Scenariusz zajęć

I etap edukacyjny, edukacja wczesnoszkolna

Temat: Jak kruk czy jak lis? Moje mocne i słabe strony

Treści kształcenia:

Uczeń:

1) Potrafi określić swoje mocne i słabe strony – treści rozszerzające,

2) Korzysta z informacji: uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji – edukacja polonistyczna (1.1a),

3) Analizuje i interpretuje teksty kultury: przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza zasób słownictwa poprzez kontakt z dziełami literackimi – edukacja polonistyczna (1.2a); w tekście literackim zaznacza wybrane fragmenty, określa czas i miejsce akcji, wskazuje głównych bohaterów – edukacja polonistyczna (1.2b),

4) Tworzy wypowiedzi w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź – edukacja polonistyczna (1.3a),

5) Współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz świecie dorosłych – edukacja społeczna (5.4),

6) Zastanawia się nad tym, na co ma wpływ, na czym mu zależy, do czego może dążyć, nie krzywdząc innych – etyka (11.2).

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Potrafi określić swoje mocne i słabe strony, wypowiada się na ich temat, wykorzystując niedokończone zdania i zgromadzone słownictwo,

• Określa cechy bohaterów utworu literackiego,

• Przedstawia na osi czasu swoje umiejętności i plany,

• Umie wykonać sześcian, korzystając z szablonu,

• Zgodnie współpracuje w grupie.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Diagnozuje swoje mocne i słabe strony,

• Określa cechy charakteru,

• Współpracuje w grupie,

• Słucha ze zrozumieniem,

• Potrafi komunikować się w pracy i zabawie.

Środki dydaktyczne:

• Zasoby multimedialne: nagranie recytacji wiersza Ignacego Krasickiego pt. Kruk i lis, karty pracy (Cechy charakteru zwierząt, Kostka niedokończonych zdań oraz Jaki jestem?),

• Materiały źródłowe: wybrane słowniki, leksykony,

• Sylwetki lisa i kruka,

• Nożyczki i klej dla każdego dziecka,

• Oś czasu oraz magnesy,

• Blok rysunkowy, kredki,

• Zegarek z sekundnikiem,

• Komputer z głośnikami lub magnetofon,

• Tablica, kreda/pisak.

Metody nauczania:

• Podająca: pogadanka,

• Problemowe: aktywizujące – dyskusja, oś czasu,

• Praktyczne: przewodniego tekstu, realizacji zadań wytwórczych.

Formy pracy:

• Zbiorowa jednolita,

• Zbiorowa zróżnicowana,

• Grupowa jednolita.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wita się z dziećmi, a następnie prezentuje sylwetki lisa i kruka. Uczniowie określają, co może łączyć te zwierzęta.

Możliwe odpowiedzi:

• Miejsce zamieszkania,

• Przynależność do świata zwierząt itp.

Dzieci słuchają nagrania wiersza Ignacego Krasickiego pt. Kruk i lis. Prowadzący zajęcia i uczniowie wyjaśniają niezrozumiałe słownictwo. Ci uzdolnieni lingwistycznie posługują się w tym celu materiałami źródłowymi – przygotowanymi przez nauczyciela słownikami i leksykonami.

Uczniom z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami ze skupieniem się można wręczyć wydruk z wierszem, tak aby w trakcie odtwarzania materiału mogli w razie potrzeby jednocześnie śledzić tekst.

Nauczyciel prowadzi rozważania związane z tekstem – pyta dzieci:

• Kto jest bohaterem wiersza?

• Gdzie mogła się wydarzyć ta sytuacja?

• Dlaczego lis był miły dla kruka? Co chciał osiągnąć, chwaląc ptaka?

• Czy to, co mówił o kruku, było prawdą?

• Dlaczego kruk dał się oszukać lisowi?

2. Karta pracy Cechy charakteru zwierząt (trzy wersje).

Każda z wersji karty pracy pozwala na dopasowanie trudności zadania do poziomu uzdolnień uczniów pod względem lingwistycznym.

Wersja 1: reprezentuje pierwszy stopień trudności. Uczniowie łączą strzałkami rysunki kruka i lisa z następującymi cechami charakteru: przebiegły, sprytny, cwany, interesowny, łatwowierny, naiwny, próżny, nierozsądny – czyli takimi, które łatwo się narzucają po lekturze wiersza.

