Istota wiary
ISTOTA WIARY
1. Cele lekcji:
A. Wiadomości: przypomnienie cech prawdziwego chrześcijanina; odkrycie miłości jako istoty chrześcijaństwa.
B. Umiejętności: odpowiedzialność za rozwój swojej wiary i umiejętność praktykowanie jej.
2. Metoda i formy pracy: wykład, pogadanka, praca w grupach, słoneczko
3. Środki dydaktyczne: Pismo św., zdjęcia, slajdy
4. Przebieg lekcji
I. Wstęp
Każdy człowiek potrzebuje refleksji nad swoim życiem, nad tym, co ma robić, w jaki sposób i dlaczego. Zadajemy sobie pytania: Jaki sens ma moje życie? Jakich wyborów dokonać?
Każdy człowiek wierzący potrzebuje zastanowienia nad swoją wiarą. Jakim jestem chrześcijaninem? Co zrobić, aby moje chrześcijaństwo nie było pustosłowiem, przyzwyczajeniem?
Chrześcijanin to uczeń Chrystusa. Każdy z nas jest chrześcijaninem, dzieckiem Bożym od chwili chrztu. Jaki powinien być prawdziwy chrześcijanin? Nad tym zastanowimy się na dzisiejszej katechezie.
Katecheta dzieli klasę na cztery lub pięć grup (każda grupa po pięć, sześć osób). Tłumaczy zadanie, które mają wykonać. Rozdaje po sześć, siedem kartek każdemu zespołowi. Prosi, aby uczniowie po uprzednim zastanowieniu wpisali na kartkach cechy, jakie ich zdaniem powinien posiadać uczeń Chrystusa, prawdziwy chrześcijanin. Każdą cechę należy wypisać na oddzielnej kartce. Klasa powinna wykonać zadanie w ciągu około 7 minut.
Po wykonaniu pracy uczniowie układają kartki metodą słoneczka. Jest to punkt wyjścia do dyskusji o istocie chrześcijaństwa.
Jakie cechy chrześcijanina uznaliście za najważniejsze? (dobroć, wiara, uczciwość, miłość);
Jakie jeszcze inne cechy wymieniliście? (posłuszeństwo Bogu, szacunek, życie według dziesięciu przykazań, nadzieja, prawdomówność, itp.);
Która z wymienionych cech jest najważniejsza, a z niej wypływają wszystkie inne? (miłość);
Które z przykazań jest najważniejsze? (przykazanie miłości);
Dlaczego można powiedzieć, że przykazanie miłości jest najważniejsze? (zawiera w sobie wszystkie inne).
Św. Paweł napisał w Pierwszym Liście do Koryntian: „Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość” (1 Kor 13, 13).
Jak myślicie, dlaczego św. Paweł mówi, że „największa jest miłość”?
(Miłość jest podstawą wszystkiego, również wiary. Bez miłości człowiek nie wierzyłby w Boga, nie miałby nadziei. Najpierw musi Boga pokochać, potem pojawiają się wiara i nadzieja).
Spójrzcie jeszcze raz uważnie na wypisane przez was cechy prawdziwego chrześcijanina. Mówi się, że „miłość niejedno ma imię”. Te wszystkie cechy to imiona miłości. Jeśli ktoś kocha Boga – przestrzega przykazań, modli się, przyjmuje sakramenty, umie odczytać i wypełniać wolę Bożą w swoim życiu. Jeśli ktoś kocha drugiego człowieka – szanuje go, jest prawdomówny, potrafi być przyjacielem, jest pracowity, sumienny, punktualny, sprawiedliwy, dobry. Jeśli ktoś kocha samego siebie – szanuje swoje życie, zdrowie, dba o rozwój wiary, stara się upodobnić do Chrystusa. Jeśli ktoś kocha świat – szanuje przyrodę, otoczenie, dba o miejsce, w którym się znajduje.
„Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość” (1 Kor 13, 13).
II. Rozwinięcie
Jakim jestem uczniem Chrystusa? Czego oczekuje ode mnie Jezus? Jakiego chce mnie widzieć?
Dowiemy się o tym z tekstu Ewangelii św. Łukasza. Abyście lepiej zrozumieli sens nauczania Jezusa, wyjaśnię wam znaczenie niektórych wyrazów:
Jerycho – miasto,
kapłan – podstawowym zadaniem kapłana były czynności kultowe i opieka nad arką przymierza,
lewita – pomocnik kapłana,
Samarytanin – mieszkaniec Samarii; po zdobyciu miasta w 721 roku przed Chrystusem przez Asyrię wysiedlono część tubylców, osiedlając w ich miejsce ludzi różnych ras i wyznań. Z tej mieszanej ludności wywodzą się Samarytanie. Żydzi nie dopuścili ich do odbudowy świątyni, zarzucając im nieczystość kultu. Dlatego Samarytanie wybudowali własną świątynię w pobliżu Sychem. Odcięcie się Żydów od Samarytan pogłębiło istniejącą nienawiść.
Uczniowie siedzą w tych samych grupach. Katecheta rozdaje każdej grupie kartkę z tekstem Łk 10,25‑35 (załącznik 1), na której podkreśla sam tekst przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, oraz czystą kartkę i wyjaśnia im nowe zadanie.
Każda grupa ma po cichu przeczytać tekst Ewangelii i zwrócić uwagę na podkreślony fragment. Zadaniem jest wymyślenie tytułu do tekstu Ewangelii. Po przeczytaniu na czystych kartkach uczniowie zapisują jak najwięcej tytułów do podkreślonego fragmentu. Czas przeznaczony na wykonanie zadania – około 12 minut.
