Scenariusz lekcji – Instrumenty perkusyjne

Cele lekcji

Wiadomości

Zapoznanie uczniów z pojęciem „instrumenty perkusyjne”. Wskazanie podziału instrumentów tej grupy na instrumenty perkusyjne o określonej wysokości dźwięku i instrumenty o nieokreślonej wysokości dźwięku. Przedstawienie historii instrumentów perkusyjnych i wskazanie funkcji, jakie pełnią w środowisku i w muzyce. Zapoznanie uczniów z nazwami instrumentów perkusyjnych oraz omówienie ich budowy. Wysłuchanie i percepcja utworów, w których zastosowane są omawiane instrumenty. Zabawa w grupach „Szamańskie obrzędy”.

Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. wyjaśnić pojęcie instrumenty perkusyjne;

2. przedstawić podział instrumentów perkusyjnych;

3. wskazać i omówić poszczególnych reprezentantów grup perkusyjnych;

4. wskazać funkcje instrumentów perkusyjnych;

5. przedstawić historię instrumentów perkusyjnych;

6. przedstawić budowę instrumentów perkusyjnych;

Metoda i forma pracy

Metoda opisu z elementami pogadanki. Aktywny udział uczniów w zabawie „Szamańskie obrzędy”. Percepcja muzyczna.

Środki dydaktyczne

1. Korowajczyk E., Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6, wyd. ROŻAK, Straszyn 2005.

2. Stanowisko do odtwarzania muzyki.

3. Nagrania utworu Edgara Teresa pt. Jonizacje.

4. Plansze z rysunkami instrumentów lub instrumenty perkusyjne: marimba, dzwonki, dzwony rurowe, kocioł, trójkąt, talerze, tamburyn, bęben, kastaniety.

5. Karta pracy ucznia.

Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie obecności oraz zadania domowego.

2. Wspólne zaśpiewanie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.

3. Zapisanie tematu do zeszytu.

(10 min.)

b) Faza realizacyjna

Zapoznanie uczniów metodą pogadanki z pojęciem muzyki perkusyjnej i instrumentów perkusyjnych. Przedstawienie historii instrumentów perkusyjnych i wskazanie funkcji tych instrumentów w obrzędzie.

Notatka:

Instrumenty perkusyjne – instrumenty muzyczne, w których źródłem dźwięku jest drganie całości lub części instrumentu. Wywoływane jest ono uderzeniem odpowiedniej części instrumentu pałką, szczotką lub dłonią, lub też potrząsaniem całym instrumentem.

Instrumenty perkusyjne często stosowane w obrzędach spełniały funkcje ostrzegawcze, nawołujące. Były i są akompaniamentem dla muzyki – na przykład afrykańskiej. Instrumenty te służyły do wywoływania lub odstraszania duchów i dzikich zwierząt. Pomagały uczniom w religijnych obrzędach i ułatwiały wpadanie trans.

Zapoznanie uczniów z podziałem instrumentów perkusyjnych na instrumenty o określonej i nieokreślonej wysokości dźwięku. Wskazanie przedstawicieli poszczególnych grup z wykorzystaniem plansz lub instrumentów znajdujących się w klasie.

Notatka:

Instrumenty perkusyjne dzielimy na:

a) Instrumenty o określonej wysokości dźwięku:

- Marimba – prymitywna odmiana ksylofonu z rezonatorami, używana w południowej i środkowej Afryce oraz Ameryce Środkowej.

- Dzwony rurowe – Są w kształcie dużych, wygiętych płyt, odlanych z brązu lub ze stopu miedzi, glinu i niklu. Do wydobywania dźwięku służy młotek, którym uderza się w dzwony. Jakość dźwięku zależy od materiału, z którego wykonane są dzwony,od wagi, kształtu oraz od formy i konstrukcji „serca”.

- Dzwonki.

- Kocioł.

b) Instrumenty perkusyjne o nieokreślonej wysokości dźwięku:

- Trójkąt,

- Talerze,

- Tamburyn,

- Bęben,

- Kastaniety,

Zabawa „Szamańskie obrzędy”

Dzielimy uczniów na dwie grupy. Uczniowie otrzymują dostępne instrumenty perkusyjne. Ustalamy znaczenie poszczególnych dźwięków. Uczniowie przekazują sobie informacje za pomocą instrumentów.

Kolejna zabawa w grupach. Za pomocą instrumentów perkusyjnych uczniowie przeprowadzają ceremonię wywoływania deszczu albo pożegnania myśliwych wyruszających na polowanie.

(30 min.)

c) Faza podsumowująca

Wysłuchanie utworu Edgara Veresa – Jonizacje. Aktywny udział uczniów – rozpoznawanie instrumentów występujących w utworze.

(5 min.)

Bibliografia

1. Ekiert J., Bliżej Muzyki. Encyklopedia, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.

2. Korowajczyk E., Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6, wyd. ROŻAK, Straszyn 2005.

Załączniki

Karta pracy ucznia

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji „Instrumenty perkusyjne”.

Zadanie domowe

Wyjaśnij, od czego zależy podział instrumentów na instrumenty perkusyjne o określonej wysokości dźwięku i nieokreślonej wysokości dźwięku.