Interpunkcja na co dzień
Scenariusz zajęć
II etap edukacyjny, język polski
Temat: Interpunkcja na co dzień
Treści kształcenia:
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Świadomość językowa. Uczeń:
6) poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, cudzysłowu, dwukropka, nawiasu, znaku wykrzyknika.
Cele operacyjne:
Uczeń:
Potrafi wypowiedzieć się na określony temat,
Rozróżnia znaki interpunkcyjne i zna ich zastosowanie,
Posługuje się słownikiem ortograficznym,
Słucha aktywnie i ze zrozumieniem,
Umie zaprezentować efekty swojej pracy innym,
Potrafi współpracować w grupie.
Nabywane umiejętności:
Pozyskiwania istotnych informacje z prezentowanego materiału filmowego,
Wymieniania się uwagami i spostrzeżeniami z innymi uczniami,
Podejmowania dyskusji,
Weryfikowania dylematów ortograficznych i interpunkcyjnych z pomocą odpowiednich źródeł (słowniki),
Stosowania znaków interpunkcyjnych w praktyce,
Opracowywania zasad działania, gier,
Komunikatywności, skutecznego porozumiewanie się z innymi ludźmi.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Umiejętność uczenia się,
Środki dydaktyczne:
Zasoby multimedialne: film „Dlaczego interpunkcja jest ważna?”,
Sprzęt multimedialny: komputer, rzutnik multimedialny,
Egzemplarze słowników ortograficznych,
Arkusze papieru, flamastry, kredki, artykuły piśmiennicze.
Metody nauczania:
Eksponująca: film,
Podająca: pogadanka,
Aktywizujące: dyskusja dydaktyczna, gra dydaktyczna.
Formy pracy:
Zbiorowa jednolita,
Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Zajęcia powinny odbyć się po cyklu zajęć związanym ze składnią zdania złożonego. Uczniowie zostali poproszeni o przeczytanie – z części opisowej szkolnego słownika ortograficznego – zasad interpunkcji i o przyniesienie na lekcję dowolnego polskiego słownika ortograficznego.
Etap wstępny
Nauczyciel wita się z uczniami. Następnie informuje, że wprowadzeniem do zajęć będzie projekcja filmu edukacyjnego z wykładem doktor Urszuli Glensk, literaturoznawczyni, na temat używania znaków interpunkcyjnych. Wyjaśnia, że zadaniem uczniów podczas projekcji jest uważne przysłuchanie się:
Jakie zagadnienia porusza literaturoznawca w prezentowanym materiale?
Na co zwraca uwagę?
Czy temat poruszany przez dr Glensk stanowi źródło ich szkolnych – i nie tylko – problemów?
W jaki sposób interpunkcja wzmacnia komunikatywność wypowiedzi?
Po projekcji uczniowie wymieniają się spostrzeżeniami, odpowiadając na pytania, dyskutują o swoich najczęstszych dylematach interpunkcyjnych.
Etap realizacji
Uczniowie zostają podzieleni na dwuosobowe grupy. Każda z nich ma do dyspozycji słownik ortograficzny z zapisem reguł użycia znaków przestankowych, arkusz papieru, flamastry, kredki, ołówki, artykuły piśmiennicze.
Poszczególne zespoły otrzymują odrębne zagadnienia do opracowania: przecinek w zdaniu złożonym, przecinek w zdaniu pojedynczym, średnik, dwukropek, myślnik, nawias, cudzysłów, kropka, wielokropek, wykrzyknik, pytajnik. Ich zadaniem jest przygotowanie krótkiej prezentacji dla pozostałych uczniów oraz samodzielne stworzenie gry dydaktycznej z myślą o tych, którzy mogą mieć problemy z właściwym stosowaniem interpunkcji. Uczniowie mają zatem za zadanie:
Ustalić jasne zasady gry,
Zaprojektować planszę, pionki,
Wykorzystać w grze opracowywane w pracy zespołowej zasady interpunkcji.
Po zakończeniu prac w zespołach poszczególne pary uczniów prezentują opracowane zagadnienia. Następnie grupy losują przygotowane przez innych gry i testują je. Do dyspozycji dzieci są słowniki i wspierający nauczyciel, który wyjaśnia kwestie sporne.
Etap końcowy
Na zakończenie zajęć nauczyciel podkreśla uczniom, że ćwiczyli zasady poprawnego przestankowania. Podsumowując zajęcia, zleca im zadanie domowe, które polega na wymyśleniu i napisaniu tekstu dyktanda dla kolegów z klasy. Autorzy tekstów mają podkreślić zielonym flamastrem wszystkie znaki interpunkcyjne i wykazać się znajomością zasad ich poprawnego użycia.
