Ważne daty

Pałac na Wyspie - Łazienki Królewskie w Warszawie

Stanisław Herakliusz Lubomirski (1642–1702), światowiec i poeta, dyplomata i żołnierz, chętnie usuwa się z życia publicznego. Kiedy tylko może, udaje się do podwarszawskiej rezydencji w Ujazdowie: jest tu rozległy ogród, jezioro, podobizny cenionych przez niego poetów, filozofów, mędrców, wspaniała biblioteka, teatr. Ujazdów przypomina podmiejskie wille starożytnych Rzymian.

RDALXa5hCHD9p1

Ilustracja przedstawia rysunek "Łaźnia Lubomirskiego". Jest to widok z lotu ptaka. Łaźnia otoczona jest rzeźbami, drzewami i korytarzem wody.

Stanisław Poniatowski wszedł w posiadanie Łazienek oraz Ujazdowa w 1764 r. tuż przed elekcją, która miała miejsce w tym samym roku. Łaźnia Lubomirskiego – dotąd barokowa – za sprawą Dominika Merliniego i Jana Chrystiana Kamsetzera powoli, w trakcie przebudowy, stawała się neoklasycystyczna, a tereny ją otaczające powoli ulegały przeobrażeniom podczas wielkich inwestycji – Łazienki zostały pomyślane jako letnia rezydencja króla.

R1EOrVSt4XtUK1

Ilustracja przedstawia obraz Johanna Baptista von Lampiego pod tytułem „Stanisław August Poniatowski”. Król ma dostojny wyraz twarzy, siwą perukę oraz niebieską szarfę przerzuconą przez ramię. Po lewej stronie znajdują się ordery, które przypięte są do brązowej marynarki.

Pałac był wzorowany na włoskiej architekturze takich pałaców, jak np. rzymska Villa Borghese. W architekturze, dekoracjach malarskich i rzeźbach, zapisany został program polityczny króla Stanisława Augusta.

Z biegiem czasu, wokół Pałacu na Wyspie – tak nazwano nową budowlę – stopniowo powstawały inne obiekty: Pałac Myślewicki, Biały Dom, Pomarańczarnia, Stara i Nowa Kordegarda i Teatr na Wodzie.

R1UVBuovB7oOg1

Ilustracja przedstawia obraz Bernardo Belottego pod tytułem „Widok Ujazdowa”. Widać na nim dwóch mężczyzn jadących na koniach. Na drugim planie znajduje się piękny leśny krajobraz oraz budowle. W prawym dolnym roku siedzi para kochanków. Po lewej stronie ukazuje się fragment brązowej krowy. W tle znajduje się Wisła, po której pływają łodzie.

Inskrypcje łacińskie w Pałacu na Wodzie

RyET6fM7Dj7Sx

Ćwiczenie 3

Kto wszedł w posiadanie Łazienek w 1764 roku?

Kto wszedł w posiadanie Łazienek w 1764 roku?

Wizerunek Gorgony symbolizuje:

• łaskawość
• sprawiedliwość
• roztropność
• zazdrość
• odwagę

Moneta Stanisława Augusta Poniatowskiego

RegS2BhVUBwNE1

Ilustracja przedstawia srebrną monetę. Widać na niej statek unoszący się nad falami, nad nim widnieje napis NE CEDE MALIS oraz chmury burzowe z piorunami.

Moneta Stanisława Augusta Poniatowskiego, która znajduje się w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie, została wybita w 1769 r., by uczcić polskich senatorów, którzy zdecydowali się posłać do Petersburga poselstwo z żądaniem opuszczenia Rzeczpospolitej przez rosyjskie wojsko. Caryca Katarzyna II nie przyjęła posłów, a na senatorów nałożyła sekwestr wojskowy. Na monecie umieszczono cytat z „Eneidy”: Ne cede malis – Nie poddawaj się nieszczęściom. Słowa „Tu ne cede malis, sed contra audentior ito” (Nie poddawaj się przeciwnościom losu, lecz przeciwnie – idź tym odważniej) słyszy Eneasz z ust Sybilli Kumejskiej (ks. VI, 95–96). Wróżba ta upewnia go tylko o tym, co już dobrze wie: przed nim wojny i nieszczęścia, jednak sił dodaje mu nadzieja, że wszystkie one znajdą swój kres.

Medal przedstawia statek na wzburzonym morzu, podczas burzy, targany przez fale, w momencie tym dramatyczniejszym, że płynie między dwiema skałami. Sternik spogląda na wioślarzy, odzianych jak Rzymianie. Posłużono się tu znaną od starożytności i typową alegorią zagrożonego lub upadającego państwa, które zwykle symbolizuje tonący statek.

RsfaCcOHMm6wl

Ćwiczenie 4

Przetłumacz następującą sentencję: Ne cede malis.

Przetłumacz następującą sentencję: Ne cede malis.

Zaznacz tę łacińską sentencję, którą można by zastąpić słowa Ne cede malis.

• Navigare necesse est, vivere non et necesse.
• Caelum, non terram mutant, qui trans mare currunt.
• Fluctuat, nec mergitur.
• Ardua prima via est.

Fontanna przy Łazienkach

W pobliżu Łazienek, przy drodze do Agrykoli, znajduje się źródło, z którego – według warszawskich opowieści – czerpano wodę dla Anny Jagiellonki, żony króla Stefana Batorego, gdy przebywała na pobliskim dworze. W 1775 r. postawiono tu kamienne ujęcie wody wykonane według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera. Sześćdziesiąt lat później wymagało już ono konserwacji, o czym wspomina inskrypcja umieszczona na frontonie wodozbioru. Kliknij na ilustrację interaktywną, aby wyświetlić inskrypcje i ich tłumaczenia.

Słowniki

Galeria dzieł sztuki

RDALXa5hCHD9p1

Ilustracja przedstawia rysunek "Łaźnia Lubomirskiego". Jest to widok z lotu ptaka. Łaźnia otoczona jest rzeźbami, drzewami i korytarzem wody.

R1EOrVSt4XtUK1

Ilustracja przedstawia obraz Johanna Baptista von Lampiego pod tytułem „Stanisław August Poniatowski”. Król ma dostojny wyraz twarzy, siwą perukę oraz niebieską szarfę przerzuconą przez ramię. Po lewej stronie znajdują się ordery, które przypięte są do brązowej marynarki.

R1UVBuovB7oOg1

Ilustracja przedstawia obraz Bernardo Belottego pod tytułem „Widok Ujazdowa”. Widać na nim dwóch mężczyzn jadących na koniach. Na drugim planie znajduje się piękny leśny krajobraz oraz budowle. W prawym dolnym roku siedzi para kochanków. Po lewej stronie ukazuje się fragment brązowej krowy. W tle znajduje się Wisła, po której pływają łodzie.

RegS2BhVUBwNE1

Ilustracja przedstawia srebrną monetę. Widać na niej statek unoszący się nad falami, nad nim widnieje napis NE CEDE MALIS oraz chmury burzowe z piorunami.

R2Jo6yZ6HBPk31

lustracja interaktywna przedstawia fontannę znajdującą się w pobliżu łazienek. Na jej wysokim cokole stoi dzban.

Bibliografia

H. Cieszkowska, K. Kreyser, Gaudium in litteris, czyli radość z odczytywania napisów. Przechadzki po Warszawie, Warszawa 1993.

M. Kwiatkowski, Wielka Księga Łazienek, Warszawa 2000.

Wergiliusz, Eneida, Kraków 1978.

www.lazienki‑krolewskie.pl (dostęp z dnia 31.03.2018)