Jak dobrze mieć sąsiada! Aleksander Fredro Paweł i Gaweł
Grafika przedstawia cztery domy o spadzistych dachach, z kominami, z których leci dym. Stoją na wzgórzach mających oczy. Tło jest jednolite.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DywdkZ3TJ
Warto wiedzieć!
Dobry sąsiad to skarb, ale zły może być prawdziwym utrapieniem. Oczywiście bycie dobrym sąsiadem nie oznacza tylko mówienia „dzień dobry” na klatce schodowej. Także we własnym mieszkaniu należy zachowywać się tak, aby nie przeszkadzać osobom znajdującym się za ścianą. Przekonali się o tym tytułowi bohaterowie bajki Aleksandra Fredry Paweł i Gaweł.
Przyjrzyj się ilustracji. Jaką sytuację przedstawia? Co się tu wydarzyło? Zapisz swoje spostrzeżenia.
Przypomnij sobie lub wyobraź sytuację, w której sąsiedzi są wobec ciebie szczególnie dokuczliwi. Jak ta sytuacja została lub mogłaby zostać rozwiązana? Opisz ją.
Wysłuchaj lub przeczytaj bajkę Aleksandra Fredry pt. Paweł i Gaweł.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DywdkZ3TJ
Wiersz „Paweł i Gaweł” czytany przez Bartosza Woźnego.
O autorze
Aleksander Fredro
– poeta i wybitny polski komediopisarz, żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Pisał komedie, wiersze i powieści. Najbardziej znane komedie to Zemsta i Śluby panieńskie, wiersze, m.in. Małpa w kąpieli, Osiołkowi w żłoby dano, Paweł i Gaweł.
Przeczytaj bajkę Aleksandra Fredry pod tytułem Paweł i Gaweł.
Paweł i GawełPaweł i Gaweł w jednym stali domu,
Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł spokojny, nie wadziłnie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawoleswawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:
To pies, to zając – między stoły, stołki,
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znojudo znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;
Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
„Zmiłuj się waćpanwaćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą”.
A na to Gaweł:
„WolnoćWolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,
Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powałypowały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę:
Stuk! Puk! – Zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi… Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię”.
„Ależ mospaniemospanie, mnie kapie po głowie!”
A Paweł na to:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Z tej to powiastkipowiastki morał w tym sposobie:
Jak ty komu, tak on tobie.
Opisz, kim są bohaterowie wiersza Aleksandra Fredry pod tytułem Paweł i Gaweł.
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia, które działy się w domu Pawła i Gawła.
Uzupełnij tabelę przedstawiającą informacje o bohaterach bajki Aleksandra Fredry.
Wyjaśnij, na czym polega konflikt między sąsiadami.
Odpowiedz, jaki problem został poruszony w bajce Paweł i Gaweł. Sformułuj go i zapisz poniżej lub w zeszycie.
Wyjaśnij, dlaczego Paweł nie mógł spokojnie wypoczywać w swoim domu.
Opisz nauczkę, jaką Paweł dał Gawłowi.
Przeczytaj wiersz i zastanów się, w jakich „wcieleniach” pokazał się w nim Rym? Przypomnij sobie wiadomości na temat tego środka stylistycznego. Zapisz przykłady wszystkich typów rymów.
Zaznacz na zielono morał w tekście bajki i wyjaśnij pisemnie – tutaj lub w zeszycie – jak go rozumiesz.
zielony
Paweł i Gaweł w jednym stali domu,
Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł spokojny, nie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:
To pies, to zając – między stoły, stołki,
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;
Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
„Zmiłuj się waćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą”.
A na to Gaweł:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,
Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę:
Stuk! Puk! – Zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi... Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię”.
„Ależ mospanie, mnie kapie po głowie!”
A Paweł na to:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Z tej to powiastki morał w tym sposobie:
Jak ty komu, tak on tobie.
Przeczytaj przysłowia. Które z nich odpowiada morałowi bajki Aleksandra Fredry?
Przeczytaj przysłowia. Treść którego z nich odpowiada morałowi bajki Aleksandra Fredry?
- Zapomniał wół, jak cielęciem był.
- Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
- Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
Zapisz w zeszycie, w dwóch kolumnach, zachowania, które lubisz u swoich sąsiadów oraz takie, których nie akceptujesz.
Sprawdź, czy umiesz!
Zastanów się, jakim jesteś sąsiadem. Czy w twoim zachowaniu jest coś, co może przeszkadzać ludziom mieszkającym po sąsiedzku? Zapisz swoje wnioski poniżej lub w zeszycie.
Scharakteryzuj idealne, według ciebie, stosunki sąsiedzkie.
Wyjaśnij, jak rozumiesz morał bajki o Pawle i Gawle.
Wyjaśnij, w jaki sposób temat lekcji: „Jak dobrze mieć sąsiada!” odnosi się do wiersza Fredry.
Wymyśl prawdopodobne zakończenie historii przedstawionej w wierszu pt. Paweł i Gaweł. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.