Gdy grupy kończą pracę, katecheta prosi, aby uczniowie jeszcze raz po cichu przeczytali wymyślone przez siebie tytuły. Powinni zakreślić ten, który ich zdaniem oddaje istotę nauczania Chrystusa i zawiera w sobie to, czego Chrystus oczekuje od swoich uczniów.
Po chwili zastanowienia grupy wybierają i podkreślają jeden z tytułów. Następnie przedstawiciele grup czytają najpierw wszystkie swoje propozycje i mówią, który tytuł wybrali.
Katecheta w nawiązaniu do pracy uczniów pyta:
Jak zachowali się kapłan i lewita wobec człowieka potrzebującego? (okazali obojętność);
Jak zachował się Samarytanin? (wzruszył się głęboko, pomógł mu, pielęgnował go, okazał zainteresowanie, poświęcił swój czas i pieniądze obcemu człowiekowi);
Z czego wynika chęć pomocy komuś, miłosierdzie? (z miłości);
Co jest przeciwieństwem miłości w tej przypowieści? (obojętność)
Pan Jezus nie chwali w tej przypowieści kapłana i lewity, ale miłosierdzie nienawidzonego przez Żydów Samarytanina. Miłosierdzie, pomoc, troskę, wrażliwość, których źródłem jest miłość. To jest właśnie cecha, jakiej nie może zabraknąć w życiu ucznia Chrystusa, chrześcijanina.
„Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość” (1 Kor 13,13).
III. Podsumowanie
Katecheta przygotowuje uczniów do rachunku sumienia.
Usiądźcie wygodnie. Każdy z was będzie miał teraz okazję, aby zastanowić się nad swoją wiarą. W ciszy serca postarajcie się szczerze odpowiedzieć na pytania.
Można przy tym zamknąć oczy, by być w tym momencie sam na sam z Bogiem.
Można zrobić rachunek sumienia na tle delikatnej muzyki.
Pan Jezus powiedział: „Po tym poznają, żeście uczniami Moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,35).
Jak wygląda twoja modlitwa?
Jak często korzystasz z sakramentu pokuty?
Jak wygada twój udział we mszy św.?
Jak zachowujesz się w kościele?
W jaki sposób rozwijasz swoją wiarę?
Jak zachowujesz się na religii?
„Po tym poznają, żeście uczniami Moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,35).
Jakim jesteś dzieckiem dla swoich rodziców, opiekunów?
Jakim jesteś bratem, siostrą?
Jakim jesteś kolegą, koleżanką?
Jakim jesteś uczniem?
Jak wypełniasz swoje codzienne obowiązki?
„Po tym poznają, żeście uczniami Moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,35).
Jak zachowujesz się wobec tego, który potrzebuje twojej pomocy?
Czy umiesz przyznać się do winy, poprosić o wybaczenie?
Czy chętnie wybaczasz?
Czy jesteś pracowity i sumienny?
Czy jesteś uczciwy, prawdomówny?
„Po tym poznają, żeście uczniami Moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,35).
Czy jesteś punktualny?
Czy jesteś wyrozumiały i cierpliwy?
Czy potrafisz okazać miłość drugiemu człowiekowi?
„Idąc przez życie, zostawiasz ślady. Czy drugi człowiek, idąc twoimi śladami, dojdzie do Boga?”
Uczniowie wstają. Rachunek sumienia kończy się modlitwą.
Powinieneś być dowodem na to, że BÓG JEST MIŁOŚCIĄ. Nie zamykaj Boga w kościele czy w gabinecie lekcyjnym. Żyj z Bogiem – Miłością nie tylko od święta, ale codziennie, gdziekolwiek się znajdujesz. Niech ktoś z łatwością dopatrzy się Boga w tobie.
A teraz przeproś Jezusa za słabą wiarę, zaniedbania, niedoskonałości, brak miłości. Poproś równocześnie o siłę do życia wypełnionego miłością, do trudnej pracy nad sobą.
MODLITWA: „Ach, żałuję…”, „Boże, choć Cię nie pojmuję…”
Po modlitwie uczniowie zapisują temat lekcji, notatkę, zadanie domowe. Można poprosić uczniów, aby sami zaproponowali temat katechezy. Pod tematem można zapisać słowa: „Po tym poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,35) oraz pod spodem: „Idąc przez życie, zostawiasz ślady. Czy drugi człowiek, idąc Twymi śladami, dojdzie do Boga?”
5. Bibliografia
J. Salij, Poszukiwania w wierze, Poznań 1992
K. Rahner, Modlitwa i wiara, Kraków 2000
6. Załączniki
Załącznik 1
A oto powstał jakiś uczony w Prawie i wystawiając Go na próbę, zapytał: Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne? Jezus mu odpowiedział: Co jest napisane w Prawie? Jak czytasz? On rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swoim umysłem; a swego bliźniego jak siebie samego. Jezus rzekł do niego: Dobrześ odpowiedział. To czyń, a będziesz żył. Lecz on, chcąc się usprawiedliwić, zapytał Jezusa: A kto jest moim bliźnim?
Jezus nawiązując do tego, rzekł: Pewien człowiek schodził z Jerozolimy do Jerycha i wpadł w ręce zbójców. Ci nie tylko że go obdarli, lecz jeszcze rany mu zadali i zostawiwszy na pół umarłego, odeszli. Przypadkiem przechodził tą drogą pewien kapłan; zobaczył go i minął. Tak samo lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, minął. Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. Następnego zaś dnia wyjął dwa denary, dał gospodarzowi i rzekł: Miej o nim staranie, a jeśli co więcej wydasz, ja oddam tobie, gdy będę wracał.