Instytucje Unii Europejskiej – struktury, kompetencje, funkcjonowanie

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

• wie, co to jest Rada Europejska,

• wie, co to jest Rada Unii Europejskiej,

• wie, co to jest Komisja Europejska,

• wie, co to jest Parlament Europejski,

• zna Urząd Wysokiego Przedstawiciela ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa,

• wie, co to jest Europejski Bank Centralny, dostrzega wagę zasady niezależności, zna jego cele (emisja pieniądza, utrzymywanie stabilności cen),

• zna sposób funkcjonowania instytucji UE (skład, zasady obradowanie i podejmowania decyzji, kompetencje),

• wie, co jest siedzibą i jakie są języki UE,

• wie, jaki jest hymn i flaga UE i objaśnia znaczenie tych symboli.

b) Umiejętności

Uczeń:

• rozumie idee i zadania przyświecające działalności poszczególnych organów UE,

• analizuje działalność Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej
  i Bezpieczeństwa w kontekście poszukiwania przez UE kształtu i zakresu współpracy politycznej państw członkowskich,

• charakteryzuje idealnego pracownika instytucji unijnych.

2. Metoda i forma pracy

Sprawdzenie wiadomości: uczniowie inspirowani pytaniami nauczyciela dzielą się swoją wiedzą na temat funkcjonowania instytucji unijnych.

Metoda podająca: nauczyciel przedstawia organy UE i przybliża zasady ich funkcjonowania. Prezentuje flagę i hymn unijny. Uczniowie odszukują i nazywają przesłania zawarte w ich symbolice.

Metoda oglądowa: nauczyciel prezentuje zdjęcia związane z funkcjonowaniem instytucji UE. Uczniowie na ich podstawie jeszcze raz przypominają i utrwalają sobie nazwy organów unijnych. Zakończenie lekcji ma charakter swobodnej wymiany zdań na temat warunków pracy w instytucjach europejskich.

3. Środki dydaktyczne

1. Kopia fragmentów Traktatu z Maastricht (części dotyczące organów UE).

2. Flaga i nagranie hymnu UE.

3. Zdjęcia przedstawiające siedziby i obrady instytucji UE.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Uczniowie dzielą się swoją wiedzą na temat instytucji europejskich. Wymieniają poszczególne organy i miejsca, w których znajdują się ich siedziby (Komisja Europejska
– Bruksela, Parlament – Strasburg). Podają, kto jest obecnie przewodniczącym Komisji, czy Polska posiada swojego komisarza. Wymieniają nazwiska polskich posłów zasiadających w Zgromadzeniu Parlamentarnym. Podają, do jakich organów państwowych można przyrównać instytucje UE: Komisję Europejską, Radę Europejską, Radę UE.

b) Faza realizacyjna

1. W jaką stronę ma podążać UE? – Rada Europejska jako najważniejszy organ polityczny Unii.

2. Rada UE jako główny organ decyzyjny; przedstawienie kontrowersji i sporów wokół kwestii sposobu podejmowania decyzji przez Radę.

3. Najbardziej „unijny” organ UE – Komisja Europejska. Status komisarzy, którzy nie reprezentują państw, ale Wspólnotę Europejską. Kim są funkcjonariusze międzynarodowi?

4. Parlament Europejski jako jedyny organ UE wybierany przez jej obywateli.

5. Grupy polityczne funkcjonujące w Parlamencie Europejskim.

6. Czy UE kreuje własną politykę zagraniczną? Kim jest Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa?

7. Emisja euro i polityka pieniężna – cele i zadania Europejskiego Banku Centralnego. Jakie wymagania muszą spełniać państwa członkowskie, by znaleźć się w strefie euro? W których państwach obowiązującą walutą jest euro?

8. Symbole UE – prezentacja flagi i wysłuchanie hymnu.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel przedstawia zdjęcia siedzib i obrad poszczególnych instytucji UE. Uczniowie, na podstawie wiadomości z lekcji i własnej wiedzy dotyczącej postaci znajdujących się na fotografiach, próbują odpowiedzieć, o spotkanie jakiego organu Unii pyta nauczyciel, pokazując dane zdjęcie.

Uczniowie zastanawiają się, jakie wymagania powinien spełniać kandydat na członka Parlamentu lub Komisji i jakimi cechami osobowości powinien się charakteryzować?

Czy Ty chciałbyś zostać parlamentarzystą w Strasburgu lub Komisarzem w Brukseli? Uzasadnianie odpowiedzi w kontekście plusów i minusów takiej pracy.

5. Bibliografia

1. Doliwa‑Klepacki Z. M., Integracja europejska, wyd. 2 rozsz. i uaktual., Temida 2,
   Białystok 2000.

2. Mały słownik stosunków międzynarodowych, pod red. G. Michałowskiej, wyd. 3, WSiP, Warszawa 1999.

3. System instytucjonalny Unii Europejskiej, pod red. K. A. Wojtaszczyka, ASPRA‑JR, Warszawa 2005.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Powtórz wiadomości z lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja, która stawia sobie za zadanie przybliżenie Unii Europejskiej od strony funkcjonowania jej instytucji, nie powinna się sprowadzać do numerycznego ich wyliczenia
i szczegółowego opisu ich kompetencji. Struktury unijne należy ukazać od strony ich faktycznego znaczenia i wpływu na politykę europejską.