywistości możemy posłużyć się sformułowaniem kasta. Podają przykłady.

c) Faza podsumowująca

Ustrój polityczny Indii a kastowość społeczeństwa – przeprowadzenie dyskusji. Czy zasady kastowe harmonizują z wartościami demokratycznymi? Czy zapisane w konstytucji indyjskiej równouprawnienie wszystkich obywateli wobec istnienia kast okazuje się być fikcją prawną? Czy uchwalane ustawy powinny w swojej treści uwzględniać tradycje, wierzenia i zwyczaje ugruntowane w systemie wartości danej grupy społecznej? Czy demokracja może mieć różne oblicza i czy wartości stanowiące jej fundament można traktować w sposób relatywistyczny?

5. Bibliografia

1. Gerlach T., Indie w świadomości Indusów, Ossolineum, Wrocław 1988.

2. Kieniewicz J., Historia Indii, wyd. 3 popr. i uzup., Ossolineum, Wrocław 2003.

3. Wojtaszczyk K. A., Współczesne systemy polityczne, wyd. 4 popr., WSiP,
   Warszawa 1996.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Powtórz wiadomości z lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja składa się z dwóch elementów. Pierwszy jest przypomnieniem wiadomości dotyczących demokracji, drugi zaś przybliżeniem kształtu życia społecznego i politycznego Indii. Zestawienie powyższych zagadnień zwraca uwagę nie tylko na aspekty poznawcze, ale przede wszystkim stanowi dobry materiał do dyskusji o problemach związanych z dostosowywaniem wartości i zasad do określonych okoliczności.