Wersja 2 jest nieco trudniejsza: na karcie są wypisane dodatkowe cechy, które nie pasują do żadnego z bohaterów (przebiegły, wesoły, sprytny, dobroduszny, cwany, serdeczny, interesowny, miły, łatwowierny, uczciwy, naiwny, solidny, próżny, uroczy, nierozsądny, odpowiedzialny).

Wersja 3 – najtrudniejsza: pozwala uczniom szczególnie uzdolnionym językowo na samodzielne przypisanie zwierzętom odpowiednich cech.

Na podstawie karty pracy dzieci zastanawiają się, które z przedstawionych cech są pozytywne, a które negatywne.

Nauczyciel powraca do tekstu i zadaje pytania:

• W jakiej sytuacji może się zmienić nasza ocena zwierząt?

• Co powinien zmienić w sobie lis, a nad czym powinien pracować kruk, żeby mogli wzbudzać sympatię?

3. Karta pracy Kostka niedokończonych zdań.

Uczniowie otrzymują karty i wykonują kostkę do zabawy Dokończ zdanie, wycinając i sklejając sześcian. Następnie wykonują rzut kostką i samodzielnie kończą wylosowane zdanie według własnej propozycji. Ćwiczenie można przeprowadzić w parach lub małych grupach.

Dzieci wykazujące wyjątkowe zdolności językowe i literackie otrzymują drugą wersję karty pracy, na której jedna ze ścian szablonu jest czysta – jeśli uczeń trafi na to pole, rzucając kostką, sam proponuje zdanie, które chciałby tam umieścić.

4. Karta pracy Jaki jestem?.

Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi tabelę z wypisaną listą cech. Dzieci ustalają, w jaki sposób będą zaznaczać cechy, które je charakteryzują (np. uśmiechnięte buźki, plusy, „ptaszki”).

Proponowana lista może zostać rozszerzona w trakcie dyskusji i omawiania jej z uczniami.

5. Dzieci dobierają się w małe grupy, a następnie każdy uczeń na podstawie swojej listy prezentuje siebie – swoje mocne i słabe strony. Czas mierzy wybrany przez grupę „zegarek” – osoba potrafiąca posługiwać się zegarkiem z sekundnikiem.

6. Prowadzący zajęcia prezentuje na tablicy oś czasu z zaznaczonymi punktami: „dawniej”, „dziś”, „w przyszłości”.

Prosi uczniów, aby zastanowili się:

• Co robili dobrze kiedyś jako małe dzieci,

• Czym mogą pochwalić się dzisiaj,

• Opanowanie jakiej cechy może być dla nich ważne w przyszłości.

W odniesieniu do tych rozważań dzieci rysują własną oś czasu. Uczniowie uzdolnieni plastycznie posługują się symbolami rysunkowymi, natomiast odznaczający się większymi uzdolnieniami językowymi stosują zapis słowny.

Chętni mogą opowiedzieć o swojej osi i wspólnie z kolegami oraz nauczycielem zastanowić się, jakie działania muszą podjąć, aby w przyszłości zrealizować swój plan.

7. Podsumowanie zajęć.

Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie negatywnych i pozytywnych cech charakteru,

o których była mowa na zajęciach, a następnie o krótkie, jednozdaniowe scharakteryzowanie osób, które je przejawiają, np. osoba uzdolniona artystycznie to ktoś, kto pięknie rysuje i maluje.

Uwagi:

Tekst wiersza I. Krasickiego pt. Kruk i lis do wydrukowania dla uczniów z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami z koncentracją:

Ignacy Krasicki Kruk i lis

Bywa często zwiedzionym,

Kto lubi być chwalonym.

Kruk miał w pysku ser ogromny;

Lis, niby skromny,

Przyszedł do niego i rzekł: „Miły bracie,

Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię!

Cóż to za oczy!

Ich blask aż mroczy!

Czyż można dostać

Takową postać?

A pióra jakie!

Szklniące, jednakie.

A jeśli nie jestem w błędzie,

Pewnie i głos śliczny będzie”.

Więc kruk w kantaty; skoro pysk rozdziawił,

Ser wypadł, lis go porwał i kruka zostawił.